Plütonizm (veya volkanizm), yerküreyi oluşturan magmatik kayaların, intrüzif magmatik etkinlikten geldiğini ve kayaları aşındıran günlenme ve erozyonun sürgit aşamalı bir işlemiyle deniz tabanında çökeldiğini, sıcaklık ve basınçla çökel kayaç tabakalarına yeniden dönüştüğünü ve sonra tekrar yükseldiğini belirten jeolojik bir teoridir. Bazaltın katılaşan ergimiş magma olduğunu öne sürer. Plütonizm adı, yeraltı dünyasının klasik hükümdarı Pluto'ya atıfta bulunurken, "volkanizm", antik Romalı ateş ve volkanların tanrısı Vulcan'ın adını tekrarlar. Oxford İngilizce Sözlüğü, "plütonistler" kelimesinin kullanımını 1799'a,ve plütonizm kelimesinin ortaya çıkışını 1842'ye kadar izler.
Volkanik adaları çalışmış olan Abbé Anton Moro, teoriyi ilk olarak 1750'den önce önerdi ve James Hutton daha sonra bunu 1788'de yayınlanan Theory of the Earth'ün bir parçası olarak geliştirdi. Bu düşünce, 'in yerkürenin bir su kütlesinden ve sular çekildiğinde kıtalar haline gelmiş tortul katmanları olarak kayaları oluşturan askıda maddeden oluştuğunu öne süren teorisine itiraz etti, daha sonraki katmanların sel ve bazı volkanik faaliyetler tarafından biriktirildiği yönünde düşünceler üretti.
Plütonistler, artık işler olmayan süreçlerle kayaların oluşumunu açıklayan neptunist görüşle güçlü şekilde tartıştılar ve bunun yerine Hutton'ın üniformitaryanizm görüşünü desteklediler. Tartışmanın önemli bir konusu, bazaltın tortul olduğuna ve içinde bazı fosillerin bulunduğuna dair neptünist inanç etrafında dönüyordu. Buna karşı Hutton'ın arkadaşı John Playfair (1748-1819), bu kayanın erimiş magmadan oluştuğu için fosil içermediğini ve volkanik dayklarda başka kayaları keserken bulunduğunu ileri sürdü. Tartışmalar 19. yüzyılın başlarına kadar devam etti ve sonunda, 1830'larda Charles Lyell'in çalışmasının peşi sırakayaların kökeni üzerine plütonist görüşler üstün geldi. Bununla birlikte jeologlar, kireçtaşı gibi tortul kayaçların, neptünistlerin tanımladıkları gibi olan süreçlerden kaynaklandığını düşünüyorlar.
Kaynakça
- ^ "Plutonist." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
- ^ "plutonism." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
- ^ Hutton (1788). "Theory of the Earth; or an investigation of the laws observable in the composition, dissolution, and restoration of land upon the Globe". Transactions of the Royal Society of Edinburgh. 1 (2): 209-308. Erişim tarihi: 6 Eylül 2016.
- ^ E. Schweizerbart (1982). "Fortschritte der Mineralogie". Deutsche Mineralogische Gesellschaft: 22. 27 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Eylül 2016.
[...] the dialectic synthesis of two opposite approaches: the historical view, inherited from neptunists, and the a historical standpoint of plutonists.
- ^ Compare: "The controversy between 'magmatists' and 'transformists'". The Geology of Indonesia. 2. 1. Nijhoff. 1970 [1949]. s. 233. 27 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Eylül 2016.
Nowadays, one and a half century after Hutton's death (in 1797) we are engaged in a similar struggle of opinions as that between the Volcanists and the Neptunists, namely the controversy between Magmatists and Transformists[...]). In fact, the problem no longer concerns the question whether Neptunists or Volcanists (Magmatists) are right; in the course of time a third possibility has come forward, that of the Transformists, which to a certain extent is a synthesis of both older views.
- History of Science: Early Modern Geology . . . And Still We Evolve, A Handbook on the History of Modern Science, Ian Johnston of Malaspina University-College, Nanaimo, BC. (public domain)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Plutonizm veya volkanizm yerkureyi olusturan magmatik kayalarin intruzif magmatik etkinlikten geldigini ve kayalari asindiran gunlenme ve erozyonun surgit asamali bir islemiyle deniz tabaninda cokeldigini sicaklik ve basincla cokel kayac tabakalarina yeniden donustugunu ve sonra tekrar yukseldigini belirten jeolojik bir teoridir Bazaltin katilasan ergimis magma oldugunu one surer Plutonizm adi yeralti dunyasinin klasik hukumdari Pluto ya atifta bulunurken volkanizm antik Romali ates ve volkanlarin tanrisi Vulcan in adini tekrarlar Oxford Ingilizce Sozlugu plutonistler kelimesinin kullanimini 1799 a ve plutonizm kelimesinin ortaya cikisini 1842 ye kadar izler Volkanik adalari calismis olan Abbe Anton Moro teoriyi ilk olarak 1750 den once onerdi ve James Hutton daha sonra bunu 1788 de yayinlanan Theory of the Earth un bir parcasi olarak gelistirdi Bu dusunce in yerkurenin bir su kutlesinden ve sular cekildiginde kitalar haline gelmis tortul katmanlari olarak kayalari olusturan askida maddeden olustugunu one suren teorisine itiraz etti daha sonraki katmanlarin sel ve bazi volkanik faaliyetler tarafindan biriktirildigi yonunde dusunceler uretti Plutonistler artik isler olmayan sureclerle kayalarin olusumunu aciklayan neptunist gorusle guclu sekilde tartistilar ve bunun yerine Hutton in uniformitaryanizm gorusunu desteklediler Tartismanin onemli bir konusu bazaltin tortul olduguna ve icinde bazi fosillerin bulunduguna dair neptunist inanc etrafinda donuyordu Buna karsi Hutton in arkadasi John Playfair 1748 1819 bu kayanin erimis magmadan olustugu icin fosil icermedigini ve volkanik dayklarda baska kayalari keserken bulundugunu ileri surdu Tartismalar 19 yuzyilin baslarina kadar devam etti ve sonunda 1830 larda Charles Lyell in calismasinin pesi sirakayalarin kokeni uzerine plutonist gorusler ustun geldi Bununla birlikte jeologlar kirectasi gibi tortul kayaclarin neptunistlerin tanimladiklari gibi olan sureclerden kaynaklandigini dusunuyorlar Kaynakca Plutonist Oxford Dictionary of English 2e Oxford University Press 2003 plutonism Oxford Dictionary of English 2e Oxford University Press 2003 Hutton 1788 Theory of the Earth or an investigation of the laws observable in the composition dissolution and restoration of land upon the Globe Transactions of the Royal Society of Edinburgh 1 2 209 308 Erisim tarihi 6 Eylul 2016 E Schweizerbart 1982 Fortschritte der Mineralogie Deutsche Mineralogische Gesellschaft 22 27 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Eylul 2016 the dialectic synthesis of two opposite approaches the historical view inherited from neptunists and the a historical standpoint of plutonists Compare The controversy between magmatists and transformists The Geology of Indonesia 2 1 Nijhoff 1970 1949 s 233 27 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Eylul 2016 Nowadays one and a half century after Hutton s death in 1797 we are engaged in a similar struggle of opinions as that between the Volcanists and the Neptunists namely the controversy between Magmatists and Transformists In fact the problem no longer concerns the question whether Neptunists or Volcanists Magmatists are right in the course of time a third possibility has come forward that of the Transformists which to a certain extent is a synthesis of both older views History of Science Early Modern Geology And Still We Evolve A Handbook on the History of Modern Science Ian Johnston of Malaspina University College Nanaimo BC public domain