Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Otizm spektrum bozukluğu (OSB), yaygın sosyal etkileşim ve iletişim anomalileri ile şiddetli derecede sınırlı ilgi ve aşırı yineleyici davranış olarak görülen bir .
OSB’nin üç ana türü otizm, Asperger Sendromu ve Başka Türlü Adlandırılmayan Yaygın Gelişimsel Bozukluk (YGB-BTA)’dır. Otizm, otistik spektrum bozukluklarının çekirdeğini oluşturur. Belirtiler ve olası nedenler açısında otizme en yakın olan Asperger Sendromudur. YGB-BTA, ölçütler daha özel bir sendrom tanısı koymaya yeterli olmadığında konulan tanıdır. Bazı kaynaklar otizm ile çeşitli belirtileri paylaşan ama ilgisiz nedenleri olan Rett sendromu ve çocukluğun dezintegratif bozukluğunu da OSB arasına katar. Otizmin aksine Asperger Sendromunda dil becerileri gelişiminde belirli bir gecikme görülmez.
Otizmin terminolojisi şaşırtıcı olabilir, otizm, Asperger Sendromu ve YGB-BTA, OSB yerine bazen otistik bozukluklar olarak adlandırılabilir, otizmin kendisi de otistik bozukluk, çocukluk otizmi ya da infantil otizmi olarak da adlandırılabilir. OSB, göz temasından kaçınmak gibi otistiğe benzer kişisel özelliklere sahip olan ama OSB’si olduğu kesin olmayan geniş otizm fenotipinin bir alt kümesidir.
Bir araştırma otizmin prevalansını 1.000 kişiye 1,3; OSB’nin prevalansını ise 1.000 kişiye 6,0-6,5 olarak tahmin etmiştir; OSB’nin en yaygın türü YGB-BTA’dır, Asperger Sendromu yaklaşık 1.000 kişiye 0,3 olarak tahmin edilmiştir. Atipik OSB türleri olan Rett sendromu ve çocukluğun dezintegratif bozukluğu ise çok daha ender görülür.
Otistik özellikler
Bazı davranışlar otizm spektrumunu tanımlar. Otistik özelliklerin türü, şiddeti ya da sayısı bireyin otizminin şiddetini belirler. Bu otistik özellikler, bilim, matematik, mühendislik ve bilgisayar programcılığı gibi bazı disiplinler için yararlı olabilir. Bazı otistik bireylerin ezber alışkanlığı bu dallarda temel konuları öğrenmelerine yardımcı olabilir ancak yüksek işlevli otistiklerin tekrar eden modelleri kolaylıkla tanımlayıp bunları bildiklerinin dışında yeni durumlara kolaylıkla uygulayabilmeleri sayesinde söz konusu dallarda istisnai derecede yetenekli oldukları görülebilir. Bu bilgin becerilerinin otistik bozuklukların çoğunda olduğu yanılgısı yaygındır ancak bunlar otistik bireylerin çok küçük bir kısmında ortaya çıkmaktadır, tahminler %0,5 ile %10 arasında olduğudur.
2007 yılında yapılan bir araştırmada, popüler görüşün aksine, otizm spektrumunda olanların yüz ifadelerini okuyabildiği, sosyal durumlar hakkında fikir yürütebildikleri ve stereotipleri anladıkları ortaya çıkarılmıştır. On ile on dört yaşlarında on sekiz çocuk, dinamik ve statik yüz ifadelerinin çeşitli ruhsal durumlara karşılık geldiğini belirtebilmiştir ama nörotipik akranları kadar başarılı olamamışlardır. Otistik çocuklar yüz ifadelerini tanımlamada ağız ve gözler bir bilgi verdiğinde, bunlar hareketsiz olduğundan daha başarılıdır. İkinci bir deneyde ise on bir ile on beş yaşında çocuklar, yalnızca göz ifadesi ya da yüz ifadesini tanımlamada nörotipik akranları kadar başarılı olmuşlardır.
Otistik çocuklar genellikle akranlarıyla sosyal ilişkiler kurmaya isteklidir ve sosyal beceriler eğitimiyle bunda başarılı olabilmektedirler. Otistiklere toplumun nasıl davrandığı sanal gerçeklik simülasyonları yardımıyla toplumun karmaşık kuralları gösterilerek öğretilebilir. Otizm spektrumunda olanlar yine de toplumda bulunan sosyal rolleri ve stereotipleri anlayabilir, birçoğu neden kötü bir mahallede evin kapısının kilitlenmesi gerektiğini ya da bir dükkânda kasiyerin ne yaptığını anlayabilir.
Tanı ölçütleri ve teknikleri
1990’ların sonunda otizm spektrum bozukluklarının prevalansının artmasıyla bu konuda yapılan araştırmalar da hızla artış gösterdi, başlangıçta tıp çevreleri bu artışı tanı taramalarının gelişmesine ve otizm tanımının değişmesine bağlamıştır. Otizm ve otistik spektrum bozukları için güncellenmiş tanı ölçütlerini içeren Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal Sınıflandırması’nın dördüncü gözden geçirilmiş basımı (DSM-IV), 1994’te yayımlandı. Aralarında Amerikan Pediyatristler Birliğinin de bulunduğu profesyonel tıp birlikleri, otizmin görünen prevalansının artmasında bu gözden geçirmenin önemli bir faktör olduğunu belirtmektedir ve araştırmacılarının 2005 yılında yaptığı bir araştırmada otistik spektrum bozukluğu tanılarının DSM ölçütlerinin değişmesinden ve özel eğitim programlarının fonlarının artmasından sonra artış gösterdiği bulunmuştur.
Ebeveynler ve pediyatristlerin otizm spektrum bozukluğu üzerine bilinçliliklerinin artması sonucunda, daha önce başka bozukluk tanısı konmuş çocuklarda otizm tanısının konmasında artış olduğu da bulunmuştur. Yanlış tanı konmasının nedenleri otistik çocukların bakımı için hükûmet fonlarının artışı ama benzer düzeyde eksikliği ve ihtiyacı olan çocuklara aynı fonların sağlanmaması olabilir. Eğer bu şekilde bir artış varsa, geçmişte öğrenme eksikliği ya da psikiyatrik bozukluk tanısı konabilecek olan ya da hiçbir tanı belirlenemeyecek olan çocuklara otistik spektrum bozukluğu tanısı konmuş olabilir.
Yale Üniversitesinden Dr. Fred Volkmar, otizm için daha iyi hizmet verilmesinin "tanı değişikliği"ne yol açmış olabileceğini söylemektedir.
Otizmin ana semptomlarını tedavi etmek için birçok ortaya çıkmıştır. Simpson, otizm spektrum bozukluğu olanlar için bilimsel destekli dört tedavi şeklini tanımlamıştır. Bunlar uygulamalı davranış analizi, ayrık deneme eğitimi, eksenel tepki terapisi ve Strain & Hoyson'un "Öğrenme Deneyimleri: Okulöncesi çocuklar ve ebeveynleri için alternatif bir program"dır.
Kaynakça
- ^ Dünya Sağlık Örgütü (2006). "F84. Pervasive developmental disorders". International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems (10. ed. (ICD-10) bas.). Erişim tarihi: 25 Haziran 2007. (İngilizce)
- ^ Lord C, Cook EH, Leventhal BL, Amaral DG (2000). "Autism spectrum disorders". Neuron. 28 (2). ss. 355-63. doi:10.1016/S0896-6273(00)00115-X. (PMID) 11144346. (İngilizce)
- ^ American Psychiatric Association (2000). "Diagnostic criteria for 299.80 Asperger's Disorder (AD)". Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (4. ed., text revision (DSM-IV-TR) bas.). ISBN . (İngilizce)
- ^ Freitag CM (2007). "The genetics of autistic disorders and its clinical relevance: a review of the literature". Mol Psychiatry. 12 (1). ss. 2-22. doi:10.1038/sj.mp.4001896. (PMID) 17033636. (İngilizce)
- ^ Piven J, Palmer P, Jacobi D, Childress D, Arndt S (1997). "Broader autism phenotype: evidence from a family history study of multiple-incidence autism families" (PDF). Am J Psychiatry. 154 (2). ss. 185-90. (PMID) 9016266. 8 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 6 Haziran 2008. (İngilizce)
- ^ Fombonne E (2005). "Epidemiology of autistic disorder and other pervasive developmental disorders". J Clin Psychiatry. 66 (Suppl 10). ss. 3-8. (PMID) 16401144. (İngilizce)
- ^ Treffert DA (2006). . Wisconsin Medical Society. 7 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2008.
- ^ Back E, Ropar D, Mitchell P (2007). "Do the eyes have it? inferring mental states from animated faces in autism". Child Dev. 78 (2). ss. 397-411. doi:10.1111/j.1467-8624.2007.01005.x. Diğer özet – ScienceDaily (27 Mart 2007). (İngilizce)
- ^ "New book offers social skills solutions for children with autism spectrum disorders" (Basın açıklaması). Indiana University. 13 Temmuz 2006. 15 Mart 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Şubat 2008. (İngilizce)
- ^ "Virtual Reality Teaches Autistic Children Street Crossing, Study Suggests". Diğer özet – ScienceDaily (29 Ocak 2008). (İngilizce)
- ^ Hirschfeld L, Bartmess E, White S, Frith U (2007). "Can autistic children predict behavior by social stereotypes?". Curr Biol. 17 (12). ss. R451-2. doi:10.1016/j.cub.2007.04.051. (PMID) 17580071. Diğer özet – ScienceDaily (19 Haziran 2007). (İngilizce)
- ^ Tidmarsh L, Volkmar FR (2003). "Diagnosis and epidemiology of autism spectrum disorders". Can J Psychiatry. 48 (8). ss. 517-25. (PMID) 14574827. 2 Aralık 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Haziran 2008. (İngilizce)
- ^ Barbaresi WJ, Katusic SK, Colligan RC, Weaver AL, Jacobsen SJ (2005). "The incidence of autism in Olmsted County, Minnesota, 1976-1997: results from a population-based study". Arch Pediatr Adolesc Med. 159 (1). ss. 37-44. doi:10.1001/archpedi.159.1.37. (PMID) 15630056. 27 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Haziran 2008. (İngilizce)
- ^ Shattuck PT (2006). "The contribution of diagnostic substitution to the growing administrative prevalence of autism in US special education". Pediatrics. 117 (4). ss. 1028-37. doi:10.1542/peds.2005-1516. (PMID) 16585296. 25 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Haziran 2008. Diğer özet (3 Nisan 2006). (İngilizce)
- ^ Pettus A (2008). . Harv Mag. 110 (3). ss. 27-31, 89-91. 17 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2008. (İngilizce)
- ^ "Uncovering autism's mysteries: Is there more autism? Or just a new definition?". Associated Press. 2 Mart 2003. 13 Kasım 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Aralık 2007.
'Autism is kind of a fashionable diagnosis,' Volkmar said. 'Everybody's interested in getting better services.'
(İngilizce) - ^ Simpson R.L. (2005). "Evidence-based practicies and students with autism spectrum disorders". Focus on Autism and other Developmental Disabilities. 20 (3). ss. 140-149. (İngilizce)
Dış bağlantılar
- Curlie'de Otizm spektrum bozukluğu (DMOZ tabanlı)
- Otolog kordon kanı kök hücreleri ile otizm spektrum bozukluğu tedavisi6 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Otizm spektrum bozuklugu OSB yaygin sosyal etkilesim ve iletisim anomalileri ile siddetli derecede sinirli ilgi ve asiri yineleyici davranis olarak gorulen bir OSB nin uc ana turu otizm Asperger Sendromu ve Baska Turlu Adlandirilmayan Yaygin Gelisimsel Bozukluk YGB BTA dir Otizm otistik spektrum bozukluklarinin cekirdegini olusturur Belirtiler ve olasi nedenler acisinda otizme en yakin olan Asperger Sendromudur YGB BTA olcutler daha ozel bir sendrom tanisi koymaya yeterli olmadiginda konulan tanidir Bazi kaynaklar otizm ile cesitli belirtileri paylasan ama ilgisiz nedenleri olan Rett sendromu ve cocuklugun dezintegratif bozuklugunu da OSB arasina katar Otizmin aksine Asperger Sendromunda dil becerileri gelisiminde belirli bir gecikme gorulmez Otizmin terminolojisi sasirtici olabilir otizm Asperger Sendromu ve YGB BTA OSB yerine bazen otistik bozukluklar olarak adlandirilabilir otizmin kendisi de otistik bozukluk cocukluk otizmi ya da infantil otizmi olarak da adlandirilabilir OSB goz temasindan kacinmak gibi otistige benzer kisisel ozelliklere sahip olan ama OSB si oldugu kesin olmayan genis otizm fenotipinin bir alt kumesidir Bir arastirma otizmin prevalansini 1 000 kisiye 1 3 OSB nin prevalansini ise 1 000 kisiye 6 0 6 5 olarak tahmin etmistir OSB nin en yaygin turu YGB BTA dir Asperger Sendromu yaklasik 1 000 kisiye 0 3 olarak tahmin edilmistir Atipik OSB turleri olan Rett sendromu ve cocuklugun dezintegratif bozuklugu ise cok daha ender gorulur Otistik ozelliklerBazi davranislar otizm spektrumunu tanimlar Otistik ozelliklerin turu siddeti ya da sayisi bireyin otizminin siddetini belirler Bu otistik ozellikler bilim matematik muhendislik ve bilgisayar programciligi gibi bazi disiplinler icin yararli olabilir Bazi otistik bireylerin ezber aliskanligi bu dallarda temel konulari ogrenmelerine yardimci olabilir ancak yuksek islevli otistiklerin tekrar eden modelleri kolaylikla tanimlayip bunlari bildiklerinin disinda yeni durumlara kolaylikla uygulayabilmeleri sayesinde soz konusu dallarda istisnai derecede yetenekli olduklari gorulebilir Bu bilgin becerilerinin otistik bozukluklarin cogunda oldugu yanilgisi yaygindir ancak bunlar otistik bireylerin cok kucuk bir kisminda ortaya cikmaktadir tahminler 0 5 ile 10 arasinda oldugudur 2007 yilinda yapilan bir arastirmada populer gorusun aksine otizm spektrumunda olanlarin yuz ifadelerini okuyabildigi sosyal durumlar hakkinda fikir yurutebildikleri ve stereotipleri anladiklari ortaya cikarilmistir On ile on dort yaslarinda on sekiz cocuk dinamik ve statik yuz ifadelerinin cesitli ruhsal durumlara karsilik geldigini belirtebilmistir ama norotipik akranlari kadar basarili olamamislardir Otistik cocuklar yuz ifadelerini tanimlamada agiz ve gozler bir bilgi verdiginde bunlar hareketsiz oldugundan daha basarilidir Ikinci bir deneyde ise on bir ile on bes yasinda cocuklar yalnizca goz ifadesi ya da yuz ifadesini tanimlamada norotipik akranlari kadar basarili olmuslardir Otistik cocuklar genellikle akranlariyla sosyal iliskiler kurmaya isteklidir ve sosyal beceriler egitimiyle bunda basarili olabilmektedirler Otistiklere toplumun nasil davrandigi sanal gerceklik simulasyonlari yardimiyla toplumun karmasik kurallari gosterilerek ogretilebilir Otizm spektrumunda olanlar yine de toplumda bulunan sosyal rolleri ve stereotipleri anlayabilir bircogu neden kotu bir mahallede evin kapisinin kilitlenmesi gerektigini ya da bir dukkanda kasiyerin ne yaptigini anlayabilir Tani olcutleri ve teknikleri1990 larin sonunda otizm spektrum bozukluklarinin prevalansinin artmasiyla bu konuda yapilan arastirmalar da hizla artis gosterdi baslangicta tip cevreleri bu artisi tani taramalarinin gelismesine ve otizm taniminin degismesine baglamistir Otizm ve otistik spektrum bozuklari icin guncellenmis tani olcutlerini iceren Ruhsal Bozukluklarin Tanisal ve Sayimsal Siniflandirmasi nin dorduncu gozden gecirilmis basimi DSM IV 1994 te yayimlandi Aralarinda Amerikan Pediyatristler Birliginin de bulundugu profesyonel tip birlikleri otizmin gorunen prevalansinin artmasinda bu gozden gecirmenin onemli bir faktor oldugunu belirtmektedir ve arastirmacilarinin 2005 yilinda yaptigi bir arastirmada otistik spektrum bozuklugu tanilarinin DSM olcutlerinin degismesinden ve ozel egitim programlarinin fonlarinin artmasindan sonra artis gosterdigi bulunmustur Ebeveynler ve pediyatristlerin otizm spektrum bozuklugu uzerine bilincliliklerinin artmasi sonucunda daha once baska bozukluk tanisi konmus cocuklarda otizm tanisinin konmasinda artis oldugu da bulunmustur Yanlis tani konmasinin nedenleri otistik cocuklarin bakimi icin hukumet fonlarinin artisi ama benzer duzeyde eksikligi ve ihtiyaci olan cocuklara ayni fonlarin saglanmamasi olabilir Eger bu sekilde bir artis varsa gecmiste ogrenme eksikligi ya da psikiyatrik bozukluk tanisi konabilecek olan ya da hicbir tani belirlenemeyecek olan cocuklara otistik spektrum bozuklugu tanisi konmus olabilir Yale Universitesinden Dr Fred Volkmar otizm icin daha iyi hizmet verilmesinin tani degisikligi ne yol acmis olabilecegini soylemektedir Otizmin ana semptomlarini tedavi etmek icin bircok ortaya cikmistir Simpson otizm spektrum bozuklugu olanlar icin bilimsel destekli dort tedavi seklini tanimlamistir Bunlar uygulamali davranis analizi ayrik deneme egitimi eksenel tepki terapisi ve Strain amp Hoyson un Ogrenme Deneyimleri Okuloncesi cocuklar ve ebeveynleri icin alternatif bir program dir Kaynakca Dunya Saglik Orgutu 2006 F84 Pervasive developmental disorders International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems 10 ed ICD 10 bas Erisim tarihi 25 Haziran 2007 Ingilizce Lord C Cook EH Leventhal BL Amaral DG 2000 Autism spectrum disorders Neuron 28 2 ss 355 63 doi 10 1016 S0896 6273 00 00115 X PMID 11144346 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Ingilizce American Psychiatric Association 2000 Diagnostic criteria for 299 80 Asperger s Disorder AD Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders 4 ed text revision DSM IV TR bas ISBN 0890420254 Ingilizce Freitag CM 2007 The genetics of autistic disorders and its clinical relevance a review of the literature Mol Psychiatry 12 1 ss 2 22 doi 10 1038 sj mp 4001896 PMID 17033636 Ingilizce Piven J Palmer P Jacobi D Childress D Arndt S 1997 Broader autism phenotype evidence from a family history study of multiple incidence autism families PDF Am J Psychiatry 154 2 ss 185 90 PMID 9016266 8 Agustos 2007 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 6 Haziran 2008 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Ingilizce Fombonne E 2005 Epidemiology of autistic disorder and other pervasive developmental disorders J Clin Psychiatry 66 Suppl 10 ss 3 8 PMID 16401144 Ingilizce Treffert DA 2006 Wisconsin Medical Society 7 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2008 Back E Ropar D Mitchell P 2007 Do the eyes have it inferring mental states from animated faces in autism Child Dev 78 2 ss 397 411 doi 10 1111 j 1467 8624 2007 01005 x Diger ozet ScienceDaily 27 Mart 2007 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Ingilizce New book offers social skills solutions for children with autism spectrum disorders Basin aciklamasi Indiana University 13 Temmuz 2006 15 Mart 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Subat 2008 Ingilizce Virtual Reality Teaches Autistic Children Street Crossing Study Suggests Diger ozet ScienceDaily 29 Ocak 2008 Ingilizce Hirschfeld L Bartmess E White S Frith U 2007 Can autistic children predict behavior by social stereotypes Curr Biol 17 12 ss R451 2 doi 10 1016 j cub 2007 04 051 PMID 17580071 Diger ozet ScienceDaily 19 Haziran 2007 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Ingilizce Tidmarsh L Volkmar FR 2003 Diagnosis and epidemiology of autism spectrum disorders Can J Psychiatry 48 8 ss 517 25 PMID 14574827 2 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Haziran 2008 Ingilizce Barbaresi WJ Katusic SK Colligan RC Weaver AL Jacobsen SJ 2005 The incidence of autism in Olmsted County Minnesota 1976 1997 results from a population based study Arch Pediatr Adolesc Med 159 1 ss 37 44 doi 10 1001 archpedi 159 1 37 PMID 15630056 27 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Haziran 2008 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Ingilizce Shattuck PT 2006 The contribution of diagnostic substitution to the growing administrative prevalence of autism in US special education Pediatrics 117 4 ss 1028 37 doi 10 1542 peds 2005 1516 PMID 16585296 25 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Haziran 2008 Diger ozet 3 Nisan 2006 Ingilizce Pettus A 2008 Harv Mag 110 3 ss 27 31 89 91 17 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Haziran 2008 Ingilizce Uncovering autism s mysteries Is there more autism Or just a new definition Associated Press 2 Mart 2003 13 Kasim 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Aralik 2007 Autism is kind of a fashionable diagnosis Volkmar said Everybody s interested in getting better services Ingilizce Simpson R L 2005 Evidence based practicies and students with autism spectrum disorders Focus on Autism and other Developmental Disabilities 20 3 ss 140 149 Ingilizce Dis baglantilarCurlie de Otizm spektrum bozuklugu DMOZ tabanli Otolog kordon kani kok hucreleri ile otizm spektrum bozuklugu tedavisi6 Eylul 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde