Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Oya Baydar (d. 3 Temmuz 1940,İstanbul), Türk yazar, gazeteci ve sosyolog.
| Oya Baydar | |
|---|---|
| Doğum | 3 Temmuz 1940 İstanbul |
| Meslek | Yazar, sosyolog, köşe yazarı |
| Dönem | 1958'den günümüze |
| Önemli ödülleri | Sait Faik Hikâye Armağanı (1991) Yunus Nadi Roman Ödülü (1992) Orhan Kemal Roman Armağanı (2000) Cevdet Kudret Edebiyat Ödülü (2004) |
| Resmî site | |
www.oyabaydar.com | |
Yakın tarihte Türkiye’de yaşanan sosyal ve siyasal olayları ele alan romanları ile tanınmış bir edebiyatçıdır. Uzun zaman sosyalist siyasetin içerisinde yer almıştır. T24 internet gazetesinde yazarlık yapmaktadır.
Yaşamı
Ailesi, gençliği ve ilk romanları
1940 yılında İstanbul'da doğdu. Annesi cumhuriyetin ilk kuşak öğretmenlerinden ilkokul öğretmeni Behice Hanım, babası subay Ahmet Cevdet Baydar'dır. Babasının değişen görev yerleri sebebiyle, çocukluğu Anadolu’nun farklı yerlerinde geçti; Akşehir, Balıkesir, Merzifon, Eskişehir, Tayakadın Köyü gibi yerlerde bulundu. Ortaokul ve liseyi yarı burslu olarak Notre Dame de Sion Fransız Kız Lisesi'nde okudu.
Lise öğrencisi iken o sırada on sekiz- on dokuz yaşlarında olan Fransız yazar Françoise Sagan’ın Bonjour Tristesse adlı romanla tanınmasından etkilenerek ilk romanını yayımladı.Umut Yolu adını verdiği roman, Hürriyet gazetesinde "Kalbimin Aradığı Erkek" adıyla tefrika edildi. Lise son sınıf öğrencisi olduğu ertesi yıl, "Allah Çocukları Unuttu" adlı gençlik romanı hem Hürriyet gazetesinde tefrika oldu hem de kitap olarak yayımlandı. Yazar, ilk romanını yazdıktan sonra Dame de Sion’dan atılma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı; ancak Yüksek Maarif Kurulu'ndan gelen atılma kararı, Baydar'ın mezun oluşundan sonra ulaştığı için okuldan mezun olabildi.
Lise yıllarında yazdığı ilk romanlarından sonra yazmaya ara verdi. Romanlarından kazandığı para ödülleriyle Fransa'ya giderek bir süre Paris'te yaşadı ve bu dönemde sosyalizm ile tanıştı. Annesinin isteği üzerine üniversite öğrenimi görmek üzere Türkiye'ye döndü. Paris'teki çevresinden etkilenerek sosyoloji eğitimi almaya karar verdi ve aktif olarak siyasetle uğraştı.
Akademik yaşamı
1964'te İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Bölümü'nü bitirdi ve bu bölüme asistan olarak girdi. Aynı fakültede asistan olan Muzaffer Sencer ile evlendi, boşandıkları 1971 yılına kadar akademik çalışmalarında Oya Sencer adını kullandı. Sencer çifti, birlikte yaptıkları "Türkiye'de Toprak Mülkiyeti Sorunu" adlı araştırma ile 1963 Ali Naci Karacan Armağanı ikincilik ödülü kazandı.
Baydar Türkiye işçi sınıfı tarihi üzerine "Türkiye’de İşçi Sınıfı’nın Doğuşu ve Yapısı" başlıklı doktora tezini hazırladı. Tez, Üniversite Profesörler Kurulu tarafından iki kez reddedilince 26 Aralık 1968'de üniversiteden istifa etti. Baydar'ın istifası üzerine, başını Deniz Gezmiş'in çektiği öğrenciler, ret kararının akademik değil ideolojik gerekçelerle verildiği gerekçesiyle, olayı protesto için üç saat süre ile rektörlüğü işgal ettiler, fakülte dekanını istifaya çağırdılar. Okulun süresiz tatil edilmesi ile sonuçlanan bu olay, o dönemde Türkiye'deki ilk üniversite işgali eylemlerinden birisi idi.
Baydar, bir süre ABD'de Columbia Üniversitesi'nde, sosyal bilimlerde istatistik yöntemleri konusunda çalıştı. Akademik yaşamına 1969-1970 arasından Ankara Hacettepe Üniversitesi'nde asistan olarak devam etti. Tekrar doktora yapmaya başlayan Baydar, "Türkiye’de Kırsal Kesimde Bir Tipoloji Denemesi” adlı tezi hazırladı. Bu çalışma ile TRT'nin açtığı bir yarışmada sosyal araştırma dalında ödül aldı.
1971'deki 12 Mart Darbesi sırasında, Türkiye İşçi Partisi ve Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) üyesi olarak, sosyalist kimliği nedeniyle tutuklandı ve üniversiteden ayrıldı.
Köşe yazarlığı
1972-1974 arasında , 1976-1979 arasında Politika gazetelerinde köşe yazarlığı yaptı. 1974 yılında Aydın Engin ve Yusuf Ziya Bahadınlı ile birlikte İlke dergisini kurdu. Sosyalist yazar, araştırmacı ve eylem kadını olarak tanındı. 1977 yılında gazeteci Aydın Engin ile evlendi; çiftin Ekim adında bir oğlu oldu (d. 1979). Yazıları yüzünden hakkında çeşitli davalar açılan Baydar, 1979 yılında Politika gazetesinden ayrıldı.
Sürgün yaşamı
Baydar, 12 Eylül Darbesi'nden birkaç gün önce bir toplantıya katılmak için yurt dışına çıktı, Türkiye'de darbe olması nedeniyle geri dönemedi ve 12 yıl boyunca Almanya'da sürgünde kaldı. Burada, sosyalist sistemin çöküş sürecini yakından yaşadı. Bu süreci 1991’de yayımladığı Elveda Alyoşa adlı öykü kitabında anlattı.
Sürgün yılları sırasında bir dönem Marksist-Leninist eğitim için Türkiye Komünist Partisi (TKP) tarafından Moskova'ya gönderildi.
Türkiye'ye dönüşü ve romancılığı
Yazar, 1992’de çıkan bir aftan yararlanarak Türkiye’ye döndü. Tarih Vakfı ve Kültür Bakanlığı'nın ortak yayınları olan Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi'nde redaktör ve Türkiye Sendikacılık Ansiklopedisi'nde Genel Yayın Yönetmeni olarak çalıştı. 1962 yılında yazdığı Savaş Çağı Umut Çağı romanından sonra 1990'lara kadar edebiyat alanında eser vermeyen Baydar, özellikle Berlin Duvarı’nın yıkımına şahit olmanın onda yaratığı karamsarlığı edebiyata dönerek atlatmaya çalıştı. 1990’lı yıllardan itibaren ardı ardına yayınladığı öykü ve romanları ile çok sayıda ödül kazandı ve sevilen bir yazar oldu.
Ödülleri
- ile 1991 Sait Faik Hikâye Armağanı
- ile 1992 Yunus Nadi Roman Ödülü
- Sıcak Külleri Kaldı ile 2001 Orhan Kemal Roman Ödülü
- ile 2004 Cevdet Kudret Edebiyat Ödülü
- ile 2011
Eserleri
Roman
- Kedi Mektupları (1992)
- Hiçbiryer’e Dönüş (1998)
- Sıcak Külleri Kaldı (2000)
- Erguvan Kapısı (2004)
- Kayıp Söz (2007)
- Çöplüğün Generali (2009)
- Savaş Çağı Umut Çağı (2010)
- O Muhteşem Hayatınız (2012)
- (2019)
Öykü
- Elveda Alyoşa (1991)
Diğer eserleri
- Cumhuriyetin Aile Albümleri
- 75 Yılda Köylerden Şehirlere
- 75 Yılda Çarklardan Chip'lere
- 75 Yılda Çarkları Döndürenler
- 75 Yılda Değişen Yaşam Değişen İnsan-Cumhuriyet Modaları
- Cumhuriyet Modaları
- Türkiye Sendikacılık Ansiklopedisi
- Bir Dönem İki Kadın (2011)
https://nasil-olunur.simplecast.com/episodes/93-oya-baydar-r0X1bvvL
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Temmuz 2021.
- ^ . T24. 20 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2013.
- ^ a b c "Oya Baydar'ın eserlerinin roman unsurları ve anlatım teknikleri bakımından incelenmesi". Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü / Türk Edebiyatı Bölümü yüksek lisans tezi. 2009.
- ^ İkinciliği Kazanan Araştırma: Türkiye'de Toprak Mülkiyeti Sorunu, Milliyet gazetesi, 5 Ağustos 1964, Sayfa 5
- ^ Yusufoğlu, Yalçın (25 Mayıs 2009). . Simurg.info. 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ odatv4.com (23 Mayıs 2009). "Deniz Gezmiş, Oya Baydar için ne yapmıştı?". Odatv4.com. Erişim tarihi: 22 Haziran 2022.[]
- ^ . T24. 3 Temmuz 2020. 20 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2022.
- ^ Baydar, Oya; Ulagay, Melek (2 Ekim 2016). Bir Dönem İki Kadın / Birbirimizin Aynasında. Can Yayınları. ISBN . 22 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Haziran 2022.
- ^ . Dw.com. 24 Mart 2022. 24 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2022.
- ^ Karaca, Ekin (5 Mart 2011). . Bianet. 22 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
| Vikisöz'de Oya Baydar ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Oya Baydar d 3 Temmuz 1940 Istanbul Turk yazar gazeteci ve sosyolog Oya BaydarDogum3 Temmuz 1940 83 yasinda IstanbulMeslekYazar sosyolog kose yazariDonem1958 den gunumuzeOnemli odulleriSait Faik Hikaye Armagani 1991 Yunus Nadi Roman Odulu 1992 Orhan Kemal Roman Armagani 2000 Cevdet Kudret Edebiyat Odulu 2004 Resmi sitewww oyabaydar com Yakin tarihte Turkiye de yasanan sosyal ve siyasal olaylari ele alan romanlari ile taninmis bir edebiyatcidir Uzun zaman sosyalist siyasetin icerisinde yer almistir T24 internet gazetesinde yazarlik yapmaktadir YasamiAilesi gencligi ve ilk romanlari 1940 yilinda Istanbul da dogdu Annesi cumhuriyetin ilk kusak ogretmenlerinden ilkokul ogretmeni Behice Hanim babasi subay Ahmet Cevdet Baydar dir Babasinin degisen gorev yerleri sebebiyle cocuklugu Anadolu nun farkli yerlerinde gecti Aksehir Balikesir Merzifon Eskisehir Tayakadin Koyu gibi yerlerde bulundu Ortaokul ve liseyi yari burslu olarak Notre Dame de Sion Fransiz Kiz Lisesi nde okudu Lise ogrencisi iken o sirada on sekiz on dokuz yaslarinda olan Fransiz yazar Francoise Sagan in Bonjour Tristesse adli romanla taninmasindan etkilenerek ilk romanini yayimladi Umut Yolu adini verdigi roman Hurriyet gazetesinde Kalbimin Aradigi Erkek adiyla tefrika edildi Lise son sinif ogrencisi oldugu ertesi yil Allah Cocuklari Unuttu adli genclik romani hem Hurriyet gazetesinde tefrika oldu hem de kitap olarak yayimlandi Yazar ilk romanini yazdiktan sonra Dame de Sion dan atilma tehlikesiyle karsi karsiya kaldi ancak Yuksek Maarif Kurulu ndan gelen atilma karari Baydar in mezun olusundan sonra ulastigi icin okuldan mezun olabildi Lise yillarinda yazdigi ilk romanlarindan sonra yazmaya ara verdi Romanlarindan kazandigi para odulleriyle Fransa ya giderek bir sure Paris te yasadi ve bu donemde sosyalizm ile tanisti Annesinin istegi uzerine universite ogrenimi gormek uzere Turkiye ye dondu Paris teki cevresinden etkilenerek sosyoloji egitimi almaya karar verdi ve aktif olarak siyasetle ugrasti Akademik yasami 1964 te Istanbul Universitesi Sosyoloji Bolumu nu bitirdi ve bu bolume asistan olarak girdi Ayni fakultede asistan olan Muzaffer Sencer ile evlendi bosandiklari 1971 yilina kadar akademik calismalarinda Oya Sencer adini kullandi Sencer cifti birlikte yaptiklari Turkiye de Toprak Mulkiyeti Sorunu adli arastirma ile 1963 Ali Naci Karacan Armagani ikincilik odulu kazandi Baydar Turkiye isci sinifi tarihi uzerine Turkiye de Isci Sinifi nin Dogusu ve Yapisi baslikli doktora tezini hazirladi Tez Universite Profesorler Kurulu tarafindan iki kez reddedilince 26 Aralik 1968 de universiteden istifa etti Baydar in istifasi uzerine basini Deniz Gezmis in cektigi ogrenciler ret kararinin akademik degil ideolojik gerekcelerle verildigi gerekcesiyle olayi protesto icin uc saat sure ile rektorlugu isgal ettiler fakulte dekanini istifaya cagirdilar Okulun suresiz tatil edilmesi ile sonuclanan bu olay o donemde Turkiye deki ilk universite isgali eylemlerinden birisi idi Baydar bir sure ABD de Columbia Universitesi nde sosyal bilimlerde istatistik yontemleri konusunda calisti Akademik yasamina 1969 1970 arasindan Ankara Hacettepe Universitesi nde asistan olarak devam etti Tekrar doktora yapmaya baslayan Baydar Turkiye de Kirsal Kesimde Bir Tipoloji Denemesi adli tezi hazirladi Bu calisma ile TRT nin actigi bir yarismada sosyal arastirma dalinda odul aldi 1971 deki 12 Mart Darbesi sirasinda Turkiye Isci Partisi ve Turkiye Ogretmenler Sendikasi TOS uyesi olarak sosyalist kimligi nedeniyle tutuklandi ve universiteden ayrildi Kose yazarligi 1972 1974 arasinda 1976 1979 arasinda Politika gazetelerinde kose yazarligi yapti 1974 yilinda Aydin Engin ve Yusuf Ziya Bahadinli ile birlikte Ilke dergisini kurdu Sosyalist yazar arastirmaci ve eylem kadini olarak tanindi 1977 yilinda gazeteci Aydin Engin ile evlendi ciftin Ekim adinda bir oglu oldu d 1979 Yazilari yuzunden hakkinda cesitli davalar acilan Baydar 1979 yilinda Politika gazetesinden ayrildi Surgun yasami Baydar 12 Eylul Darbesi nden birkac gun once bir toplantiya katilmak icin yurt disina cikti Turkiye de darbe olmasi nedeniyle geri donemedi ve 12 yil boyunca Almanya da surgunde kaldi Burada sosyalist sistemin cokus surecini yakindan yasadi Bu sureci 1991 de yayimladigi Elveda Alyosa adli oyku kitabinda anlatti Surgun yillari sirasinda bir donem Marksist Leninist egitim icin Turkiye Komunist Partisi TKP tarafindan Moskova ya gonderildi Turkiye ye donusu ve romanciligi Yazar 1992 de cikan bir aftan yararlanarak Turkiye ye dondu Tarih Vakfi ve Kultur Bakanligi nin ortak yayinlari olan Dunden Bugune Istanbul Ansiklopedisi nde redaktor ve Turkiye Sendikacilik Ansiklopedisi nde Genel Yayin Yonetmeni olarak calisti 1962 yilinda yazdigi Savas Cagi Umut Cagi romanindan sonra 1990 lara kadar edebiyat alaninda eser vermeyen Baydar ozellikle Berlin Duvari nin yikimina sahit olmanin onda yaratigi karamsarligi edebiyata donerek atlatmaya calisti 1990 li yillardan itibaren ardi ardina yayinladigi oyku ve romanlari ile cok sayida odul kazandi ve sevilen bir yazar oldu Odulleriile 1991 Sait Faik Hikaye Armagani ile 1992 Yunus Nadi Roman Odulu Sicak Kulleri Kaldi ile 2001 Orhan Kemal Roman Odulu ile 2004 Cevdet Kudret Edebiyat Odulu ile 2011EserleriRoman Kedi Mektuplari 1992 Hicbiryer e Donus 1998 Sicak Kulleri Kaldi 2000 Erguvan Kapisi 2004 Kayip Soz 2007 Coplugun Generali 2009 Savas Cagi Umut Cagi 2010 O Muhtesem Hayatiniz 2012 2019 Oyku Elveda Alyosa 1991 Diger eserleri Cumhuriyetin Aile Albumleri 75 Yilda Koylerden Sehirlere 75 Yilda Carklardan Chip lere 75 Yilda Carklari Dondurenler 75 Yilda Degisen Yasam Degisen Insan Cumhuriyet Modalari Cumhuriyet Modalari Turkiye Sendikacilik Ansiklopedisi Bir Donem Iki Kadin 2011 https nasil olunur simplecast com episodes 93 oya baydar r0X1bvvLKaynakca Arsivlenmis kopya 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Temmuz 2021 T24 20 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Agustos 2013 a b c Oya Baydar in eserlerinin roman unsurlari ve anlatim teknikleri bakimindan incelenmesi Eskisehir Osmangazi Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Turk Edebiyati Bolumu yuksek lisans tezi 2009 Ikinciligi Kazanan Arastirma Turkiye de Toprak Mulkiyeti Sorunu Milliyet gazetesi 5 Agustos 1964 Sayfa 5 Yusufoglu Yalcin 25 Mayis 2009 Simurg info 18 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi odatv4 com 23 Mayis 2009 Deniz Gezmis Oya Baydar icin ne yapmisti Odatv4 com Erisim tarihi 22 Haziran 2022 olu kirik baglanti T24 3 Temmuz 2020 20 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Haziran 2022 Baydar Oya Ulagay Melek 2 Ekim 2016 Bir Donem Iki Kadin Birbirimizin Aynasinda Can Yayinlari ISBN 978 975 07 3777 0 22 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Haziran 2022 Dw com 24 Mart 2022 24 Mart 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Haziran 2022 Karaca Ekin 5 Mart 2011 Bianet 22 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Vikisoz de Oya Baydar ile ilgili sozleri bulabilirsiniz