Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Farslaşma ya da Persleşme bir şeylerin "Farslaşmış" hale geldiği kültürel değişimin sosyolojik bir süreçidir. Genellikle dil asimilasyonunu içeren bir kültürel asimilasyon şeklidir. Bu terim yalnızca kültürlere değil, aynı zamanda Fars kültürüne alışan ve "Farsileşmiş" hale gelen bireyler için de geçerlidir.
Tarihsel olarak, bu terim, erken ve orta İslam dönemlerinde, İran kültür alanı içerisinde yaşayan ama İrani olmayan, özellikle Araplar ve çeşitli Kafkas milletleri (Gürcüler, Ermeniler ve ); Selçuklular, Osmanlılar ve Gazneliler de dahil olmak üzere Türki halkları da içeren toplumlardaki kültür değişikliklerini tanımlamak için kullanıldı. Bu terim ayrıca, dil de dahil olmak üzere, İran kültür yönlerinin, İran'ı çevreleyen, Türkiye ve Orta Asya gibi Fars olmayan halklara iletilmesini tanımlamak için de kullanılmıştır.
Tarihçe
İslamiyet öncesi dönem
Antik Yunanlar ve Roma İmparatorluğu'nun aksine, eski Fars Ahameniş İmparatorluğu, kültürünü ele geçirdiği birçok halka yaymakla ilgilenmedi. Tartışmalı bir şekilde, ilk defa kaydedilen persleşme dönemi, M.Ö. 4. yüzyılda Pers İmparatorluğu'nu fethettikten sonra Pers elbisesi, gümrük ve mahkeme tavrını benimseyen Büyük İskender'e kadar uzanır; İranlı Prenses Stateira II ile evlendi. Pers elbisesi ve uygulamaları, daha sonra Persis'in satrap yapmış olduğu Peşestas tarafından da gözlemlendi ve burada Perslerin lehine Makedon halkının karşılığında yönetime hâkim oldu.
Erken İslam Devri'nden 15. Yüzyıla
Emeviler, 651'de Sasani hanedanının yıkılmasından sonra, özellikle İdari ve Mahkeme davranışlarıyla Farsi geleneklerin çoğunu kabul ettiler. Arap eyalet valileri ya Persleşmiş Aramiler ya da etnik Persler idi; Farsça 7. yüzyılın sonlarına doğru Arapça kabul edilenene kadar hilafetin resmî ticari dili olarak kaldı. Yeni İslam sikkeleri Sasani ve Bizans sikkelerinin taklidinden gelişti ve sikke üzerindeki Pehlevi harfinin yerine Arap harflerine geçildi.
16-18. yüzyıl
Batı Asya'daki iki büyük güç, İran Safevileri ve Osmanlı Türkleri yükseldi. Safevîler, İran kültür ve hegemonyasını Kafkasya, Doğu Anadolu, Mezopotamya ve diğer bölgeler üzerinde yeniden gündeme getirdi. Çoğu han, bey ve diğer hükümdarlar İran geleneklerini, giysilerini kabul ettiler ve İran kültürünü himaye ettiler. Kuzey Kafkasya'da (şimdi Dağıstan'da, Rusya'da) Derbent şehrini kurdular. Birçok etnik halk, İran Pers kültürünün birçok yönünü benimsedi ve katkıda bulundu.
Aynı zamanda, Osmanlılar ve onların öncüllerinden, çeşitli Beylikler ve Anadolu Selçuklu Devleti, Fars kültürünü korudular ve Fars kültüründen oldukça etkilendiler. Örneğin, Osmanlılar Farsça isimleri kabul ettiler; Farsçayı resmi ve prestijli bir dil yaptılar; Farsça unvanlar kabul ettiler; Fars mutfağını, danslarını ve edebiyatını kabul ettiler ve kendi dillerine birçok Farsça sözcük eklediler.
Babür İmparatorluğu
Babür İmparatorluğu, Güney Asya'da Hint Alt Kıtası'nın ve Afganistan'ın büyük bir bölümünü yöneten Türk-Moğol karışımı İslami bir imparatorluk idi. 1526'dan itibaren, Babürler Hint Alt Kıtasını, Kabil'deki ilk üslerinden istila ettiler ve nihayetinde Hindistan'ın çoğunu 19. yüzyılın ortalarına kadar yönettiler. İmparatorlar, Pers kültürünü benimsemiş, İslam'a geçen ve Türkistan'da yaşayan Timurlular'ın torunlarıydılar ve Orta Asya'ya Pers ve İslam kültürünün yayılmasından sorumlu olanlardı. Güçlerinin en yükseği olan 1700 yıllarında, Hint Alt Kıtası ve Afganistan'ın çoğunu kontrol ediyorlardı ve selefleri Gazneli Türkler ve Türk-Afgan Delhi Sultanlığı'nın yaptığı gibi, İran kültürünü yaymışlardı. Genel olarak, en eski günlerinden itibaren, İran kültürü ve dili, Persleşmiş Orta Asya Türkleri ve Afgan hanedanları tarafından Güney Asya'ya yayılmıştır.
Tac Mahal, Humayun Türbesi ve Badshahi Camisi gibi birçok eser Pers ismiyle Pers İslam mimarisi içindedir. Farsça, İngilizler tarafından Urdu ile değiştirilene kadar Babür mahkemelerinin resmi dili idi.
Modern zaman
Güney Azerbaycan
Azeriler, Farslardan sonra İran'da ki en büyük etnik gruptur. İran'ın %48-%50'si (bazı kaynaklara göre daha fazlası bile)Fars değildir, bu nedenle İran azınlıkların yaşadığı bölgelerde özellikle Azerilerin yaşadığı bölgelerde hakimiyet kurmak istediği için asimilasyon çabalarına girmiştir. Normalde Selçuklu'dan itibaren diğer Türk Oğuz gruplarından ayrılan ve Kafkasya taraflarına yerleşmiş olan Azeriler Türk halkı olmasına rağmen İran asimile etmek için Azeriler aslında İranî olduklarını ancak zamanında Türkler tarafından asimile edilmiş olduklarından Türkçe konuştukları propagandasını yaydılar.
Halaçlar
Türk halklarından biri olan Halaçlara karşı uygulanan asimilasyonun örneklerinden bazıları Halaççanın yasaklanması, rejimin Halaçları azınlık olarak tanımaması, geleneklerin engellenmesi, Halaçları kırbaçlamak ve başka şehirlere göç ettirmeye çalışmak.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "İran'ın Farslaşma Süreci ve Bu Süreçte Farsçanın Rolü". 9lib.net. Erişim tarihi: 25 Mart 2022.
- ^ Attar, Aygün (4 Temmuz 2014). "İran'ın Farslaşma Süreci ve Bu Süreçte Farsçanın Rolü". Volume: 10, Issue: 52.[]
- ^ Mammedov, Dadaş. "Farslaşma". www.wiki.tr-tr.nina.az. Erişim tarihi: 25 Mart 2022.[]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Eylül 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Haziran 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Eylül 2017.
- ^ . iranprimer.usip.org (İngilizce). 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2022.
- ^ "İran". Anadolu Ajansı. 30 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mart 2022.
- ^ . 19 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2022.
- ^ "İran'da Resmi Bir Araştırmaya Göre İran Türkleri'nin Nüfus Dağılımı- Babek Şahit". Tebriz Araştırmaları Enstitüsü (İngilizce). 30 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mart 2022.
- ^ "Iran - People | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 25 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mart 2022.
- ^ . TDV İslam Ansiklopedisi. 18 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2022.
- ^ . Tebriz Araştırmaları Enstitüsü (İngilizce). 4 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2022.
- ^ . www.turkyurdu.com.tr (İngilizce). 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2022.
- ^ "Ulusal Tez Merkezi | Anasayfa". tez.yok.gov.tr. 6 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mart 2022.
- ^ . www.turansam.org. 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2022.
|başlık=dış bağlantı () - ^ . MİSAK- Millî Strateji Araştırma Kurulu. 14 Mayıs 2020. 21 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2022.
- ^ Şafak, Yeni (12 Kasım 2015). . Yeni Şafak. 14 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2022.
- ^ ""Türkistanlılar da Müslüman" diye bağıran Türk'e İran'da hapis". QHA. Erişim tarihi: 29 Mart 2022.[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Farslasma ya da Perslesme bir seylerin Farslasmis hale geldigi kulturel degisimin sosyolojik bir surecidir Genellikle dil asimilasyonunu iceren bir kulturel asimilasyon seklidir Bu terim yalnizca kulturlere degil ayni zamanda Fars kulturune alisan ve Farsilesmis hale gelen bireyler icin de gecerlidir Tarihsel olarak bu terim erken ve orta Islam donemlerinde Iran kultur alani icerisinde yasayan ama Irani olmayan ozellikle Araplar ve cesitli Kafkas milletleri Gurculer Ermeniler ve Selcuklular Osmanlilar ve Gazneliler de dahil olmak uzere Turki halklari da iceren toplumlardaki kultur degisikliklerini tanimlamak icin kullanildi Bu terim ayrica dil de dahil olmak uzere Iran kultur yonlerinin Iran i cevreleyen Turkiye ve Orta Asya gibi Fars olmayan halklara iletilmesini tanimlamak icin de kullanilmistir TarihceIslamiyet oncesi donem Antik Yunanlar ve Roma Imparatorlugu nun aksine eski Fars Ahamenis Imparatorlugu kulturunu ele gecirdigi bircok halka yaymakla ilgilenmedi Tartismali bir sekilde ilk defa kaydedilen perslesme donemi M O 4 yuzyilda Pers Imparatorlugu nu fethettikten sonra Pers elbisesi gumruk ve mahkeme tavrini benimseyen Buyuk Iskender e kadar uzanir Iranli Prenses Stateira II ile evlendi Pers elbisesi ve uygulamalari daha sonra Persis in satrap yapmis oldugu Pesestas tarafindan da gozlemlendi ve burada Perslerin lehine Makedon halkinin karsiliginda yonetime hakim oldu Erken Islam Devri nden 15 Yuzyila Emeviler 651 de Sasani hanedaninin yikilmasindan sonra ozellikle Idari ve Mahkeme davranislariyla Farsi geleneklerin cogunu kabul ettiler Arap eyalet valileri ya Perslesmis Aramiler ya da etnik Persler idi Farsca 7 yuzyilin sonlarina dogru Arapca kabul edilenene kadar hilafetin resmi ticari dili olarak kaldi Yeni Islam sikkeleri Sasani ve Bizans sikkelerinin taklidinden gelisti ve sikke uzerindeki Pehlevi harfinin yerine Arap harflerine gecildi 16 18 yuzyil Bati Asya daki iki buyuk guc Iran Safevileri ve Osmanli Turkleri yukseldi Safeviler Iran kultur ve hegemonyasini Kafkasya Dogu Anadolu Mezopotamya ve diger bolgeler uzerinde yeniden gundeme getirdi Cogu han bey ve diger hukumdarlar Iran geleneklerini giysilerini kabul ettiler ve Iran kulturunu himaye ettiler Kuzey Kafkasya da simdi Dagistan da Rusya da Derbent sehrini kurdular Bircok etnik halk Iran Pers kulturunun bircok yonunu benimsedi ve katkida bulundu Ayni zamanda Osmanlilar ve onlarin oncullerinden cesitli Beylikler ve Anadolu Selcuklu Devleti Fars kulturunu korudular ve Fars kulturunden oldukca etkilendiler Ornegin Osmanlilar Farsca isimleri kabul ettiler Farscayi resmi ve prestijli bir dil yaptilar Farsca unvanlar kabul ettiler Fars mutfagini danslarini ve edebiyatini kabul ettiler ve kendi dillerine bircok Farsca sozcuk eklediler Babur Imparatorlugu Babur Imparatorlugu Guney Asya da Hint Alt Kitasi nin ve Afganistan in buyuk bir bolumunu yoneten Turk Mogol karisimi Islami bir imparatorluk idi 1526 dan itibaren Baburler Hint Alt Kitasini Kabil deki ilk uslerinden istila ettiler ve nihayetinde Hindistan in cogunu 19 yuzyilin ortalarina kadar yonettiler Imparatorlar Pers kulturunu benimsemis Islam a gecen ve Turkistan da yasayan Timurlular in torunlariydilar ve Orta Asya ya Pers ve Islam kulturunun yayilmasindan sorumlu olanlardi Guclerinin en yuksegi olan 1700 yillarinda Hint Alt Kitasi ve Afganistan in cogunu kontrol ediyorlardi ve selefleri Gazneli Turkler ve Turk Afgan Delhi Sultanligi nin yaptigi gibi Iran kulturunu yaymislardi Genel olarak en eski gunlerinden itibaren Iran kulturu ve dili Perslesmis Orta Asya Turkleri ve Afgan hanedanlari tarafindan Guney Asya ya yayilmistir Tac Mahal Humayun Turbesi ve Badshahi Camisi gibi bircok eser Pers ismiyle Pers Islam mimarisi icindedir Farsca Ingilizler tarafindan Urdu ile degistirilene kadar Babur mahkemelerinin resmi dili idi Modern zaman Guney Azerbaycan Azeriler Farslardan sonra Iran da ki en buyuk etnik gruptur Iran in 48 50 si bazi kaynaklara gore daha fazlasi bile Fars degildir bu nedenle Iran azinliklarin yasadigi bolgelerde ozellikle Azerilerin yasadigi bolgelerde hakimiyet kurmak istedigi icin asimilasyon cabalarina girmistir Normalde Selcuklu dan itibaren diger Turk Oguz gruplarindan ayrilan ve Kafkasya taraflarina yerlesmis olan Azeriler Turk halki olmasina ragmen Iran asimile etmek icin Azeriler aslinda Irani olduklarini ancak zamaninda Turkler tarafindan asimile edilmis olduklarindan Turkce konustuklari propagandasini yaydilar Halaclar Turk halklarindan biri olan Halaclara karsi uygulanan asimilasyonun orneklerinden bazilari Halaccanin yasaklanmasi rejimin Halaclari azinlik olarak tanimamasi geleneklerin engellenmesi Halaclari kirbaclamak ve baska sehirlere goc ettirmeye calismak Ayrica bakinizPerslesmis Toplum Iran Turkleri Turk Iran gelenegi Ermenilestirme Sirplastirma HelenlestirmeKaynakca Iran in Farslasma Sureci ve Bu Surecte Farscanin Rolu 9lib net Erisim tarihi 25 Mart 2022 Attar Aygun 4 Temmuz 2014 Iran in Farslasma Sureci ve Bu Surecte Farscanin Rolu Volume 10 Issue 52 olu kirik baglanti Mammedov Dadas Farslasma www wiki tr tr nina az Erisim tarihi 25 Mart 2022 olu kirik baglanti Arsivlenmis kopya 13 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Eylul 2017 Arsivlenmis kopya 2 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Eylul 2017 iranprimer usip org Ingilizce 21 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Mart 2022 Iran Anadolu Ajansi 30 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mart 2022 19 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Mart 2022 Iran da Resmi Bir Arastirmaya Gore Iran Turkleri nin Nufus Dagilimi Babek Sahit Tebriz Arastirmalari Enstitusu Ingilizce 30 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mart 2022 Iran People Britannica www britannica com Ingilizce 25 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mart 2022 TDV Islam Ansiklopedisi 18 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mart 2022 Tebriz Arastirmalari Enstitusu Ingilizce 4 Subat 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mart 2022 www turkyurdu com tr Ingilizce 3 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mart 2022 Ulusal Tez Merkezi Anasayfa tez yok gov tr 6 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mart 2022 www turansam org 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mart 2022 baslik dis baglanti yardim MISAK Milli Strateji Arastirma Kurulu 14 Mayis 2020 21 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mart 2022 Safak Yeni 12 Kasim 2015 Yeni Safak 14 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mart 2022 Turkistanlilar da Musluman diye bagiran Turk e Iran da hapis QHA Erisim tarihi 29 Mart 2022 olu kirik baglanti