Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pithana M.Ö. 18. yüzyılda Anadolu'da yasamış Kuššara şehri kralıdır.
| Pithana | |
|---|---|
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Kuşşara |
| Ölüm | Kültepe |
| Çocuk(lar) | Anitta |
| Mesleği | Kuşşara kralı |
Pithana hakkındaki bilgilerin çoğu oğlu ve bir sonraki kral Anitta tarafından yazılan belgeden bilinmektedir. Orijinali bir taş stel üzerine yazıldığı düşünülen bu belge MÖ 16. ve 13. yüzyıllarda yazılmış ve Boğazköy'de bulunmus Hititçe kopyalarından bilinmektedir. Bu metinde Anitta babası için şöyle der:
"Kuššara kralı kentten büyük bir güçle inip ... Neša'yı geceleyin güçlü bir saldırıyla aldı. Neša kralını yakaladı ama halkına kötülük etmedi. (Onlara) ana babaları gibi davrandı."
Bahsedilen Neša sehri, Kaneš (Kültepe) ile aynı yerdir. Kaneš sehrinin Pithana tarafından fethinin yaklaşık olarak ikinci Asur ticaret kolonisi döneminin sonlarında (MÖ 1774) olduğu tahmin edilmektedir. Pithana isminin Kaneš'te bulunan çeşitli dokümanlarda onaylayan kral şeklinde görülmesi, ticaretin fetihten sonra da devam ettiğinin göstergesidir. Muhtemelen Pithana kraliyet merkezini Kuššara'da tutmuş ve Neša'ya taşımamıştır, çünkü Anitta'nın yazısında bir isyanı bastırdıktan sonra Anitta'nın Neša'yı başkent yaptığı yazar.
Anitta belgesinin yukarıdaki alıntısının son cümlesinde ne kastedildiği tartışma konusu olmuştur. Hititçe metindeki cümle kelimesi kelimesine "annesi babası yaptı" şeklindedir. Kimi tarihçiler, Kuššara halkının da Neša halkı gibi etnik olarak Hitit olduğunu öne sürerek, bu deyimi, Pithana Neša halkını annesi babası yerine koydu, yani onlara aynı saygıyı gösterdi şeklinde yorumlamaktadır. Ancak Pithana ve Anitta'nın tipik Hititçe isimler olduğu söylenemez ve etnik olarak Hitit mi Hatti mi oldukları belli değildir. Öte yandan sonraki devirlerdeki Hitit kralları şecerelerini yazarken Kuššara şehri ile de bağ kurmuşlardır.
Notlar
- ^ Kuššara şehrinin yeri bulunmamış olmakla beraber, Kaneš/Kültepe'nin güney/güney doğusunda olduğu tahmin edilmektedir.
- ^ Anitta belgesi (CTH 1), 5-9. satırlar, Brandau & Schickert s. 22
- ^ Dendrokronolojik tetkiklere göre bu dönem MÖ 1774 (+4/-7) yılında gelen bir yıkımla bitmiştir, Newton & Kuniholm, s.165-176. Buna rağmen kısa kronolojiye dayandırarak bunu MÖ 18. yüzyıl sonlarına tarihleyenler de vardır.
- ^ Veenhof, s.144-5
- ^ Pithana ismi 4 dokümanda geçer ve üçünde kral (rubā'um) unvanıyla yer alır, Veenhof, s. 170
- ^ Ayrıca Kültepe kazılarında, Varšama sarayı olarak adlandırılan yapıda üzerinde çivi yazısı ile "Kral Anitta'nın sarayı" (É.GAL Anitta ruba'im) yazılmış bir mızrak ucu bulunmuştur.
- ^ Bryce, s. 36
- ^ Tarihçiler arasında bu konuda fikir birliği yoktur. Hitit iddiasi için: Neu, s.132f.; Hatti iddiası için: Steiner s. 131.
Kaynakça
- Brandau, B. & Schickert, H. (2003) Hititler.
- (İngilizce) Newton, M. & Kuniholm, P. (2004) "A dendrochronological Framework for the Assyrian Colony Period in Asia Minor", TÜBA 7, s. 165-176.
- (İngilizce) Veenhof, K. (2008) Mesopotamia: The Old Assyrian Period.
- (İngilizce) Bryce, T. (2005) The Kingdom of the Hittites, 2nd. Ed.
- (Almanca) Neu, E. (1974) Der Anitta-Text, (StBoT 18).
- (Almanca) Steiner, G. (1994) "Die Zerstörung von Hattusa durch Anitta und seine toiederbesiedlung durch Hattusili I", XI. Türk Tarih Kongresi. s. 125-136.
Dış bağlantılar
- Pithana'nın hükümdarlığı5 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Anitta belgesi 3 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pithana M O 18 yuzyilda Anadolu da yasamis Kussara sehri kralidir PithanaKisisel bilgilerDogum KussaraOlum KultepeCocuk lar AnittaMeslegi Kussara krali Pithana hakkindaki bilgilerin cogu oglu ve bir sonraki kral Anitta tarafindan yazilan belgeden bilinmektedir Orijinali bir tas stel uzerine yazildigi dusunulen bu belge MO 16 ve 13 yuzyillarda yazilmis ve Bogazkoy de bulunmus Hititce kopyalarindan bilinmektedir Bu metinde Anitta babasi icin soyle der Kussara krali kentten buyuk bir gucle inip Nesa yi geceleyin guclu bir saldiriyla aldi Nesa kralini yakaladi ama halkina kotuluk etmedi Onlara ana babalari gibi davrandi Bahsedilen Nesa sehri Kanes Kultepe ile ayni yerdir Kanes sehrinin Pithana tarafindan fethinin yaklasik olarak ikinci Asur ticaret kolonisi doneminin sonlarinda MO 1774 oldugu tahmin edilmektedir Pithana isminin Kanes te bulunan cesitli dokumanlarda onaylayan kral seklinde gorulmesi ticaretin fetihten sonra da devam ettiginin gostergesidir Muhtemelen Pithana kraliyet merkezini Kussara da tutmus ve Nesa ya tasimamistir cunku Anitta nin yazisinda bir isyani bastirdiktan sonra Anitta nin Nesa yi baskent yaptigi yazar Anitta belgesinin yukaridaki alintisinin son cumlesinde ne kastedildigi tartisma konusu olmustur Hititce metindeki cumle kelimesi kelimesine annesi babasi yapti seklindedir Kimi tarihciler Kussara halkinin da Nesa halki gibi etnik olarak Hitit oldugunu one surerek bu deyimi Pithana Nesa halkini annesi babasi yerine koydu yani onlara ayni saygiyi gosterdi seklinde yorumlamaktadir Ancak Pithana ve Anitta nin tipik Hititce isimler oldugu soylenemez ve etnik olarak Hitit mi Hatti mi olduklari belli degildir Ote yandan sonraki devirlerdeki Hitit krallari secerelerini yazarken Kussara sehri ile de bag kurmuslardir Notlar Kussara sehrinin yeri bulunmamis olmakla beraber Kanes Kultepe nin guney guney dogusunda oldugu tahmin edilmektedir Anitta belgesi CTH 1 5 9 satirlar Brandau amp Schickert s 22 Dendrokronolojik tetkiklere gore bu donem MO 1774 4 7 yilinda gelen bir yikimla bitmistir Newton amp Kuniholm s 165 176 Buna ragmen kisa kronolojiye dayandirarak bunu MO 18 yuzyil sonlarina tarihleyenler de vardir Veenhof s 144 5 Pithana ismi 4 dokumanda gecer ve ucunde kral ruba um unvaniyla yer alir Veenhof s 170 Ayrica Kultepe kazilarinda Varsama sarayi olarak adlandirilan yapida uzerinde civi yazisi ile Kral Anitta nin sarayi E GAL Anitta ruba im yazilmis bir mizrak ucu bulunmustur Bryce s 36 Tarihciler arasinda bu konuda fikir birligi yoktur Hitit iddiasi icin Neu s 132f Hatti iddiasi icin Steiner s 131 KaynakcaBrandau B amp Schickert H 2003 Hititler Ingilizce Newton M amp Kuniholm P 2004 A dendrochronological Framework for the Assyrian Colony Period in Asia Minor TUBA 7 s 165 176 Ingilizce Veenhof K 2008 Mesopotamia The Old Assyrian Period Ingilizce Bryce T 2005 The Kingdom of the Hittites 2nd Ed Almanca Neu E 1974 Der Anitta Text StBoT 18 Almanca Steiner G 1994 Die Zerstorung von Hattusa durch Anitta und seine toiederbesiedlung durch Hattusili I XI Turk Tarih Kongresi s 125 136 Dis baglantilarPithana nin hukumdarligi5 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Anitta belgesi 3 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde