Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Platea Savaşı, Antik Yunanistan’da yapılan son büyük Yunan-Pers savaşıdır. MÖ 479 yılında Perslere karşı Sparta, Atina, Korint, Megara gibi Yunan şehir devletleri arasında gerçekleşmiştir.
| Platea Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Yunan-Pers Savaşları | |||||||
 Persler ve Spartalılar Platea'da çarpışıyor, 19. yüzyıl çizimi | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
| Yunan kent devletleri | Ahameniş İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Pausanias | (ölü) (ölü) | ||||||
| Güçler | |||||||
| 110 bin | 240 bin | ||||||
Arka plan
Salamis Deniz Savaşındaki yenilgisinden sonra Pers kralı I. Serhas, fethettiği Yunan topraklarını Generali Mardonius’a bırakarak İran’a döner. Mardonius önce Makedonya kralı I. Alexander aracılığıyla Atina ile ateşkes imzalamak ister. Buna göre Persler, Atina’ya özerklik verecek ve savaşta harap olan şehrin yeniden inşa edilmesini karşılayacaktır. Atinalılar bu öneriyi reddedecek ve bunun yerine Sparta’ya bir elçi göndererek şehirlerinin güvenliğini sağlamak ve Persleri Yunanistan’dan kovmak için müttefiklik önereceklerdir. Spartalılar kendi ülkelerini korumakla daha çok ilgilidirler ve bunun için Korint Geçidinde bir duvar inşa etmekteydiler. Mardonius bunun üzerine Atina’yı yeniden ele geçirir ve önerisini tekrar yeniler, ancak yeniden reddedilir. Atina, Megara ve Platea şehirleri temsilciler göndererek Sparta’dan yardım isterler. Spartalılar önce onaylamasalar da sonradan Atina'nın Perslerle barış yapması halinde oluşacak tehlikeyi görerek teklifi kabul ederler. Herodot’a göre Spartalılar Pausanias’ın komutasında 45.000 asker gönderirler; 5.000 Spartalı profesyonel savaşçı, 5.000 Periokoi savaşçısı ve 35.000 Spartalı köle helot. Bu toplam, bir savaşta yer alan en kalabalık Sparta ordusu olacaktır. Pers komutan Mardonius Spartalıların gelişini öğrenince Atina’yı tamamen yıkacak ve Teb’e çekilerek bekleyecektir.
Savaş
Mardonius Boeotia’daki nehir kıyısını tahkim eder, bütün Yunanların kendisine karşı birleşebileceğini düşünmemektedir. Atinalılar, ilerleyen Sparta Ordusuna 8.000 asker gönderirler ve Pers saldırılarından korunmak için Cithaeron Dağı geçidinde beklemektedirler. Mardonius Yunanlara karşı erkenden saldırarak toplanmalarına engel olmak ve süvarilerini denemek ister. Pers süvarileri karşılaştıkları sert savunma karşısında geri çekilecektir. Yunanlar Mardonius’un kampını kurduğu Platea’ya doğru ilerlemeye başlarlar. Atinalılar ordunun sol kanadını oluştururken, Spartalılar solda, Tegeanlılar da merkezde yer alacaktır. Bu noktada Yunan Ordusu toplamı çeşitli kent devletlerinden gelen yardımlarla 110.000 askere ulaşmıştır. (38.700 hoplit ve 71.300 hafif piyade) Tarihçi Herodot’a göre Mardonius’un ordusunda ise 300.000 Pers vardır. Artabazus ise emrindeki 50.000 askeri Mardonius’un taktiklerine karşı olduğu için vermeyecektir. Herodot’un verdiği Pers ordusuna ait rakamlar tarihçiler arasında fazla bulunmaktadır. Pers ordusunun yanında savaşan Kuzeyli Yunan müttefikler de dahil olmak üzere, Frig, Trakyalı, Fenikeli, Etiyopyalı ve Mısırlı birlikler de bulunmaktadır. İki ordu birbirinin tam karşısında kamp kuraca ve 10 gün boyunca yunan ordusu Pers süvarilerince saldırıya maruz kalacaktır. Pers süvari komutanı Masistios’un son saldırıda öldürülmesi Yunan moralini yükseltecektir. Ancak savaşa iki taraf da önce başlamamak için bekliyordu. Persler ilk saldırıya Yunanların başlamasını zorlamak için su kaynaklarını zehirleyecek ve hayvan sürülerini gasp edeceklerdir. Sonunda Mardonius, daha çok erzakın olacağı Teb’e çekilmeyi öneren Artabazus’a rağmen saldırmaya karar verir. Uzun süre bekledikleri savaş gelip çatınca Yunan ordusu saldırı planlarını yapar. Maraton Savaşında Perslerle savaşmış olan Atinalılar Pers ordusunun ana kuvvetinin karşısına kaydırılacak, Spartalılar da Pers ordusundaki Yunanların karşısına alınacaktır. Değişen durumu gören Persler, Spartalıların korktuklarını düşünecek ve savaş taktiklerini buna göre değiştireceklerdir. Su ve erzakları azalan Yunan Ordusu kamplarını bozunca Mardonius Yunanların kaçtıklarını zannederek arkalarından ilerlemeye başlar. Kuvvetlerini bir tuzağın içine soktuğundan habersiz olarak saldırı emri verir. Spartalılar dağ yamaçlarına çıkarak süvari saldırısından korunurken, Atinalılar da Teblilerle savaşmaktadır. Pers piyadeleri ilerlemeye başlayınca Yunan safları da saldırıya geçecek ve uzun mızraklı birlikler Pers saflarını bozacaktır. Savaş artık bir katliama dönüşmüş ve Mardonius’un kendisi öldürülmüş, Pers ordusu yok edilmiştir. Mardonius’un savaşa girmemesini isteyen ama sözünü dinletemeyen Pers komutanı Artabazus ordunun geri kalanını toplayarak geri çekilir. Herodot’a göre Pers ordusundan geriye sadece 43.000 kişi kalırken, Yunan kayıplarının çok az olduğunu belirtir. Ölü sayıları her tarihçi tarafından birbirinden çok farklı verildiğinden dolayı gerçek kayıplar hiç belirlenemeyecektir.
Savaşın sonrası
Aynı gün Mycale Deniz Savaşından Yunan donanması Pers filosunu İyonya açıklarında yenecektir. Artabazus Ege üzerinden İran’a dönmeye çalışacak ancak dönüş yolunda Makedon kralı I. Alexander tarafından saldırıya uğrayacaktır. Bu savaşın da sona ermesiyle beraber Persler Yunan iç politikasında hala bir etken olsalar da Yunanistan’ın tamamen ele geçirilmesi hayali sona erecektir. İran ise Büyük İskender tarafından fethedilecektir. Pers kampından ele geçirilen silahlar eritilerek yapılan bronz zafer anıtı Delphi Tapınağına hediye edilerek Yunan halklarının ortak zaferini temsil etmesi istenecektir. Yılanlı Sütun olarak bilinen bu anıtın bir kısmı İstanbul’da hala ayaktadır. Anıt Büyük Konstantin tarafından şehre getirilmiştir. Savaştan sonra devam eden diğer bir durum ise Perslerin bu savaştan sonra da başarılı Yunan paralı askerlerini ordusunda kullanması olacaktır. Bu askerlerin başarısı aynı zamanda Büyük İskender’in fetihlerinin de önünü açacaktır.
Savaşan kişiler
- Aristodemus: savaşan Spartalılar arasında Thermopylae Muharebesinde öldürülen 300 Spartalıdan tek hayatta kalan kişidir. Arkadaşlarıyla beraber ölmemiş olmasının üzüntüsünü bu savaşla üzerinden atmıştır. Savaşta cesur ataklar yaparak adeta ölüme davetiye çıkarmış ve bu sorumsuz çıkışlarından dolayı ondan daha az başarıyla savaşanlar ödüllendirilirken ona özel bir ödül verilmemiştir.
- Callicrates: Spartalılar ve diğer savaşçılar arasında en yakışıklısı olarak bilinen savaşçı, savaşın olacağı günün ilk saatlerindeki ok saldırısında ağır yaralanacak ve savaşamayarak ölecektir. Saflardaki yerini bırakmayan savaşçı, ilk hücumla birlikte ileri atılsa da hemen yığılacak ve hayatını kaybedecektir.
Popüler kültürde etkileri
- 2007 yılında çekilen Zack Snyder’in 300 Spartalı filminin son sahnesinde Plataea Savaşının başlangıcı gösterilir. Burada Yunan-Pers ordusu sayıları 1:3 olarak verilmektedir: 40.000 Yunan, 120.000 Pers. Bu oran ise Yunan Ordusu için çok iyi bir oran olarak değerlendirilir.
Notlar
- ^ Herodot'un Grek kuvvetleri için verdiği bu rakam, muharebe alanına ilerleyen kuvvetterin mevcududur. Ancak yine Herodot, Platae önlerinde muharebesiz geçen on gün boyunca Grek kuvvetlerine yeni yeni birliklerin katıldığını, ordu mevcudunun "gözle görülür ölçüde" artığını belirtmektedir. Dolayısıyla muharebeye katılan Grek kuvvetleri, Herodot'un hesabına göre 110 binin üzerinden olmalıdır.
- ^ Herodot'a göre Mardonius 300 bin kişilik bir ordu istemişti Serhas'tan.(8.100.5) Bu Ordudan ayrılan Artabazus komutası altında bir görev kuvveti Serhas'a refagat etmiş ve geri dönmüştür.(8.126.1 - 3) Artabazus kuvvetleri Platea'da muharebeye girmeden çekilmişlerdi.(Pausanias'ın Byzantion Hakimiyeti ve Komplo Teorisi[] Sh.: 52) Sonuç olarak muharebeye girmeyen Artabazus kuvvetleri düşüldüğünde Mardonius ordusunun en fazla 240 bin kişi olarak muharebeye girmiş olması gerekir.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Platea Savaşı 23 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Mardonius ve Platea Savaşı 26 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ "Herodot, 9.6". 25 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Aralık 2012.
- ^ "Herodot, 9.7". 25 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Aralık 2012.
- ^ "Herodot, 9.10.1". 2 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Aralık 2012.
- ^ "Herodot, 9.11.3". 25 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Aralık 2012.
- ^ "Herodot, 9.25.2 - 3". 23 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Aralık 2012.
- ^ "Herodot, 9.30". 24 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Aralık 2012.
- ^ "Herodot, 9.29". 24 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Aralık 2012.
- ^ "Herodot, 8.100.5". 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Aralık 2012.
- ^ "Herodot, 9.50". 4 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Aralık 2012.
- ^ "Herodot, 9.22.1 - 2". 24 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Aralık 2012.
- ^ "Herodot, 9.41.2 - 4". 27 Aralık 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Aralık 2012.
- ^ "Herodot, 9.59.1". 22 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Aralık 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Platea Savasi Antik Yunanistan da yapilan son buyuk Yunan Pers savasidir MO 479 yilinda Perslere karsi Sparta Atina Korint Megara gibi Yunan sehir devletleri arasinda gerceklesmistir Platea MuharebesiYunan Pers SavaslariPersler ve Spartalilar Platea da carpisiyor 19 yuzyil cizimiTarih27 Agustos MO 479Bolge YunanistanSonucKesin Grek galibiyetiTaraflarYunan kent devletleriAhamenis ImparatorluguKomutanlar ve liderlerPausanias olu olu Gucler110 bin240 binArka planMO 500 479 yillari arasinda Ege de siyasi durum Salamis Deniz Savasindaki yenilgisinden sonra Pers krali I Serhas fethettigi Yunan topraklarini Generali Mardonius a birakarak Iran a doner Mardonius once Makedonya krali I Alexander araciligiyla Atina ile ateskes imzalamak ister Buna gore Persler Atina ya ozerklik verecek ve savasta harap olan sehrin yeniden insa edilmesini karsilayacaktir Atinalilar bu oneriyi reddedecek ve bunun yerine Sparta ya bir elci gondererek sehirlerinin guvenligini saglamak ve Persleri Yunanistan dan kovmak icin muttefiklik onereceklerdir Spartalilar kendi ulkelerini korumakla daha cok ilgilidirler ve bunun icin Korint Gecidinde bir duvar insa etmekteydiler Mardonius bunun uzerine Atina yi yeniden ele gecirir ve onerisini tekrar yeniler ancak yeniden reddedilir Atina Megara ve Platea sehirleri temsilciler gondererek Sparta dan yardim isterler Spartalilar once onaylamasalar da sonradan Atina nin Perslerle baris yapmasi halinde olusacak tehlikeyi gorerek teklifi kabul ederler Herodot a gore Spartalilar Pausanias in komutasinda 45 000 asker gonderirler 5 000 Spartali profesyonel savasci 5 000 Periokoi savascisi ve 35 000 Spartali kole helot Bu toplam bir savasta yer alan en kalabalik Sparta ordusu olacaktir Pers komutan Mardonius Spartalilarin gelisini ogrenince Atina yi tamamen yikacak ve Teb e cekilerek bekleyecektir SavasPers Ordusunun Yunanistan seferi Mardonius Boeotia daki nehir kiyisini tahkim eder butun Yunanlarin kendisine karsi birlesebilecegini dusunmemektedir Atinalilar ilerleyen Sparta Ordusuna 8 000 asker gonderirler ve Pers saldirilarindan korunmak icin Cithaeron Dagi gecidinde beklemektedirler Mardonius Yunanlara karsi erkenden saldirarak toplanmalarina engel olmak ve suvarilerini denemek ister Pers suvarileri karsilastiklari sert savunma karsisinda geri cekilecektir Yunanlar Mardonius un kampini kurdugu Platea ya dogru ilerlemeye baslarlar Atinalilar ordunun sol kanadini olustururken Spartalilar solda Tegeanlilar da merkezde yer alacaktir Bu noktada Yunan Ordusu toplami cesitli kent devletlerinden gelen yardimlarla 110 000 askere ulasmistir 38 700 hoplit ve 71 300 hafif piyade Tarihci Herodot a gore Mardonius un ordusunda ise 300 000 Pers vardir Artabazus ise emrindeki 50 000 askeri Mardonius un taktiklerine karsi oldugu icin vermeyecektir Herodot un verdigi Pers ordusuna ait rakamlar tarihciler arasinda fazla bulunmaktadir Pers ordusunun yaninda savasan Kuzeyli Yunan muttefikler de dahil olmak uzere Frig Trakyali Fenikeli Etiyopyali ve Misirli birlikler de bulunmaktadir Iki ordu birbirinin tam karsisinda kamp kuraca ve 10 gun boyunca yunan ordusu Pers suvarilerince saldiriya maruz kalacaktir Pers suvari komutani Masistios un son saldirida oldurulmesi Yunan moralini yukseltecektir Ancak savasa iki taraf da once baslamamak icin bekliyordu Persler ilk saldiriya Yunanlarin baslamasini zorlamak icin su kaynaklarini zehirleyecek ve hayvan surulerini gasp edeceklerdir Sonunda Mardonius daha cok erzakin olacagi Teb e cekilmeyi oneren Artabazus a ragmen saldirmaya karar verir Uzun sure bekledikleri savas gelip catinca Yunan ordusu saldiri planlarini yapar Maraton Savasinda Perslerle savasmis olan Atinalilar Pers ordusunun ana kuvvetinin karsisina kaydirilacak Spartalilar da Pers ordusundaki Yunanlarin karsisina alinacaktir Degisen durumu goren Persler Spartalilarin korktuklarini dusunecek ve savas taktiklerini buna gore degistireceklerdir Su ve erzaklari azalan Yunan Ordusu kamplarini bozunca Mardonius Yunanlarin kactiklarini zannederek arkalarindan ilerlemeye baslar Kuvvetlerini bir tuzagin icine soktugundan habersiz olarak saldiri emri verir Spartalilar dag yamaclarina cikarak suvari saldirisindan korunurken Atinalilar da Teblilerle savasmaktadir Pers piyadeleri ilerlemeye baslayinca Yunan saflari da saldiriya gececek ve uzun mizrakli birlikler Pers saflarini bozacaktir Savas artik bir katliama donusmus ve Mardonius un kendisi oldurulmus Pers ordusu yok edilmistir Mardonius un savasa girmemesini isteyen ama sozunu dinletemeyen Pers komutani Artabazus ordunun geri kalanini toplayarak geri cekilir Herodot a gore Pers ordusundan geriye sadece 43 000 kisi kalirken Yunan kayiplarinin cok az oldugunu belirtir Olu sayilari her tarihci tarafindan birbirinden cok farkli verildiginden dolayi gercek kayiplar hic belirlenemeyecektir Savasin sonrasiAyni gun Mycale Deniz Savasindan Yunan donanmasi Pers filosunu Iyonya aciklarinda yenecektir Artabazus Ege uzerinden Iran a donmeye calisacak ancak donus yolunda Makedon krali I Alexander tarafindan saldiriya ugrayacaktir Bu savasin da sona ermesiyle beraber Persler Yunan ic politikasinda hala bir etken olsalar da Yunanistan in tamamen ele gecirilmesi hayali sona erecektir Iran ise Buyuk Iskender tarafindan fethedilecektir Pers kampindan ele gecirilen silahlar eritilerek yapilan bronz zafer aniti Delphi Tapinagina hediye edilerek Yunan halklarinin ortak zaferini temsil etmesi istenecektir Yilanli Sutun olarak bilinen bu anitin bir kismi Istanbul da hala ayaktadir Anit Buyuk Konstantin tarafindan sehre getirilmistir Savastan sonra devam eden diger bir durum ise Perslerin bu savastan sonra da basarili Yunan parali askerlerini ordusunda kullanmasi olacaktir Bu askerlerin basarisi ayni zamanda Buyuk Iskender in fetihlerinin de onunu acacaktir Zaferi temsil eden Yilanli Sutun bugun Istanbul dadir Savasan kisilerAristodemus savasan Spartalilar arasinda Thermopylae Muharebesinde oldurulen 300 Spartalidan tek hayatta kalan kisidir Arkadaslariyla beraber olmemis olmasinin uzuntusunu bu savasla uzerinden atmistir Savasta cesur ataklar yaparak adeta olume davetiye cikarmis ve bu sorumsuz cikislarindan dolayi ondan daha az basariyla savasanlar odullendirilirken ona ozel bir odul verilmemistir Callicrates Spartalilar ve diger savascilar arasinda en yakisiklisi olarak bilinen savasci savasin olacagi gunun ilk saatlerindeki ok saldirisinda agir yaralanacak ve savasamayarak olecektir Saflardaki yerini birakmayan savasci ilk hucumla birlikte ileri atilsa da hemen yigilacak ve hayatini kaybedecektir Populer kulturde etkileri2007 yilinda cekilen Zack Snyder in 300 Spartali filminin son sahnesinde Plataea Savasinin baslangici gosterilir Burada Yunan Pers ordusu sayilari 1 3 olarak verilmektedir 40 000 Yunan 120 000 Pers Bu oran ise Yunan Ordusu icin cok iyi bir oran olarak degerlendirilir Notlar Herodot un Grek kuvvetleri icin verdigi bu rakam muharebe alanina ilerleyen kuvvetterin mevcududur Ancak yine Herodot Platae onlerinde muharebesiz gecen on gun boyunca Grek kuvvetlerine yeni yeni birliklerin katildigini ordu mevcudunun gozle gorulur olcude artigini belirtmektedir Dolayisiyla muharebeye katilan Grek kuvvetleri Herodot un hesabina gore 110 binin uzerinden olmalidir Herodot a gore Mardonius 300 bin kisilik bir ordu istemisti Serhas tan 8 100 5 Bu Ordudan ayrilan Artabazus komutasi altinda bir gorev kuvveti Serhas a refagat etmis ve geri donmustur 8 126 1 3 Artabazus kuvvetleri Platea da muharebeye girmeden cekilmislerdi Pausanias in Byzantion Hakimiyeti ve Komplo Teorisi olu kirik baglanti Sh 52 Sonuc olarak muharebeye girmeyen Artabazus kuvvetleri dusuldugunde Mardonius ordusunun en fazla 240 bin kisi olarak muharebeye girmis olmasi gerekir Ayrica bakinizThermopylae Muharebesi Maraton Muharebesi SpartaDis baglantilarPlatea Savasi 23 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mardonius ve Platea Savasi 26 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Herodot 9 6 25 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Aralik 2012 Herodot 9 7 25 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Aralik 2012 Herodot 9 10 1 2 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Aralik 2012 Herodot 9 11 3 25 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Aralik 2012 Herodot 9 25 2 3 23 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Aralik 2012 Herodot 9 30 24 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Aralik 2012 Herodot 9 29 24 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Aralik 2012 Herodot 8 100 5 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Aralik 2012 Herodot 9 50 4 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Aralik 2012 Herodot 9 22 1 2 24 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Aralik 2012 Herodot 9 41 2 4 27 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Aralik 2012 Herodot 9 59 1 22 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Aralik 2012