Petrisi Kalesi (Gürcüce: პეტრისის ციხე), tarihsel Cavaheti bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Çıldır ilçesine bağlı Akkiraz köyünün sınırları içinde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir.Petresi Kalesi (პეტრესის ციხე) olarak da bilinir. Adını, ortadan kalkmış olan Petrisi (Petresi) köyünden alır.
![]() | |
Genel bilgiler | |
---|---|
Durum | Harabe |
Tür | Kale |
Mimari tarz | Gürcü mimarisi |
Konum | Akkiraz, Çıldır |
Koordinatlar | 41°14′28″K 43°03′46″D / 41.24111°K 43.06278°D |
Tamamlanma | Orta Çağ |
Teknik ayrıntılar | |
Malzeme | Kireç harcı, moloz taş |
Tarihçe
Petrisi Kalesi'nin yer aldığı Cavaheti bölgesi, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan yerlerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve kaleyi, 1578 yılında Gürcülerden ele geçirmiştir. Petrisi veya Petresi, Petre'ye ait yer anlamına gelir. Petrisi köyü, Osmanlı kayıtlarında, 16. yüzyılın sonlarında Bedris (بدریس) ve 18. yüzyılın başlarında Bedres (بدرس) şeklinde geçer. 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine göre Petrisi bir Gürcü yerleşimiydi ve köyde 3 Hristiyan hane bulunuyordu. Köyün adı 19. yüzyıl kayıtlarında geçmemektedir. Nitekim Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili, 1902 yılındaki araştırma gezisi sırasında, Kartanakev yakınlarında, nehrin kıyısında, Petrisi Kalesi ve kalenin içinde alışılagelmiş tipte küçük bir kilisenin bulunduğunu yazmıştır. Kalenin içinde kilisenin bulunması, bu yapının Osmanlı döneminden önce inşa edildiğini göstermektedir.
Mimari
Petrisi Kalesi, Akkiraz köyünün sınırları içinde, köyün merkezinin 4,2 kilometre güneybatısında yer alır. Kalenin bulunduğu yer aynı zamanda, ortadan kalkmış olan Petrisi köyünün yerleşim alanıdır. Petrisi Deresi ile Uğuz Deresi'nin birleştiği yerdeki kale, 12 x 13 ebatlarında küçük bir yapıdır. Kireç harcı kullanılarak moloz taşlarla inşa edilmiştir. Yamuk bir plana üzerinde yükselen kale, köşeleri içten yuvarlak forma sahiptir. Bir adet kulesi bulunmaktadır. Gününüze kalan duvarlarının yüksekliği 4-5 metreyi bulur. 1902 yılında kalenin içinde tespit edilen kilise günümüze ulaşmamıştır.
Kaynakça
- ^ a b 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო–კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 65. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 429". 27 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2024.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 292". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2024.
- ^ "Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (ჩილდირის ვილაიეთის ჯაბა დავთარი : 1694-1732 წწ.), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, s. 293". 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2024.
- ^ a b Ekvtime Takaişvili, Материалы по археологии Кавказа, собранные экспедициями Московского археологического общества : Выпуск XII veya Христианские памятники, Moskova, 1909, s. 64.
- ^ Tao-Klarceti: Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 400, .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Petrisi Kalesi Gurcuce პეტრისის ციხე tarihsel Cavaheti bolgesinde gunumuzde Ardahan ilinin Cildir ilcesine bagli Akkiraz koyunun sinirlari icinde Orta Cag da Gurculerden kalma bir kaledir Petresi Kalesi პეტრესის ციხე olarak da bilinir Adini ortadan kalkmis olan Petrisi Petresi koyunden alir Petrisi KalesiGenel bilgilerDurumHarabeTurKaleMimari tarzGurcu mimarisiKonumAkkiraz CildirKoordinatlar41 14 28 K 43 03 46 D 41 24111 K 43 06278 D 41 24111 43 06278TamamlanmaOrta CagTeknik ayrintilarMalzemeKirec harci moloz tasTarihcePetrisi Kalesi nin yer aldigi Cavaheti bolgesi tarihsel Gurcistan i olusturan yerlerden biriydi Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve kaleyi 1578 yilinda Gurculerden ele gecirmistir Petrisi veya Petresi Petre ye ait yer anlamina gelir Petrisi koyu Osmanli kayitlarinda 16 yuzyilin sonlarinda Bedris بدریس ve 18 yuzyilin baslarinda Bedres بدرس seklinde gecer 1595 tarihli Osmanli mufassal defterine gore Petrisi bir Gurcu yerlesimiydi ve koyde 3 Hristiyan hane bulunuyordu Koyun adi 19 yuzyil kayitlarinda gecmemektedir Nitekim Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili 1902 yilindaki arastirma gezisi sirasinda Kartanakev yakinlarinda nehrin kiyisinda Petrisi Kalesi ve kalenin icinde alisilagelmis tipte kucuk bir kilisenin bulundugunu yazmistir Kalenin icinde kilisenin bulunmasi bu yapinin Osmanli doneminden once insa edildigini gostermektedir MimariPetrisi Kalesi Akkiraz koyunun sinirlari icinde koyun merkezinin 4 2 kilometre guneybatisinda yer alir Kalenin bulundugu yer ayni zamanda ortadan kalkmis olan Petrisi koyunun yerlesim alanidir Petrisi Deresi ile Uguz Deresi nin birlestigi yerdeki kale 12 x 13 ebatlarinda kucuk bir yapidir Kirec harci kullanilarak moloz taslarla insa edilmistir Yamuk bir plana uzerinde yukselen kale koseleri icten yuvarlak forma sahiptir Bir adet kulesi bulunmaktadir Gununuze kalan duvarlarinin yuksekligi 4 5 metreyi bulur 1902 yilinda kalenin icinde tespit edilen kilise gunumuze ulasmamistir Kaynakca a b 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2015 s 65 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi ISBN 978 9941 0 7362 5 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 429 27 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2024 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt II cilt 1941 s 292 17 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2024 Defter i Caba i Eyalet i Cildir 1694 1732 ჩილდირის ვილაიეთის ჯაბა დავთარი 1694 1732 წწ Yayima hazirlayan Tsisana Abuladze Tiflis 1979 s 293 30 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2024 a b Ekvtime Takaisvili Materialy po arheologii Kavkaza sobrannye ekspediciyami Moskovskogo arheologicheskogo obshestva Vypusk XII veya Hristianskie pamyatniki Moskova 1909 s 64 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar ტაო კლარჯეთი ისტორიისა და კულტურის ძეგლები Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 400 ISBN 978 9941 478 17 8