Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yılanlı Sütun veya Burmalı Sütun (Yunanca: Τρικάρηνος Ὄφις Τrikarenos Οphis), İstanbul’un Sultanahmet semtinde yer alan Hipodrom'dan (bugünkü At Meydanı) kalan, birbirine dolaşmış üç piton yılanının tasvir edildiği bronzdan yapılmış Antik Yunan anıtı.
 | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Tür | Zafer Anıtı |
| Konum | İstanbul |
| Koordinatlar | 41°00′20″K 28°58′30″D / 41.00556°K 28.97500°D |
| Başlama | MÖ 479 |
İstanbul’un klasik döneminden günümüze kadar ulaşmış en eski büyük boyutlu anıttır. 29 boğumu günümüze ulaşan bronz sütun, MÖ 479'da Pers ordusu karşısında birleşen Yunan şehirlerinin kazandığı zafer anısına yapılmış ve Delfi'deki Apollo mabedine dikilmişti. Eserin İstanbul’a İmparator Konstantin tarafından 324 yılında getirildiği kabul edilir. Şehri böceklere ve sürüngenlere karşı korumak için büyülü güçlere sahip olduğuna inanılırdı. Günümüze 5metrelik bölümü gelebilmiştir; alt ve üst kısmı kırıktır.
Yılanlı Sütuna ait yılan kafalarından ikisi kayıptır; üçüncü kafa İstanbul Arkeoloji Müzesi'ndedir.
Tarihi
MÖ 479 yılında Platea Savaşında Persleri yenen birleşmiş 31 Yunan şehri, savaşta elde ettikleri bronz ganimetleri eriterek bu eseri yaptırtmış ve Delfi’deki Apollo mabedinin karşısına dikmişlerdi.Apollon’un üç başlı bir yılanı öldürdüğüne dair mitolojik anlatı nedeniyle sütunun yapımında birbirine dolanmış üç yılandan figürü seçilmişti.
Sütun, çan biçimli bir kaidenin üzerinde yer almaktaydı. Sütunu oluşturan yılanların kafaları üzerine ise altın veya altın kaplama olduğu düşünülen kazan yerleştirilmişti. Kazanda hiç söndürülmeyen bir ateş yanmaktaydı. Yekpare döküm tekniği ile içi boş olarak yapılmış olan sütun 6,5 m yüksekliğiydi; yüksekliği kazanla birlikte 8metreyi buluyordu.
Savaşın kahramanı Sparta kralı , anıtın kaidesi üzerine kendisini zaferin tek kahramanı gibi gösteren bir yazıt yazdırmıştı. Fakat kısa bir süre sonra yazıt Spartalıların isteği üzerine silinerek, Perslerin yenilmesinde rol oynayan 31 Helen şehir devletinin adları doğrudan doğruya sütun üzerine kazınmıştır. Sütuna kazınmış isimler, bugün Kuzeydoğu yönüne rastlayan (Sultanahmet Camisi’ne bakan) yüzünde halen görülebilmektedir.Lakonya alfabesine göre yazılmış olan yazıtlar 13. kıvrımda başlamakta, alt alta gelmek suretiyle 2. kıvrıma kadar devam etmektedir. 3. ve 13. kıvrımlar arasındaki 11 kıvrımın üzerinde yazı bulunmaktadır. Bu listede yalnız Plataia Savaşı‘na değil, tüm Pers savaşlarına katılan Helen şehir devletlerinin zikredildiği anlaşılmıştır.
Sütun’un sanatçısı ve yapım yeri bilinmemekle birlikte dönemi itibarı ile bronz döküm tekniği ile ünlü Yunanistan’daki Aigina Adası’nda yapılmış olmasının muhtemel olduğu ifade edilmektedir.
Sütunun üstüne yerleştirildiği düşünülen altın kazan, MÖ 357-346 yılları arasında savaş masraflarını karşılamak için eritilmiştir Bu tarihten sonra, anıtın sadece üç yılan sarmalından oluşan ve bugün Yılanlı Sütun olarak adlandırdığımız sütun kısmı kalmıştır. Sütunun Delfi tapınağına dikildikten sonra tapınağı ve şehri yılan, akrep gibi zararlı sürüngen ve böceklere karşı koruması için güçlü büyüler yapıldığına inanılmaktaydı.
İstanbul’a getirilmesi
Yazılı kaynaklara göre sütunun MS 4. yüzyılda en geç MS 5. yüzyıl başında adandığı yer olan Delfi’den alınarak Constantinopolis’e getirildiği düşünülür. Bilim adamlarının büyük bölümü, Sütun’un MS 4. yüzyılda, Roma İmparatorluğu’nun yeni başkenti olan Constantinopolis’e, Büyük Konstantin tarafından getirildiğini kabul etmiştir. Constantinapolis şehrinin kurulduktan sonra yılan ve böcek istilasına uğradığı ve İmparator Konstantin'in yeni başkenti zararlı hayvanlardan kurtarmak için sütunu şehre getirmeyi saplantı haline getirdiği söylenir.
Sütunun yerinden alınırken ya da Constantinopolis’te yeni yerine yerleştirilirken tabanında kayıplar yaşadığı düşünülür. Tahminlere göre sütun, daha önce başka bir yerde iken 9. yüzyılda Hipodrom’da spinanın üstüne yerleştirilmiştir.
Sütunun 1204‘te Haçlılar tarafından eritilmek veya talan edilmekten kurtulmasının sebebi çeşme olarak yararlı bir işlevi olmasından kaynaklandığı düşünülür; bu tarihten sonra daha ne kadar çeşme olarak hizmet verdiği tam olarak bilinmez.
Yılanbaşlarının kopması
Yılanlı Sütun üç yılan başlı haliyle son olarak Avrupalı gezgin A. De la Motraye’nin 1699 tarihli gravüründe göründü. Yılan başlarının nasıl sütundan koptuğuna dair çeşitli rivayetler vardır. Topkapı Sarayı kütüphanesinde bulunan Hümernâme’de Fatih Sultan Mehmet‘in Atmeydanı‘na geldikten sonra kargısını fırlatıp yılanın alt çenesini kırdığı anlatılırEvliya Çelebi'ye göre; "Yılanlı Sütun, İstanbul'daki 17. tılsımlı burma direktir. Bu sütunun tılsımı ile şehre yılan gibi hayvanlar girmemektedir. Bu direk üç başlı ejderha suretini gösterip başının birisini bir yeniçeri kılıç ile bir vuruşta kırmıştır. O tarihte kısmen tılsımı bozulmuş olup, İstanbul içine yılan, çiyan ve akrep gibi hayvanlar yayılmışlardır." Silahtar Silahdar Fındıklılı Mehmet Ağa’nın 'Nusretname' adlı eserinde anlattığına göre, 20 Kasım 1700 tarihinde yılanların başları boyunlarından itibaren kopmuş ve kaybolmuştur. Bu tahribatın 5 Mayıs 1700‘de kalabalık bir ekiple İstanbul‘a gelen ve hipodroma yakın bir yerde misafir edilen Polonya elçisi Viniava Lescynski‘nin adamları tarafından yapıldığı ileri sürülmektedir
Yılanbaşlarından birinin bulunması
Kaybolan yılanbaşlarından birisinin üst çene ve başın üst yarısına ait parçası o tarihte Ayasofya'yı onaran mimar Fossati tarafından 1848 yılında bulunmuş ve yetkililere teslim edilmiştir. Buluntu, İstanbul Arkeoloji Müzesi Çağlar Boyu İstanbul Sergi Salonunda sergilenmektedir. Yılanın üst çenesi ile başının üst yarısını oluşturan kısma aittir. Çene üzerinde üçgen iri dişler belirgin durumdadır. Gözler derin oyulmuş çizgilerle belirtilmiş yuvarlak çukurlar halindedir.
Arkeolojik araştırmalar
Yılanlı Sütunun çevresinde 1855-1856‘da İngiliz arkeolog Charles Thomas Newton çalıştı ve sütun, kaidesiyle birlikte meydana çıkarıldı. Anıtın üzerindeki yazıtlar da Philipp Anton Dethier, Andreas David Mordtmann, O. Frick ve E. Fabricius gibi bilginler tarafından okunup değerlendirildi. Sütunun Yunan tarihçi Pausanias'ın MS 2. yüzyılda Delfi'deki Apollon Tapınağı'nda gördüğü anıt olduğu teşhis edildi.
| Wikimedia Commons'ta Yılanlı Sütun ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
İkinci arkeolojik araştırma 1927 yılında İngiliz arkeologlarından Stanley Casson tarafından İngiliz Akademisi adına hipodrom ve çevresinde büyük çapta yürütülen kazılar esnasında yapıldı. Yılanlı Sütunun Bizans İmparatorluğu‘nun son zamanlarında buraya getirilerek dikilmiş olduğu ve çeşmeye dönüştürüldüğü ortaya çıkarıldı.
Kopyaları
2015 yılında bir bronz kopyası, Delfi'ye yerleştirilmiştir. Bu kopya, 1980’den beri Delfi Müzesi'nde bulunan bir alçı kalıbı kullanılarak yapılmıştır. Orijinal sütunda artık görülmeyen şehir devletlerinin isimleri kopyanın üzerinde görülebilir.
Galeri
-
![image]()
Sütunun kıvrımları üstüne yazılmış kent isimlerini gösteren çizim -
![image]()
Yılanlı Sütun (1860-1890 yılları) -
![image]()
1903 yılında çekilmiş fotoğrafta Sultanahmet Camisi önünde Yılanlı Sütun -
![image]()
Delfi'deki kopyası
Kaynakça
- ^ a b Kılıçbay, Mehmet Ali. . Kamil Koç Yolculuk dergisi, Sayı 56, Şubat 2009. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2016.
- ^ a b c d e Çelik, Gülbahar Baran. (PDF). Vakıf Restorasyon Yıllığı, Sayı 6 Yıl 2013. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2016.
- ^ a b c d e f Kara, Taner. (PDF). Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Edirne, 2010. 5 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2016.
- ^ Mansel, Arif Münfid (1970). "İstanbul'daki Burmalı Sütun:Bugüne Kadar Yapılan Araştırmalara Toplu Bir Bakış". Belleten, Türk Tarih Kurumu Yayınları. 27 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ağustos 2021.
- ^ . Archaeology Wiki (İngilizce). 7 Mayıs 2015. 5 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yilanli Sutun veya Burmali Sutun Yunanca Trikarhnos Ὄfis Trikarenos Ophis Istanbul un Sultanahmet semtinde yer alan Hipodrom dan bugunku At Meydani kalan birbirine dolasmis uc piton yilaninin tasvir edildigi bronzdan yapilmis Antik Yunan aniti Yilanli SutunGenel bilgilerTurZafer AnitiKonumIstanbulKoordinatlar41 00 20 K 28 58 30 D 41 00556 K 28 97500 D 41 00556 28 97500BaslamaMO 479Delfi Tapinagi nda Yilanli Sutun un temeliSurname de yer alan bir minyaturde Yilanli SutunYilanli Sutun un basi Istanbul un klasik doneminden gunumuze kadar ulasmis en eski buyuk boyutlu anittir 29 bogumu gunumuze ulasan bronz sutun MO 479 da Pers ordusu karsisinda birlesen Yunan sehirlerinin kazandigi zafer anisina yapilmis ve Delfi deki Apollo mabedine dikilmisti Eserin Istanbul a Imparator Konstantin tarafindan 324 yilinda getirildigi kabul edilir Sehri boceklere ve surungenlere karsi korumak icin buyulu guclere sahip olduguna inanilirdi Gunumuze 5metrelik bolumu gelebilmistir alt ve ust kismi kiriktir Yilanli Sutuna ait yilan kafalarindan ikisi kayiptir ucuncu kafa Istanbul Arkeoloji Muzesi ndedir TarihiMO 479 yilinda Platea Savasinda Persleri yenen birlesmis 31 Yunan sehri savasta elde ettikleri bronz ganimetleri eriterek bu eseri yaptirtmis ve Delfi deki Apollo mabedinin karsisina dikmislerdi Apollon un uc basli bir yilani oldurdugune dair mitolojik anlati nedeniyle sutunun yapiminda birbirine dolanmis uc yilandan figuru secilmisti Sutun can bicimli bir kaidenin uzerinde yer almaktaydi Sutunu olusturan yilanlarin kafalari uzerine ise altin veya altin kaplama oldugu dusunulen kazan yerlestirilmisti Kazanda hic sondurulmeyen bir ates yanmaktaydi Yekpare dokum teknigi ile ici bos olarak yapilmis olan sutun 6 5 m yuksekligiydi yuksekligi kazanla birlikte 8metreyi buluyordu Savasin kahramani Sparta krali anitin kaidesi uzerine kendisini zaferin tek kahramani gibi gosteren bir yazit yazdirmisti Fakat kisa bir sure sonra yazit Spartalilarin istegi uzerine silinerek Perslerin yenilmesinde rol oynayan 31 Helen sehir devletinin adlari dogrudan dogruya sutun uzerine kazinmistir Sutuna kazinmis isimler bugun Kuzeydogu yonune rastlayan Sultanahmet Camisi ne bakan yuzunde halen gorulebilmektedir Lakonya alfabesine gore yazilmis olan yazitlar 13 kivrimda baslamakta alt alta gelmek suretiyle 2 kivrima kadar devam etmektedir 3 ve 13 kivrimlar arasindaki 11 kivrimin uzerinde yazi bulunmaktadir Bu listede yalniz Plataia Savasi na degil tum Pers savaslarina katilan Helen sehir devletlerinin zikredildigi anlasilmistir Sutun un sanatcisi ve yapim yeri bilinmemekle birlikte donemi itibari ile bronz dokum teknigi ile unlu Yunanistan daki Aigina Adasi nda yapilmis olmasinin muhtemel oldugu ifade edilmektedir Sutunun ustune yerlestirildigi dusunulen altin kazan MO 357 346 yillari arasinda savas masraflarini karsilamak icin eritilmistir Bu tarihten sonra anitin sadece uc yilan sarmalindan olusan ve bugun Yilanli Sutun olarak adlandirdigimiz sutun kismi kalmistir Sutunun Delfi tapinagina dikildikten sonra tapinagi ve sehri yilan akrep gibi zararli surungen ve boceklere karsi korumasi icin guclu buyuler yapildigina inanilmaktaydi Istanbul a getirilmesi Yazili kaynaklara gore sutunun MS 4 yuzyilda en gec MS 5 yuzyil basinda adandigi yer olan Delfi den alinarak Constantinopolis e getirildigi dusunulur Bilim adamlarinin buyuk bolumu Sutun un MS 4 yuzyilda Roma Imparatorlugu nun yeni baskenti olan Constantinopolis e Buyuk Konstantin tarafindan getirildigini kabul etmistir Constantinapolis sehrinin kurulduktan sonra yilan ve bocek istilasina ugradigi ve Imparator Konstantin in yeni baskenti zararli hayvanlardan kurtarmak icin sutunu sehre getirmeyi saplanti haline getirdigi soylenir Sutunun yerinden alinirken ya da Constantinopolis te yeni yerine yerlestirilirken tabaninda kayiplar yasadigi dusunulur Tahminlere gore sutun daha once baska bir yerde iken 9 yuzyilda Hipodrom da spinanin ustune yerlestirilmistir Sutunun 1204 te Haclilar tarafindan eritilmek veya talan edilmekten kurtulmasinin sebebi cesme olarak yararli bir islevi olmasindan kaynaklandigi dusunulur bu tarihten sonra daha ne kadar cesme olarak hizmet verdigi tam olarak bilinmez Yilanbaslarinin kopmasi Yilanli Sutun uc yilan basli haliyle son olarak Avrupali gezgin A De la Motraye nin 1699 tarihli gravurunde gorundu Yilan baslarinin nasil sutundan koptuguna dair cesitli rivayetler vardir Topkapi Sarayi kutuphanesinde bulunan Humername de Fatih Sultan Mehmet in Atmeydani na geldikten sonra kargisini firlatip yilanin alt cenesini kirdigi anlatilirEvliya Celebi ye gore Yilanli Sutun Istanbul daki 17 tilsimli burma direktir Bu sutunun tilsimi ile sehre yilan gibi hayvanlar girmemektedir Bu direk uc basli ejderha suretini gosterip basinin birisini bir yeniceri kilic ile bir vurusta kirmistir O tarihte kismen tilsimi bozulmus olup Istanbul icine yilan ciyan ve akrep gibi hayvanlar yayilmislardir Silahtar Silahdar Findiklili Mehmet Aga nin Nusretname adli eserinde anlattigina gore 20 Kasim 1700 tarihinde yilanlarin baslari boyunlarindan itibaren kopmus ve kaybolmustur Bu tahribatin 5 Mayis 1700 de kalabalik bir ekiple Istanbul a gelen ve hipodroma yakin bir yerde misafir edilen Polonya elcisi Viniava Lescynski nin adamlari tarafindan yapildigi ileri surulmektedir Yilanbaslarindan birinin bulunmasi Kaybolan yilanbaslarindan birisinin ust cene ve basin ust yarisina ait parcasi o tarihte Ayasofya yi onaran mimar Fossati tarafindan 1848 yilinda bulunmus ve yetkililere teslim edilmistir Buluntu Istanbul Arkeoloji Muzesi Caglar Boyu Istanbul Sergi Salonunda sergilenmektedir Yilanin ust cenesi ile basinin ust yarisini olusturan kisma aittir Cene uzerinde ucgen iri disler belirgin durumdadir Gozler derin oyulmus cizgilerle belirtilmis yuvarlak cukurlar halindedir Arkeolojik arastirmalar Yilanli Sutunun cevresinde 1855 1856 da Ingiliz arkeolog Charles Thomas Newton calisti ve sutun kaidesiyle birlikte meydana cikarildi Anitin uzerindeki yazitlar da Philipp Anton Dethier Andreas David Mordtmann O Frick ve E Fabricius gibi bilginler tarafindan okunup degerlendirildi Sutunun Yunan tarihci Pausanias in MS 2 yuzyilda Delfi deki Apollon Tapinagi nda gordugu anit oldugu teshis edildi Wikimedia Commons ta Yilanli Sutun ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Ikinci arkeolojik arastirma 1927 yilinda Ingiliz arkeologlarindan Stanley Casson tarafindan Ingiliz Akademisi adina hipodrom ve cevresinde buyuk capta yurutulen kazilar esnasinda yapildi Yilanli Sutunun Bizans Imparatorlugu nun son zamanlarinda buraya getirilerek dikilmis oldugu ve cesmeye donusturuldugu ortaya cikarildi Kopyalari2015 yilinda bir bronz kopyasi Delfi ye yerlestirilmistir Bu kopya 1980 den beri Delfi Muzesi nde bulunan bir alci kalibi kullanilarak yapilmistir Orijinal sutunda artik gorulmeyen sehir devletlerinin isimleri kopyanin uzerinde gorulebilir GaleriSutunun kivrimlari ustune yazilmis kent isimlerini gosteren cizim Yilanli Sutun 1860 1890 yillari 1903 yilinda cekilmis fotografta Sultanahmet Camisi onunde Yilanli Sutun Delfi deki kopyasiKaynakca a b Kilicbay Mehmet Ali Kamil Koc Yolculuk dergisi Sayi 56 Subat 2009 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Ocak 2016 a b c d e Celik Gulbahar Baran PDF Vakif Restorasyon Yilligi Sayi 6 Yil 2013 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 8 Ocak 2016 a b c d e f Kara Taner PDF Trakya Universitesi Fen Bilimleri Enstitusu Yuksek Lisans Tezi Edirne 2010 5 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 8 Ocak 2016 Mansel Arif Munfid 1970 Istanbul daki Burmali Sutun Bugune Kadar Yapilan Arastirmalara Toplu Bir Bakis Belleten Turk Tarih Kurumu Yayinlari 27 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Agustos 2021 Archaeology Wiki Ingilizce 7 Mayis 2015 5 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Agustos 2021