Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Petrograd Sovyeti veya tam adıyla Petrograd İşçi ve Asker Vekilleri Sovyeti (Rusçası:Петроградский совет рабочих и солдатских депутатов), Sankt-Peterburg şehrinde 1917 Şubat Devrimi ile Çarlık Rusyasının dağılmasından sonra şehirde işçi ve cephedeki askerler tarafından kurulan temsil organı. Geçici Hükûmet ile sürekli rekabet hâlinde olmuş, Temmuz Günleri'nden sonra bastırılmış, Ekim Devrimi ile birlikte iktidar organı hâline gelmiştir.
| Petrograd İşçi ve Asker Vekilleri Konseyi | |
|---|---|
| Петроградский совет рабочих и солдатских депутатов | |
 Petrograd Sovyeti toplantı hâlinde | |
| Öncül | Petrograd Şehir Duması Askeri-endüstriyel komite |
| Ardıl | Leningrad Kent Konseyi (Lensovet) |
| Kuruluş | 1917 |
| Dağılma | 1924 |
| Tür | Sovyet |
| Konum | |
| Lider | Leon Troçki |
Kuruluşu
Kökeni Sankt Petersburg’da 1905 Devrimi'ni takip eden dönemde işçilerin tabanda kendiliklerinden kurdukları Sovyet organına dayanır. Şehrin adı I. Dünya Savaşı’nın başlamasından sonra savaş hâlinde olunan Alman İmparatorluğu'nun dili olan Almancayı çağrıştığından ötürü Petrograd olacaktır. 1917 yılındaki Sovyetin öncüsü ise 1915 Kasım ayında Menşevikler tarafından kurulan Merkezi İşçi Grubu (Rusçası: Центральная Рабочая Група) kabul edilir. I. Dünya Savaşı ilerledikçe grup radikalleşmiş ve ekonomik durum iyice kötüye gitmeye başlayınca gösteriler düzenlemiş ve devrimci bildiriler yayınlamıştır. 27 Ocak 1917 günü tüm grup liderliği tutuklanır ve Çarlık İçişleri Bakanı Aleksandr Protopopov’un emriyle Peter ve Paul Kalesine hapsedilir. Mahkûmlar Şubat Devrimi'nin başlamasıyla birlikte 27 Şubat günü hapsi basan işçi ve askerler tarafından serbest bırakılırlar. Aynı gün İşçi Vekilleri Sovyetinin seçilmesi ve örgütlenmesi kararı alınır. O gece Taurid Sarayı'nda yapılan toplantıya 50 ila 300 kişinin katıldığı söylenir. Petrograd Sovyetinin yönetim organı olan Yürütme Komitesine (İspolkom) Menşevik lider seçilir. Organın yayın organı olarak İzvestiya seçilir. Ertesi gün 28 Şubat'ta delege toplantısı yapılır. Toplantıya fabrikalardaki işçilerin, cephedeki askerlerin seçtikleri temsilciler katılır. Sovyetin ilk toplantılarında yaklaşık 3 bin temsilci bulunmakta ve askerler ağırlığı oluşturmaktaydı. Toplantılar kaos ortamında, karışık ve kuralsızdı ancak hatipler rahatlıkla delegelere seslenebiliyordu. İspolkom’daki partiler hızla örgütlenmeye başlamışlardı.
Yönetim kurulu
18 Mart günü partiler arasında yapılan uzlaşmaya göre yönetim kurulu sosyalist partilerin verdikleri üçer üye tarafından oluşturuluyordu. Sadece siyasi parti üyelerinin kabul edilmesi üzerine tabanda köylü, işçi ve askerlerden oluşan organın yönetimi aydın ve sosyalistlerden oluşmaktaydı. Yönetim Kurulu toplantıları da Sovyet genel birleşimleri kadar karışık, düzensizdi ve uzun sürmekteydi. 1 Mart günü Sovyet Yönetim Kurulu yeni oluşturulan Duma’ya katılmama kararı alarak sorumluluk almadan muhalefet etme imkânı buldu. 2 Mart günü Duma tarafından oluşturulan Geçici Hükûmet tarafından açıklanan sekiz maddelik program kabul edilirken bu kuruma şartlı destek verileceği belirtildi. Sovyet kendi kararlarını yayınlamaya başlayınca fiilen iki ayrı otorite ortaya çıkmış oldu. Sovyet organı ilk başta askerler ve halk arasındaki büyük isteksizliğe rağmen savaşa karşı değildi, yalnızca devrimin bastırılması tehlikesi yüzünden ordu içindeki karşı-devrimci örgütlenmeden çekiniyordu.
İkili iktidar
Petrograd Sovyeti, gelişen örgütlülüğü ile birlikte Geçici Hükûmet’e karşı alternatif bir iktidar olmaya başlar. Ekim Devrimi'ne kadar süren bu dönem ikili iktidar dönemi olarak adlandırılmaktadır. İspolkom bu dönemde Geçici Hükûmet'e saldıracak ve fiilen elinde tuttuğu kurumlar sayesinde etkili muhalefet yapacaktır. Âdeta Geçici Hükûmet'in arkasındaki bir gölge olacak ve halkın isteklerinin yerine getirilmesini takip edecektir. 19 Mart günü Petrograd Sovyetinin gücü Almanya’ya karşı Doğu Cephesinde sürmekte olan I. Dünya Savaşındaki cephe birliklerine kadar yayılır. Burada cephedeki birliklerin seçtikleri vekiller çeşitli yetkilerle donatılacaktır. Siyasi hattının belirsizliğinden dolayı ilk başlarda Petrograd Sovyeti, kararlarını tanımayarak grev yapan işçileri karşısına alacak ve eleştirecektir. İspolkom 8 Nisan günü 19 üyeye çıkacaktır. 9 üye asker kanadını, 9 üye de işçi kanadını temsil etmeye başlar. Yönetimdeki tüm üyeler sosyalist partilere üyedir. Çoğunluk Menşevik ve SR’lardan oluşmaktadır, Bolşevikler henüz temsil edilmemektedir. Tüm Rusya Sovyetleri Danışma Toplantısı'nda alınan kararlar uyarınca Petrograd Sovyeti temsil ettiği bölgeleri ve cepheleri genişletir. Petrograd Sovyetinin yönetimi Tüm Rusya Sovyetleri Merkezî Yönetim Kurulu (VtsIK) adını alarak 70 üyelik bir kurul hâline gelir.
Gösteriler
Savaşa karşı özellikle SR ve Menşeviklerin kesin olarak tutum almaması Sovyet organının tabanı tarafından protesto edilir. 20-21 Nisan 1917 günü Mariinski Sarayı önünde yoğun gösteriler yapılır. Gösterilerde Bolşevikler başı çekecek ve savaş karşıtı tutumlarını yaygınlaştıracaklardır. İspolkom, protesto gösterilerinin bastırılması için sıkıyönetim ilan edilmesini savunan monarşi yanlısı Lavr Kornilov’a karşı çıksa da gösterilerin durdurulmasını talep eder. Moskova’da da benzeri görülen eylemler sona erdirilir.
Geçici Hükûmet özellikle Sovyet tabanının gösterilerinden korkmaya başlamış ve bünyesine bu organın da temsilcilerini dâhil edip tepkileri azaltmayı yeğlemişti. 1 Mayıs 1917 günü İspolkom, üyelerinin Geçici Hükûmet'te görev alabilmelerinin önünü açan bir karar aldı. Menşevik ve SR’lar ile Geçici Hükûmet arasında yapılan görüşmeler sonucunda yeni kabine 6 Mayıs günü belirlendi. Aleksandr Guçkov ve Kadetlerin lideri Pavel Milyukov kabineden ayrıldı. Yıldızı parlamakta olan SR üyesi Aleksandr Kerenski Savaş Bakanı oldu. Kabineye Menşevik ve SR’lardan altı sosyalist dâhil olmuş oldu.
Bolşeviklerin yükselişi
Menşevik ve SR’ların Geçici Hükûmet'e dâhil olmasıyla birlikte Bolşevikler yaptıkları muhalefeti yükseltirler. Diğer sosyalist partilerin de kabinede bulunmasını burjuva hükûmetine destek olarak yorumlayarak şiddetli eleştirilerde bulunurlar. Haziran ayına gelindiğinde Bolşevik yayın organlarının günlük tirajı 100 bin civarındadır. Bolşeviklerin gücünün artmasıyla beraber tabandaki işçi ve askerler Sovyetler lehine iktidarın alınması yönünde gösteriler düzenlerler. Temmuz Günleri olarak bilinen bu olaylarda Menşevik ve SR Sovyet yöneticileri aynı zamanda parçası oldukları Geçici Hükûmet'e karşı ayaklanma taleplerini reddederler. Büyüyen taban hareketini Bolşevik Merkez Komitesinin barışçıl alanda sürdürme girişimleri de başarısız olur. Gösteriler Geçici Hükûmet'e bağlı birlikler tarafından kanla bastırılır.
Petrograd Sovyeti Temmuz Günleri'nden sonra Kerenski’nin gücünün artmasıyla beraber yalpalamaya başlar. Geçici Hükûmet tarafından saldırıya uğrayan Bolşevikleri korumaya çalışsa da Kerenski’ye tabi durumdadır. Ağustos ayına gelindiğinde Bolşeviklerin gördüğü destek çığ gibi büyümektedir. Kornilov Olayı sırasında İspolkom, Bolşeviklere bağlı silahlı kuvvetleri kullanmak durumunda kalır. Kornilov ile ilk başta darbe planları yapan Kerenski geri adım atınca Petrograd’ı savunmak için işçilere 40 bin silah dağıtmak zorunda kalır. Silahların çoğu işçileri arasında en örgütlü olan Bolşeviklerin Kızıl Muhafızlarının eline geçer.
Sovyet organlarının Geçici Hükûmet ile iş birliği hâlindeki tutumundan ötürü önemsizleşmeye başlayan bu yapıya Bolşevikler sahip çıkacak ve giderek varlıklarını hissettireceklerdir. 25 Eylül günü Petrograd Sovyeti İşçi Kanadında Bolşevikler çoğunluğu kazanır ve Leon Troçki başkan seçilir. Sovyet organı az sayıdaki Menşevik ve SR vekilinin varlığına rağmen Bolşevik siyasi hattına girer.
Bolşevikler Petrograd Sovyetindeki iktidarlarını kullanarak 20 Ekim günü 2. Tüm Rusya Sovyetleri Kongresi'ni toplama kararını alırlar. Özellikle sanayi merkezlerindeki işçiler ve cephedeki askerler arasında örgütlü olan Bolşevikler ellerindeki bu çoğunluk örgütlenmesini iktidarın alınmasında kullanmak istemekteydiler.
Alman işgal tehlikesi
6 Ekim günü hâlen savaş hâlinde olunan Alman İmparatorluğu Orduları başkent Petrograd’ı ele geçirmek için hamle yapar. Geçici Hükûmet ise başkentin Moskova’ya taşınmasını ister. Petrograd Sovyetinin İşçi Kanadına hakim olan Bolşevikler taşınmayı kınayan bir açıklama yapar ve Menşevik egemenliğindeki Askerî Kanadın da benzer bir açıklama yapmasını sağlar. Geçici Hükûmet başkenti taşıma planlarını askıya almak zorunda kalır. Geçici Hükûmet'in Petrograd’daki Bolşevik ve Menşeviklere bağlı birliklerin cepheye gönderilmesi talebi ise Sovyet tarafından reddedilir.
9 Ekim günü başkent Petrograd’ın korunması için Bolşeviklerin ve Troçki’nin girişimleriyle Askerî Savunma Komitesi kurulur. Şehrin ve devrimin savunulması için tüm işçiler ve askerlere çağrı yapılır.
Menşevik direnişine rağmen Petrograd Sovyeti 16 Ekim günü verdiği kararla Askerî Devrimci Komite (Rusçası: Voenno-Revoliutsionnyi Komitet) kurulur.
Askerî Devrimci Komite Başkanı Pavel Lazimir, yardımcısı ise Nikolay Podvoiski olur. Komitede Bolşevikler öne çıkar. Özellikle Bolşevik lider Vladimir Antonov-Ovseyenko başarılı bir örgütçü ve komutan olarak kendisini gösterecektir.
Askerî Devrimci Komite ve Ekim Devrimi
Askerî Devrimci Komitenin işlemeye başlamasıyla beraber Petrograd’daki tüm önemli silahlı kuvvetler Bolşeviklerin kontrolüne geçmiş olur. Bolşevik Parti Merkez Komitesi alınmış olan karar uyarınca 24 Ekim günü başlatılan silahlı ayaklanmaya Askerî Devrimci Komite de destek verir. 24 Ekim akşamı Bolşevikler iktidarı sorunsuz şekilde alırlar.
Askerî Devrimci Komite tarafından 25 Ekim günü sabah saatlerinde yapılan açıklamada Geçici Hükûmet'in devrildiği ve iktidarın Petrograd Sovyetine geçtiği bildirilir. Aynı gün öğleden sonra Troçki liderliğinde olağanüstü toplanan Petrograd Sovyeti Bolşevik ve müttefikleri olan Sol SR’ların çoğunluğunda toplanır. Aynı akşam toplanan 2. Tüm Rusya Sovyetleri Kongresi ise yönetime Bolşevik ve Sol SR çoğunluğunu seçer. Petrograd Sovyetindeki Menşevikler ise olaylara karşı gelmek istiyor ve kongreyi tanımıyordu.
Kongre 26 Ekim akşam birleşiminde Barış Kararnamesi ve Toprak Kararnamesini kabul eder, Kurucu Meclis toplanana kadar Lenin önderliğinde yeni bir hükûmetin kurulmasını (Sovnarkom) onaylar. Petrograd Sovyeti yönetimi de tamamen yenilenir ve yönetime Lev Kamenev başkanlığında çoğunluğu Bolşeviklerden oluşan yeni bir ekip gelir. Ülke çapında yetkili olan organ artık VtsIK olarak anılacaktır. Kâğıt üzerinde Sovnarkom ona bağlı olsa da sadece onay mekanizması olarak görevlendirilecektir. Petrograd şehrindeki sovyet organının ismi ise şehrin adının 1924 yılında Leningrad olarak değişmesiyle birlikte Leningrad Şehir Konseyi olarak değişecektir.
Kaynakça
- ^ Günümüzdeki Sankt-Peterburg şehri ve Çarlık Rusyası döneminde imparatorluk başkenti
- ^ Eski takvime göre, bundan sonraki tüm tarihler eski takvime göredir
- ^ Çheidze’nin görevini Mart ayında Menşevik devralacaktır.
- ^ Posta ve telgraf merkezleri, basın kurumları, demiryolları, gıda dağıtımı vb
- ^ Menşevik yayın organı Raboçaya Gazeta greve giden işçileri eleştirecektir.
- ^ Kurum artan ototirtesine rağmen hala köylülerin temsiline sahip değildir.
- ^ Bolşevikler ve Julius Martov’u destekleyen Menşevikler Geçici Hükümet ile herhangi bir işbirliğini kesinlikle reddetmekteydi.
- ^ Bu dönemde Bolşevik karşıtlarının Petrograd’ın Almanlar tarafından işgal edilmesini savunabilecek kadar işbirlikçi konuma düşebileceği görülmüştür. Buna göre Almanlar şehri ele geçirecek ve Bolşevikleri tasfiye edecektir.
Ayrıca bakınız
Konuyla ilgili yazılan eser
- Tony Cliff, Lenin, cilt.2 Bölüm.12 Lenin ve İşçi Kontrolü Marxists.org 10 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Marxists Internet Archive, 6 Şubat 2010 tarihinde erişilmiştir.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Petrograd Sovyeti veya tam adiyla Petrograd Isci ve Asker Vekilleri Sovyeti Ruscasi Petrogradskij sovet rabochih i soldatskih deputatov Sankt Peterburg sehrinde 1917 Subat Devrimi ile Carlik Rusyasinin dagilmasindan sonra sehirde isci ve cephedeki askerler tarafindan kurulan temsil organi Gecici Hukumet ile surekli rekabet halinde olmus Temmuz Gunleri nden sonra bastirilmis Ekim Devrimi ile birlikte iktidar organi haline gelmistir Petrograd Isci ve Asker Vekilleri KonseyiPetrogradskij sovet rabochih i soldatskih deputatovPetrograd Sovyeti toplanti halindeOnculPetrograd Sehir Dumasi Askeri endustriyel komiteArdilLeningrad Kent Konseyi Lensovet Kurulus1917Dagilma1924TurSovyetKonumPetrogradLiderLeon TrockiKurulusuKokeni Sankt Petersburg da 1905 Devrimi ni takip eden donemde iscilerin tabanda kendiliklerinden kurduklari Sovyet organina dayanir Sehrin adi I Dunya Savasi nin baslamasindan sonra savas halinde olunan Alman Imparatorlugu nun dili olan Almancayi cagristigindan oturu Petrograd olacaktir 1917 yilindaki Sovyetin oncusu ise 1915 Kasim ayinda Mensevikler tarafindan kurulan Merkezi Isci Grubu Ruscasi Centralnaya Rabochaya Grupa kabul edilir I Dunya Savasi ilerledikce grup radikallesmis ve ekonomik durum iyice kotuye gitmeye baslayinca gosteriler duzenlemis ve devrimci bildiriler yayinlamistir 27 Ocak 1917 gunu tum grup liderligi tutuklanir ve Carlik Icisleri Bakani Aleksandr Protopopov un emriyle Peter ve Paul Kalesine hapsedilir Mahkumlar Subat Devrimi nin baslamasiyla birlikte 27 Subat gunu hapsi basan isci ve askerler tarafindan serbest birakilirlar Ayni gun Isci Vekilleri Sovyetinin secilmesi ve orgutlenmesi karari alinir O gece Taurid Sarayi nda yapilan toplantiya 50 ila 300 kisinin katildigi soylenir Petrograd Sovyetinin yonetim organi olan Yurutme Komitesine Ispolkom Mensevik lider secilir Organin yayin organi olarak Izvestiya secilir Ertesi gun 28 Subat ta delege toplantisi yapilir Toplantiya fabrikalardaki iscilerin cephedeki askerlerin sectikleri temsilciler katilir Sovyetin ilk toplantilarinda yaklasik 3 bin temsilci bulunmakta ve askerler agirligi olusturmaktaydi Toplantilar kaos ortaminda karisik ve kuralsizdi ancak hatipler rahatlikla delegelere seslenebiliyordu Ispolkom daki partiler hizla orgutlenmeye baslamislardi Yonetim kurulu18 Mart gunu partiler arasinda yapilan uzlasmaya gore yonetim kurulu sosyalist partilerin verdikleri ucer uye tarafindan olusturuluyordu Sadece siyasi parti uyelerinin kabul edilmesi uzerine tabanda koylu isci ve askerlerden olusan organin yonetimi aydin ve sosyalistlerden olusmaktaydi Yonetim Kurulu toplantilari da Sovyet genel birlesimleri kadar karisik duzensizdi ve uzun surmekteydi 1 Mart gunu Sovyet Yonetim Kurulu yeni olusturulan Duma ya katilmama karari alarak sorumluluk almadan muhalefet etme imkani buldu 2 Mart gunu Duma tarafindan olusturulan Gecici Hukumet tarafindan aciklanan sekiz maddelik program kabul edilirken bu kuruma sartli destek verilecegi belirtildi Sovyet kendi kararlarini yayinlamaya baslayinca fiilen iki ayri otorite ortaya cikmis oldu Sovyet organi ilk basta askerler ve halk arasindaki buyuk isteksizlige ragmen savasa karsi degildi yalnizca devrimin bastirilmasi tehlikesi yuzunden ordu icindeki karsi devrimci orgutlenmeden cekiniyordu Ikili iktidarPetrograd Sovyeti gelisen orgutlulugu ile birlikte Gecici Hukumet e karsi alternatif bir iktidar olmaya baslar Ekim Devrimi ne kadar suren bu donem ikili iktidar donemi olarak adlandirilmaktadir Ispolkom bu donemde Gecici Hukumet e saldiracak ve fiilen elinde tuttugu kurumlar sayesinde etkili muhalefet yapacaktir Adeta Gecici Hukumet in arkasindaki bir golge olacak ve halkin isteklerinin yerine getirilmesini takip edecektir 19 Mart gunu Petrograd Sovyetinin gucu Almanya ya karsi Dogu Cephesinde surmekte olan I Dunya Savasindaki cephe birliklerine kadar yayilir Burada cephedeki birliklerin sectikleri vekiller cesitli yetkilerle donatilacaktir Siyasi hattinin belirsizliginden dolayi ilk baslarda Petrograd Sovyeti kararlarini tanimayarak grev yapan iscileri karsisina alacak ve elestirecektir Ispolkom 8 Nisan gunu 19 uyeye cikacaktir 9 uye asker kanadini 9 uye de isci kanadini temsil etmeye baslar Yonetimdeki tum uyeler sosyalist partilere uyedir Cogunluk Mensevik ve SR lardan olusmaktadir Bolsevikler henuz temsil edilmemektedir Tum Rusya Sovyetleri Danisma Toplantisi nda alinan kararlar uyarinca Petrograd Sovyeti temsil ettigi bolgeleri ve cepheleri genisletir Petrograd Sovyetinin yonetimi Tum Rusya Sovyetleri Merkezi Yonetim Kurulu VtsIK adini alarak 70 uyelik bir kurul haline gelir GosterilerSavasa karsi ozellikle SR ve Menseviklerin kesin olarak tutum almamasi Sovyet organinin tabani tarafindan protesto edilir 20 21 Nisan 1917 gunu Mariinski Sarayi onunde yogun gosteriler yapilir Gosterilerde Bolsevikler basi cekecek ve savas karsiti tutumlarini yayginlastiracaklardir Ispolkom protesto gosterilerinin bastirilmasi icin sikiyonetim ilan edilmesini savunan monarsi yanlisi Lavr Kornilov a karsi ciksa da gosterilerin durdurulmasini talep eder Moskova da da benzeri gorulen eylemler sona erdirilir Gecici Hukumet ozellikle Sovyet tabaninin gosterilerinden korkmaya baslamis ve bunyesine bu organin da temsilcilerini dahil edip tepkileri azaltmayi yeglemisti 1 Mayis 1917 gunu Ispolkom uyelerinin Gecici Hukumet te gorev alabilmelerinin onunu acan bir karar aldi Mensevik ve SR lar ile Gecici Hukumet arasinda yapilan gorusmeler sonucunda yeni kabine 6 Mayis gunu belirlendi Aleksandr Guckov ve Kadetlerin lideri Pavel Milyukov kabineden ayrildi Yildizi parlamakta olan SR uyesi Aleksandr Kerenski Savas Bakani oldu Kabineye Mensevik ve SR lardan alti sosyalist dahil olmus oldu Bolseviklerin yukselisiMensevik ve SR larin Gecici Hukumet e dahil olmasiyla birlikte Bolsevikler yaptiklari muhalefeti yukseltirler Diger sosyalist partilerin de kabinede bulunmasini burjuva hukumetine destek olarak yorumlayarak siddetli elestirilerde bulunurlar Haziran ayina gelindiginde Bolsevik yayin organlarinin gunluk tiraji 100 bin civarindadir Bolseviklerin gucunun artmasiyla beraber tabandaki isci ve askerler Sovyetler lehine iktidarin alinmasi yonunde gosteriler duzenlerler Temmuz Gunleri olarak bilinen bu olaylarda Mensevik ve SR Sovyet yoneticileri ayni zamanda parcasi olduklari Gecici Hukumet e karsi ayaklanma taleplerini reddederler Buyuyen taban hareketini Bolsevik Merkez Komitesinin bariscil alanda surdurme girisimleri de basarisiz olur Gosteriler Gecici Hukumet e bagli birlikler tarafindan kanla bastirilir Petrograd Sovyeti Temmuz Gunleri nden sonra Kerenski nin gucunun artmasiyla beraber yalpalamaya baslar Gecici Hukumet tarafindan saldiriya ugrayan Bolsevikleri korumaya calissa da Kerenski ye tabi durumdadir Agustos ayina gelindiginde Bolseviklerin gordugu destek cig gibi buyumektedir Kornilov Olayi sirasinda Ispolkom Bolseviklere bagli silahli kuvvetleri kullanmak durumunda kalir Kornilov ile ilk basta darbe planlari yapan Kerenski geri adim atinca Petrograd i savunmak icin iscilere 40 bin silah dagitmak zorunda kalir Silahlarin cogu iscileri arasinda en orgutlu olan Bolseviklerin Kizil Muhafizlarinin eline gecer Sovyet organlarinin Gecici Hukumet ile is birligi halindeki tutumundan oturu onemsizlesmeye baslayan bu yapiya Bolsevikler sahip cikacak ve giderek varliklarini hissettireceklerdir 25 Eylul gunu Petrograd Sovyeti Isci Kanadinda Bolsevikler cogunlugu kazanir ve Leon Trocki baskan secilir Sovyet organi az sayidaki Mensevik ve SR vekilinin varligina ragmen Bolsevik siyasi hattina girer Bolsevikler Petrograd Sovyetindeki iktidarlarini kullanarak 20 Ekim gunu 2 Tum Rusya Sovyetleri Kongresi ni toplama kararini alirlar Ozellikle sanayi merkezlerindeki isciler ve cephedeki askerler arasinda orgutlu olan Bolsevikler ellerindeki bu cogunluk orgutlenmesini iktidarin alinmasinda kullanmak istemekteydiler Alman isgal tehlikesi6 Ekim gunu halen savas halinde olunan Alman Imparatorlugu Ordulari baskent Petrograd i ele gecirmek icin hamle yapar Gecici Hukumet ise baskentin Moskova ya tasinmasini ister Petrograd Sovyetinin Isci Kanadina hakim olan Bolsevikler tasinmayi kinayan bir aciklama yapar ve Mensevik egemenligindeki Askeri Kanadin da benzer bir aciklama yapmasini saglar Gecici Hukumet baskenti tasima planlarini askiya almak zorunda kalir Gecici Hukumet in Petrograd daki Bolsevik ve Menseviklere bagli birliklerin cepheye gonderilmesi talebi ise Sovyet tarafindan reddedilir 9 Ekim gunu baskent Petrograd in korunmasi icin Bolseviklerin ve Trocki nin girisimleriyle Askeri Savunma Komitesi kurulur Sehrin ve devrimin savunulmasi icin tum isciler ve askerlere cagri yapilir Mensevik direnisine ragmen Petrograd Sovyeti 16 Ekim gunu verdigi kararla Askeri Devrimci Komite Ruscasi Voenno Revoliutsionnyi Komitet kurulur Askeri Devrimci Komite Baskani Pavel Lazimir yardimcisi ise Nikolay Podvoiski olur Komitede Bolsevikler one cikar Ozellikle Bolsevik lider Vladimir Antonov Ovseyenko basarili bir orgutcu ve komutan olarak kendisini gosterecektir Askeri Devrimci Komite ve Ekim DevrimiAskeri Devrimci Komitenin islemeye baslamasiyla beraber Petrograd daki tum onemli silahli kuvvetler Bolseviklerin kontrolune gecmis olur Bolsevik Parti Merkez Komitesi alinmis olan karar uyarinca 24 Ekim gunu baslatilan silahli ayaklanmaya Askeri Devrimci Komite de destek verir 24 Ekim aksami Bolsevikler iktidari sorunsuz sekilde alirlar Askeri Devrimci Komite tarafindan 25 Ekim gunu sabah saatlerinde yapilan aciklamada Gecici Hukumet in devrildigi ve iktidarin Petrograd Sovyetine gectigi bildirilir Ayni gun ogleden sonra Trocki liderliginde olaganustu toplanan Petrograd Sovyeti Bolsevik ve muttefikleri olan Sol SR larin cogunlugunda toplanir Ayni aksam toplanan 2 Tum Rusya Sovyetleri Kongresi ise yonetime Bolsevik ve Sol SR cogunlugunu secer Petrograd Sovyetindeki Mensevikler ise olaylara karsi gelmek istiyor ve kongreyi tanimiyordu Kongre 26 Ekim aksam birlesiminde Baris Kararnamesi ve Toprak Kararnamesini kabul eder Kurucu Meclis toplanana kadar Lenin onderliginde yeni bir hukumetin kurulmasini Sovnarkom onaylar Petrograd Sovyeti yonetimi de tamamen yenilenir ve yonetime Lev Kamenev baskanliginda cogunlugu Bolseviklerden olusan yeni bir ekip gelir Ulke capinda yetkili olan organ artik VtsIK olarak anilacaktir Kagit uzerinde Sovnarkom ona bagli olsa da sadece onay mekanizmasi olarak gorevlendirilecektir Petrograd sehrindeki sovyet organinin ismi ise sehrin adinin 1924 yilinda Leningrad olarak degismesiyle birlikte Leningrad Sehir Konseyi olarak degisecektir Kaynakca Gunumuzdeki Sankt Peterburg sehri ve Carlik Rusyasi doneminde imparatorluk baskenti Eski takvime gore bundan sonraki tum tarihler eski takvime goredir Cheidze nin gorevini Mart ayinda Mensevik devralacaktir Posta ve telgraf merkezleri basin kurumlari demiryollari gida dagitimi vb Mensevik yayin organi Rabocaya Gazeta greve giden iscileri elestirecektir Kurum artan ototirtesine ragmen hala koylulerin temsiline sahip degildir Bolsevikler ve Julius Martov u destekleyen Mensevikler Gecici Hukumet ile herhangi bir isbirligini kesinlikle reddetmekteydi Bu donemde Bolsevik karsitlarinin Petrograd in Almanlar tarafindan isgal edilmesini savunabilecek kadar isbirlikci konuma dusebilecegi gorulmustur Buna gore Almanlar sehri ele gecirecek ve Bolsevikleri tasfiye edecektir Ayrica bakinizEkim Devrimi Baris Kararnamesi Toprak Kararnamesi Petrograd Sovyeti nin 1 No lu EmriKonuyla ilgili yazilan eserTony Cliff Lenin cilt 2 Bolum 12 Lenin ve Isci Kontrolu Marxists org 10 Aralik 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Marxists Internet Archive 6 Subat 2010 tarihinde erisilmistir