Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Popülasyon darboğazı, bir popülasyonun; yangın, kuraklık, asteroit düşmesi, volkanizma gibi ani ve yıkıcı çevresel değişiklikler sebebiyle sayısının rastgele ve dramatik bir şekilde düşmesi ve bunun sonucunda genetik çeşitliliğin azalmasını ifade eder. Örneğin, bir şişeye doldurulmuş farklı renklerde bilyelerden birkaçı bir kaseye döküldüğünde, her renkten bilye kasede yer almayabilir. Aynı şekilde, popülasyon darboğazı sonucunda, felaketten önce yer alan kimi aleller ortadan kalkabilir veya bunların sıklığı azalabilir, ayrıca daha az görülen aleller baskın hale gelebilir. Popülasyonun küçülmesi sebebiyle güçlenen genetik sürüklenme, nesiller boyunca, rastlantısal olarak kimi alelleri silerek genetik çeşitliliğin daha da azalmasına yol açabilir.
Popülasyon darboğazına bir örnek de Illinois'te yaşayan çayır tavuklarıdır. 19. ve 20. yüzyıllarda, Illinois çayırlıklarının tarım arazilerine dönüştürülmesi burada yaşayan milyonlarca (Tympanuchus cupido) yaşam alanlarını yok etmişti. 1993 yılına gelindiğinde sayıları artık 50'nin altındaydı. Bu dramatik düşüş, popülasyonun genetik varyasyon düzeyini oldukça azaltmıştı ve genetik sürüklenme sebebiyle sıklığı artan bir alel, yumurta açılma oranını %50'nin altına indirmişti. Araştırmacılar, Illinois popülasyonun yok olmanın eşiğine gelmeden önce ne kadar genetik varyasyona sahip olduğunu incelemek için müzelerde tutulan 15 kuşa ait DNA'yı incelemeye karar verdi. 10 tanesi, kuş popülasyonun 25.000 olduğu 1930'lu yılların örneklerinden; 5 tanesi ise nüfusun 1.000 olduğu 1960'lı yılların örneklerin alındı. Altı lokusu inceleyen araştırmacılar, 1993 popülasyonun lokus başına daha az alele sahip olduğunu tespit etti.
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Popülasyon darboğazı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Populasyon darbogazi bir populasyonun yangin kuraklik asteroit dusmesi volkanizma gibi ani ve yikici cevresel degisiklikler sebebiyle sayisinin rastgele ve dramatik bir sekilde dusmesi ve bunun sonucunda genetik cesitliligin azalmasini ifade eder Ornegin bir siseye doldurulmus farkli renklerde bilyelerden birkaci bir kaseye dokuldugunde her renkten bilye kasede yer almayabilir Ayni sekilde populasyon darbogazi sonucunda felaketten once yer alan kimi aleller ortadan kalkabilir veya bunlarin sikligi azalabilir ayrica daha az gorulen aleller baskin hale gelebilir Populasyonun kuculmesi sebebiyle guclenen genetik suruklenme nesiller boyunca rastlantisal olarak kimi alelleri silerek genetik cesitliligin daha da azalmasina yol acabilir Populasyon darbogazini anlatan sise bilye ornegi Populasyon darbogazina bir ornek de Illinois te yasayan cayir tavuklaridir 19 ve 20 yuzyillarda Illinois cayirliklarinin tarim arazilerine donusturulmesi burada yasayan milyonlarca Tympanuchus cupido yasam alanlarini yok etmisti 1993 yilina gelindiginde sayilari artik 50 nin altindaydi Bu dramatik dusus populasyonun genetik varyasyon duzeyini oldukca azaltmisti ve genetik suruklenme sebebiyle sikligi artan bir alel yumurta acilma oranini 50 nin altina indirmisti Arastirmacilar Illinois populasyonun yok olmanin esigine gelmeden once ne kadar genetik varyasyona sahip oldugunu incelemek icin muzelerde tutulan 15 kusa ait DNA yi incelemeye karar verdi 10 tanesi kus populasyonun 25 000 oldugu 1930 lu yillarin orneklerinden 5 tanesi ise nufusun 1 000 oldugu 1960 li yillarin orneklerin alindi Alti lokusu inceleyen arastirmacilar 1993 populasyonun lokus basina daha az alele sahip oldugunu tespit etti Kaynakca population bottleneck Nature Education 13 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Nisan 2024 a b Lisa A Michael L Steven A Peter V Rebecca Orr 2021 Campbell Biology Campbell Biyoloji 12 bas ss 495 496 ISBN 9786052828335 Wikimedia Commons ta Populasyon darbogazi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir