Panax quinquefolius (Amerikan ginsengi), çok yıllık sarmaşıkgiller familyasından,bir bitkidir,şifalı bitki olarak kullanılmaktadır. Çin gibi ülkelerde yetiştirilse de, anavatanı Kuzey Amerika'nın doğusudur.
Panax quinquefolius | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
İkili adlandırma | |||||||||||||||
Panax quinquefolius L., Sp. Pl.: 1058 (1753). |
Bitkinin kazık kökleri ve yaprakları ABD'de Kızılderililer tarafından sağlık amaçlı kullanılmaktaysı.19.yy'dan beri kökleri "sang avcıları" ("sang hunters") tarafından toplanıp bu eski köklere çoğunlukla yüksek para veren Çin'e ve Hong Konglu tacirlere satılmaktadır.
Bitkinin Çince adı Huaqishen (Çince (basitleştirilmiş): 花旗参; Çince (geleneksel): 花旗參; pinyin: huāqíshēn; Jyutping: faa1kei4sam1; lit. 'Amerikan Bayrağı (Amerikan) ginsengi') ya da Xiyangshen (Çince (basitleştirilmiş): 西洋参; Çince (geleneksel): 西洋參; pinyin: xīyángshēn; Jyutping: sai1joeng4sam1; lit. 'batı okyanus ginsengi') olarak adlandırılır.
- Sonbaharın sonlarında Wisconsin'de ahşap gölgelik altındaki Ginseng yetiştirilen,Monk Garden bahçesi Wisconsin
- Wisconsin'de sonbaharın sonlarında Amerikan ginsenginin olgunlaşmış meyveleri
- İnsan figürüne benzeyen American ginsengi kökü
Üretim
Amerikan ginseng'i ABD'de özellikle Apalaş Dağları, ve yakınlarındaki ormanlık Pensilvanya,New York ve Kanada'nınOntario bölgesi gibi alanlara yayılmıştır ancak popülaritesi ve şifalı bitki olarak görülmesinden bu bitkinin soyu doğal yaşam alanında aşırı toplanmaktan tehdit altındadır ve ABD ile Kanada'da pek çok alanda zor rastlanır hale gelmiştir. Yine şehirleşme,geyiklerce tüketilme ve yaşam alanlarının daralması,orman tahribide bu bitkinin soyunu olumsuz şekilde etkilemektedir. Bu sebeple bu bitki doğal yaşam alanı dışında oluşturulan yapay gölgelik ortamlarda Wisconsin ve Minnesota'daki alanlarda çiftçilerce yetiştirilip ortalama 3 veya 4 yılda kökleri hasat edilir. "Ginseng Board of Wisconsin"adlı bir mesleki örgüt bu eyaletteki pek çok ginseng yetiştiricisi üyeye sahiptir. Yine bu mesleki örgüt (oda) ABD'nin ginseng üretiminin %95'ini karşılayan Wisconsin eyaletinde Marathon Country gibi şehirlerdeki ürünlere belli kalite ve yetiştirme standartlarını gözeterek orijinal damgası vurmakta,aramakta;denetimler gerçekleştirmekte ve ürünler bu şekilde satışa çıkmaktadır.. Bu Ginseng türünün Ontario, Kanada'da da tarımı yapılmaktadır. Ayrıca anavatanı dışında Çin'de de az miktarda Panax ginseng yanında üretilmektedir.
Kimyasal İçerik
"Kore ginsengi (kırmızı ginseng)" olarak da bilinen Panax ginseng ile aynı aile ve cinsten gelen yakın akraba olan bu bitki, biolojik aktif bileşen olarakPanax ginseng gibi -tipi içerir. a Dammarane tipi ginsenosidler 2 sınıflandırmayı içerir. e 20(S)- (ppd) ve 20(S)- (ppt) sınıflandırmaları. American ginsengi yüksek miktarda Rb1, Rd (ppd sınıflandırması) ve Re (ppt sınıflandırması) ginsenosid ler içerip bir araştırmaya göre bunlar Panax ginsengden daha fazladır. Fakat aksi yönde değerlendirmelerde vardır.
Farmakolojik Özellikleri
Ginseng türlerinden olan "Panax Ginseng" ile benzer tıbbi yararlarının olduğu yapılan araştırmalarla tespit edilmiştir. Bu bitkinin yaprak ve meyvelerinden çay yapılabileceği gibi köklerinden ilaç v.s yapılıp sağlık endüstrisinde dikkat ve hafıza arttırıcı,adaptojen.cinsel uyarıcı,performans arttırıcı,bağışıklık güçlendirici,zihinsel ve fiziksel stresle bağlantılı hastalıkları azaltıcı,strese karşı dayanıklılık sağlayıcı, antioksidan olarak yararlanılmaktadır. Ağızdan alındığında, ppd-tipi ginsenosidler bağırsak bakterileri tarafından () tarafından ppd monoglucoside, 20-O-beta-D-glucopyranosyl-20(S)-protopanaxadiol (M1) olarak metabolize edilir. M1 ppd tipi ginsenosid alındıktan 7 saat sonra plasma olarak tespit edilmiş olmakla vücüttanda alındıktan 12 saat sonra idrar yoluyla atıldığı tespit edilmiştir.Bu çalışmalar M1'in ppd-tipi ginsenosidlerin son sentezi olduğunu göstermiştir.
M1 bazı yazılarda IH-901 olarak gösterilmektedir. ,bazıları bileşik-K olarak adlandırır. Yan etkileri ve kullanım sınırlamalarıda Panax ginsengle aynıdır.
Kaynakça
- ^ Qibai Xiang; Lowry P., Porter (2007). "Panax quinquefolius". Raven, P.H.; Hong, D.Y.;Z.Y.Wu (Ed.). Flora of China. 13. Pekin: Science Press; St. Louis: Missouri Botanical Garden Press. s. 491. 30 Eylül 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Temmuz 2007.
- ^ . 28 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2012.
- ^ a b "rps.psu.edu". 19 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Şubat 2012.
- ^ . 25 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2012.
- ^ . 16 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2012.
- ^ "Ginseng Prices at Highest in Decades". . 19 Ekim 2010.
- ^ . 6 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2012.
- ^ Shu Zhu; ve diğerleri. (2004). "Comparative study on triterpene saponins of ginseng drugs". Planta medica. 70 (7). ss. 666-677. doi:10.1055/s-2004-827192. (PMID) 15303259.
- ^ Hasegawa H; ve diğerleri. (1996). "Main ginseng saponin metabolites formed by intestinal bacteria". Planta medica. 62 (5). ss. 453-457. doi:10.1055/s-2006-957938. (PMID) 8923812.
- ^ a b Tawab MA; ve diğerleri. (2003). "Degradation of ginsenosides in humans after oral administration". Drug metabolism and disposition. 31 (8). ss. 1065-1071. doi:10.1124/dmd.31.8.1065. (PMID) 12867496.
- ^ Oh SH; ve diğerleri. (2004). "A ginseng saponin metabolite-induced apoptosis in HepG2 cells involves a mitochondria-mediated pathway and its downstream caspase-8 activation and Bid cleavage". Toxicology and Applied Pharmacology. 194 (3). ss. 221-229. doi:10.1016/j.taap.2003.09.011. (PMID) 14761678.
Dış bağlantılar
- by Lynn Davis, College of Natural Resources, Virginia Tech
- "Roots and Regulations: The Unfolding Story of Pennsylvania Ginseng" 19 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., by Melissa Beattie-Moss
- Vikitür'de Panax quinquefolius ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
- Wikimedia Commons'ta Panax quinquefolius ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Panax quinquefolius Amerikan ginsengi cok yillik sarmasikgiller familyasindan bir bitkidir sifali bitki olarak kullanilmaktadir Cin gibi ulkelerde yetistirilse de anavatani Kuzey Amerika nin dogusudur Panax quinquefoliusBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube TracheophytaSinif MagnoliopsidaTakim ApialesFamilya AraliaceaeCins PanaxTur P quinquefoliusIkili adlandirmaPanax quinquefoliusL Sp Pl 1058 1753 Bitkinin kazik kokleri ve yapraklari ABD de Kizilderililer tarafindan saglik amacli kullanilmaktaysi 19 yy dan beri kokleri sang avcilari sang hunters tarafindan toplanip bu eski koklere cogunlukla yuksek para veren Cin e ve Hong Konglu tacirlere satilmaktadir Bitkinin Cince adi Huaqishen Cince basitlestirilmis 花旗参 Cince geleneksel 花旗參 pinyin huaqishen Jyutping faa1kei4sam1 lit Amerikan Bayragi Amerikan ginsengi ya da Xiyangshen Cince basitlestirilmis 西洋参 Cince geleneksel 西洋參 pinyin xiyangshen Jyutping sai1joeng4sam1 lit bati okyanus ginsengi olarak adlandirilir Sonbaharin sonlarinda Wisconsin de ahsap golgelik altindaki Ginseng yetistirilen Monk Garden bahcesi Wisconsin Wisconsin de sonbaharin sonlarinda Amerikan ginsenginin olgunlasmis meyveleri Insan figurune benzeyen American ginsengi kokuUretimAmerikan ginseng i ABD de ozellikle Apalas Daglari ve yakinlarindaki ormanlik Pensilvanya New York ve Kanada ninOntario bolgesi gibi alanlara yayilmistir ancak popularitesi ve sifali bitki olarak gorulmesinden bu bitkinin soyu dogal yasam alaninda asiri toplanmaktan tehdit altindadir ve ABD ile Kanada da pek cok alanda zor rastlanir hale gelmistir Yine sehirlesme geyiklerce tuketilme ve yasam alanlarinin daralmasi orman tahribide bu bitkinin soyunu olumsuz sekilde etkilemektedir Bu sebeple bu bitki dogal yasam alani disinda olusturulan yapay golgelik ortamlarda Wisconsin ve Minnesota daki alanlarda ciftcilerce yetistirilip ortalama 3 veya 4 yilda kokleri hasat edilir Ginseng Board of Wisconsin adli bir mesleki orgut bu eyaletteki pek cok ginseng yetistiricisi uyeye sahiptir Yine bu mesleki orgut oda ABD nin ginseng uretiminin 95 ini karsilayan Wisconsin eyaletinde Marathon Country gibi sehirlerdeki urunlere belli kalite ve yetistirme standartlarini gozeterek orijinal damgasi vurmakta aramakta denetimler gerceklestirmekte ve urunler bu sekilde satisa cikmaktadir Bu Ginseng turunun Ontario Kanada da da tarimi yapilmaktadir Ayrica anavatani disinda Cin de de az miktarda Panax ginseng yaninda uretilmektedir Kimyasal Icerik un kimyasal yapisi Kore ginsengi kirmizi ginseng olarak da bilinen Panax ginseng ile ayni aile ve cinsten gelen yakin akraba olan bu bitki biolojik aktif bilesen olarakPanax ginseng gibi tipi icerir a Dammarane tipi ginsenosidler 2 siniflandirmayi icerir e 20 S ppd ve 20 S ppt siniflandirmalari American ginsengi yuksek miktarda Rb1 Rd ppd siniflandirmasi ve Re ppt siniflandirmasi ginsenosid ler icerip bir arastirmaya gore bunlar Panax ginsengden daha fazladir Fakat aksi yonde degerlendirmelerde vardir Farmakolojik OzellikleriGinseng turlerinden olan Panax Ginseng ile benzer tibbi yararlarinin oldugu yapilan arastirmalarla tespit edilmistir Bu bitkinin yaprak ve meyvelerinden cay yapilabilecegi gibi koklerinden ilac v s yapilip saglik endustrisinde dikkat ve hafiza arttirici adaptojen cinsel uyarici performans arttirici bagisiklik guclendirici zihinsel ve fiziksel stresle baglantili hastaliklari azaltici strese karsi dayaniklilik saglayici antioksidan olarak yararlanilmaktadir Agizdan alindiginda ppd tipi ginsenosidler bagirsak bakterileri tarafindan tarafindan ppd monoglucoside 20 O beta D glucopyranosyl 20 S protopanaxadiol M1 olarak metabolize edilir M1 ppd tipi ginsenosid alindiktan 7 saat sonra plasma olarak tespit edilmis olmakla vucuttanda alindiktan 12 saat sonra idrar yoluyla atildigi tespit edilmistir Bu calismalar M1 in ppd tipi ginsenosidlerin son sentezi oldugunu gostermistir M1 bazi yazilarda IH 901 olarak gosterilmektedir bazilari bilesik K olarak adlandirir Yan etkileri ve kullanim sinirlamalarida Panax ginsengle aynidir Kaynakca Qibai Xiang Lowry P Porter 2007 Panax quinquefolius Raven P H Hong D Y Z Y Wu Ed Flora of China 13 Pekin Science Press St Louis Missouri Botanical Garden Press s 491 30 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Temmuz 2007 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link 28 Agustos 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Subat 2012 a b rps psu edu 19 Mart 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Subat 2012 25 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Subat 2012 16 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Subat 2012 Ginseng Prices at Highest in Decades 19 Ekim 2010 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim 6 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Subat 2012 Shu Zhu ve digerleri 2004 Comparative study on triterpene saponins of ginseng drugs Planta medica 70 7 ss 666 677 doi 10 1055 s 2004 827192 PMID 15303259 KB1 bakim Digerlerinin yanlis kullanimi link Hasegawa H ve digerleri 1996 Main ginseng saponin metabolites formed by intestinal bacteria Planta medica 62 5 ss 453 457 doi 10 1055 s 2006 957938 PMID 8923812 KB1 bakim Digerlerinin yanlis kullanimi link a b Tawab MA ve digerleri 2003 Degradation of ginsenosides in humans after oral administration Drug metabolism and disposition 31 8 ss 1065 1071 doi 10 1124 dmd 31 8 1065 PMID 12867496 KB1 bakim Digerlerinin yanlis kullanimi link Oh SH ve digerleri 2004 A ginseng saponin metabolite induced apoptosis in HepG2 cells involves a mitochondria mediated pathway and its downstream caspase 8 activation and Bid cleavage Toxicology and Applied Pharmacology 194 3 ss 221 229 doi 10 1016 j taap 2003 09 011 PMID 14761678 KB1 bakim Digerlerinin yanlis kullanimi link Dis baglantilarby Lynn Davis College of Natural Resources Virginia Tech Roots and Regulations The Unfolding Story of Pennsylvania Ginseng 19 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde by Melissa Beattie Moss Vikitur de Panax quinquefolius ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Wikimedia Commons ta Panax quinquefolius ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur