Ouranosaurus (anlamı: cesur kertenkele) Erken Kretase () döneminde bugünkü Nijer dolaylarında yaşamış otçul ornithopod dinozor cinsidir.
Ouranosaurus | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
O. nigeriensis (Tip tür) |
Kökenbilim
İlgili dinozorun cins adı Ouranosaurus, Arapça atılganlık anlamına gelen ourane sözcüğü ve Antik Yunanca kertenkele anlamına gelen sauros sözcüklerinin birleştirilmesinden oluşmuştur. Tür adı ise bulunduğu ülkeye izafeten nigeriensis olarak verilmiştir.
Keşif ve Adlandırma
1965'ten itibaren birkaç yıl boyunca Nijer'in Sahra Çölü dolaylarındaki Gadoufaoua mevkiine birçok paleontolojik keşif seferi düzenlenmiştir. Bu çalışmalar ışığında birçok fosil parçası açığa çıkmıştır; ama en çarpıcı buluntulardan bazıları da Elrhaz formasyonu yakınlarında bulunan, GDF 300 ve GDF 381 olarak adlandırılan fosil numunelerdir. GDF 300 numunesi hemen hemen tam iken; bir paratipe işaret eden GDF 381 numunesi üçte iki oranında tamdır. Adlandırma da 1976 yılında Fransız paleontolog P. Taquet tarafından yapılmıştır.
Fiziksel Özellikler
Holotip (bir canlının resmi olarak tanımlandığı fiziksel örnek) olarak belirlenen GDF 300 fosil numuneleri neredeyse tam bir bütün oluşturur, sadece sol üst çene yoktur. Var olan kemik parçaları el ve ayak kemikleri, kaval kemiği, kuyruk omurları, ökçe kemiği, her iki uyluk kemiği, gözyaşı kemiği, üzengi kemiği, eklemler vb. gibi çok sayıda fosil parçası bulunmuştur. Bu numune 15 m2ik bir alana saçılı halde bulunmuştur. GDF 381 adlı fosil numuneleri de bir paratip olarak kabul edilmektedir. Bu numune kısmen eksiktir zira kafatası yoktur ve kuyruk omurlarının bir bölümü kayıptır; ancak anatomik anlamda iyi derecede eklemli sırt omuru dizisi korunmuştur. Venedik numunesi olarak literatüre girmiştir.
Bu erken Kretase kuş kalçalı dinozor cinsi yaklaşık 8 metre uzunluğa ve 1,5-2 ton ağırlığa sahiptir. Fiziksel anlamda dikkat çekici özellikleri bulunan Ouranosaurus tipik bir Ornithopod görünüşüne sahipti. En karakteristik özelliği sırtındaki yelken şekilli omur çıkıntılarıdır. Görece aynı yerde yaşadığı Spinosaurus'unkilere benzemektedir; ancak işlevi konusunda hâlâ bir netlik yoktur. Bu dinozorların sırt omurlarının genel olarak ısıl düzenleme işlevi gördüğü (zira erken Kretase Afrika'sı ciddi ölçüde nemli ve sıcaktır) tahmin edilse de bir diğer görüş de güçlü sırt kaslarına destek olacak bir yapı oluşturmalarıdır, tıpkı Amerikan bizonlarının sırt yapısı gibi.
Diğer İguanodon ailesi üyelerinden ayrı olarak farklı bir kafatası yapıları vardır. Uzun, alçak ve eğimli başları görece düz bir burun yapısıyla biter. Kafalarında kemiksi yumru çifti bulunmaktadır. İguanodonlara benzeyen özellikleri de bulunmaktadır. Beş parmaklı ön ayaklara sahip olan Ouranosaurus'un ön ayak ve ön ayak parmakları İguanodon'a nazaran biraz daha küçüktür ve arka ayakları da üç parmaklıdır.
Habitat ve Beslenme
Bugünkü Nijer'in Sahra Çölü içinde yer alan Gadoufaoua adlı yöredeki çökellerden çok sayıda fosil çıkarılmıştır. Bunlar arasında Suchomimus, Nigersaurus, Lurdusaurus ve Ouranosaurus vardır.
Sarcosuchus ve diğer tatlı su ortamı canlıları da bölgede yaygın olarak yaşayan canlılar arasındadır. Bugünkü ekolojik ortamın tersine erken Kretase dönemi Afrika'sı nehirlerin kavşak noktası olarak oldukça tropikal bir görünüm arz etmektedir. Bölgenin erken Kretase yaşlı kayaç ve çökel toplulukları akarsu depoziti olan çapraz tabakalı kumtaşı çökelleri ve kum tepecikleridir. Alçak boylu bitkilerle beslendiği varsayılmaktadır. Gagasıyla yaprak, meyve ve tohumları yediği düşünülmektedir.
Kaynakça
- ^ a b c Dixon, Dougal; ve diğerleri. (1992). The MACMILLAN of Illustrated Encyclopedia of Dinosaurs and Prehistoric Animals. New York: American Museum of Natural History. ss. 145. ISBN .
- ^ Taquet, Philippe. (PDF). www.paleoglot.com. Paleoglot. 2 Haziran 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ a b Bertozzo, Flippo; ve diğerleri. . www.ncbi.nlm.nih.gov/. NCBI. 13 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Dinosaurussen, Dinosaurussen. . www.dinosaurussen.weebly.com. 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Sereno, Paul; ve diğerleri. . www.researchgate.com. Researchgate. 16 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ouranosaurus anlami cesur kertenkele Erken Kretase doneminde bugunku Nijer dolaylarinda yasamis otcul ornithopod dinozor cinsidir OuranosaurusBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataKlad DinosauriaKlad OrnithischiaKlad OrnithopodaKladKladCins Ouranosaurus 1976TurlerO nigeriensis Tip tur Taquet 1976KokenbilimIlgili dinozorun cins adi Ouranosaurus Arapca atilganlik anlamina gelen ourane sozcugu ve Antik Yunanca kertenkele anlamina gelen sauros sozcuklerinin birlestirilmesinden olusmustur Tur adi ise bulundugu ulkeye izafeten nigeriensis olarak verilmistir Kesif ve Adlandirma1965 ten itibaren birkac yil boyunca Nijer in Sahra Colu dolaylarindaki Gadoufaoua mevkiine bircok paleontolojik kesif seferi duzenlenmistir Bu calismalar isiginda bircok fosil parcasi aciga cikmistir ama en carpici buluntulardan bazilari da Elrhaz formasyonu yakinlarinda bulunan GDF 300 ve GDF 381 olarak adlandirilan fosil numunelerdir GDF 300 numunesi hemen hemen tam iken bir paratipe isaret eden GDF 381 numunesi ucte iki oraninda tamdir Adlandirma da 1976 yilinda Fransiz paleontolog P Taquet tarafindan yapilmistir Fiziksel OzelliklerVenedik Muzesi Ouranosaurus nigeriensis fosili Holotip bir canlinin resmi olarak tanimlandigi fiziksel ornek olarak belirlenen GDF 300 fosil numuneleri neredeyse tam bir butun olusturur sadece sol ust cene yoktur Var olan kemik parcalari el ve ayak kemikleri kaval kemigi kuyruk omurlari okce kemigi her iki uyluk kemigi gozyasi kemigi uzengi kemigi eklemler vb gibi cok sayida fosil parcasi bulunmustur Bu numune 15 m2ik bir alana sacili halde bulunmustur GDF 381 adli fosil numuneleri de bir paratip olarak kabul edilmektedir Bu numune kismen eksiktir zira kafatasi yoktur ve kuyruk omurlarinin bir bolumu kayiptir ancak anatomik anlamda iyi derecede eklemli sirt omuru dizisi korunmustur Venedik numunesi olarak literature girmistir Bu erken Kretase kus kalcali dinozor cinsi yaklasik 8 metre uzunluga ve 1 5 2 ton agirliga sahiptir Fiziksel anlamda dikkat cekici ozellikleri bulunan Ouranosaurus tipik bir Ornithopod gorunusune sahipti En karakteristik ozelligi sirtindaki yelken sekilli omur cikintilaridir Gorece ayni yerde yasadigi Spinosaurus unkilere benzemektedir ancak islevi konusunda hala bir netlik yoktur Bu dinozorlarin sirt omurlarinin genel olarak isil duzenleme islevi gordugu zira erken Kretase Afrika si ciddi olcude nemli ve sicaktir tahmin edilse de bir diger gorus de guclu sirt kaslarina destek olacak bir yapi olusturmalaridir tipki Amerikan bizonlarinin sirt yapisi gibi Ouranosaurus un kafasi Diger Iguanodon ailesi uyelerinden ayri olarak farkli bir kafatasi yapilari vardir Uzun alcak ve egimli baslari gorece duz bir burun yapisiyla biter Kafalarinda kemiksi yumru cifti bulunmaktadir Iguanodonlara benzeyen ozellikleri de bulunmaktadir Bes parmakli on ayaklara sahip olan Ouranosaurus un on ayak ve on ayak parmaklari Iguanodon a nazaran biraz daha kucuktur ve arka ayaklari da uc parmaklidir Habitat ve BeslenmeSarcosuchus imperator ve Ouranosaurus nigeriensis Bugunku Nijer in Sahra Colu icinde yer alan Gadoufaoua adli yoredeki cokellerden cok sayida fosil cikarilmistir Bunlar arasinda Suchomimus Nigersaurus Lurdusaurus ve Ouranosaurus vardir Gadoufaoua haritasi Sarcosuchus ve diger tatli su ortami canlilari da bolgede yaygin olarak yasayan canlilar arasindadir Bugunku ekolojik ortamin tersine erken Kretase donemi Afrika si nehirlerin kavsak noktasi olarak oldukca tropikal bir gorunum arz etmektedir Bolgenin erken Kretase yasli kayac ve cokel topluluklari akarsu depoziti olan capraz tabakali kumtasi cokelleri ve kum tepecikleridir Alcak boylu bitkilerle beslendigi varsayilmaktadir Gagasiyla yaprak meyve ve tohumlari yedigi dusunulmektedir Kaynakca a b c Dixon Dougal ve digerleri 1992 The MACMILLAN of Illustrated Encyclopedia of Dinosaurs and Prehistoric Animals New York American Museum of Natural History ss 145 ISBN 0 02 042981 9 KB1 bakim Digerlerinin yanlis kullanimi link Taquet Philippe PDF www paleoglot com Paleoglot 2 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi a b Bertozzo Flippo ve digerleri www ncbi nlm nih gov NCBI 13 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi KB1 bakim Digerlerinin yanlis kullanimi link a b Dinosaurussen Dinosaurussen www dinosaurussen weebly com 7 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Sereno Paul ve digerleri www researchgate com Researchgate 16 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi KB1 bakim Digerlerinin yanlis kullanimi link