Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pied-noir (okunuşu: piye nuar, Fransızca telaffuz: , Türkçe: "Kara ayak"), günümüzdeki üç Kuzey Afrika ülkesinin (Tunus, Cezayir ve Fas) Fransız sömürgesi oldukları (veya Fransız yönetimi altında bulundukları) dönemde özellikle sahil şeridinde yerleşmiş bulunan Avrupa kökenli nüfusa ve bu nüfusun günümüzdeki uzantılarına verilen isimdir. Bu Avrupalı nüfus başta Fransızlardan, ancak önemli miktarlarda da, zamanla Fransızlaşan İspanyollardan ve İtalyanlardan oluşmaktaydı. Kültürel geçişimler ve idari reformlar sürecinde (oy hakkı gibi) Kuzey Afrika Yahudileri de, aşamalı olarak, pied-noir toplumuna dahil olmuşlar veya dahil sayılmışlardır. Fransa idaresi Cezayir'de, örneğin Osmanlı Devleti'nin aksine, 1960'lara kadar gerçek bir apartheid rejimi tesis etmiş bulunduğundan Kuzey Afrika Araplarının oluşturduğu çoğunluk hiçbir zaman piednoir kabul edilmemiş, ayrı yaşamışlardır.
Kuzey Afrika ülkelerinden Cezayir, sömürgecilik döneminde, doğrudan Fransa metropolüne bağlı olduğundan ve bu ülkede pied-noir varlığı daha büyük rakamlar ifade ettiğinden, pied-noir kavramı belli bir ölçüde Cezayir ile özdeşleşmiştir. Nitekim, Cezayir'in bağımsızlık sürecindeki en hassas konuyu da pied-noirların konumu oluşturmuştur.
"Pied-noir" (telaffuzu piyenuar) Fransızcada "kara ayak" anlamına gelir. Bu ismin nereden geldiğine dair çeşitli rivayetler ortaya atılmaktadır. Bir açıklama, Avrupalıların, yerli nüfusun aksine, siyah çizmeler giymekte olması nedeniyle, ayırdedici bir tanım olarak kullanılmaya başlanmış olmasıdır. Bir başka ihtimal, Fransızcada "öncü" anlamına gelen "pionier" kelimesinin telaffuzu ve anlamı değiştirilerek, belki mizah da yüklü olacak şekilde, genel anlamda benimsenmesi olabilir.
"Pied-noir"ların bazıları, büyük tacirler ve çiftlik sahipleri sıfatıyla, sömürgecilik ekonomisinin temel parçacıklarını oluşturmuşlarsa da, aralarında daha mütevazı konumda, dar gelirli, işçi sınıfına mensup ve bir gelecek aramak için Kuzey Afrika'ya gelmiş Avrupalılar da bulunmuştur. Yerli Yahudilerin pied-noir'lara bir şekilde dahil hale gelmeleriyle, bu toplumun etno-kültürel görünümü daha da farklılaşmış, ancak Yahudiler her zaman için, pied-noirlar arasında da ayrı yerleri ve özellikleri olan bir kesim olarak görülmüşlerdir. Avrupalı pied-noirlar arasında kısmen mevcut Yahudi düşmanlığı akımlarının Yahudi kesimin konumunu daha da hassaslaştırdığı ve belirsizleştirdiği süreçler yaşanmıştır. Günümüzde dahi, Kuzey Afrika Yahudilerinin çocukları kendileri için "Yahudi pied-noir" şeklinde ilave bir tanımla tarif ederler.
Son olarak, Fransız idaresinin ayrılıkçı rejiminden çoğu kez nasiplerini almış olmakla birlikte (örneğin oy hakkına sahip olmamakla birlikte), bu idareye karşı bir bağlılık geliştirmiş Araplara da, "pied-noir" kabul edilmemekle birlikte, Cezayir'in bağımsızlığı sonrasında Avrupalılarla oluşan belli bir kader birliği nedeniyle, burada değinilmesi gerekir. Bu Arapların ve çocuklarının bazen günümüzde de kendilerini tanımlamakta kullandıkları terim ""dir. "Harki" Arapça'da "hain" anlamına gelir.
İşçi sınıfı pied-noirları arasından çıkmış, dünya çapında bilinen bir isim, Alsaslı bir babanın ve İspanyol bir annenin çocuğu olan, Cezayir fakir beyaz mahallesinde yetişmiş Albert Camus'dür. Diğer ünlü pied-noirlar arasında modacı Yves Saint Laurent, filozof Louis Althusser şarkıcı Patrick Bruel ve Enrico Macias, ekonomist Jacques Attalifelsefeci Jacques Derrida sayılabilir.
Cezayir Bağımsızlık Savaşı'nın son aşamalarına vardığı sürece gelindiğinde (1959) pied-noirlar Cezayir toplam nüfusunun % 10'u civarında bir oran oluşturmaktaydı. Bu oran 1926'daki % 15.2'lik zirveye kıyasla bir gerileme teşkil etmekteydi. Ancak, 17. yüzyıldan bu yana Avrupalıların idaresinde bulunan Oran'da pied-noirlar (Yahudilerle birlikte), Oran şehri için % 49.3, Oran vilayetinin (département) tamamı için % 33.6'lık nüfus kitlesi oluşturmaktaydı. Cezayir şehri için ise bu kitle % 35.7'ye denk gelmiştir.
1959'da Cezayir'de bulunan pied-noirların toplam nüfusu 1 025 000 olarak belirlenmiştir. 1962'de bizzat Charles de Gaulle'un de kabul ve desteğiyle Cezayir'in bağımsızlığına kavuşması sonrasında pied-noir nüfus ihanete uğradıklarını düşünmüşlerdir. Bu düşünceye göre, harkiler de ihanete uğramış olmaktadır. Bağımsızlığın hemen ardından Fransa'ya bir toplu göç yaşanmış, yaklaşık 1 milyon kişi onları beklemeyen bir metropol ülkede yeni hayatlar kurmak durumunda kalmışlardır. Ayrıca harkiler (hainler) arasında bir süre daha Cezayir'de kalıp bölgesel ve düşük yoğunluklu bir iç savaş tertipleyenler olmuştur. Harkilerin kendileri veya aileleri, sonraki dönemlerde ya işbirlikçi olarak görüldükleri için katledilmişler, ya Cezayir içinde sindirilmişler ya da onlar da Fransa'ya göçmüşlerdir. Harkilerin çocukları günümüzde dahi Fransa'ya sonradan yerleşen Arap kökenli göçmen nüfus içinde pek kabul görmezler.
Şartlar ve bizzat yerli Arapların yaşadığı dramlar göz ardı edilmeksizin, pek çok pied-noir da, Albert Camus'nün bazı yazılarında ifade ettiği gibi, memleketlerini kaybetmekte oldukları ve sonradan kaybettikleri duygusu içinde yaşamışlardır.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pied noir okunusu piye nuar Fransizca telaffuz pjenwaʁ Turkce Kara ayak gunumuzdeki uc Kuzey Afrika ulkesinin Tunus Cezayir ve Fas Fransiz somurgesi olduklari veya Fransiz yonetimi altinda bulunduklari donemde ozellikle sahil seridinde yerlesmis bulunan Avrupa kokenli nufusa ve bu nufusun gunumuzdeki uzantilarina verilen isimdir Bu Avrupali nufus basta Fransizlardan ancak onemli miktarlarda da zamanla Fransizlasan Ispanyollardan ve Italyanlardan olusmaktaydi Kulturel gecisimler ve idari reformlar surecinde oy hakki gibi Kuzey Afrika Yahudileri de asamali olarak pied noir toplumuna dahil olmuslar veya dahil sayilmislardir Fransa idaresi Cezayir de ornegin Osmanli Devleti nin aksine 1960 lara kadar gercek bir apartheid rejimi tesis etmis bulundugundan Kuzey Afrika Araplarinin olusturdugu cogunluk hicbir zaman piednoir kabul edilmemis ayri yasamislardir Cezayir de Fransa nin somurge doneminde yapilan kilise Kuzey Afrika ulkelerinden Cezayir somurgecilik doneminde dogrudan Fransa metropolune bagli oldugundan ve bu ulkede pied noir varligi daha buyuk rakamlar ifade ettiginden pied noir kavrami belli bir olcude Cezayir ile ozdeslesmistir Nitekim Cezayir in bagimsizlik surecindeki en hassas konuyu da pied noirlarin konumu olusturmustur Pied noir telaffuzu piyenuar Fransizcada kara ayak anlamina gelir Bu ismin nereden geldigine dair cesitli rivayetler ortaya atilmaktadir Bir aciklama Avrupalilarin yerli nufusun aksine siyah cizmeler giymekte olmasi nedeniyle ayirdedici bir tanim olarak kullanilmaya baslanmis olmasidir Bir baska ihtimal Fransizcada oncu anlamina gelen pionier kelimesinin telaffuzu ve anlami degistirilerek belki mizah da yuklu olacak sekilde genel anlamda benimsenmesi olabilir Pied noir larin bazilari buyuk tacirler ve ciftlik sahipleri sifatiyla somurgecilik ekonomisinin temel parcaciklarini olusturmuslarsa da aralarinda daha mutevazi konumda dar gelirli isci sinifina mensup ve bir gelecek aramak icin Kuzey Afrika ya gelmis Avrupalilar da bulunmustur Yerli Yahudilerin pied noir lara bir sekilde dahil hale gelmeleriyle bu toplumun etno kulturel gorunumu daha da farklilasmis ancak Yahudiler her zaman icin pied noirlar arasinda da ayri yerleri ve ozellikleri olan bir kesim olarak gorulmuslerdir Avrupali pied noirlar arasinda kismen mevcut Yahudi dusmanligi akimlarinin Yahudi kesimin konumunu daha da hassaslastirdigi ve belirsizlestirdigi surecler yasanmistir Gunumuzde dahi Kuzey Afrika Yahudilerinin cocuklari kendileri icin Yahudi pied noir seklinde ilave bir tanimla tarif ederler Son olarak Fransiz idaresinin ayrilikci rejiminden cogu kez nasiplerini almis olmakla birlikte ornegin oy hakkina sahip olmamakla birlikte bu idareye karsi bir baglilik gelistirmis Araplara da pied noir kabul edilmemekle birlikte Cezayir in bagimsizligi sonrasinda Avrupalilarla olusan belli bir kader birligi nedeniyle burada deginilmesi gerekir Bu Araplarin ve cocuklarinin bazen gunumuzde de kendilerini tanimlamakta kullandiklari terim dir Harki Arapca da hain anlamina gelir Isci sinifi pied noirlari arasindan cikmis dunya capinda bilinen bir isim Alsasli bir babanin ve Ispanyol bir annenin cocugu olan Cezayir fakir beyaz mahallesinde yetismis Albert Camus dur Diger unlu pied noirlar arasinda modaci Yves Saint Laurent filozof Louis Althusser sarkici Patrick Bruel ve Enrico Macias ekonomist Jacques Attalifelsefeci Jacques Derrida sayilabilir Cezayir Bagimsizlik Savasi nin son asamalarina vardigi surece gelindiginde 1959 pied noirlar Cezayir toplam nufusunun 10 u civarinda bir oran olusturmaktaydi Bu oran 1926 daki 15 2 lik zirveye kiyasla bir gerileme teskil etmekteydi Ancak 17 yuzyildan bu yana Avrupalilarin idaresinde bulunan Oran da pied noirlar Yahudilerle birlikte Oran sehri icin 49 3 Oran vilayetinin departement tamami icin 33 6 lik nufus kitlesi olusturmaktaydi Cezayir sehri icin ise bu kitle 35 7 ye denk gelmistir 1959 da Cezayir de bulunan pied noirlarin toplam nufusu 1 025 000 olarak belirlenmistir 1962 de bizzat Charles de Gaulle un de kabul ve destegiyle Cezayir in bagimsizligina kavusmasi sonrasinda pied noir nufus ihanete ugradiklarini dusunmuslerdir Bu dusunceye gore harkiler de ihanete ugramis olmaktadir Bagimsizligin hemen ardindan Fransa ya bir toplu goc yasanmis yaklasik 1 milyon kisi onlari beklemeyen bir metropol ulkede yeni hayatlar kurmak durumunda kalmislardir Ayrica harkiler hainler arasinda bir sure daha Cezayir de kalip bolgesel ve dusuk yogunluklu bir ic savas tertipleyenler olmustur Harkilerin kendileri veya aileleri sonraki donemlerde ya isbirlikci olarak goruldukleri icin katledilmisler ya Cezayir icinde sindirilmisler ya da onlar da Fransa ya gocmuslerdir Harkilerin cocuklari gunumuzde dahi Fransa ya sonradan yerlesen Arap kokenli gocmen nufus icinde pek kabul gormezler Sartlar ve bizzat yerli Araplarin yasadigi dramlar goz ardi edilmeksizin pek cok pied noir da Albert Camus nun bazi yazilarinda ifade ettigi gibi memleketlerini kaybetmekte olduklari ve sonradan kaybettikleri duygusu icinde yasamislardir Ayrica bakinizCezayir deki Yahudilerin tarihi