Ottuk Daş (Tuva Türkçesi:Оттук-Даш сууру / Ottuk-Daş suuru) — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı Emi beldesinin yönetim merkezi olan köydür.
Ottuk Daş köyü Оттук-Даш (Tıva Türkçesi) | |
---|---|
Оттук-Даш (Тере-Хольский кожуун) | |
![]() Üst idare Toju kojuunu | |
Ülke | ![]() |
Kojuun | Toju kojuunu |
sum | Emi sumu |
Nüfus | |
• Toplam | 171 |
Zaman dilimi | () |
Emi beldesinin tek nüfuslu yerleşim yeri ve yönetim merkezi — Ottuk Daş köyüdür.
Sözkökü ve Söz tanımı
Belde anlamında sumu sözü kullanılmaktadır. Tıva'da köy ve kasaba türü yerleşimler için ködee suur denilmektedir. İlçe, belediye, belde türüne karşılık olarak ise sum, rayon adlandırmaları kullanılır. Tıva'da eski dönemlerden kalma idari birim adları halen kullanılmaktadır. Eskiden bu adlandırmalar şöyle idi.
- 10 ailelik yer — arban,
- 150 kişi üzeri — sumon(sum,sumu),
- 2 ve daha fazla sum — hoşun (kojuun).
Şimdi Tıva Cumhuriyeti'nde idari bölge birimleri ve belediyeleri (kırsal yerleşim statüsünde) sumu, sumon olarak adlandırılıyor.
Şınaa beldesinin yönetim merkezi olan Ottuk-Daş sözü günümüz Tıva Türkçesinde ateşli taş veya ateş taşı demektir.
Tarih
Tere-Höl kojuunu ile Toju kojuunu halk yapısı yönünden diğer bölgelere göre birbirine çok yakındır. Bu benzer yapı sınır ötesini de aşarak Buryatya ve Moğolistan taraflarındaki Dukha, Soyot-Tuğka, Soyıt-Dukha, Soyıt-Tuha gibi değişik adlarla adlandırılmış soydaşlar ile aynıdır. Kargı sumu, 28 Aralık 2005 tarihinde N 1486 VX-I Tuva Cumhuriyeti Kanunu'na göre "Tıva Cumhuriyeti'nin Tere-Höl kojuun'unda Balıktıg, Kargı ve Emi sumularının oluşumu üzerine" 2005 yılında kurulmuştur. Merkezi Beldir-Çazı köyü kabul edilerek Kargı beldesi oluşturuldu.
8 Mayıs 2009 Rusya Federasyonu Hükûmeti'nin kararına göre, 631-r sumon Emi "Rusya Federasyonu yerli halklarının geleneksel ikamet yerleri ve geleneksel ekonomik faaliyetleri listesine" dahildir.
Coğrafya
Yerleşimin olduğu yerler Dağlık yaylasında, Tıva'nın güneydoğusunda ulaşılması çok zor yerlerindendir. Emi akarsuyundaki Ottuk-Daş akarsuyu yakınındadır.
- yer adları
Artak-Ooraş, Boş-Dag, Kalbak-Haak, Kara-Daştıg, Kara-Höl, Kas-Ottug, Kejik-Aksı, Kezek-hadın, Sarıg-Höl, Sarıg-Hımış, Sarıg-Er, Uzun-Höl, Uruskaldı, Höörge, Emi-Aksı.
Nüfus
Toplam Nüfusu 2010 yılında 171 iken 2020 yılı — 171 kişi. Nüfus pek değişkenlik göstermemiştir.
Yıllara göre kişi sayısı:
2010 | 2012 | 2014 | 2018 | 2020 |
---|---|---|---|---|
171 | 171 | 171 | 172 | 171 |
Altyapı
- idari faaliyetler
Emi sumuzu yönetimi
- endüstri
Altın alanları mevcuttur
Çekicilikler
Kungurtug yerli halkı Toju Tıvalarıdır. 1991'de, Rusya Hükûmeti'nin kararıyla Kuzey'in yerli halkları olarak sınıflandırıldılar. "Emi" («Эми Община») topluluğu, Toju Tıvalarının haklarını, özgürlüklerini ve meşru çıkarlarını korumak için tasarlanan Tıva Hükûmeti altındaki danışma organının bir parçasıdır. Başkanı Vladimir Munzuk'tur. Geyik yetiştiriciliği ana faaliyettir. Merkezi Kungurtug'dadır.
Türk Tarihi için çok önemli bir yere sahip Uygur Kağanlığında Bögü Kağan devrinden kalan eski bir kale olan Por-Bajın tarihi kilden bina izleri bulunmaktadır. Kungurtug yakınlarındaki bu yapı uluslararası festivale ev sahipliği yapmaktadır.
Ulaşım
Yerel otoyol vardır.
Tanınmış kişiler
Ayrıca bakınız
Görüntüler
- 3-D Porbajın rekonstrüksiyon çizimi (2007)
- Porbajın kazılarında çıkan antika çini
- Göle doğru(2008)
Kaynakça
- ^ . 24 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Dorugool Monguş. Tuvaca-Türkçe Sözlük
- ^ . 16 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 13 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "р.Оттук-Даш, пр.пр.р.Эми. Об участке". 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ağustos 2021.
- ^ "Оттук-Даш р., верхн.течение. Об участке". 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ağustos 2021.
Dış bağlantılar
- Ottug-Daş 31 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ottuk Das Tuva Turkcesi Ottuk Dash suuru Ottuk Das suuru Tuva Cumhuriyeti nde Teregol kojuununa bagli Emi beldesinin yonetim merkezi olan koydur Ottuk Das koyu Ottuk Dash Tiva Turkcesi Ottuk Dash Tere Holskij kozhuun Ust idare Toju kojuunuUlkeTuvaKojuunToju kojuunusumEmi sumuNufus Toplam171Zaman dilimiUTC 07 00 Emi beldesinin tek nufuslu yerlesim yeri ve yonetim merkezi Ottuk Das koyudur Sozkoku ve Soz tanimiBelde anlaminda sumu sozu kullanilmaktadir Tiva da koy ve kasaba turu yerlesimler icin kodee suur denilmektedir Ilce belediye belde turune karsilik olarak ise sum rayon adlandirmalari kullanilir Tiva da eski donemlerden kalma idari birim adlari halen kullanilmaktadir Eskiden bu adlandirmalar soyle idi 10 ailelik yer arban 150 kisi uzeri sumon sum sumu 2 ve daha fazla sum hosun kojuun Simdi Tiva Cumhuriyeti nde idari bolge birimleri ve belediyeleri kirsal yerlesim statusunde sumu sumon olarak adlandiriliyor Sinaa beldesinin yonetim merkezi olan Ottuk Das sozu gunumuz Tiva Turkcesinde atesli tas veya ates tasi demektir TarihTere Hol kojuunu ile Toju kojuunu halk yapisi yonunden diger bolgelere gore birbirine cok yakindir Bu benzer yapi sinir otesini de asarak Buryatya ve Mogolistan taraflarindaki Dukha Soyot Tugka Soyit Dukha Soyit Tuha gibi degisik adlarla adlandirilmis soydaslar ile aynidir Kargi sumu 28 Aralik 2005 tarihinde N 1486 VX I Tuva Cumhuriyeti Kanunu na gore Tiva Cumhuriyeti nin Tere Hol kojuun unda Baliktig Kargi ve Emi sumularinin olusumu uzerine 2005 yilinda kurulmustur Merkezi Beldir Cazi koyu kabul edilerek Kargi beldesi olusturuldu 8 Mayis 2009 Rusya Federasyonu Hukumeti nin kararina gore 631 r sumon Emi Rusya Federasyonu yerli halklarinin geleneksel ikamet yerleri ve geleneksel ekonomik faaliyetleri listesine dahildir CografyaYerlesimin oldugu yerler Daglik yaylasinda Tiva nin guneydogusunda ulasilmasi cok zor yerlerindendir Emi akarsuyundaki Ottuk Das akarsuyu yakinindadir yer adlari Artak Ooras Bos Dag Kalbak Haak Kara Dastig Kara Hol Kas Ottug Kejik Aksi Kezek hadin Sarig Hol Sarig Himis Sarig Er Uzun Hol Uruskaldi Hoorge Emi Aksi NufusToplam Nufusu 2010 yilinda 171 iken 2020 yili 171 kisi Nufus pek degiskenlik gostermemistir Yillara gore kisi sayisi 2010 2012 2014 2018 2020171 171 171 172 171Altyapiidari faaliyetler Emi sumuzu yonetimi endustri Altin alanlari mevcutturCekiciliklerKungurtug yerli halki Toju Tivalaridir 1991 de Rusya Hukumeti nin karariyla Kuzey in yerli halklari olarak siniflandirildilar Emi Emi Obshina toplulugu Toju Tivalarinin haklarini ozgurluklerini ve mesru cikarlarini korumak icin tasarlanan Tiva Hukumeti altindaki danisma organinin bir parcasidir Baskani Vladimir Munzuk tur Geyik yetistiriciligi ana faaliyettir Merkezi Kungurtug dadir Turk Tarihi icin cok onemli bir yere sahip Uygur Kaganliginda Bogu Kagan devrinden kalan eski bir kale olan Por Bajin tarihi kilden bina izleri bulunmaktadir Kungurtug yakinlarindaki bu yapi uluslararasi festivale ev sahipligi yapmaktadir UlasimYerel otoyol vardir Taninmis kisilerAyrica bakinizDuhalar Tofalar SoyotlarGoruntuler3 D Porbajin rekonstruksiyon cizimi 2007 Porbajin kazilarinda cikan antika cini Gole dogru 2008 Kaynakca 24 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dorugool Mongus Tuvaca Turkce Sozluk 16 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi 13 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi 22 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi r Ottuk Dash pr pr r Emi Ob uchastke 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Agustos 2021 Ottuk Dash r verhn techenie Ob uchastke 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Agustos 2021 Dis baglantilarOttug Das 31 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde