Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Teneke, Yaşar Kemal'in 1955 tarihli romanı. Çukurova'daki çeltik ağalarına karşı mücadele eden köylünün yanında yer alan idealist kaymakamın trajik öyküsü anlatılmaktadır. Yazarın İnce Memed sonrasındaki ikinci romanıdır. İlk olarak Varlık Yayınları'nda yayımladı. Sonraları birçok yayınevi tarafından yayımlanan eser 2004’ten günümüze ise Yapı Kredi Yayınları tarafından yayımlanmaktadır.
 | |
| Yazar | Yaşar Kemal |
|---|---|
| Ülke | Türkiye |
| Tür | Roman |
| Yayım | 1955 |
| Yayımcı | Varlık Yayınevi (ilk) Yapı Kredi Yayınları (2004-günümüz) |
| Sayfa | 81 |
Teneke 1964 sonrasında Gülriz Sururi - Engin Cezzar Tiyatrosu tarafından sahnelendi. Yazar aynı adla uyarlanan oyunu ile 1966 yılında İlhan İskender Armağanını ve Uluslararası Nancy Tiyatro Festivali Birincilik Ödülü'nü kazandı. Daha sonra Türkiye’de çeşitli tiyatrolarda oyun olarak temsil edildi; 2005 yılında besteci Fabio Vecchi tarafından operaya uyarlandı.İtalya'nın ünlü La Scala Tiyatrosu da yeni sezonunu Teneke operasıyla açtı (2007). Roman birçok dile çevrilirken Kürtçeye de 2006'da Aydın Orak tarafından çevrildi.
Nisan 2018 itibarıyla YKY'de 29 baskıya ulaşan roman daha önce birçok yayınevi tarafından yayımlandı. İlk olarak hikâye formatında Cumhuriyet gazetesinde tefrika edilen eser daha sonra Varlık Yayınları tarafından 1955'te roman formatında yayımlandı. Sonraları Ararat, Cem, Milliyet, Tekin, Toros Yayınları, Görsel Yayınları tarafından yayımı devam etti. 1995’te Adam Yayınları sonrasında 2004'te YKY'de çıkmaya başladı. Akademisyen Leyla Burcu Dündar Yaşar Kemal'in eşi ve Ayşe Baban'ın da yardımıyla eser içeriğinde ilk basımdan günümüze birtakım farklılıklar tespit etti.
Konusu
Yaşar Kemal bu eserini 1954'te kaleme aldı. Çukurova'da yaşadığı olayların etkisi olay zincirinden görülmektedir. Ana karakterlerden Resul efendi kasabanın boştaki kaymakamlığına vekaleten atanmıştır, romandaki görünür amacı emeklilik süresini doldurmaktır. Onun da başı çeltik (kabuğu çıkarılmamış pirinç) ağaları yüzünden ağrımaktadır. Çeltik sezonu yaklaştığından gerekli tarla izinlerini almak isteyen ağalar vekaleten kaymakamlık koltuğuna oturan Resul Efendi'yi sıkıştırmaktadırlar. Korkuya kapılan ve dört gözle yeni kaymakamı bekleyen Resul Efendi romanın ilerleyen bölümlerinde kaymakamdan yana olur.
Kasabaya yeni atanan 24 yaşındaki genç kaymakamın adı Fikret Irmaklı'dır. Kasabaya gelmeden önce birtakım önyargıları vardır. Çeltik iznini almak isteyen ağalar kaymakama şaşalı bir karşılamada bulunurlar. Bu karşılama kaymakamın Anadolu insanına bakışını değiştirecektir. Fakat kısa bir süre sonra ağalar onu eğlenceye götürürler. Onun tecrübesizliğinden yararlanırlar. Mevcut çeltik kanunu yerine eski kanunu esas alan izinleri kaparlar. Bu vakitten sonra kaymakam halk arasında rüşvetçi konumuna düşer. Resul Efendi ise her şeyin farkındadır, kaymakamın temiz bir insan olduğunun bilir. Bir türlü kaymakama kandırıldığını söyleyemez. Nitekim cesaret edip konuşunca işler değişir. Bu vakitten sonra kaymakamın ağalara olan bakışı değişir, yeni çeltik kanununa göre harekete geçer. Fakat iş işten geçmiş, Okçuoğlu çok önemli arazilerde çeltik izni almıştır. Sazlıdere köyünü sular altında bırakmıştır. Zeyno Karı ve eski bir eşkıya olan Kürt Mehmet Ali ona karşı direnmeye kararlıdır. Beraberindeki 400 kadar köylüyle kaymakamın makamına giderler. Kaymakam halkın tepkisinin etkisiyle çeltik ağalarına karşı daha fazla önlem almaya koyulur. Çeltik ağaları da sürekli Ankara'ya telgraflar çekmekte, yalan dolu içerikler göndermektedir. Kaymakam da suları kestirmiş, tarlaların başına da jandarmayı diktirmiştir, ama bu memurlar da rüşvet almaktadır.
Bu dönemlerde kaymakam da sıtmaya yakalanır. Ankara'dan dönen Murtaza Ağa onu Kars'ın Kağızman ilçesine sürgün ettirmiştir. Resul Efendi ise tekrar vekaleten kaymakamlığı atanmıştır. Çeltik ağaları mücadeleyi kazansa bile o yıl oldukça zarar etmişlerdir. Kaymakam ayrılmadan önce Resul Efendi'ye "Mücadele. Sonuna kadar mücadele. Değil mi Resul Bey?" diye söylenir, o da "Mücadele efendim" der. Sevince boğulan ağalardan Murtaza kaymakama alaycı bir veda hazırlar. Arabanın karşısına çıkan çocuklar ellerindeki tenekeyi çalarlar. Biraz daha ilerleyen otomobili bu sefer yaşlı bir adam durdurur, bu adam Kürt Mehmed Ali'dir ve ona dostane bir şekilde veda eder. Kaymakam da tebessüm ederek Ludwig van Beethoven'ın 9. Senfonisini mırıldanarak yoluna devam eder.
Karakterler
Ramazan Çiftçi 1993 tarihli "Yaşar Kemal, Yazar-Eser- Üslup" başlıklı doktora tezinde karakterleri şu şekilde tablolaştırmaktadır.
| Kişiler | Tematik Güç | Ara Güçler | Karşıt Güçler |
|---|---|---|---|
| Fikret Irmaklı Kürt Mehmed Ali Zeyno Karı Vayvaylı Osman | Resul Efendi Kör Cemal Pehlivan Usta Hacı Ali Çavuş Rıza Değnek Müftü Siyasetçi Ahmet Kasabanın doktoru Jandarmalar | Murtaza Ağa Mustafa Patır Patır Okçuoğlu Kemal Taşan Osman Ağa | |
| Kavramlar | Çevre ve insan sağlığını koruma Sıtmayla mücadele Dürüstlük Halk-aydın tanışması | Haksız kazanç sağlama Çevre ve insan sağlığını hiçe sayma | |
| Sembol | Teneke |
Kaynakça
- ^ Oral, Zeynep. "Engin ve Gülriz". Cumhuriyet. 4 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Temmuz 2018.
- ^ . yasarkemal.net. 23 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2018.
- ^ "Yaşar Kemal'in Teneke'si İtalya'da". milliyet.com.tr. Milliyet gazetesi. 26 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Aralık 2017.
- ^ "Yaşar Kemal 'Teneke' operasını La Scala'nın kraliyet locasından izledi". Radikal. 4 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Temmuz 2018.
- ^ "Yaşar Kemal'in 'Teneke'si Kürtçede". Radikal. 4 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Temmuz 2018.
- ^ "Yaşar Kemal'den habersiz Teneke'yi değiştirdiler". Hürriyet. 4 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Temmuz 2018.
- ^ Çiftlikçi, Ramazan (1993). Yaşar Kemal, Yazar-Eser- Üslup (Doktora). Malatya: İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı. s. 242.
- ^ Kemal, Yaşar (Nisan 2018). Teneke (29 bas.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s. 1-81. ISBN . 25 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Mart 2021.
- ^ Kemal, a.g.e., s.79
- ^ Kemal, a.g.e., s.81
- ^ Çiflikçi, a.g.t., s.248
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Teneke Yasar Kemal in 1955 tarihli romani Cukurova daki celtik agalarina karsi mucadele eden koylunun yaninda yer alan idealist kaymakamin trajik oykusu anlatilmaktadir Yazarin Ince Memed sonrasindaki ikinci romanidir Ilk olarak Varlik Yayinlari nda yayimladi Sonralari bircok yayinevi tarafindan yayimlanan eser 2004 ten gunumuze ise Yapi Kredi Yayinlari tarafindan yayimlanmaktadir TenekeYazarYasar KemalUlkeTurkiyeTurRomanYayim1955YayimciVarlik Yayinevi ilk Yapi Kredi Yayinlari 2004 gunumuz Sayfa81 Teneke 1964 sonrasinda Gulriz Sururi Engin Cezzar Tiyatrosu tarafindan sahnelendi Yazar ayni adla uyarlanan oyunu ile 1966 yilinda Ilhan Iskender Armaganini ve Uluslararasi Nancy Tiyatro Festivali Birincilik Odulu nu kazandi Daha sonra Turkiye de cesitli tiyatrolarda oyun olarak temsil edildi 2005 yilinda besteci Fabio Vecchi tarafindan operaya uyarlandi Italya nin unlu La Scala Tiyatrosu da yeni sezonunu Teneke operasiyla acti 2007 Roman bircok dile cevrilirken Kurtceye de 2006 da Aydin Orak tarafindan cevrildi Nisan 2018 itibariyla YKY de 29 baskiya ulasan roman daha once bircok yayinevi tarafindan yayimlandi Ilk olarak hikaye formatinda Cumhuriyet gazetesinde tefrika edilen eser daha sonra Varlik Yayinlari tarafindan 1955 te roman formatinda yayimlandi Sonralari Ararat Cem Milliyet Tekin Toros Yayinlari Gorsel Yayinlari tarafindan yayimi devam etti 1995 te Adam Yayinlari sonrasinda 2004 te YKY de cikmaya basladi Akademisyen Leyla Burcu Dundar Yasar Kemal in esi ve Ayse Baban in da yardimiyla eser iceriginde ilk basimdan gunumuze birtakim farkliliklar tespit etti KonusuYasar Kemal bu eserini 1954 te kaleme aldi Cukurova da yasadigi olaylarin etkisi olay zincirinden gorulmektedir Ana karakterlerden Resul efendi kasabanin bostaki kaymakamligina vekaleten atanmistir romandaki gorunur amaci emeklilik suresini doldurmaktir Onun da basi celtik kabugu cikarilmamis pirinc agalari yuzunden agrimaktadir Celtik sezonu yaklastigindan gerekli tarla izinlerini almak isteyen agalar vekaleten kaymakamlik koltuguna oturan Resul Efendi yi sikistirmaktadirlar Korkuya kapilan ve dort gozle yeni kaymakami bekleyen Resul Efendi romanin ilerleyen bolumlerinde kaymakamdan yana olur Kasabaya yeni atanan 24 yasindaki genc kaymakamin adi Fikret Irmakli dir Kasabaya gelmeden once birtakim onyargilari vardir Celtik iznini almak isteyen agalar kaymakama sasali bir karsilamada bulunurlar Bu karsilama kaymakamin Anadolu insanina bakisini degistirecektir Fakat kisa bir sure sonra agalar onu eglenceye gotururler Onun tecrubesizliginden yararlanirlar Mevcut celtik kanunu yerine eski kanunu esas alan izinleri kaparlar Bu vakitten sonra kaymakam halk arasinda rusvetci konumuna duser Resul Efendi ise her seyin farkindadir kaymakamin temiz bir insan oldugunun bilir Bir turlu kaymakama kandirildigini soyleyemez Nitekim cesaret edip konusunca isler degisir Bu vakitten sonra kaymakamin agalara olan bakisi degisir yeni celtik kanununa gore harekete gecer Fakat is isten gecmis Okcuoglu cok onemli arazilerde celtik izni almistir Sazlidere koyunu sular altinda birakmistir Zeyno Kari ve eski bir eskiya olan Kurt Mehmet Ali ona karsi direnmeye kararlidir Beraberindeki 400 kadar koyluyle kaymakamin makamina giderler Kaymakam halkin tepkisinin etkisiyle celtik agalarina karsi daha fazla onlem almaya koyulur Celtik agalari da surekli Ankara ya telgraflar cekmekte yalan dolu icerikler gondermektedir Kaymakam da sulari kestirmis tarlalarin basina da jandarmayi diktirmistir ama bu memurlar da rusvet almaktadir Bu donemlerde kaymakam da sitmaya yakalanir Ankara dan donen Murtaza Aga onu Kars in Kagizman ilcesine surgun ettirmistir Resul Efendi ise tekrar vekaleten kaymakamligi atanmistir Celtik agalari mucadeleyi kazansa bile o yil oldukca zarar etmislerdir Kaymakam ayrilmadan once Resul Efendi ye Mucadele Sonuna kadar mucadele Degil mi Resul Bey diye soylenir o da Mucadele efendim der Sevince bogulan agalardan Murtaza kaymakama alayci bir veda hazirlar Arabanin karsisina cikan cocuklar ellerindeki tenekeyi calarlar Biraz daha ilerleyen otomobili bu sefer yasli bir adam durdurur bu adam Kurt Mehmed Ali dir ve ona dostane bir sekilde veda eder Kaymakam da tebessum ederek Ludwig van Beethoven in 9 Senfonisini mirildanarak yoluna devam eder KarakterlerRamazan Ciftci 1993 tarihli Yasar Kemal Yazar Eser Uslup baslikli doktora tezinde karakterleri su sekilde tablolastirmaktadir Kisiler Tematik Guc Ara Gucler Karsit GuclerFikret Irmakli Kurt Mehmed Ali Zeyno Kari Vayvayli Osman Resul Efendi Kor Cemal Pehlivan Usta Haci Ali Cavus Riza Degnek Muftu Siyasetci Ahmet Kasabanin doktoru Jandarmalar Murtaza Aga Mustafa Patir Patir Okcuoglu Kemal Tasan Osman AgaKavramlar Cevre ve insan sagligini koruma Sitmayla mucadele Durustluk Halk aydin tanismasi Haksiz kazanc saglama Cevre ve insan sagligini hice saymaSembol TenekeKaynakca Oral Zeynep Engin ve Gulriz Cumhuriyet 4 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Temmuz 2018 yasarkemal net 23 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2018 Yasar Kemal in Teneke si Italya da milliyet com tr Milliyet gazetesi 26 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Aralik 2017 Yasar Kemal Teneke operasini La Scala nin kraliyet locasindan izledi Radikal 4 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Temmuz 2018 Yasar Kemal in Teneke si Kurtcede Radikal 4 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Temmuz 2018 Yasar Kemal den habersiz Teneke yi degistirdiler Hurriyet 4 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Temmuz 2018 Ciftlikci Ramazan 1993 Yasar Kemal Yazar Eser Uslup Doktora Malatya Inonu Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Turk Dili ve Edebiyati Ana Bilim Dali s 242 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Kemal Yasar Nisan 2018 Teneke 29 bas Istanbul Yapi Kredi Yayinlari s 1 81 ISBN 9789750807190 25 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Mart 2021 Kemal a g e s 79 Kemal a g e s 81 Ciflikci a g t s 248