Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Patin ya da Unki, MÖ 1. binyılda Anadolu ile Mezopotamya'nın birleşim sahasında hüküm süren geç Hitit krallığı.
Patin | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| y. MÖ 870-MÖ 738 | |||||||||
 Patin ve diğer Geç Hitit krallıklarının konumlarını gösteren harita. | |||||||||
| Başkent | Kinalua | ||||||||
| Yaygın dil(ler) | Luvice | ||||||||
| Hükûmet | Monarşi | ||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
| Günümüzdeki durumu | Türkiye Suriye | ||||||||
Toponimi
Krallığın adı, modern araştırmacılar tarafından ilk olarak Hatin olarak okunsa da ilerleyen yıllarda derinleşen çalışmalar ile doğru adın Patin olduğu ortaya çıkarılmıştır. Kimi araştırmacılar tarafından Pattin ya da Patina şeklinde de okunan krallığa Asur belgelerindeyse Unki adıyla rastlanmaktadır.
Konumu
Patin, bugünkü Antakya ve Amik Ovası'nda yer alır. Aynı bölge Hitit kaynaklarında başkenti Alalah olan Mukiş ülkesinin bir parçası olarak gösterilmektedir.
Tarihçe
Başkenti Kunalua olan krallıkla ilgili bilgiler Asur kaynaklarından elde edilmektedir. Hitit İmparatorluğu'nun çöküşünden Asur Kralı II. Aşurnasirpal'in tahta çıkışına kadar olan dönem hakkında bilgi sahibi olunmamakla birlikte krallıkla ilgili edinilebilen en eski bilgi MÖ 870 yılında II. Aşurnasirpal'in batı seferi sırasında Patin ülkesine girerek haraca bağlamasıdır. MÖ 858'de bu sefer Asur Kralı III. Şalmanezer, Kuzey Suriye seferinde Patin'in Bit-Adini ve Karkamış kralları tarafından desteklenen Patin'in bir kısmını işgal ederek Kuzey Suriye koalisyonunu bozmuştur.
MÖ 857'de ise Patin tahtında Kalparunda'nın oturduğu ve Asurlulara vergi ödediği bilinmektedir. Bu kralın vergi ödeme sahneleri üzerindeki tunç kaplamalarda işlenmiştir. MÖ 829 yılında Patin'de taht kavgası çıkarak Patin Kralı Lubarna, Surri adlı biri tarafından tahttan indirilmiştir. Bu durum üzerine III. Şalmanezer ordusunu Patin'e göndererek Surri'yi öldürtmüş ve yerine Sasi'yi oturtmuştur.
Daha ileriki yıllara ait belgelerde ülkenin adı Aramca olan Unki olarak geçmekte olup buna dayanılarak Patin'in Aramilerin etkisi altına girdiği düşünülmektedir. Patin'in MÖ 743'te Asur kralına karşı oluşturulan Urartu-Arpad ittifakında komşu krallıklarının aksine yer almaması da hâlen Asur etkisinin ülkede hüküm sürdüğüne bir işaret olarak yorumlanmaktadır. Ancak bundan dört yıl sonra Tutammu anlaşmayı bozararak ayaklansa da MÖ 738'de Asurlular düzenledikleri seferle Tutammu'yu tahttan indirir, kenti yağmalar ve başkente Asurlu bir vali atar. Patin bu yıldan itibaren bir Asur eyaleti hâline gelir.
Krallar
| Kral | Dönem | Asurlu hâmisi |
|---|---|---|
| Taita | MÖ 11. ya da 10. yüzyıl | Yok |
| Manana | MÖ 10. yüzyıl | |
| I. Lubarna | y. 870 | II. Aşurnasirpal |
| MÖ 858 | III. Şalmanezer | |
| Kalparunda | MÖ 857-853 | |
| II. Lubarna | MÖ 831-829 | |
| Surri | MÖ 831-830 | |
| Sasi | MÖ 831-30 | |
| Tutammu | MÖ 738 | III. Tiglat-Pileser |
Kaynakça
- ^ a b c d e Tiryaki, Sırrı (2014). Asur-Urartu İlişkilerinde Yerel Beylikler ve Onların Rolü (Doktora tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. ss. 475-485.
- ^ J. D. Hawkins: Assyrians and Hittites. In: Iraq. 36, 1974, 81; Trevor Bryce: The World of the Neo-Hittite Kingdoms; A Political and Military History. Oxford, New York 2012, S. 128-133.305-306; Christian Marek, Peter Frei: Geschichte Kleinasiens in der Antike. München 2010, S. 802.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Patin ya da Unki MO 1 binyilda Anadolu ile Mezopotamya nin birlesim sahasinda hukum suren gec Hitit kralligi Patiny MO 870 MO 738Patin ve diger Gec Hitit kralliklarinin konumlarini gosteren harita BaskentKinaluaYaygin dil ler LuviceHukumetMonarsiTarihce Kurulusuy MO 870 DagilisiMO 738Onculler ArdillarPalistin Yeni Asur ImparatorluguGunumuzdeki durumuTurkiye SuriyeToponimiUnqi Ulkesi nden Pattin Qalparunda nin onderlik ettigi harac alayi III Salmaneser in taht kursusunden detay Unqi diyarindaki Qalparunda nin haracini gumusu altini kalayi bronzu bronzdan kaplari fildisinden abanozdan sedir kutuklerinden renkli kumaslardan keten esyalardan ve boyunduruklu atlardan aldim Kursu MO 846 845 civarinda tamamlandi Irak Muzesi Bagdat Irak Kralligin adi modern arastirmacilar tarafindan ilk olarak Hatin olarak okunsa da ilerleyen yillarda derinlesen calismalar ile dogru adin Patin oldugu ortaya cikarilmistir Kimi arastirmacilar tarafindan Pattin ya da Patina seklinde de okunan kralliga Asur belgelerindeyse Unki adiyla rastlanmaktadir KonumuPatin bugunku Antakya ve Amik Ovasi nda yer alir Ayni bolge Hitit kaynaklarinda baskenti Alalah olan Mukis ulkesinin bir parcasi olarak gosterilmektedir TarihceBaskenti Kunalua olan krallikla ilgili bilgiler Asur kaynaklarindan elde edilmektedir Hitit Imparatorlugu nun cokusunden Asur Krali II Asurnasirpal in tahta cikisina kadar olan donem hakkinda bilgi sahibi olunmamakla birlikte krallikla ilgili edinilebilen en eski bilgi MO 870 yilinda II Asurnasirpal in bati seferi sirasinda Patin ulkesine girerek haraca baglamasidir MO 858 de bu sefer Asur Krali III Salmanezer Kuzey Suriye seferinde Patin in Bit Adini ve Karkamis krallari tarafindan desteklenen Patin in bir kismini isgal ederek Kuzey Suriye koalisyonunu bozmustur MO 857 de ise Patin tahtinda Kalparunda nin oturdugu ve Asurlulara vergi odedigi bilinmektedir Bu kralin vergi odeme sahneleri uzerindeki tunc kaplamalarda islenmistir MO 829 yilinda Patin de taht kavgasi cikarak Patin Krali Lubarna Surri adli biri tarafindan tahttan indirilmistir Bu durum uzerine III Salmanezer ordusunu Patin e gondererek Surri yi oldurtmus ve yerine Sasi yi oturtmustur Daha ileriki yillara ait belgelerde ulkenin adi Aramca olan Unki olarak gecmekte olup buna dayanilarak Patin in Aramilerin etkisi altina girdigi dusunulmektedir Patin in MO 743 te Asur kralina karsi olusturulan Urartu Arpad ittifakinda komsu kralliklarinin aksine yer almamasi da halen Asur etkisinin ulkede hukum surdugune bir isaret olarak yorumlanmaktadir Ancak bundan dort yil sonra Tutammu anlasmayi bozararak ayaklansa da MO 738 de Asurlular duzenledikleri seferle Tutammu yu tahttan indirir kenti yagmalar ve baskente Asurlu bir vali atar Patin bu yildan itibaren bir Asur eyaleti haline gelir KrallarKral Donem Asurlu hamisiTaita MO 11 ya da 10 yuzyil YokManana MO 10 yuzyilI Lubarna y 870 II AsurnasirpalMO 858 III SalmanezerKalparunda MO 857 853II Lubarna MO 831 829Surri MO 831 830Sasi MO 831 30Tutammu MO 738 III Tiglat PileserKaynakca a b c d e Tiryaki Sirri 2014 Asur Urartu Iliskilerinde Yerel Beylikler ve Onlarin Rolu Doktora tezi Erzurum Ataturk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu ss 475 485 J D Hawkins Assyrians and Hittites In Iraq 36 1974 81 Trevor Bryce The World of the Neo Hittite Kingdoms A Political and Military History Oxford New York 2012 S 128 133 305 306 Christian Marek Peter Frei Geschichte Kleinasiens in der Antike Munchen 2010 S 802