Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ortadirek, Yaşar Kemal'in Dağın Öte Yüzü üçlemesinin ilk romanıdır. 1959'da Cumhuriyet'te tefrika edildikten bir yıl sonra, 1960 yılında, yayımlanmıştır. Toros Dağları'nın bir yüzünde yaşayan köylülerin Çukurova'ya iniş süresince karşılaştığı güçlüklerin, insanın doğayla mücadelesini ele almaktadır. On sekiz bölümden müteşekkildir. İlk baskısı Remzi Kitabevi tarafından yapılmıştır.
| Yazar | Yaşar Kemal | |||
|---|---|---|---|---|
| Ülke | Türkiye | |||
| Dil | Türkçe | |||
| Tür | Roman | |||
| Yayım | 1960 | |||
| Yayımcı | Remzi Kitabevi | |||
| Sayfa | 372 | |||
| OCLC | 551475577 | |||
| 'Dağın Öte Yüzü' serisi | ||||
| ||||
Konu
Köylü, yaz mevsiminde Çukurova'ya göçerek pamuk toplamaktadır. Bu iş köylülerin tek geçim kaynağıdır. Yalak'tan Çukurova'ya gidiş, köylülerin yaşam kalitesizliği nedeniyle yaya olarak gerçekleşmektedir. Bu gidiş, göçün konaklamalarıyla beraber on beş günü bulmaktadır. Yalak köylülerinin Çukurova'daki çalışma süresi bir, bir buçuk ay kadardır. Ovaya inme vaktini köylülerden döngele dikenine bakarak Koca Halil tayin eder. Halil yaşlanmıştır, köylüleri peşine takıp ovaya at sırtında inebilir. Meryemce Ana köyün tek atına sahip kişidir. Koca Halil ile Meryemce'nin arası açıktır. Muhtar Sefer ise ağanın tarafını tutarak köylünün yanına yer almaz böylece en verimsiz, kazancı en az topraklar Yalak köylülerine kalır. O yıl kervan yola düzülür. Uzunca Ali çok sıkıntılıdır. Analığı Meryemce ata binmiştir. Karısı Elif, çocukları Hasan, Ummuhan ve kendisi ise yürümektedir. Küheylan ise çok yaşlıdır. Kafile gece yol alır, gündüz dinlenir. Koca Halil'in kesildiğini gören Ali, anasının terkisine Halil'i de bindirince Meryemce buna çok kızar. Yolda gittikleri bir gün şiddetli bir yağmur bastırır. Köylü yürümeyi hızlandırır, ormana sığınır. Geride at sırtında Meryemce ve Halil kalmışlardır. At çöker ve kalkamaz. Koca Halil, kafileye yetişip durumu anlatır. Köylüler yollarına devam ederken Ali, çocukları ve karısını alıp geri döner ve anasını bulur. Anasını bulduktan sonra köylülere yetişmek için yola çıkarlar fakat at ölür. Meryemce, atın Halil'i bindirdikleri için öldüğünü söyler durur, oğluna çıkışır. Ali anasını sırtlar. Bir onu götürerek bir dönüp gelip yükleri alarak bitkin bir şekilde yollarına devam ederler. Muhtar Sefer, köylülerini gene aldatmış, onları kozasız, verimsiz bir pamuk tarlasına sokmuştur.
Hakkında
Yazım süreci
Yaşar Kemal, 1946-1947 yılları arasında roman denemelerine başlamıştır. Ortadirek'e başlamış ama yarım bırakmıştır.İnce Memed'ten sonra 1954'te Teneke'yi yazan yazar, 1959'a kadar hiçbir şey yazmamıştır. Yakın arkadaşı Dr. İbrahim Kıray'a Kadirli'de geniş kâğıtlar üstüne kopya kalemle yazdığı Ortadirek'in taslağını okumuş ve beğenilince romanı yazmaya başlamıştır. Romanı yazmak için çalıştığı gazeteden bir yıl izin almıştır.
Kaynağı
Romanın olayları yaşanmış olaylara dayanmaktadır. Örneğin Ali'nin annesi Meryemce'yi sırtında taşıması yazarın 1946'da Çukurova'da anasını sırtında taşıyan bir adamı görmesinden gelmektedir. Hatta kendi babasının da yaşadığı bir olay olduğunu, 1915'te Van'dan göç eden ailesi yoldayken büyükannesinin hastalanmasıyla babasının büyükannesini sırtladığını belirtmiştir. Çukurova'ya indikleri vakit Meryemce'nin en güzel elbiselerini giydiği kısım da babası ile büyükannesi arasında yaşanan bir olaydan alınmıştır:
"Yine Meryemce'ye dönersek, işin ilginç yanı, Ortadirek'te Çukurova'ya indikleri vakit Meryemce en güzel elbiselerini giyiyor, 'indik ya! Geldik ya!' diyor. Büyükannem gibi biraz. Oğluna, yani babama diyor ki 'bana çok güzel bir ev tutacaksın, badanalı falan'. Ondan sonra anama diyor ki 'Beni tertemiz yıkayacaksın, saçlarımı kınalayacaksın. En güzel elbiselerimi giydireceksin. Gerdanlıklarımı, halhallarımı, hırızmalarımı takacaksın!'. Anam bütün bu söylediklerini yerine getiriyor. Büyükannem namazını kılıyor, sonra evin önünde oturuyor. Sabahleyin uyandıklarında bir de bakıyorlar ki ölmüş. Bu olay yer etmiş bilinçaltımda. Yıllar sonra Ortadirek'i yazarken aklıma geldi. Meryemce'ye de, büyükannem gibi, en güzel elbiselerini giydirdim."
Yaşar Kemal, Ortadirek'in alegorik bir roman olduğunu belirtmiştir. Ayrıca adlandırılışını şu sözlerle ifade etmiştir:
"Ortadirek insanlığın direncidir. İnsan gücüdür. Yılmayan insan. O korkunç salgınlardan, kırımlardan, yokluklardan, açlıklardan buraya kadar insanlığı getiren, insan direncidir; benim hayran kaldığım, destanını yazmak istediğim odur. Onun alegorisidir Ortadirek."
Eleştiriler
Fethi Naci, eseri "bugüne kadar" okuduğu en mükemmel Türk romanı olarak nitelemiştir.
Tiyatro uyarlamaları
Ortadirek, birçok kez tiyatroya uyarlanmıştır. Bu uyarlamaların ilki tarafından İngilizce olarak sahnelenmiştir. Bunun dışında 1974 yılında Finlandiya'nın Turku kentinde, 'de sahnelenen eser, aynı yıl Paris'te 'nda sahnelenmiştir.
Kaynakça
- ^ Bosquet, Alain (2004). Yaşar Kemal Kendini Anlatıyor. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- ^ a b Bosquet 2004, s. 76.
- ^ Gürsel, Nedim (Kasım 1996). "Bir Edebiyat Devi... Yaşar Kemal" (PDF). Cumhuriyet Kitap, 354. 21 Nisan 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Nisan 2017.
- ^ Gürsel 1996, s. 4.
- ^ Çiftlikçi, Ramazan (1997). Yazar-Eser-Üslup. Ankara: TC. Kültür Bakanlığı. ss. 234-235.
- ^ Naci, Fethi (2008). Yaşar Kemal'in Romancılığı (2. bas.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s. 18. ISBN .
- ^ Şahin, Osman (2004). Geniş Bir Nehrin Akışı Yaşar Kemal. İstanbul: Can Yayınları. s. 19.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ortadirek Yasar Kemal in Dagin Ote Yuzu uclemesinin ilk romanidir 1959 da Cumhuriyet te tefrika edildikten bir yil sonra 1960 yilinda yayimlanmistir Toros Daglari nin bir yuzunde yasayan koylulerin Cukurova ya inis suresince karsilastigi gucluklerin insanin dogayla mucadelesini ele almaktadir On sekiz bolumden mutesekkildir Ilk baskisi Remzi Kitabevi tarafindan yapilmistir OrtadirekYazarYasar KemalUlkeTurkiyeDilTurkceTurRomanYayim1960 1960 YayimciRemzi KitabeviSayfa372OCLC551475577 Dagin Ote Yuzu serisiOrtadirek Yer Demir Gok Bakir 2 kitap KonuKoylu yaz mevsiminde Cukurova ya gocerek pamuk toplamaktadir Bu is koylulerin tek gecim kaynagidir Yalak tan Cukurova ya gidis koylulerin yasam kalitesizligi nedeniyle yaya olarak gerceklesmektedir Bu gidis gocun konaklamalariyla beraber on bes gunu bulmaktadir Yalak koylulerinin Cukurova daki calisma suresi bir bir bucuk ay kadardir Ovaya inme vaktini koylulerden dongele dikenine bakarak Koca Halil tayin eder Halil yaslanmistir koyluleri pesine takip ovaya at sirtinda inebilir Meryemce Ana koyun tek atina sahip kisidir Koca Halil ile Meryemce nin arasi aciktir Muhtar Sefer ise aganin tarafini tutarak koylunun yanina yer almaz boylece en verimsiz kazanci en az topraklar Yalak koylulerine kalir O yil kervan yola duzulur Uzunca Ali cok sikintilidir Analigi Meryemce ata binmistir Karisi Elif cocuklari Hasan Ummuhan ve kendisi ise yurumektedir Kuheylan ise cok yaslidir Kafile gece yol alir gunduz dinlenir Koca Halil in kesildigini goren Ali anasinin terkisine Halil i de bindirince Meryemce buna cok kizar Yolda gittikleri bir gun siddetli bir yagmur bastirir Koylu yurumeyi hizlandirir ormana siginir Geride at sirtinda Meryemce ve Halil kalmislardir At coker ve kalkamaz Koca Halil kafileye yetisip durumu anlatir Koyluler yollarina devam ederken Ali cocuklari ve karisini alip geri doner ve anasini bulur Anasini bulduktan sonra koylulere yetismek icin yola cikarlar fakat at olur Meryemce atin Halil i bindirdikleri icin oldugunu soyler durur ogluna cikisir Ali anasini sirtlar Bir onu goturerek bir donup gelip yukleri alarak bitkin bir sekilde yollarina devam ederler Muhtar Sefer koylulerini gene aldatmis onlari kozasiz verimsiz bir pamuk tarlasina sokmustur HakkindaYazim sureci Yasar Kemal 1946 1947 yillari arasinda roman denemelerine baslamistir Ortadirek e baslamis ama yarim birakmistir Ince Memed ten sonra 1954 te Teneke yi yazan yazar 1959 a kadar hicbir sey yazmamistir Yakin arkadasi Dr Ibrahim Kiray a Kadirli de genis kagitlar ustune kopya kalemle yazdigi Ortadirek in taslagini okumus ve begenilince romani yazmaya baslamistir Romani yazmak icin calistigi gazeteden bir yil izin almistir Kaynagi Romanin olaylari yasanmis olaylara dayanmaktadir Ornegin Ali nin annesi Meryemce yi sirtinda tasimasi yazarin 1946 da Cukurova da anasini sirtinda tasiyan bir adami gormesinden gelmektedir Hatta kendi babasinin da yasadigi bir olay oldugunu 1915 te Van dan goc eden ailesi yoldayken buyukannesinin hastalanmasiyla babasinin buyukannesini sirtladigini belirtmistir Cukurova ya indikleri vakit Meryemce nin en gu zel elbiselerini giydigi kisim da babasi ile buyukannesi arasinda yasanan bir olaydan alinmistir Yine Meryemce ye donersek isin ilginc yani Ortadirek te Cukurova ya indikleri vakit Meryemce en gu zel elbiselerini giyiyor indik ya Geldik ya diyor Buyukannem gibi biraz Ogluna yani babama diyor ki bana cok guzel bir ev tutacaksin badanali falan Ondan sonra anama diyor ki Beni tertemiz yikayacaksin saclarimi kinalayacaksin En guzel elbiselerimi giydireceksin Gerdanliklarimi halhallarimi hirizmalarimi takacaksin Anam butun bu soylediklerini yerine getiriyor Buyukannem namazini kiliyor sonra evin onunde oturuyor Sabahleyin uyandiklarinda bir de baki yorlar ki olmus Bu olay yer etmis bilincaltimda Yillar sonra Ortadirek i yazarken aklima geldi Meryemce ye de buyukannem gibi en guzel elbiselerini giydirdim Yasar Kemal Ortadirek in alegorik bir roman oldugunu belirtmistir Ayrica adlandirilisini su sozlerle ifade etmistir Ortadirek insanligin direncidir Insan gucudur Yilmayan insan O korkunc salginlardan kirimlardan yokluklardan acliklardan buraya kadar insanligi getiren insan direncidir benim hayran kaldigim destanini yazmak istedigim odur Onun alegorisidir Ortadirek ElestirilerFethi Naci eseri bugune kadar okudugu en mukemmel Turk romani olarak nitelemistir Tiyatro uyarlamalariOrtadirek bircok kez tiyatroya uyarlanmistir Bu uyarlamalarin ilki tarafindan Ingilizce olarak sahnelenmistir Bunun disinda 1974 yilinda Finlandiya nin Turku kentinde de sahnelenen eser ayni yil Paris te nda sahnelenmistir Kaynakca Bosquet Alain 2004 Yasar Kemal Kendini Anlatiyor Istanbul Yapi Kredi Yayinlari a b Bosquet 2004 s 76 Gursel Nedim Kasim 1996 Bir Edebiyat Devi Yasar Kemal PDF Cumhuriyet Kitap 354 21 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Nisan 2017 Gursel 1996 s 4 Ciftlikci Ramazan 1997 Yazar Eser Uslup Ankara TC Kultur Bakanligi ss 234 235 Naci Fethi 2008 Yasar Kemal in Romanciligi 2 bas Istanbul Yapi Kredi Yayinlari s 18 ISBN 9789750807916 Sahin Osman 2004 Genis Bir Nehrin Akisi Yasar Kemal Istanbul Can Yayinlari s 19