Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Potidea Muharebesi, MÖ 432 yılında Halkidiki Yarımadası'ndaki Potidea kenti'nin (Atina)'nın dayatmalarına karşı başlattığı bir ayaklanmadır. Ayaklanmanın ardından bir Atina birliği bölgeye gönderilmiş, kent dışında gerçekleşen muharebenin ardından kent kuşatılmıştır. Çeşitli kaynaklarda olay Potidea Ayaklanması ya da Potidea Kuşatması olarak da yer almaktadır.
| Potidea Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Peloponez Savaşı | |||||||
 Potidea Muharebesi: Atinalılar Korintlilere karşı. Alkibiadis'i kurtaran Sokrates sahnesi. 18. yüzyıl gravürü. | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
| Korint Potidea Halkidiki Makedonya | (Atina) | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| II. Kallias (ölü) | |||||||
| Kayıplar | |||||||
| Muharebe : 300 Kuşatma : bilinmiyor | Muharebe : 150 Kuşatma : bilinmiyor | ||||||
Atina, Sybota Deniz Muharebesi'nden hemen sonra, bu girişiminde amacına ulaşması engellenen Korint'in kendisine karşı bir misillemede bulunacağından endişe duymaktaydı. Bu misilleme bir Korint kolonisi olan Potidea'da beklendi ve kentin Korint'le bağlılığı kesilmeye çalışıldı. Bu baskılar üzerine kent Atina'ya başkaldırmıştır. Bölgeye sevk edilen Atina ordusu bunun üzerine kente ilerledi, kent dışındaki bir muharebede karşısındaki kuvvetleri atarak kenti kuşatma altına aldı. İki yılı aşkın süre kuşatma altında tutulan kent, sonunda açlığa boyun eğerek teslim olmuştur.
Potidea Ayaklanması, savaşı ve kuşatması, Peloponez Savaşı'nın bir muharebesi değildir. Potidea'da yaşanan olaylar, doğrudan doğruya Korint'in meseleleriydi ve Peloponez Birliği bu olaylara fiilen olarak katılmamıştı. Bununla birlikte Sparta'nın dolayısıyla Peloponez Birliği'nin Atina'ya savaş ilan etmesi kuşatma sırasında gerçekleşmiştir. Bu bağlamda Potidea'daki olaylar Peloponez Savaşı ile ilişkilendirilmektedir.
Savaş nedeni
Potidea, Halkidiki Yarımadası'na bağlı üç yarımadanın en güneydeki Pallene Yarımadası'nın (günümüzde Kassandra Yarımadası) kıstağında yer almaktadır. Kent, üyesi olan Korint'in bir kolonisi olarak kurulmuş olmasına karşın Atina'nın kontrolündeki Attik Delos Birliği üyesidir. Bununla birlikte anakentle bağımlılığı sürmekte, yıllık olarak atanan ve yargı – yürütme yetkilerine sahip görevliler halen Korint tarafından gönderilmektedir. Kentin hem Attik Delos Birliği üyesi, hem de Korint'e bağlı olması normal zamanda bile bazı güçlüklere yol açmaktadır. Fakat Korint'le Atina arasında gerçekleşen Sybota Deniz Muharebesi sonrasında durum Atina için daha da sıkıntılı görülmeye başlanmıştır. Bunda kuşkusuz ki savaş sonrasında Korint'e karşı Atina'da uyanan güvensizliğin etkisi vardır. Gerçekten de Korint, bir misilleme arayışındaydı. Sybota Deniz Muharebesi'yle belirgin olarak başlayan ve Atina ile Peloponez Birliği'ni savaşa götüren baskılar gelişerek devam etmekteydi. Atina, Korint'in Potidea'da bir başkaldırıyı kışkırtacağına inanmaya başlamıştı. Dahası Makedonya kralı da aynı yönde çaba harcıyordu. Aslında eskiden beri Atina'nın dostu ve müttefiki olan Makedonya'yı kendine düşman haline getiren yine Atina'dır. Atina, MÖ 434'te Perdikkas'la taht için mücadeleye giren kardeşi Philip'i ve bu çerçevede itilaf yaşanan Elimiotis (günümüzde Elimeia]] kralı Derhas'ı desteklemiş ve müttefik olmuştu. II. Perdikkas buna karşı sadece Potidea'yı değil Bottiaea (Bottia), Trakya ve Halkidiki halklarını da ayaklanmaya teşvik ediyordu. Dolayısıyla Atina'da, Potidea'da ortaya çıkacak bir ayaklanmanın, önemli ölçüde tahıl ithalatı yapılan Trakya'ya kadar çok geniş kapsamlı olarak yayılacağından endişe duyuluyordu. Bu gelişmelerin farkında olan Atina Makedonya'ya Makedonya'ya bin hoplit'ten oluşan bir kuvvet sevk etmek üzereydi. Diğer yandan Potidea üzerindeki Korint etkisine bir son vermeye kararına varılmıştır. Bu karar ve bu yöndeki uygulamalar Sybota'dan hemen sonrasına denk gelmektedir. Bu kararın ardından Potidea'dan resmi olarak, Korintli yöneticilerin kentten gönderilmesi ve gelecek yıllarda gönderilecek Korintli yetkililerin kabul edilmemesi, bunu garantilemek üzere Atina'ya rehineler gönderilmesi ve kent surlarının güneye, kıstağa bakan kesiminin yıkılması isteyen bir ültimatom verilmiştir.
Bu ültimatomu MÖ 433- 432 kışında alan Potidealılar biliyordu ki Atina'nın isteklerini geri çevirecek olurlarsa ve bu şekilde Atina'ya başkaldırırlarsa kuzeyde bir müttefikleri vardı. Potidea yine de konuyu görüşmek ve bu isteklerden vazgeçilmesini sağlamak için Atina'ya, diğer yandan da ikinci bir müttefik sağlamak üzere Sparta'ya elçiler göndermişlerdir. Atina'ya giden Potidea elçileri olumlu bir sonuç elde edemediler. Fakat Spartalılar, Atina eğer Potidea'ya saldıracak olursa Attika'yı istila edecekleri sözü verdiler. Bu haberler Potidea'ya ulaştığında komşu kentlerle birleşerek Atina'ya başkaldırmaya karar verilmiştir.
Muharebe öncesi
Makedonya için gönderilen Atina kuvvetleri General Archestratus ve dört yardımcısının komutası altında bin hoplit ve 30 gemiden oluşan bir kuvvettir. Esas görevleri Potidea'nın surlarının yıkılmasını sağlamak ve rehinler almaktı. Ordunun ve filonun denize açılması muhtemelen MÖ 433 yılı Nisan ayı ortalarıdır. Bu haber alınır alınmaz Potidea da savaş hazırlıklarına başladı ve Halkidiki kentleri ile Bottia ile birlikte ayaklanmaya gittiler. Bu arada Perdikkas, sahil kesiminde yaşayan Halkidiki halkını, kentlerini terk ederek daha iç kesimdeki Olynthus'a çekilmek konusunda ikna etmiştir.
Archestratus kuvvetleri Trakya kıyılarında karaya çıktıklarında bölge zaten ayaklanmıştır. Komutanları, aynı anda hem Potidea ile hem de Makedonya ile savaşacak kadar adamı olmadığını düşünerek önce Makedonya üzerine yürümeye karar vermiştir. Derhas'ın ordusu zaten Makedonya'yı batıdan istilaya başlamıştı. Archestratus'un bu kararı diğer yandan, Korint'in gönüllüler ve Peloponez'li paralı asker olarak 600 hoplit ve 400 hafif piyadeden oluşan Aristeus komutasında bir kuvvetin Potidea'ya ulaştırması için gereken zamanı sağlamıştır. Bu kuvvetler Potidea Ayaklanması'ndan dört gün sonra kente ulaşmışlardır. Korint'in gönderdiği askerî birliğin esas olarak Korintli gönüllülerden olması, kendisini Otuz Yıl Barışını ihlal etmiş olmaktan korumak içindi. Bu kuvvetin yolda olduğunu öğrenince Archestratus Atina'ya haber ulaştırmıştır. Atina, 40 gemi ile 2 bin hoplitten oluşan ilave bir kuvveti II. Kallias komutasında bölgeye gönderdi. İkinci ordu da ilk gönderilen kuvvetlere katılmış, Therma'yı ele geçirip Makedonya'nın Pydna kentini kuşatmıştır. Sert bir kuşatmanın sonunda, zaten ülkesi diğer yandan da saldırı altındaki Perdikkas'la uzlaşmaya varıldı.
Bu uzlaşmanın bir sonucu da bölgedeki kentlerden 3 bin hoplitle ve 600 Makedonya süvarisinin Atina ordusuna katılması olmuştur. Bu kuvvetler daha sonra kıyı boyunca ilerleyerek Potidea'ya ulaştılar. Fakat bu arada Makedonya Kralı Perdikkas taraf değiştirmiştir. Bununla birlikte Makedonya süvarisi yine de Atina ordusu kontrolünde kalmış olmalıdır.
Muharebe
Tarih çalışması esas olarak Peloponez Savaşı'nı konu alan, ama öncesindeki gelişmeleri de ayrıntılı olarak yazan Tukididis'in verdiği bilgilere göre, iki kademede gönderilen Atina birlikleri toplam üç bin hoplitten oluşmaktadır. Bu kuvvetlere Makedonya'dan katılan hoplit sayısı 3 bindir ve 600 süvari vardır. Ancak Atina kuvvetlerinin Potidea üzerine yürümeden önceki harekâtlardaki kayıpları hakkında Tukididis bir bilgi vermemektedir. Bu durumda bu muharebeye katılan Atina ve yanlarındaki güçler 6 bin hoplitten az ve 600 süvari olmalıdır. Potidea – Korint ve yardıma gelen kuvvetler ise daha belirsizdir. Korint kuvvetlerinin 600 hoplit ve 400 hafif piyadeden oluştuğunu Tukididis vermektedir. Ancak Potidea ve diğer katılımları vermez.
Potidea'da savunmaya hazırlanan birlikler, Potidea kuvvetleri yanında Korint, Halkidiki ve Makedonya kuvvetleridir. Tüm piyade birlikleri komutanı olarak Aristeus seçildi. Süvarilerin komutası ise yerine bir generalini vekil bırakarak Potidea'ya gelen Perdikkas'a verilmiştir. Aristeus'un planına göre eldeki tüm birlikler, iki görev kuvveti olarak ayrıldılar. Korint ve Potidea birlikleri kentin hemen kuzeyinde kıstakta savunma durumu aldılar. Halkidiki ve Makedonya birlikleri ile Perdikkas'dan 200 süvari ise kentin yaklaşık 11 km. kuzeydoğusundaki Olynthus'da, kıstağın dışında tertibat almışlardır. Bu kent, Perdikkas'ın önerisini benimseyen Halkidikililer tarafından tahkim edilmişti. Bu hareket tarzından amaç, Atina ordusunu kent dışında karşılamak ve kıstaktaki savunmaya saldırıldığında onlara geriden saldırmaktı. Ancak bu plan Atina komutanlığı tarafından fark edilmiş, General Kallias ve dört yardımcısı komutasında Makedonya süvarisi ve bir kısım müttefik kuvvetler Olynthus'a gönderilerek önlem alınmıştır. Bu şekilde savunma planının en önemli parçası boşa çıkarılmış oldu.
Geri hattını güven altına alan Atina ordusu MÖ 432 yılının muhtemelen haziran ayında, kıstaktaki ana savunma kuvvetlerine saldırıya geçmiştir. Savunmanın Aristeus komutasındaki Korint kesimi başarılı bir muharebe vermiş karşısındaki kuvvetlerin saflarını yarmış, onları hatırı sayılır bir mesafe kovalamıştır. Fakat diğer tüm hatlarında Atina ordusu galip gelmiştir. Bu kesimdeki Potidealı ve Peloponezli kuvvetler geri çekilerek kent surları gerisine sığındılar. Bu durumda Aristides yoğun okçu taarruzu altında deniz kıyısından kente çekilmek zorunda kalmıştır.Olynthus'taki kuvvetler de durum üzerine kente çekilmişlerdir. Bu arada Makedon süvarileri Atina safına geçmişlerdir. Atina'nın kesin galibiyetiyle sonuçlanan bu muharebede Atina kayıpları General II. Kallias da aralarında olmak üzere 150 kişidir. Potidea ve müttefiklerinin kayıpları ise 300 kişidir. Muharebedeki Atina kayıplarının muhtemelen çok büyük bir bölümü Aristeus'un komuta ettiği kesimde olmuştur.
Kuşatma
Zaferlerini kutladıktan sonra Atina ordusu Potidea'yı kuşatma altına almak için hazırlıklara başlamıştır. Başlangıçta kıstakta, kentin kuzeyinde bir duvar ördüler. Ancak kentten yapılabilecek bir huruç karşısında durumlarını korumaya yeter sayıda asker olmadığını düşünerek daha sonra kentin güneyine de bir duvar inşa edilmiştir. Zaten güçlerinin yetersiz olduğunu düşündüklerinden kente karşı bir harekete de girşmediler. Bu endişe Atina'ya bildirildiğinde General komutasında 600 hoplitten oluşan üçüncü bir takviye kuvveti kuşatmaya gönderilmiştir. Deniz yoluyla gönderilen bu kuvvetler Pallene Yarımadası'nda Potidea'nın güney kesimine çıkarıldılar. Çevreyi yağmalayıp yakıp yıkarak kente yürüdüler ve güneyde bir dizi kuşatma amaçlı tahkimat inşa ettiler. Böylece donanmaının da katkısıyla kent bütünüyle kuşatılmış oldu. Bunun ardından Phormio, emrindeki 600 adamla bazı yerleşimleri istila ederken Halkidiki'nin genelini ve Bottia'yı yağmalamıştır.
Korint kuvvetleri komutanı Aristeus, kentin kuşatma altında daha fazla dayanma umudu olmadığını düşünerek, kentin savunması için kendi komutasında 500 kişilik bir kuvveti geride bırakarak tüm kuvvetlerin ve sivil halkın denizden tahliyesini önermiştir. Bu önerisinin kabul edilmesi üzerine kentten çıkarak savunmaya dışarıdan destek olmaya çalıştı. Yanında bir kısım Halkidikili savaşçı vardı ve destek birliği gönderilmesi için Peloponez Birliği'ne haber gönderebilmeye çalışıyordu.
Kent, yıl boyu kuşatma altında dayanmıştır. Kuşatmadan sonuç alınamaması Atina'yı yeni bir kuvveti harekete geçirmeye yöneltmiştir. Oluşturulan yeni kuvvet 4 bin hoplit ve 300 süvariden oluşuyordu. Bu kuvvetlere destek olarak 100 trireme ve 50 çeşitli tür gemilik bir deniz gücü seferber edilmiştir. Bu deniz gücü Attik Delos Birliği üyesi Midilli ve Sakız'dan Atinalı general ve devletadamı ve komutası altındadır.
Kent iki yılı aşkın süre boyunca kuşatma altında tutuldu. Bu süre boyunca gıda stokları azaldı ve uzun süre kuşatma altında tutulan her kentte olduğu gibi halka günlük olarak dağıtılan erzak miktarı muhtemelen kademe kademe azaltıldı. Atina, kentin eninde sonunda açlığa boyun eğerek teslim olacağını düşünüyordu ve kaçınılmaz olarak bu oldu. Kentte yaşayan tüm hayvanlar öldürülüp yenildikten sonradır ki Tukididis, insan eti yeme olaylarının görüldüğünü yazmaktadır.
Muharebenin kayıpları Atina için yüksek olmasa da uzun süren kuşatmanın kayıpları oldukça fazladır.
Peloponez Savaşı kararı
Henüz Potidea Kuşatması sürerken tüm Yunanistan'da Atina'nın tutumuna karşı genel bir hoşnutsuzluk gelişiyordu. Halkidiki'de bir Grek kentinin kuşatılması ve çevre yerleşimlerin yakılıp yıkılması, özellikle de Atina'nın birçok kent devletini limanlardan ve pazarlardan uzak tutması, bu kent devletlerini Peloponez Birliği'ne ve Sparta'ya yönelmeye yol açıyordu. Atina, Themistokles'in çabalarıyla Grek dünyasıın en güçlü donanmasını şimdilerde de Attik Delos Birliği'nin üyelerinden toplanan katılma paylarıyla finanse ediyor ve eşsiz finansal kaynaklara dayanarak gerektiğinde güç kullanıyordu. Böylelikle Attik Delos Birliği'ne dayanarak kendi imparatorluğunu oluşturuyordu. Artık Spata da açık açık Atina'yı bu saldırgan tutumuyla Otuz Yıl Barışını çiğnemekle suçluyordu. Ardından bir Atina heyeti Sparta'ya gitmiştir. Ancak görüşmeler olumlu bir sonuca götürülemedi. Sparta, müttefiklerinin görüşlerini aldı ve Atina'nın MÖ 432 yılında daha 14. yılında Otuz Yıl Barışı'nı çiğnediğine ve savaşa karar verildi. Bu kararın alınmasında Sparta önemli rol oynamış, müttefiklerini ikna etmişir. Çünkü Atina'nın gücünün daha fazla büyümesinden çekiniliyordu. Zaten Yunanistan'ın daha şimdiden büyük bir kısmını kontrol altına almıştı.
Değerlendirme
Politik ve askeri yönetimini Perikles'in üzerine aldığı Atina, seferin başlatılmasından hemen önce, görünüşe göre Makedonya'daki gelişmeleri ve Potidea'daki ayaklanma eğilimlerini yeterince değerlendirememiştir. General Archestratus komutası altında gönderilen bin hoplitlik birlik, daha çok bir güç gösterisi gibidir. Bu kuvvetin, Potidea'nın surları yıkması ve istenen rehineleri vermesi için yeterli olacağı düşünülüyordu. Fakat Archestratus kuvvetleri bölgeye geldiğinde zaten bölge ayaklanmış durumdaydı. Bu durumda güç gösterisinin yeterli olmayacağı, Potidea'ya karşı doğrudan kuvvet kullanımının gerekeceği açıktı. Üstelik ayaklanmış başka kentler de vardı. Yetenekli bir komutan olduğu anlaşılan Archestratus'un öncelikle zaten saldırıya uğramış olan Makedonya üzerine yürümek, bu gücü saf dışı ettikten ve ordusunu bu ülkeye saldıran güçlerle takviye ettikten sonra Potidea ile ilgilenmeye karar vermesi duruma uyan bir stratejiydi. Ne var ki Potidea üzerine yürümekteki bu gecikme Korint'in kente kuvvet gönderebilesine fırsat vermiş oldu ki bu kuvvetler kuşatmanın sonuna değin Atina'nın başına büyük sorunlar açacaktır. Korintli komutan Aristeus da yetenekli bir komutandı. Nitekim kıstaktaki muharebe kaybedilip kente çekilindiğinde süvari dışındaki tüm unsurların komutanlığı için Aristeus seçilmişti. Tukididis da askerlerinin ona bağlı olduğunu ve bu askerlerin kıstaktaki muharebede bir kahramanlık örneği verdiklerini yazmaktadır.
Kallias'ın iki bin adamıyla takviye edilen Atina kuvvetleri Makedonya'daki ayaklanmayı Derhas'ın yardımıyla bastırdıktan sonra, buradan aldığı ilave 3 bin hoplit ve 600 süvariyle Potidea yaklaşımını tutan savunmayı bozguna uğratmış ve kentin anakara yönünü kapatmışsa da, kuvvetleri bu kez kenti kuşatmak için de yeterli değildir. Bunun üzerine Atina Phormio komutasında 600 asker daha göndermiştir. Daha sonra da 4 bin hoplit ve 300 süvari Potidea'ya sevk edilmiştir. Tüm bunlar Perikles'in bu harekâta, kuvvetlerini parça parça sürmek gibi zayıf bir strateji izlediği yönünde yorumlanmaktadır. Toplamda 7.600 hoplit ve 600 süvari bu sefere katılmıştır. Sonuç olarak bu sefer Atina'ya iki bir talent gümüşe mal olan ağır bir yüktür. Fakat çok daha önemlisi kuşatmanın uzun sürmesinin Yunanistan'daki etkileridir. Peloponez Birliği üyesi kent devletleri, başta Korint olmak üzere, Atina'ya savaş ilan edilmesi yönünde öylesine güçlü bir cephe oluşturmuşlardır ki, Atina'yla savaşmak ya da Yunanistan'ı savaşa sürüklemek konusunda isteksiz olan Sparta, sonuçta bu karara uymuş ve onaylamıştır. Böylece Peloponez Savaşı'nı başlatacak olan karar alınmış oldu. Bu savaş sırasında Pers İmparatorluğu, en azından Batı Anadolu'daki hakimiyetini yeniden kurmak için, kuvvet kullanarak başaramadığını (Yunan-Pers Savaşları) bu kez, Yunanistan'daki savaş üzerinden yürüttüğü politikadan yararlanarak elde etmeye çalıştı ve bunu başarabildi. Bu sonucu elde edebilmesi, (Atina'nın İmparatorluğu'nun) çökmesiyle ve Attik Delos Birliği'nin çözülmesiyle birlikte oldu. Yunanistan'a gelince, savaşı Peloponez Birliği kazandı ama tüm Yunanistan artık yoksulluk içindeydi.
Ayrıca bakınız
Notlar
Kaynakça
- Özel
- ^ a b c d e D. Kagan, Sh.: 281
- ^ a b c D. Kagan, Sh.: 284
- ^ Jean Lallot, Albert Rijksbaron, Bernard Jacquinod, Michel Buijs, The Historical Present in Thucydides Sh.: 137
- ^ a b "Thucydides' Critique of Empire". 25 Ocak 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2013.
- ^ a b c d e f g h i "historyofwar". 4 Ocak 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2013.
- ^ a b c "Tukididis, 1.56". 29 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2013.
- ^ . 12 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2013.
- ^ a b c d "Tukididis, 1.57". 26 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2013.
- ^ Donald Kagen, The Outbreak of the Peloponnesian War Sh.: 279
- ^ a b c "Tukididis, 1.58". 26 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2013.
- ^ a b "Tukididis, 1.59". 29 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2013.
- ^ D. Kagan, Sh.: 280
- ^ "Tukididis, 1.60". 29 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2013.
- ^ a b c "Tukididis, 1.61". 26 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2013.
- ^ a b c d e f g "Tukididis, 1.62". 29 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2013.
- ^ a b c d "Tukididis, 1.63". 26 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2013.
- ^ a b c "Tukididis, 1.64". 26 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2013.
- ^ a b c "Tukididis, 1.65". 29 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2013.
- ^ a b "Tukididis, 2.70". 24 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2013.
- ^ Vassiliki Pothou,Georg Rechenauer, Thucydides, a Violent Teacher?: History and Its Representations Sh.: 112
- ^ "Tukididis, 1.67". 28 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2013.
- ^ "Tukididis, 1.72". 30 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2013.
- ^ "Tukididis, 1.87". 29 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2013.
- ^ "Tukididis, 1.88". 29 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2013.
- Genel
- Tukididis, The Peloponnesian War – 1.56 - 88 23 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Siege of Potidaiai 432 – 430 B. C. 4 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – historyofwar.org
- Donald Kagan, The Outbreak of the Peloponnesian War Part Four
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Potidea Muharebesi MO 432 yilinda Halkidiki Yarimadasi ndaki Potidea kenti nin Atina nin dayatmalarina karsi baslattigi bir ayaklanmadir Ayaklanmanin ardindan bir Atina birligi bolgeye gonderilmis kent disinda gerceklesen muharebenin ardindan kent kusatilmistir Cesitli kaynaklarda olay Potidea Ayaklanmasi ya da Potidea Kusatmasi olarak da yer almaktadir Potidea MuharebesiPeloponez SavasiPotidea Muharebesi Atinalilar Korintlilere karsi Alkibiadis i kurtaran Sokrates sahnesi 18 yuzyil gravuru TarihAyaklanma Nisan MO 432 Muharebe Haziran MO 432BolgePotidea YunanistanSonucAtina galibiyetiTaraflarKorint Potidea Halkidiki MakedonyaAtinaKomutanlar ve liderlerII Kallias olu KayiplarMuharebe 300 Kusatma bilinmiyorMuharebe 150 Kusatma bilinmiyor Atina Sybota Deniz Muharebesi nden hemen sonra bu girisiminde amacina ulasmasi engellenen Korint in kendisine karsi bir misillemede bulunacagindan endise duymaktaydi Bu misilleme bir Korint kolonisi olan Potidea da beklendi ve kentin Korint le bagliligi kesilmeye calisildi Bu baskilar uzerine kent Atina ya baskaldirmistir Bolgeye sevk edilen Atina ordusu bunun uzerine kente ilerledi kent disindaki bir muharebede karsisindaki kuvvetleri atarak kenti kusatma altina aldi Iki yili askin sure kusatma altinda tutulan kent sonunda acliga boyun egerek teslim olmustur Potidea Ayaklanmasi savasi ve kusatmasi Peloponez Savasi nin bir muharebesi degildir Potidea da yasanan olaylar dogrudan dogruya Korint in meseleleriydi ve Peloponez Birligi bu olaylara fiilen olarak katilmamisti Bununla birlikte Sparta nin dolayisiyla Peloponez Birligi nin Atina ya savas ilan etmesi kusatma sirasinda gerceklesmistir Bu baglamda Potidea daki olaylar Peloponez Savasi ile iliskilendirilmektedir Savas nedeniHalkidiki Yarimadasi ve cevre bolgeler Potidea Halkidiki Yarimadasi na bagli uc yarimadanin en guneydeki Pallene Yarimadasi nin gunumuzde Kassandra Yarimadasi kistaginda yer almaktadir Kent uyesi olan Korint in bir kolonisi olarak kurulmus olmasina karsin Atina nin kontrolundeki Attik Delos Birligi uyesidir Bununla birlikte anakentle bagimliligi surmekte yillik olarak atanan ve yargi yurutme yetkilerine sahip gorevliler halen Korint tarafindan gonderilmektedir Kentin hem Attik Delos Birligi uyesi hem de Korint e bagli olmasi normal zamanda bile bazi gucluklere yol acmaktadir Fakat Korint le Atina arasinda gerceklesen Sybota Deniz Muharebesi sonrasinda durum Atina icin daha da sikintili gorulmeye baslanmistir Bunda kuskusuz ki savas sonrasinda Korint e karsi Atina da uyanan guvensizligin etkisi vardir Gercekten de Korint bir misilleme arayisindaydi Sybota Deniz Muharebesi yle belirgin olarak baslayan ve Atina ile Peloponez Birligi ni savasa goturen baskilar geliserek devam etmekteydi Atina Korint in Potidea da bir baskaldiriyi kiskirtacagina inanmaya baslamisti Dahasi Makedonya krali da ayni yonde caba harciyordu Aslinda eskiden beri Atina nin dostu ve muttefiki olan Makedonya yi kendine dusman haline getiren yine Atina dir Atina MO 434 te Perdikkas la taht icin mucadeleye giren kardesi Philip i ve bu cercevede itilaf yasanan Elimiotis gunumuzde Elimeia krali Derhas i desteklemis ve muttefik olmustu II Perdikkas buna karsi sadece Potidea yi degil Bottiaea Bottia Trakya ve Halkidiki halklarini da ayaklanmaya tesvik ediyordu Dolayisiyla Atina da Potidea da ortaya cikacak bir ayaklanmanin onemli olcude tahil ithalati yapilan Trakya ya kadar cok genis kapsamli olarak yayilacagindan endise duyuluyordu Bu gelismelerin farkinda olan Atina Makedonya ya Makedonya ya bin hoplit ten olusan bir kuvvet sevk etmek uzereydi Diger yandan Potidea uzerindeki Korint etkisine bir son vermeye kararina varilmistir Bu karar ve bu yondeki uygulamalar Sybota dan hemen sonrasina denk gelmektedir Bu kararin ardindan Potidea dan resmi olarak Korintli yoneticilerin kentten gonderilmesi ve gelecek yillarda gonderilecek Korintli yetkililerin kabul edilmemesi bunu garantilemek uzere Atina ya rehineler gonderilmesi ve kent surlarinin guneye kistaga bakan kesiminin yikilmasi isteyen bir ultimatom verilmistir Bu ultimatomu MO 433 432 kisinda alan Potidealilar biliyordu ki Atina nin isteklerini geri cevirecek olurlarsa ve bu sekilde Atina ya baskaldirirlarsa kuzeyde bir muttefikleri vardi Potidea yine de konuyu gorusmek ve bu isteklerden vazgecilmesini saglamak icin Atina ya diger yandan da ikinci bir muttefik saglamak uzere Sparta ya elciler gondermislerdir Atina ya giden Potidea elcileri olumlu bir sonuc elde edemediler Fakat Spartalilar Atina eger Potidea ya saldiracak olursa Attika yi istila edecekleri sozu verdiler Bu haberler Potidea ya ulastiginda komsu kentlerle birleserek Atina ya baskaldirmaya karar verilmistir Muharebe oncesiMakedonya icin gonderilen Atina kuvvetleri General Archestratus ve dort yardimcisinin komutasi altinda bin hoplit ve 30 gemiden olusan bir kuvvettir Esas gorevleri Potidea nin surlarinin yikilmasini saglamak ve rehinler almakti Ordunun ve filonun denize acilmasi muhtemelen MO 433 yili Nisan ayi ortalaridir Bu haber alinir alinmaz Potidea da savas hazirliklarina basladi ve Halkidiki kentleri ile Bottia ile birlikte ayaklanmaya gittiler Bu arada Perdikkas sahil kesiminde yasayan Halkidiki halkini kentlerini terk ederek daha ic kesimdeki Olynthus a cekilmek konusunda ikna etmistir Archestratus kuvvetleri Trakya kiyilarinda karaya ciktiklarinda bolge zaten ayaklanmistir Komutanlari ayni anda hem Potidea ile hem de Makedonya ile savasacak kadar adami olmadigini dusunerek once Makedonya uzerine yurumeye karar vermistir Derhas in ordusu zaten Makedonya yi batidan istilaya baslamisti Archestratus un bu karari diger yandan Korint in gonulluler ve Peloponez li parali asker olarak 600 hoplit ve 400 hafif piyadeden olusan Aristeus komutasinda bir kuvvetin Potidea ya ulastirmasi icin gereken zamani saglamistir Bu kuvvetler Potidea Ayaklanmasi ndan dort gun sonra kente ulasmislardir Korint in gonderdigi askeri birligin esas olarak Korintli gonullulerden olmasi kendisini Otuz Yil Barisini ihlal etmis olmaktan korumak icindi Bu kuvvetin yolda oldugunu ogrenince Archestratus Atina ya haber ulastirmistir Atina 40 gemi ile 2 bin hoplitten olusan ilave bir kuvveti II Kallias komutasinda bolgeye gonderdi Ikinci ordu da ilk gonderilen kuvvetlere katilmis Therma yi ele gecirip Makedonya nin Pydna kentini kusatmistir Sert bir kusatmanin sonunda zaten ulkesi diger yandan da saldiri altindaki Perdikkas la uzlasmaya varildi Bu uzlasmanin bir sonucu da bolgedeki kentlerden 3 bin hoplitle ve 600 Makedonya suvarisinin Atina ordusuna katilmasi olmustur Bu kuvvetler daha sonra kiyi boyunca ilerleyerek Potidea ya ulastilar Fakat bu arada Makedonya Krali Perdikkas taraf degistirmistir Bununla birlikte Makedonya suvarisi yine de Atina ordusu kontrolunde kalmis olmalidir MuharebeHoplit Tarih calismasi esas olarak Peloponez Savasi ni konu alan ama oncesindeki gelismeleri de ayrintili olarak yazan Tukididis in verdigi bilgilere gore iki kademede gonderilen Atina birlikleri toplam uc bin hoplitten olusmaktadir Bu kuvvetlere Makedonya dan katilan hoplit sayisi 3 bindir ve 600 suvari vardir Ancak Atina kuvvetlerinin Potidea uzerine yurumeden onceki harekatlardaki kayiplari hakkinda Tukididis bir bilgi vermemektedir Bu durumda bu muharebeye katilan Atina ve yanlarindaki gucler 6 bin hoplitten az ve 600 suvari olmalidir Potidea Korint ve yardima gelen kuvvetler ise daha belirsizdir Korint kuvvetlerinin 600 hoplit ve 400 hafif piyadeden olustugunu Tukididis vermektedir Ancak Potidea ve diger katilimlari vermez Potidea da savunmaya hazirlanan birlikler Potidea kuvvetleri yaninda Korint Halkidiki ve Makedonya kuvvetleridir Tum piyade birlikleri komutani olarak Aristeus secildi Suvarilerin komutasi ise yerine bir generalini vekil birakarak Potidea ya gelen Perdikkas a verilmistir Aristeus un planina gore eldeki tum birlikler iki gorev kuvveti olarak ayrildilar Korint ve Potidea birlikleri kentin hemen kuzeyinde kistakta savunma durumu aldilar Halkidiki ve Makedonya birlikleri ile Perdikkas dan 200 suvari ise kentin yaklasik 11 km kuzeydogusundaki Olynthus da kistagin disinda tertibat almislardir Bu kent Perdikkas in onerisini benimseyen Halkidikililer tarafindan tahkim edilmisti Bu hareket tarzindan amac Atina ordusunu kent disinda karsilamak ve kistaktaki savunmaya saldirildiginda onlara geriden saldirmakti Ancak bu plan Atina komutanligi tarafindan fark edilmis General Kallias ve dort yardimcisi komutasinda Makedonya suvarisi ve bir kisim muttefik kuvvetler Olynthus a gonderilerek onlem alinmistir Bu sekilde savunma planinin en onemli parcasi bosa cikarilmis oldu Geri hattini guven altina alan Atina ordusu MO 432 yilinin muhtemelen haziran ayinda kistaktaki ana savunma kuvvetlerine saldiriya gecmistir Savunmanin Aristeus komutasindaki Korint kesimi basarili bir muharebe vermis karsisindaki kuvvetlerin saflarini yarmis onlari hatiri sayilir bir mesafe kovalamistir Fakat diger tum hatlarinda Atina ordusu galip gelmistir Bu kesimdeki Potideali ve Peloponezli kuvvetler geri cekilerek kent surlari gerisine sigindilar Bu durumda Aristides yogun okcu taarruzu altinda deniz kiyisindan kente cekilmek zorunda kalmistir Olynthus taki kuvvetler de durum uzerine kente cekilmislerdir Bu arada Makedon suvarileri Atina safina gecmislerdir Atina nin kesin galibiyetiyle sonuclanan bu muharebede Atina kayiplari General II Kallias da aralarinda olmak uzere 150 kisidir Potidea ve muttefiklerinin kayiplari ise 300 kisidir Muharebedeki Atina kayiplarinin muhtemelen cok buyuk bir bolumu Aristeus un komuta ettigi kesimde olmustur KusatmaZaferlerini kutladiktan sonra Atina ordusu Potidea yi kusatma altina almak icin hazirliklara baslamistir Baslangicta kistakta kentin kuzeyinde bir duvar orduler Ancak kentten yapilabilecek bir huruc karsisinda durumlarini korumaya yeter sayida asker olmadigini dusunerek daha sonra kentin guneyine de bir duvar insa edilmistir Zaten guclerinin yetersiz oldugunu dusunduklerinden kente karsi bir harekete de girsmediler Bu endise Atina ya bildirildiginde General komutasinda 600 hoplitten olusan ucuncu bir takviye kuvveti kusatmaya gonderilmistir Deniz yoluyla gonderilen bu kuvvetler Pallene Yarimadasi nda Potidea nin guney kesimine cikarildilar Cevreyi yagmalayip yakip yikarak kente yuruduler ve guneyde bir dizi kusatma amacli tahkimat insa ettiler Boylece donanmainin da katkisiyla kent butunuyle kusatilmis oldu Bunun ardindan Phormio emrindeki 600 adamla bazi yerlesimleri istila ederken Halkidiki nin genelini ve Bottia yi yagmalamistir Korint kuvvetleri komutani Aristeus kentin kusatma altinda daha fazla dayanma umudu olmadigini dusunerek kentin savunmasi icin kendi komutasinda 500 kisilik bir kuvveti geride birakarak tum kuvvetlerin ve sivil halkin denizden tahliyesini onermistir Bu onerisinin kabul edilmesi uzerine kentten cikarak savunmaya disaridan destek olmaya calisti Yaninda bir kisim Halkidikili savasci vardi ve destek birligi gonderilmesi icin Peloponez Birligi ne haber gonderebilmeye calisiyordu Kent yil boyu kusatma altinda dayanmistir Kusatmadan sonuc alinamamasi Atina yi yeni bir kuvveti harekete gecirmeye yoneltmistir Olusturulan yeni kuvvet 4 bin hoplit ve 300 suvariden olusuyordu Bu kuvvetlere destek olarak 100 trireme ve 50 cesitli tur gemilik bir deniz gucu seferber edilmistir Bu deniz gucu Attik Delos Birligi uyesi Midilli ve Sakiz dan Atinali general ve devletadami ve komutasi altindadir Kent iki yili askin sure boyunca kusatma altinda tutuldu Bu sure boyunca gida stoklari azaldi ve uzun sure kusatma altinda tutulan her kentte oldugu gibi halka gunluk olarak dagitilan erzak miktari muhtemelen kademe kademe azaltildi Atina kentin eninde sonunda acliga boyun egerek teslim olacagini dusunuyordu ve kacinilmaz olarak bu oldu Kentte yasayan tum hayvanlar oldurulup yenildikten sonradir ki Tukididis insan eti yeme olaylarinin goruldugunu yazmaktadir Muharebenin kayiplari Atina icin yuksek olmasa da uzun suren kusatmanin kayiplari oldukca fazladir Peloponez Savasi karariHenuz Potidea Kusatmasi surerken tum Yunanistan da Atina nin tutumuna karsi genel bir hosnutsuzluk gelisiyordu Halkidiki de bir Grek kentinin kusatilmasi ve cevre yerlesimlerin yakilip yikilmasi ozellikle de Atina nin bircok kent devletini limanlardan ve pazarlardan uzak tutmasi bu kent devletlerini Peloponez Birligi ne ve Sparta ya yonelmeye yol aciyordu Atina Themistokles in cabalariyla Grek dunyasiin en guclu donanmasini simdilerde de Attik Delos Birligi nin uyelerinden toplanan katilma paylariyla finanse ediyor ve essiz finansal kaynaklara dayanarak gerektiginde guc kullaniyordu Boylelikle Attik Delos Birligi ne dayanarak kendi imparatorlugunu olusturuyordu Artik Spata da acik acik Atina yi bu saldirgan tutumuyla Otuz Yil Barisini cignemekle sucluyordu Ardindan bir Atina heyeti Sparta ya gitmistir Ancak gorusmeler olumlu bir sonuca goturulemedi Sparta muttefiklerinin goruslerini aldi ve Atina nin MO 432 yilinda daha 14 yilinda Otuz Yil Barisi ni cignedigine ve savasa karar verildi Bu kararin alinmasinda Sparta onemli rol oynamis muttefiklerini ikna etmisir Cunku Atina nin gucunun daha fazla buyumesinden cekiniliyordu Zaten Yunanistan in daha simdiden buyuk bir kismini kontrol altina almisti DegerlendirmePolitik ve askeri yonetimini Perikles in uzerine aldigi Atina seferin baslatilmasindan hemen once gorunuse gore Makedonya daki gelismeleri ve Potidea daki ayaklanma egilimlerini yeterince degerlendirememistir General Archestratus komutasi altinda gonderilen bin hoplitlik birlik daha cok bir guc gosterisi gibidir Bu kuvvetin Potidea nin surlari yikmasi ve istenen rehineleri vermesi icin yeterli olacagi dusunuluyordu Fakat Archestratus kuvvetleri bolgeye geldiginde zaten bolge ayaklanmis durumdaydi Bu durumda guc gosterisinin yeterli olmayacagi Potidea ya karsi dogrudan kuvvet kullaniminin gerekecegi acikti Ustelik ayaklanmis baska kentler de vardi Yetenekli bir komutan oldugu anlasilan Archestratus un oncelikle zaten saldiriya ugramis olan Makedonya uzerine yurumek bu gucu saf disi ettikten ve ordusunu bu ulkeye saldiran guclerle takviye ettikten sonra Potidea ile ilgilenmeye karar vermesi duruma uyan bir stratejiydi Ne var ki Potidea uzerine yurumekteki bu gecikme Korint in kente kuvvet gonderebilesine firsat vermis oldu ki bu kuvvetler kusatmanin sonuna degin Atina nin basina buyuk sorunlar acacaktir Korintli komutan Aristeus da yetenekli bir komutandi Nitekim kistaktaki muharebe kaybedilip kente cekilindiginde suvari disindaki tum unsurlarin komutanligi icin Aristeus secilmisti Tukididis da askerlerinin ona bagli oldugunu ve bu askerlerin kistaktaki muharebede bir kahramanlik ornegi verdiklerini yazmaktadir Kallias in iki bin adamiyla takviye edilen Atina kuvvetleri Makedonya daki ayaklanmayi Derhas in yardimiyla bastirdiktan sonra buradan aldigi ilave 3 bin hoplit ve 600 suvariyle Potidea yaklasimini tutan savunmayi bozguna ugratmis ve kentin anakara yonunu kapatmissa da kuvvetleri bu kez kenti kusatmak icin de yeterli degildir Bunun uzerine Atina Phormio komutasinda 600 asker daha gondermistir Daha sonra da 4 bin hoplit ve 300 suvari Potidea ya sevk edilmistir Tum bunlar Perikles in bu harekata kuvvetlerini parca parca surmek gibi zayif bir strateji izledigi yonunde yorumlanmaktadir Toplamda 7 600 hoplit ve 600 suvari bu sefere katilmistir Sonuc olarak bu sefer Atina ya iki bir talent gumuse mal olan agir bir yuktur Fakat cok daha onemlisi kusatmanin uzun surmesinin Yunanistan daki etkileridir Peloponez Birligi uyesi kent devletleri basta Korint olmak uzere Atina ya savas ilan edilmesi yonunde oylesine guclu bir cephe olusturmuslardir ki Atina yla savasmak ya da Yunanistan i savasa suruklemek konusunda isteksiz olan Sparta sonucta bu karara uymus ve onaylamistir Boylece Peloponez Savasi ni baslatacak olan karar alinmis oldu Bu savas sirasinda Pers Imparatorlugu en azindan Bati Anadolu daki hakimiyetini yeniden kurmak icin kuvvet kullanarak basaramadigini Yunan Pers Savaslari bu kez Yunanistan daki savas uzerinden yuruttugu politikadan yararlanarak elde etmeye calisti ve bunu basarabildi Bu sonucu elde edebilmesi Atina nin Imparatorlugu nun cokmesiyle ve Attik Delos Birligi nin cozulmesiyle birlikte oldu Yunanistan a gelince savasi Peloponez Birligi kazandi ama tum Yunanistan artik yoksulluk icindeydi Ayrica bakinizPeloponez SavasiNotlar Internetten ulasilabilen bir kisim kaynakta bu rakam 1 600 olarak verilmektedir Ancak Tukididis in verdigi rakam 600 dur Internetten ulasilabilen bir kisim kaynakta bu rakam da 1 600 olarak verilmektedir Ancak Tukididis in verdigi rakam 600 dur KaynakcaOzel a b c d e D Kagan Sh 281 a b c D Kagan Sh 284 Jean Lallot Albert Rijksbaron Bernard Jacquinod Michel Buijs The Historical Present in Thucydides Sh 137 a b Thucydides Critique of Empire 25 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2013 a b c d e f g h i historyofwar 4 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2013 a b c Tukididis 1 56 29 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2013 12 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ocak 2013 a b c d Tukididis 1 57 26 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2013 Donald Kagen The Outbreak of the Peloponnesian War Sh 279 a b c Tukididis 1 58 26 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2013 a b Tukididis 1 59 29 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2013 D Kagan Sh 280 Tukididis 1 60 29 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2013 a b c Tukididis 1 61 26 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2013 a b c d e f g Tukididis 1 62 29 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2013 a b c d Tukididis 1 63 26 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2013 a b c Tukididis 1 64 26 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2013 a b c Tukididis 1 65 29 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2013 a b Tukididis 2 70 24 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2013 Vassiliki Pothou Georg Rechenauer Thucydides a Violent Teacher History and Its RepresentationsSh 112 Tukididis 1 67 28 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2013 Tukididis 1 72 30 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2013 Tukididis 1 87 29 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2013 Tukididis 1 88 29 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2013 GenelTukididis The Peloponnesian War 1 56 88 23 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siege of Potidaiai 432 430 B C 4 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde historyofwar org Donald Kagan The Outbreak of the Peloponnesian War Part Four