Callatisli Satyrus (Grekçe: Σάτυρος), ünlü kişilerin biyografilerine Diogenes Laërtius ve Athenaeus tarafından sıklıkla atıfta bulunulan seçkin bir Peripatetik filozof ve tarihçiydi. öğrenildiği üzere Callatis Ponticalıdır.Yaşamları, tarafından özetlenen Ptolemaios VI Philometor (MÖ 181-146) döneminden önce, muhtemelen MÖ 3. yüzyılda yaşamıştır.Athenaeus, sık sık ondan bir Peripatetik olarak bahseder, ancak Peripatetik okulla bağlantısı hakkında başka bir bilgimiz bulunmamaktadır. Biyografilerinde krallar (, Philip), devlet adamları (Alcibiades), hatipler (Demosthenes), şairler (Aeschylus, Sophocles, Euripides) ve filozoflar (Prieneli Bias, Spartalı Chilon, Pisagor, Empedokles, Elealı Zenon, Anaxagoras, Sokrates, Diogenes, Anaxarchus, Stilpo) dâhil olmak üzere birçok seçkin kişiyi ele almıştır. İskenderiye'nin nüfusu üzerine ve Karakterler Üzerine (Grekçe: Περὶ χαρακτήρων, On Characters) adlı bir eser de yazmıştır. Atinalı dramatist Euripides'in biyografisinin parçaları yirminci yüzyılın başlarında 'ta keşfedilen bir papirüs tomarının sonunda bulunmuştur.
Hayatı ve çalışmaları
Satyros'un hayatı hakkında pek fazla bilgi yoktur. Bir papirüs parçasından görülebileceği gibi, Karadeniz kıyısındaki Kallatis liman kentinden geliyordu. Kendisine “Peripatetik” lakabı takılmıştı. Bu muhtemelen onun, esas olarak edebi-biyografik çalışmalar yürüten bilim insanları grubuna (Peripatetik) ait olduğu anlamına gelir. Daha sonra büyük olasılıkla çoğunlukla Mısır'da yaşadı. Ana eserinin uzun bir parçası Oxyrhynchus'ta bulunmuş olmasına rağmen, onun bilimsel çalışmalarının materyalini başkent İskenderiye kütüphanelerinde bulmuş olması daha olasıdır.
Antik çağda Satyros, Plutarkhos ve Suetonius gibi önemli şahsiyetlerin biyografilerini yazan en tanınmış yazarlardan biri olarak kabul edilirdi. Geniş kapsamlı eserinin başlığı muhtemelen Grekçe: Βίοι idi. Herakleides Lembos bunun en güzel örneğini yaratmıştır. Herakleides'in, Mısır Kralı VI. Ptolemaios döneminde Lembos'u kurduğu bilinmektedir. Philometor (MÖ. 180-145) aktif olduğuna göre Satyros'un yaşam süresinin çok daha öncelere dayanması gerekir. Muhtemelen MÖ. 3. yüzyılın ikinci yarısında yaşamıştır, en geç MÖ. 2. yüzyılın başları. İskenderiye'nin Demesleri Üzerine (Über die Demen Alexandrias) adlı eseri de yazmışsa -ki bu kesin değildir- dönemi daha kesin olarak daraltılabilir; çünkü bu eser MÖ 221-204 yılları arasında IV. Ptolemaios Filopator zamanında yazılmıştır. Aynı zamanda Karakterler Üzeirne adlı bir kitabın yazarı da olabilir.
1912 yılında Oxyrhynchus'ta bulunan ve yayımlanan bir papirüs, Satyros'un edebi faaliyetleri hakkındaki bilgilerimizi önemli ölçüde genişletti.Attikalı oyun yazarı Euripides'in hayatından yaklaşık dört tane makul derecede okunabilir Teubner sayfası içeriyor. Bu vita, papirüsün içindekiler dizinine (subscriptionio) göre Sofokles ve Aiskhylos'un yaşamlarını da anlatan Βίοι'nin 6. kitabının bir parçasıydı. Ayrıca Satyros'un biyografilerinin kaybolmuş koleksiyonunun bazı parçaları da mevcuttur; bunların çoğu Athenaeus ve Diogenes Laertius'tan kalmıştır. Örneğin, Athenaeus'un aktardığı II. Filip'in çok sayıdaki karısının kataloğu ve Kleopatra ile evlenmesi nedeniyle Olympias'la yaşadığı son anlaşmazlığın öyküsü, Satyros'un bu Makedonya kralının biyografisinden gelmektedir. Satyros'un Siraküza Kralı II. Dionysius'un biyografisinden fragmanlar da korunmuştur; ayrıca Atinalı politikacı Alcibiades, Atinalı hatip Demosthenes ve çeşitli filozofların (her ikisi de Yedi Bilge arasında sayılan Prieneli Bias ve Spartalı Chilon, Pisagor, Empedokles, Elealı Zenon, Anaksagoras, Sokrates, Sinoplu Diogenes, Anaksarch, Stilpon) hayatlarından parçalar da korunmuştur. Satyros'un Sofokles tasvirinden üç alıntı da korunmuştur.
Bulunan papirüs parçasından Satyros'un Euripides'in yaşamını diyalog biçiminde yazdığı anlaşılmaktadır. Üç tane yardımcı konuşmacı vardır ve bunların arasında Satyros'un kendisinin ana konuşmacı olduğu anlaşılmaktadır. Stil hoş ama bir o kadar da sofistike, bunu sık sık ara vermekten kaçınmalarından da anlayabilirsiniz. Satyros, anekdotsal biyografilerini günümüzde yaygın olarak kullanılan tarihsel-eleştirel yöntem ruhuyla yazmamış, bunun yerine pek güvenilir sayılamayacak malzemeler kullanmıştır. Euripides'in yapıtlarından dizeleri yorumlayarak kendi biyografisini çizdiği gibi, aynı amaçla Yunan komedisinden, özellikle Euripides'i sert bir biçimde eleştiren ve parodileştiren Aristophanes'ten de keyfi bilgiler almıştır. Dolayısıyla Satyros, Aristoteles'in Şairler Üzerine diyaloğuyla başlayan geleneğin bir parçasıydı .
Satyros, papirüs parçasında Euripides ve Aristophanes dışında, verdiği bilgilerin hangi kaynaklardan geldiğini belirtmemektedir. Dolayısıyla diğer muhbirleri de bilinmiyor. En azından Aulus Gellius, Satyros'un getirdiği Salamis'teki Euripides Mağarası hikayesinin Atthidographer Philochorus'tan geldiğini belirtir. Ayrıca Satyros, tasvir ettiği diğer Yunan şairlerinin eserlerini de incelemiş ve değerlendirmiş olabilir. Sofokles de dahil olmak üzere birçok ünlü adamın ölüm nedenlerine ilişkin farklı yorumlarda bulunduğu için, tasvir ettiği kişilerin ölüm koşullarıyla özellikle ilgilendiği açıktır. Satyros'un açıkça belirtilmediği sürece, günümüze ulaşan hipomnematik yazılardan hangisine kaynak teşkil ettiğini belirlemek zordur. Her halükarda, bu büyük trajedi yazarının çeşitli el yazmalarında aktarılan Euripides biyografisinin anonim yazarı tarafından kullanılmış olması pek olası değildir, ancak her iki biyografi de bazı gerçek benzerlikler göstermektedir. Bunlar daha çok ortak ve eski bir kaynağın kullanılmasından kaynaklanıyor olabilir. Plutarkhos'un Satyros'un Βίοι'sine bağımlılığı da kanıtlanamaz.
Fragmanlar
- Satiro, Vita di Euripide. A cura di . Goliardica, Pisa 1964. – Rez. von , in: Revue des Études Grecques 78, 1965, S. 410–412, (online).
- Stefan Schorn: Satyros aus Kallatis. Sammlung der Fragmente mit Kommentar. Schwabe, Basel 2004. .
Kaynakça
- ^ a b Papirüs Herculanensis No. 558.
- ^ , q.v. Satyrus
- ^ Athenaeus, vi. 248; xii. 541; xiii. 556
- ^ a b A. S. Hunt, Oxyrhynchi Papyri, vol. 9 (1912), no. 1176, pp. 124–182
- ^ Athenaeus 6, 248d ve 12, 541c.
- ^ Hermann Bengtson: Philipp und Alexander der Große. Münih 1997, S. 13.
- ^ Diogenes Laertios 8,40 ve 8, 53.
- ^ Athenaios 13, 557.
- ^ Aulus Gellius, Noctes Atticae 15, 20.
- ^ : Satyros 16. In: (RE). Cilt II A,1, Stuttgart 1921, p. 231–233.
Konuyla ilgili okumalar
- : Satyros de Callatis. In: Richard Goulet (Ed.): Dictionnaire des philosophes antiques. Cilt 6, CNRS Éditions, Paris 2016, , S. 133–143
- Stefan Schorn: Satyros aus Kallatis. In: , (Ed.): Handbuch der griechischen Literatur der Antike. Cilt 2: Die Literatur der klassischen und hellenistischen Zeit. C. H. Beck, München 2014, , S. 718–720
- , , Leonid Zhmud: Der Peripatos bis zum Beginn der römischen Kaiserzeit. In: (Ed.): . Die Philosophie der Antike. Cilt 3: Ältere Akademie – Aristoteles – Peripatos. 2. Auflage, Schwabe, Basel 2004, , S. 493–666, burada: 620–622
Bir Antik Yunan'ın biyografisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Felsefe ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu sayfanin herhangi bir incelenmis surumu bulunmuyor bu yuzden standartlara uygunluk acisindan kontrol edilmemis olabilir Callatisli Satyrus Grekce Satyros unlu kisilerin biyografilerine Diogenes Laertius ve Athenaeus tarafindan siklikla atifta bulunulan seckin bir Peripatetik filozof ve tarihciydi ogrenildigi uzere Callatis Ponticalidir Yasamlari tarafindan ozetlenen Ptolemaios VI Philometor MO 181 146 doneminden once muhtemelen MO 3 yuzyilda yasamistir Athenaeus sik sik ondan bir Peripatetik olarak bahseder ancak Peripatetik okulla baglantisi hakkinda baska bir bilgimiz bulunmamaktadir Biyografilerinde krallar Philip devlet adamlari Alcibiades hatipler Demosthenes sairler Aeschylus Sophocles Euripides ve filozoflar Prieneli Bias Spartali Chilon Pisagor Empedokles Eleali Zenon Anaxagoras Sokrates Diogenes Anaxarchus Stilpo dahil olmak uzere bircok seckin kisiyi ele almistir Iskenderiye nin nufusu uzerine ve Karakterler Uzerine Grekce Perὶ xarakthrwn On Characters adli bir eser de yazmistir Atinali dramatist Euripides in biyografisinin parcalari yirminci yuzyilin baslarinda ta kesfedilen bir papirus tomarinin sonunda bulunmustur Hayati ve calismalariSatyros un hayati hakkinda pek fazla bilgi yoktur Bir papirus parcasindan gorulebilecegi gibi Karadeniz kiyisindaki Kallatis liman kentinden geliyordu Kendisine Peripatetik lakabi takilmisti Bu muhtemelen onun esas olarak edebi biyografik calismalar yuruten bilim insanlari grubuna Peripatetik ait oldugu anlamina gelir Daha sonra buyuk olasilikla cogunlukla Misir da yasadi Ana eserinin uzun bir parcasi Oxyrhynchus ta bulunmus olmasina ragmen onun bilimsel calismalarinin materyalini baskent Iskenderiye kutuphanelerinde bulmus olmasi daha olasidir Antik cagda Satyros Plutarkhos ve Suetonius gibi onemli sahsiyetlerin biyografilerini yazan en taninmis yazarlardan biri olarak kabul edilirdi Genis kapsamli eserinin basligi muhtemelen Grekce Bioi idi Herakleides Lembos bunun en guzel ornegini yaratmistir Herakleides in Misir Krali VI Ptolemaios doneminde Lembos u kurdugu bilinmektedir Philometor MO 180 145 aktif olduguna gore Satyros un yasam suresinin cok daha oncelere dayanmasi gerekir Muhtemelen MO 3 yuzyilin ikinci yarisinda yasamistir en gec MO 2 yuzyilin baslari Iskenderiye nin Demesleri Uzerine Uber die Demen Alexandrias adli eseri de yazmissa ki bu kesin degildir donemi daha kesin olarak daraltilabilir cunku bu eser MO 221 204 yillari arasinda IV Ptolemaios Filopator zamaninda yazilmistir Ayni zamanda Karakterler Uzeirne adli bir kitabin yazari da olabilir 1912 yilinda Oxyrhynchus ta bulunan ve yayimlanan bir papirus Satyros un edebi faaliyetleri hakkindaki bilgilerimizi onemli olcude genisletti Attikali oyun yazari Euripides in hayatindan yaklasik dort tane makul derecede okunabilir Teubner sayfasi iceriyor Bu vita papirusun icindekiler dizinine subscriptionio gore Sofokles ve Aiskhylos un yasamlarini da anlatan Bioi nin 6 kitabinin bir parcasiydi Ayrica Satyros un biyografilerinin kaybolmus koleksiyonunun bazi parcalari da mevcuttur bunlarin cogu Athenaeus ve Diogenes Laertius tan kalmistir Ornegin Athenaeus un aktardigi II Filip in cok sayidaki karisinin katalogu ve Kleopatra ile evlenmesi nedeniyle Olympias la yasadigi son anlasmazligin oykusu Satyros un bu Makedonya kralinin biyografisinden gelmektedir Satyros un Sirakuza Krali II Dionysius un biyografisinden fragmanlar da korunmustur ayrica Atinali politikaci Alcibiades Atinali hatip Demosthenes ve cesitli filozoflarin her ikisi de Yedi Bilge arasinda sayilan Prieneli Bias ve Spartali Chilon Pisagor Empedokles Eleali Zenon Anaksagoras Sokrates Sinoplu Diogenes Anaksarch Stilpon hayatlarindan parcalar da korunmustur Satyros un Sofokles tasvirinden uc alinti da korunmustur Bulunan papirus parcasindan Satyros un Euripides in yasamini diyalog biciminde yazdigi anlasilmaktadir Uc tane yardimci konusmaci vardir ve bunlarin arasinda Satyros un kendisinin ana konusmaci oldugu anlasilmaktadir Stil hos ama bir o kadar da sofistike bunu sik sik ara vermekten kacinmalarindan da anlayabilirsiniz Satyros anekdotsal biyografilerini gunumuzde yaygin olarak kullanilan tarihsel elestirel yontem ruhuyla yazmamis bunun yerine pek guvenilir sayilamayacak malzemeler kullanmistir Euripides in yapitlarindan dizeleri yorumlayarak kendi biyografisini cizdigi gibi ayni amacla Yunan komedisinden ozellikle Euripides i sert bir bicimde elestiren ve parodilestiren Aristophanes ten de keyfi bilgiler almistir Dolayisiyla Satyros Aristoteles in Sairler Uzerine diyaloguyla baslayan gelenegin bir parcasiydi Satyros papirus parcasinda Euripides ve Aristophanes disinda verdigi bilgilerin hangi kaynaklardan geldigini belirtmemektedir Dolayisiyla diger muhbirleri de bilinmiyor En azindan Aulus Gellius Satyros un getirdigi Salamis teki Euripides Magarasi hikayesinin Atthidographer Philochorus tan geldigini belirtir Ayrica Satyros tasvir ettigi diger Yunan sairlerinin eserlerini de incelemis ve degerlendirmis olabilir Sofokles de dahil olmak uzere bircok unlu adamin olum nedenlerine iliskin farkli yorumlarda bulundugu icin tasvir ettigi kisilerin olum kosullariyla ozellikle ilgilendigi aciktir Satyros un acikca belirtilmedigi surece gunumuze ulasan hipomnematik yazilardan hangisine kaynak teskil ettigini belirlemek zordur Her halukarda bu buyuk trajedi yazarinin cesitli el yazmalarinda aktarilan Euripides biyografisinin anonim yazari tarafindan kullanilmis olmasi pek olasi degildir ancak her iki biyografi de bazi gercek benzerlikler gostermektedir Bunlar daha cok ortak ve eski bir kaynagin kullanilmasindan kaynaklaniyor olabilir Plutarkhos un Satyros un Bioi sine bagimliligi da kanitlanamaz FragmanlarSatiro Vita di Euripide A cura di Goliardica Pisa 1964 Rez von in Revue des Etudes Grecques 78 1965 S 410 412 online Stefan Schorn Satyros aus Kallatis Sammlung der Fragmente mit Kommentar Schwabe Basel 2004 ISBN 3 7965 2005 7 Kaynakca a b Papirus Herculanensis No 558 q v Satyrus Athenaeus vi 248 xii 541 xiii 556 a b A S Hunt Oxyrhynchi Papyri vol 9 1912 no 1176 pp 124 182 Athenaeus 6 248d ve 12 541c Hermann Bengtson Philipp und Alexander der Grosse Munih 1997 S 13 Diogenes Laertios 8 40 ve 8 53 Athenaios 13 557 Aulus Gellius Noctes Atticae 15 20 Satyros 16 In RE Cilt II A 1 Stuttgart 1921 p 231 233 Konuyla ilgili okumalar Satyros de Callatis In Richard Goulet Ed Dictionnaire des philosophes antiques Cilt 6 CNRS Editions Paris 2016 ISBN 978 2 271 08989 2 S 133 143 Stefan Schorn Satyros aus Kallatis In Ed Handbuch der griechischen Literatur der Antike Cilt 2 Die Literatur der klassischen und hellenistischen Zeit C H Beck Munchen 2014 ISBN 978 3 406 61818 5 S 718 720 Leonid Zhmud Der Peripatos bis zum Beginn der romischen Kaiserzeit In Ed Die Philosophie der Antike Cilt 3 Altere Akademie Aristoteles Peripatos 2 Auflage Schwabe Basel 2004 ISBN 3 7965 1998 9 S 493 666 burada 620 622Bir Antik Yunan in biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Felsefe ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz