Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Orta Taş Çağı, Orta Taş Devri veya Mezolitik dönem, M.Ö. 22.000-10.000. Paleolitik ve Neolitik arası bir geçiş dönemidir. Taştan aletler daha çeşitlidir. Köpek ilk evcil hayvan olarak görülür. Gıda birikimine de başlanır. Mağara resimleriyle ilk resim sanatı ortaya çıkmıştır. Önemli bazı merkezler Samsun Tekkeköy, Karain ve Beldibi'dir.
Mezolitik dönem, Avrupa ve Batı Asya'daki avcı-toplayıcı kültürlerin Son Buzul Maksimumunun sonu ile Neolitik Devrim arasındaki son aşamasını ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Büyük hayvanların grup halinde avlanmasının azalması ve daha küçük, daha sofistike alet ve silahların geliştirilmesi ile karakterize edilir. Bölgeye bağlı olarak, Mezolitik yerleşimlerde bir miktar çanak çömlek ve tekstil kullanımı bulunabilir, ancak tarımın varlığı tipik olarak Neolitik döneme geçişin işareti olarak görülür. Mezolitik dönem Avrupa'da yaklaşık MÖ 15.000 ila 5.000 yılları arasını, Güneybatı Asya'da (Epipaleolitik Yakın Doğu) ise yaklaşık MÖ 20.000 ila 10.000 yılları arasını kapsamaktadır. Bu terim Kuzey Avrupa dışındaki diğer bölgelerde daha az kullanılmakta, Avrasya ve Kuzey Afrika dışında ise hiç kullanılmamaktadır. Mezolitik toplumların çok karmaşık olmadığı düşünülmektedir ve Neolitik dönemin karakteristik özelliği olan görkemli mezar höyüklerinin aksine gömüler tipik olarak basittir. Bu dönemde kalıcı yerleşimler deniz ya da iç sular gibi besin kaynaklarına yakın olma eğilimindedir.
Neolitik yaşam tarzı (çiftçilik, çobanlık, cilalı taş baltalar, ahşap uzun evler ve çömlekçiliği içeren) Avrupa'ya yayıldıkça, Mezolitik yaşam biçiminin yavaş yavaş yerini aldı ve sonunda yok oldu. Mezolitik döneme ait sanat eserleri, önceki Üst Paleolitik ve sonraki Neolitik döneme kıyasla nispeten daha az iyi korunmuştur.
Terminoloji
"Paleolitik" ve "Neolitik" terimleri ilk kez tarafından 1865 yılında Pre-historic Times adlı kitabında ortaya atılmıştır. Ancak bu iki çağ arasında bir geçiş dönemi olup olmadığı konusunda tartışmalar vardı. Hodder Westropp 1866'da bir ara dönem olarak ek "Mezolitik" kategorisini önermiş, ancak bu öneri tartışmalarla karşılanmıştır. gibi bazı akademisyenler çağların sorunsuz bir şekilde birbirine karıştığına inanırken, Gabriel de Mortillet gibi diğerleri aralarında açık bir boşluk olduğuna inanıyordu.
Edouard Piette ve Knut Stjerna da tartışmaya katılmış, Piette geçiş dönemi olarak Azilian Kültürü'nü, Stjerna ise Paleolitik Çağ'ın son aşaması olarak "Epipaleolitik" dönemi önermiştir.
Vere Gordon Childe'ın 1947'de Avrupa'nın Şafağı adlı kitabı yayımlandığında, Paleolitik ve Neolitik arasında bir geçiş dönemi kavramını destekleyecek yeterli veri toplanmıştı. Bununla birlikte, "Mezolitik" ve "Epipaleolitik" terimlerinin kullanımı ve anlamları konusunda hala tartışmalar sürmekte olup, bu terimlerin kullanımı bölgelere ve disiplinlere göre değişiklik göstermektedir. Kuzey Avrupa'da "Mezolitik" terimi yaygın olarak kullanılırken, diğer bölgelerde "Epipaleolitik" tercih edilebilmektedir. Yeni Dünya'da ise her iki terim de kullanılmamaktadır. Buna ek olarak, bazı yazarlar tarımla geçişi olmayan avcı-toplayıcı kültürler için "Epipaleolitik", Neolitik Devrimle geçişi açık olan kültürler için ise "Mezolitik" terimini kullanmaktadır.
Kültürler
| Coğrafi aralık | Periyodizasyon | Kültür | Zamansal aralık | Önemli siteler |
|---|---|---|---|---|
| Güneydoğu Avrupa (Yunanistan, Ege) | 15.000-7.000 MÖ | , | ||
| Güneydoğu Avrupa (Romanya/Sırbistan) | 13.000-5.000 MÖ | |||
| Batı Avrupa | Erken Mezolitik | 14.000-10.000 MÖ | ||
| Kuzey Avrupa (Norveç) | 12.000-10.500 MÖ | |||
| Kuzey Avrupa (Norveç) | Erken Mezolitik | 12.000-10.000 MÖ | ||
| Orta Asya () | 12,000-5,000 BP | , | ||
| Kuzeydoğu Avrupa (Estonya, Letonya ve kuzeybatı Rusya) | Orta Mezolitik | 10.500-7.000 MÖ | , | |
| Kuzey Avrupa | 11.000-8.000 MÖ | |||
| Batı ve Orta Avrupa | 10.500-8.500 MÖ | |||
| Batı Avrupa (Büyük Britanya) | 11.000-5.500 MÖ | , , , , Aveline's Hole | ||
| Batı Avrupa (İrlanda) | 11.000-5.500 MÖ | |||
| Batı Avrupa (Belçika ve Fransa) | 10,000-5,000 MÖ | |||
| Orta ve Doğu Avrupa (Belarus, Litvanya ve Polonya) | Geç Mezolitik | 9,000-5,000 MÖ | ||
| Kuzey Avrupa (İskandinavya) | 8,200-5,200 MÖ | |||
| Kuzey Avrupa (İskandinavya) | 8,000-7,200 BP | |||
| Kuzey Avrupa (İskandinavya) | Geç Mezolitik | 7,300-5,900 MÖ | ||
| Batı Avrupa (Hollanda) | Geç Mezolitik | 7,300-5,400 MÖ | ||
| Batı Avrupa (Portekiz) | Geç Mezolitik | 7,600-5,500 MÖ |
Batı Avrasya dışında "Mezolitik"
| Coğrafi aralık | Periyodizasyon | Kültür | Zamansal aralık | Önemli siteler |
|---|---|---|---|---|
| Kuzey Afrika (Fas) | Geç Üst Paleolitik - Erken Mezolitik | 24.000-10.000 MÖ | ||
| Kuzey Afrika | 12,000-8,000 MÖ | |||
| Doğu Afrika | Kenya Mezolitik | MÖ 8.200-7.400 | Gamble'ın mağarası | |
| Orta Asya () | MÖ 12,000-5,000 | , | ||
| Doğu Asya (Japonya) | Jōmon kültürleri | 16,000-2,350 MÖ | ||
| Doğu Asya (Kore) | MÖ 10.000-3.500 | |||
| Güney Asya (Hindistan) | Güney Asya Taş Devri | 12,000-4,000 MÖ | , |
Defin Thèviec of - Toulouse Müzesi
Kaynakça
- ^ Encyclopedia of Prehistory: Volume 8: South and Southwest Asia, s.122
- ^ Conneller, Chantal; Bayliss, Alex; Milner, Nicky; Taylor, Barry (2016). "The Resettlement of the British Landscape: Towards a chronology of Early Mesolithic lithic assemblage types". Internet Archaeology. 42 (42). doi:10.11141/ia.42.12
![image]()
. - ^ "final Upper Paleolithic industries occurring at the end of the which appear to merge technologically into the Mesolithic" Bahn, Paul, (Ed.) (2002). The Penguin archaeology guide. Londra: Penguin Books. ISBN .
- ^ Zalloua, Pierre A.; Matisoo-Smith, Elizabeth (6 Ocak 2017). "Mapping Post-Glacial expansions: The Peopling of Southwest Asia". Scientific Reports (İngilizce). 7: 40338. Bibcode:2017NatSR...740338P. doi:10.1038/srep40338. ISSN 2045-2322. (PMC) 5216412 $2. (PMID) 28059138.
- ^ Linder, F. (1997). Social differentiering i mesolitiska jägar-samlarsamhällen. Uppsala.: Institutionen för arkeologi och antik historia, Uppsala universitet.
- ^ "National Geographic". National Geographic (İngilizce). 11 Kasım 1996 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ocak 2023.
- ^ Srejovic, Dragoslav (1972). Europe's First Monumental Sculpture: Lepenski Vir'de Yeni Keşifler. ISBN .
- ^ "Arşivlenmiş kopya". www.metmuseum.org. 3 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ocak 2023.
- ^ "Afrika-Paleolitik". Britannica. 20 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Kasım 2018.
- ^ Orta Asya Neolitik döneme girmez, ancak MÖ dördüncü binyılda Mezolitik dönemden Kalkolitik döneme geçiş yapar (metmuseum.org 3 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .). Orta Asya'da Mezolitik dönemin erken başlangıcı ve daha sonraki Avrupa mezolitik kültürleri için önemi ancak 2015 yılında Shigor idolünün 11.500 yıllık radyokarbon tarihlemesiyle anlaşılmıştır. N.E. Zaretskaya ve diğerleri, "Shigir ve Gorbunovo arkeolojik bataklık alanlarının radyokarbon kronolojisi, Orta Urallar, Rusya", Proceedings of the 6th International Radiocarbon and Archaeology Symposium, (E Boaretto ve N R Rebollo Franco eds.), RADIOCARBON Cilt 54, No. 3-4, 2012, 783-794.
- ^ "Mezolitik" terimi Güney Asya Taş Devri'nin dönemlendirilmesi için kullanışlı bir terim değildir, çünkü Hint alt kıtasının iç kesimlerindeki bazı kabileleri mezolitik kültürü modern döneme kadar korumuştur ve bu terimin tutarlı bir kullanımı yoktur. BP 12.000-4.000 aralığı Agrawal ve diğerleri (1978) ve Sen (1999) tarafından verilen aralıkların birleşimine dayanmaktadır ve Mehrgarh'daki erken Neolitik ile örtüşmektedir. D.P. Agrawal ve diğerleri, "Chronology of Indian prehistory from the Mesolithic period to the Iron Age", Journal of Human Evolution, Cilt 7, Sayı 1, Ocak 1978, 37-44: "M.Ö. 6.000-2.000 civarındaki toplam zaman aralığı, Langhnaj, Bagor, Bhimbetka, Adamgarh, Lekhahia gibi tarihlenen Mezolitik yerleşimleri kapsayacaktır." (p. 38). S.N. Sen, Ancient Indian History and Civilization, 1999: "Mezolitik dönem kabaca M.Ö. 10.000 ila 6.000 yılları arasında değişmektedir." (s. 23).
 | Arkeoloji ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Holosen Cag Tarihte DonemDemir Cagi Gec Tunc Cagi Orta Tunc Cagi Erken Tunc CagiTunc Cagi Bakir Cagi Cilali Tas DevriOrta Tas Cagi Orta Tas CagiBuzul Cagi Ust Paleolitik Orta Paleolitik Alt Paleolitik Eski Tas CagiTas Devri Orta Tas Cagi Orta Tas Devri veya Mezolitik donem M O 22 000 10 000 Paleolitik ve Neolitik arasi bir gecis donemidir Tastan aletler daha cesitlidir Kopek ilk evcil hayvan olarak gorulur Gida birikimine de baslanir Magara resimleriyle ilk resim sanati ortaya cikmistir Onemli bazi merkezler Samsun Tekkekoy Karain ve Beldibi dir Mezolitik donem Avrupa ve Bati Asya daki avci toplayici kulturlerin Son Buzul Maksimumunun sonu ile Neolitik Devrim arasindaki son asamasini ifade etmek icin kullanilan bir terimdir Buyuk hayvanlarin grup halinde avlanmasinin azalmasi ve daha kucuk daha sofistike alet ve silahlarin gelistirilmesi ile karakterize edilir Bolgeye bagli olarak Mezolitik yerlesimlerde bir miktar canak comlek ve tekstil kullanimi bulunabilir ancak tarimin varligi tipik olarak Neolitik doneme gecisin isareti olarak gorulur Mezolitik donem Avrupa da yaklasik MO 15 000 ila 5 000 yillari arasini Guneybati Asya da Epipaleolitik Yakin Dogu ise yaklasik MO 20 000 ila 10 000 yillari arasini kapsamaktadir Bu terim Kuzey Avrupa disindaki diger bolgelerde daha az kullanilmakta Avrasya ve Kuzey Afrika disinda ise hic kullanilmamaktadir Mezolitik toplumlarin cok karmasik olmadigi dusunulmektedir ve Neolitik donemin karakteristik ozelligi olan gorkemli mezar hoyuklerinin aksine gomuler tipik olarak basittir Bu donemde kalici yerlesimler deniz ya da ic sular gibi besin kaynaklarina yakin olma egilimindedir Neolitik yasam tarzi ciftcilik cobanlik cilali tas baltalar ahsap uzun evler ve comlekciligi iceren Avrupa ya yayildikca Mezolitik yasam biciminin yavas yavas yerini aldi ve sonunda yok oldu Mezolitik doneme ait sanat eserleri onceki Ust Paleolitik ve sonraki Neolitik doneme kiyasla nispeten daha az iyi korunmustur Terminoloji Paleolitik ve Neolitik terimleri ilk kez tarafindan 1865 yilinda Pre historic Times adli kitabinda ortaya atilmistir Ancak bu iki cag arasinda bir gecis donemi olup olmadigi konusunda tartismalar vardi Hodder Westropp 1866 da bir ara donem olarak ek Mezolitik kategorisini onermis ancak bu oneri tartismalarla karsilanmistir gibi bazi akademisyenler caglarin sorunsuz bir sekilde birbirine karistigina inanirken Gabriel de Mortillet gibi digerleri aralarinda acik bir bosluk olduguna inaniyordu Mesolithic artefacts Edouard Piette ve Knut Stjerna da tartismaya katilmis Piette gecis donemi olarak Azilian Kulturu nu Stjerna ise Paleolitik Cag in son asamasi olarak Epipaleolitik donemi onermistir Vere Gordon Childe in 1947 de Avrupa nin Safagi adli kitabi yayimlandiginda Paleolitik ve Neolitik arasinda bir gecis donemi kavramini destekleyecek yeterli veri toplanmisti Bununla birlikte Mezolitik ve Epipaleolitik terimlerinin kullanimi ve anlamlari konusunda hala tartismalar surmekte olup bu terimlerin kullanimi bolgelere ve disiplinlere gore degisiklik gostermektedir Kuzey Avrupa da Mezolitik terimi yaygin olarak kullanilirken diger bolgelerde Epipaleolitik tercih edilebilmektedir Yeni Dunya da ise her iki terim de kullanilmamaktadir Buna ek olarak bazi yazarlar tarimla gecisi olmayan avci toplayici kulturler icin Epipaleolitik Neolitik Devrimle gecisi acik olan kulturler icin ise Mezolitik terimini kullanmaktadir KulturlerCografi aralik Periyodizasyon Kultur Zamansal aralik Onemli sitelerGuneydogu Avrupa Yunanistan Ege 15 000 7 000 MO Guneydogu Avrupa Romanya Sirbistan 13 000 5 000 MOBati Avrupa Erken Mezolitik 14 000 10 000 MOKuzey Avrupa Norvec 12 000 10 500 MOKuzey Avrupa Norvec Erken Mezolitik 12 000 10 000 MOOrta Asya 12 000 5 000 BP Kuzeydogu Avrupa Estonya Letonya ve kuzeybati Rusya Orta Mezolitik 10 500 7 000 MO Kuzey Avrupa 11 000 8 000 MOBati ve Orta Avrupa 10 500 8 500 MOBati Avrupa Buyuk Britanya 11 000 5 500 MO Aveline s HoleBati Avrupa Irlanda 11 000 5 500 MOBati Avrupa Belcika ve Fransa 10 000 5 000 MOOrta ve Dogu Avrupa Belarus Litvanya ve Polonya Gec Mezolitik 9 000 5 000 MOKuzey Avrupa Iskandinavya 8 200 5 200 MOKuzey Avrupa Iskandinavya 8 000 7 200 BPKuzey Avrupa Iskandinavya Gec Mezolitik 7 300 5 900 MOBati Avrupa Hollanda Gec Mezolitik 7 300 5 400 MOBati Avrupa Portekiz Gec Mezolitik 7 600 5 500 MOBati Avrasya disinda Mezolitik Mezolitik tas havan ve havaneli Kebaran kulturu Epipaleolitik Yakin Dogu MO 22 000 18 000Cografi aralik Periyodizasyon Kultur Zamansal aralik Onemli sitelerKuzey Afrika Fas Gec Ust Paleolitik Erken Mezolitik 24 000 10 000 MOKuzey Afrika 12 000 8 000 MODogu Afrika Kenya Mezolitik MO 8 200 7 400 Gamble in magarasiOrta Asya MO 12 000 5 000 Dogu Asya Japonya Jōmon kulturleri 16 000 2 350 MODogu Asya Kore MO 10 000 3 500Guney Asya Hindistan Guney Asya Tas Devri 12 000 4 000 MO Ain Sakhri asiklar heykelcigiDefin Theviec of Toulouse MuzesiKaynakca Encyclopedia of Prehistory Volume 8 South and Southwest Asia s 122 Conneller Chantal Bayliss Alex Milner Nicky Taylor Barry 2016 The Resettlement of the British Landscape Towards a chronology of Early Mesolithic lithic assemblage types Internet Archaeology 42 42 doi 10 11141 ia 42 12 final Upper Paleolithic industries occurring at the end of the which appear to merge technologically into the Mesolithic Bahn Paul Ed 2002 The Penguin archaeology guide Londra Penguin Books ISBN 978 0 14 051448 3 Zalloua Pierre A Matisoo Smith Elizabeth 6 Ocak 2017 Mapping Post Glacial expansions The Peopling of Southwest Asia Scientific Reports Ingilizce 7 40338 Bibcode 2017NatSR 740338P doi 10 1038 srep40338 ISSN 2045 2322 PMC 5216412 2 PMID 28059138 Linder F 1997 Social differentiering i mesolitiska jagar samlarsamhallen Uppsala Institutionen for arkeologi och antik historia Uppsala universitet National Geographic National Geographic Ingilizce 11 Kasim 1996 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ocak 2023 Srejovic Dragoslav 1972 Europe s First Monumental Sculpture Lepenski Vir de Yeni Kesifler ISBN 978 0 500 39009 2 Arsivlenmis kopya www metmuseum org 3 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ocak 2023 Afrika Paleolitik Britannica 20 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Kasim 2018 Orta Asya Neolitik doneme girmez ancak MO dorduncu binyilda Mezolitik donemden Kalkolitik doneme gecis yapar metmuseum org 3 Eylul 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Orta Asya da Mezolitik donemin erken baslangici ve daha sonraki Avrupa mezolitik kulturleri icin onemi ancak 2015 yilinda Shigor idolunun 11 500 yillik radyokarbon tarihlemesiyle anlasilmistir N E Zaretskaya ve digerleri Shigir ve Gorbunovo arkeolojik bataklik alanlarinin radyokarbon kronolojisi Orta Urallar Rusya Proceedings of the 6th International Radiocarbon and Archaeology Symposium E Boaretto ve N R Rebollo Franco eds RADIOCARBON Cilt 54 No 3 4 2012 783 794 Mezolitik terimi Guney Asya Tas Devri nin donemlendirilmesi icin kullanisli bir terim degildir cunku Hint alt kitasinin ic kesimlerindeki bazi kabileleri mezolitik kulturu modern doneme kadar korumustur ve bu terimin tutarli bir kullanimi yoktur BP 12 000 4 000 araligi Agrawal ve digerleri 1978 ve Sen 1999 tarafindan verilen araliklarin birlesimine dayanmaktadir ve Mehrgarh daki erken Neolitik ile ortusmektedir D P Agrawal ve digerleri Chronology of Indian prehistory from the Mesolithic period to the Iron Age Journal of Human Evolution Cilt 7 Sayi 1 Ocak 1978 37 44 M O 6 000 2 000 civarindaki toplam zaman araligi Langhnaj Bagor Bhimbetka Adamgarh Lekhahia gibi tarihlenen Mezolitik yerlesimleri kapsayacaktir p 38 S N Sen Ancient Indian History and Civilization 1999 Mezolitik donem kabaca M O 10 000 ila 6 000 yillari arasinda degismektedir s 23 Arkeoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz