Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Parti Pehlivan veya Soyadı Kanunu'ndan sonra Mehmet Baskak (1868/1872, Irakleia - 6 Ağustos 1941, Manisa), Makedonya dağlarında Türk komitacı ve pehlivan, I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı ordusunda subay, Batı Anadolu Kuvâ-yi Milliyesi'nde çete lideri.
İlk yıllar
Serez'in kuzeyinde, Yunanistan'ın Orta Makedonya bölgesinde bulunan Aşağı Cuma adlı kasabada doğdu. Küçük yaşta memleketinde yaygın bir spor olan güreşe merak saldı ve kısa zamanda pehlivan oldu. Olağanüstü bir güreşçi olarak her zaman turnuvaların galipleriyle güreşti. (“Parti” lakabını güreş müsabakalarında verilen ödülleri kaçırmadığı için almıştır)
İlerleyen zamanlarda yerel ahaliden bir Rum'u öldürdüğü için Makedonya dağlarına çıkmak zorunda kaldı. Uzun yıllar boyunca dağlarda Bulgar ve Yunan komitacılara karşı Türk ve Müslüman halkın yanında savaştı, zaman zaman II. Abdülhamid'in baskıcı yönetimine karşı Hristiyanlarla birleşmek zorunda kaldı.
İTC'nin (İttihat ve Terakki Cemiyeti) Serez şubesinin bir üyesi olarak Mustafa Kemal'in de bulunduğu Hareket Ordusu'na katıldı, 31 Mart Ayaklanması'nı bastırılmasında görev aldı.
Birinci Dünya Savaşı yılları
Irak Cephesi'nde İngiliz kuvvetlerine ve Arap düzensiz birliklerine karşı savaştı. Kut savaşında bir subay olarak görev aldı. Savaştan sonra Şehir Hapishanesinin baş gardiyanı olarak Manisa'ya döndü.
Milli Mücadele yılları
15 Mayıs 1919'da Yunan işgal kuvvetlerinin İzmir'e ayak basmasından bir gün sonra Manisa Mutasarrıfı Giritli Hüsnü (Hüsnüyadis) Bey'in İzmir'e gidip Yunan kuvvetlerine teslim olması üzerine Manisa Hapishanesi gardiyanı Parti Pehlivan, 14 idamlık ve müebbetlik mahkûmu kaçırarak çetesini kurar. Kurduğu çete Bergama Baskını'na katılır ve Milne Hattı'nın Doğusuna çekilir.
Alaşehir kongresinden sonra çetesi ile birlikte Çerkes Ethem ile Yunan Ordusuna karşı savaştı.Padişah yanlıları tarafından çıkarılan Ahmet Anzavur İsyanı'nın bastırılmasında Çerkes Ethem birliklerinin yanında görev aldı.
Çerkes Ethem'in ihanetini öğrendikten sonra bağlarını kopardı ve ihanetin bir parçası olmadığını belirterek Türk Milli Ordusu'na teslim oldu. 1 Ocak 1921'de Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa'ya Çerkez Ethem'in ihanetiyle içine düştüğü durumu anlatan bir mektup yazarak anlayış istedi.
Daha sonra 6 Haziran 1921'de İsmet Paşa tarafından affedilerek düşman hatlarının gerisinde kalması ve gerilla olarak görev yapması emredildi. Kendisi gibi Rumeli Türk'ü olan Simav Valisi'ne katıldı. Daha sonra, Demirci ve Simav ilçelerinde görevli 11. Akıncı müfrezesinin komutanlığına atandı.
Birinci Dünya Savaşı'nda dul kalan, Molla Mehmed'in kızıyla, yöredeki Anadolu Türklerinden destek toplamak için evlendi.
Eşi Yunan Ordusu tarafından yakalandı ve yaklaşık bir yıl rehin tutuldu. Yunan subayları birçok kez onu Yunan tarafına çekmeye çalıştı, ama o her zaman çok sert bir dille reddetti. 24 Haziran 1922'de, Gördes'deki Yunan Kuvvetleri Komutanı'nın (7/06/1922'de yazılan) bir önceki mektubuna şu cevabı verdi:
"Senin iyi, kurnaz bir adam olduğunu biliyordum... Halbuki pek ahmak imişsin! Beni bir karı için teslim olur zanneder, vatana hıyanet mi ümit ediyorsun? Bir karı değil, yüz bin karı olsa ben gâvura ne teslim olur ne de öyle şart şurta bakarım. Ben gâvur öldürmekten başka bir şey anlamam. Sen onu başkalarına anlat! Sana son nasihatim: Benim karıyı öldürür ve ayaklarını kıçına sokarsın dostum." - 11 inci Akıncı Müfreze K. Parti Pehlivan
Mektuba daha sonrasında, üstü İbrahim Ethem Akıncı Parti Pehlivan'ın sert üslubu için bir açıklama eklemiştir.
"Bir parça nezaket ve nezahetten ari olduğuna müteessifim. Af edersiniz; çünkü Pehlivan bir parça müteessir olduğundan hatırını kırmamak için aynen yazmağa mecbur oldum" - Kaymakam İbrahim Ethem
Yunan kaynaklarına göre kendisi ve çetesi, Albay Plastiras ve Gonatas komutasında kalan kuvvetlerin peşindeydi, 12 Eylül 1922'de Yunan-Türk Savaşı'nın son savaşı olan Uzunkuyu'da çatıştılar.
Savaştan sonra
Savaştan sonra esir mübadelesi ile Anadolu'daki eşiyle birleşti ve kısa bir süre sonra 1912'den beri görmediği Serezli'deki ailesi, Yunanistan-Türkiye Mübadelesi ile Manisa'ya geldi.
Daha sonra, göstermiş olduğu kahramanlıklardan dolayı ünlü İstiklal Madalyası ile ödüllendirildi.
Çerkez Ethem ile birlikte eşkıyalık yaptığı gerekçesiyle İstiklal Mahkemeleri'nde yargılandı, karısının küpesine kadar el konuldu. Ancak affedildi ve tüm eşyaları iade edildi.
Cumhuriyetin ilanından sonra hizmetlerinden dolayı Manisa'nın Hacıhaliller mahallesinde kendisine toprak verilmiş ve vefatına kadar Manisa'da yaşamıştır.
6 Ağustos 1941'de ölmüştür.
Mirası
Gördes'te Parti Pehlivan ve ve arkadaşlarının heykeli dikilmiştir .
Dido Sotiriou tarafından yazılan ünlü Bloody Earth adlı romanda adı geçer.
Türk yazar Erol Toy, 1973 yılında adını taşıyan bir oyun yazmıştır.
Kaynakça
- ^ "DEMIRCI GOVERNOR IBRAHIM ETHEM BEY AND DEMIRCI RAIDERS". CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi. 14, 1: 427-468 – DergiPark vasıtasıyla.
- ^ a b Demirci Akıncıları. Ankara, Turkey: Türk Tarih Kurumu Yayınları. 2009. ss. 279-280. ISBN .
- ^ . 14 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ (PDF). 2 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Parti Pehlivan veya Soyadi Kanunu ndan sonra Mehmet Baskak 1868 1872 Irakleia 6 Agustos 1941 Manisa Makedonya daglarinda Turk komitaci ve pehlivan I Dunya Savasi sirasinda Osmanli ordusunda subay Bati Anadolu Kuva yi Milliyesi nde cete lideri Ilk yillarSerez in kuzeyinde Yunanistan in Orta Makedonya bolgesinde bulunan Asagi Cuma adli kasabada dogdu Kucuk yasta memleketinde yaygin bir spor olan gurese merak saldi ve kisa zamanda pehlivan oldu Olaganustu bir guresci olarak her zaman turnuvalarin galipleriyle guresti Parti lakabini gures musabakalarinda verilen odulleri kacirmadigi icin almistir Ilerleyen zamanlarda yerel ahaliden bir Rum u oldurdugu icin Makedonya daglarina cikmak zorunda kaldi Uzun yillar boyunca daglarda Bulgar ve Yunan komitacilara karsi Turk ve Musluman halkin yaninda savasti zaman zaman II Abdulhamid in baskici yonetimine karsi Hristiyanlarla birlesmek zorunda kaldi ITC nin Ittihat ve Terakki Cemiyeti Serez subesinin bir uyesi olarak Mustafa Kemal in de bulundugu Hareket Ordusu na katildi 31 Mart Ayaklanmasi ni bastirilmasinda gorev aldi Birinci Dunya Savasi yillariIrak Cephesi nde Ingiliz kuvvetlerine ve Arap duzensiz birliklerine karsi savasti Kut savasinda bir subay olarak gorev aldi Savastan sonra Sehir Hapishanesinin bas gardiyani olarak Manisa ya dondu Milli Mucadele yillariParti Pehlivan Izmir in kurtulusunda 15 Mayis 1919 da Yunan isgal kuvvetlerinin Izmir e ayak basmasindan bir gun sonra Manisa Mutasarrifi Giritli Husnu Husnuyadis Bey in Izmir e gidip Yunan kuvvetlerine teslim olmasi uzerine Manisa Hapishanesi gardiyani Parti Pehlivan 14 idamlik ve muebbetlik mahkumu kacirarak cetesini kurar Kurdugu cete Bergama Baskini na katilir ve Milne Hatti nin Dogusuna cekilir Alasehir kongresinden sonra cetesi ile birlikte Cerkes Ethem ile Yunan Ordusuna karsi savasti Padisah yanlilari tarafindan cikarilan Ahmet Anzavur Isyani nin bastirilmasinda Cerkes Ethem birliklerinin yaninda gorev aldi Cerkes Ethem in ihanetini ogrendikten sonra baglarini kopardi ve ihanetin bir parcasi olmadigini belirterek Turk Milli Ordusu na teslim oldu 1 Ocak 1921 de Bati Cephesi Komutani Ismet Pasa ya Cerkez Ethem in ihanetiyle icine dustugu durumu anlatan bir mektup yazarak anlayis istedi Daha sonra 6 Haziran 1921 de Ismet Pasa tarafindan affedilerek dusman hatlarinin gerisinde kalmasi ve gerilla olarak gorev yapmasi emredildi Kendisi gibi Rumeli Turk u olan Simav Valisi ne katildi Daha sonra Demirci ve Simav ilcelerinde gorevli 11 Akinci mufrezesinin komutanligina atandi Birinci Dunya Savasi nda dul kalan Molla Mehmed in kiziyla yoredeki Anadolu Turklerinden destek toplamak icin evlendi Esi Yunan Ordusu tarafindan yakalandi ve yaklasik bir yil rehin tutuldu Yunan subaylari bircok kez onu Yunan tarafina cekmeye calisti ama o her zaman cok sert bir dille reddetti 24 Haziran 1922 de Gordes deki Yunan Kuvvetleri Komutani nin 7 06 1922 de yazilan bir onceki mektubuna su cevabi verdi Senin iyi kurnaz bir adam oldugunu biliyordum Halbuki pek ahmak imissin Beni bir kari icin teslim olur zanneder vatana hiyanet mi umit ediyorsun Bir kari degil yuz bin kari olsa ben gavura ne teslim olur ne de oyle sart surta bakarim Ben gavur oldurmekten baska bir sey anlamam Sen onu baskalarina anlat Sana son nasihatim Benim kariyi oldurur ve ayaklarini kicina sokarsin dostum 11 inci Akinci Mufreze K Parti Pehlivan Mektuba daha sonrasinda ustu Ibrahim Ethem Akinci Parti Pehlivan in sert uslubu icin bir aciklama eklemistir Bir parca nezaket ve nezahetten ari olduguna muteessifim Af edersiniz cunku Pehlivan bir parca muteessir oldugundan hatirini kirmamak icin aynen yazmaga mecbur oldum Kaymakam Ibrahim Ethem Yunan kaynaklarina gore kendisi ve cetesi Albay Plastiras ve Gonatas komutasinda kalan kuvvetlerin pesindeydi 12 Eylul 1922 de Yunan Turk Savasi nin son savasi olan Uzunkuyu da catistilar Savastan sonraSavastan sonra esir mubadelesi ile Anadolu daki esiyle birlesti ve kisa bir sure sonra 1912 den beri gormedigi Serezli deki ailesi Yunanistan Turkiye Mubadelesi ile Manisa ya geldi Daha sonra gostermis oldugu kahramanliklardan dolayi unlu Istiklal Madalyasi ile odullendirildi Cerkez Ethem ile birlikte eskiyalik yaptigi gerekcesiyle Istiklal Mahkemeleri nde yargilandi karisinin kupesine kadar el konuldu Ancak affedildi ve tum esyalari iade edildi Cumhuriyetin ilanindan sonra hizmetlerinden dolayi Manisa nin Hacihaliller mahallesinde kendisine toprak verilmis ve vefatina kadar Manisa da yasamistir 6 Agustos 1941 de olmustur MirasiParti Pehlivan in Manisa daki Mezari Gordes te Parti Pehlivan ve ve arkadaslarinin heykeli dikilmistir Dido Sotiriou tarafindan yazilan unlu Bloody Earth adli romanda adi gecer Turk yazar Erol Toy 1973 yilinda adini tasiyan bir oyun yazmistir Turk Kurtulus Savasi Birinci Dunya Savasi Efe Makedonomachos Komitaci ZeybeklerKaynakca DEMIRCI GOVERNOR IBRAHIM ETHEM BEY AND DEMIRCI RAIDERS CBU Sosyal Bilimler Dergisi 14 1 427 468 DergiPark vasitasiyla a b Demirci Akincilari Ankara Turkey Turk Tarih Kurumu Yayinlari 2009 ss 279 280 ISBN 9789751621849 14 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF 2 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi