Prenk Paşa (Arnavutça: Prênk Bibë Doda, 1860–1920) Jön Türklerin Katolik üyesi ve Arnavutluk Prensliği politikacısı.
Biyografik arka plan
Prenk, 1860 yılında Merdita bölgesinin önde gelen ailesi olan Conmarkay kabilesinden Bib Doda Paşa'nın oğlu olarak Uruş'ta doğdu. 1878'de Prizren İttifakı'nın liderleri arasındaydı. Gjergj Fişta daha sonra onu epik başyapıtı Lahuta e Malcís 'de canlandıracaktı.
Prenk, Osmanlı hükûmeti tarafından Anadolu'ya sürüldü ve daha sonra Sultan II. Abdülhamid'in sarayında tuğgenerallik görevine verildi. İstanbul'dayken Jön Türklerin bir üyesi olmuştu. 1908'de Jön Türk Devrimi'nden sonra serbest bırakıldı ve yeni Osmanlı hükûmeti Prenk'in özgürlüğünün Merdita kabilesinin desteğini kazanmasına yardımcı olacağını düşündü. Yerel Müslüman ve Hristiyan Arnavut dağlılar (Malisyalılar), Prenk'in dönüşünü Osmanlı Anayasasından daha önemli olarak gördüler. Yerel aşiret reislerinin baskısı altındaki İşkodra'daki yerel İttihat ve Terakki (İTC) şubesi, yeni anayasal hükûmeti desteklemesi karşılığında Prenk'in Merdita için serbest bırakılmasını sağlamayı seçti.
Sürgünden dönüş
Prenk Paşa'nın Merdita'ya dönüşü, İşkodra'yı Jön Türk üyeleriyle görüşmek ve sadrazam'a yeni hükûmet için aşiretlerin desteğini kazanmak ve Merdita'da bir İTC şubesi oluşturmak için çalışacağı konusunda telgraf çekmekten ibaretti. Hükûmete bölgeyi adil bir şekilde yönetmesini tavsiye ederken, aşiret ve yerel vali ile olan ilişkisindeki belirsizlikleri de dile getirdi. Bölgeye dönersek, Prenk Paşa iki İTC üyesiyle birlikte 30 eylül'de Aziz Paul kilisesinde Merdita'nın beş bayraktarının (2500 erkek) üyeleriyle bir araya geldi ve burada başrahip ile birlikte 28 Mart 1909 çarşamba gününe kadar kan davalarının sona ermesi üzerine bir konuşma yaptı. Toplantıda hazır bulunan bir İngiliz gezgini olan , Osmanlı fesi ve üniforması giymiş Prenk Paşa'nın otuz yıllık sürgünden sonra çevresinde huzursuz ve garip hissettiğini fark etti; örneğin, gelişini selamlayan diğer kabile üyelerinin silah sesine şaşkınlıkla geri tepmek gibi. 1908 Manastır Arnavut alfabesi Kongresi sırasında Prenk Paşa, iletişim ve ticaret için pratik gördüğü Başkimi Alfabesi için bir destek telgrafı gönderdi.
Prenk Paşa, 31 Mart Olayı sırasında, ayaklanmayı ve bu duyguları bastırmak için kabilesinden yardım teklif etti, burada Hamidiye rejiminin İTC'ye sadakatten ziyade geri dönebileceğine dair korkular vardı. 1911 yılına gelindiğinde Prenk Paşa, Osmanlı parlamentosunda bir milletvekiliydi ve İstanbul'daki Avusturya-Macaristan büyükelçisi 'ye Arnavutluk'un komşuları Bulgaristan, Karadağ ve Sırbistan tarafından bölünmesi konusundaki endişelerini dile getirmişti.
1918'de Prenk Paşa, Dıraç Kongresi'ne katıldı ve Dıraç Hükûmeti'nin başkan yardımcılığına seçildi. 1919'da Yugoslavya Başbakanı Nikola Paşiç tarafından hazırlanan bir pusuda öldü.
Kaynaklar
- ^ a b Vickers, Miranda (1999). Essad+Pasha+Shkod%C3%ABr&hl=nl&ei=-Pb2TfWEOoufOv6BkbQK&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCoQ6AEwAA#v=onepage&q&f=false The Albanians: a modern history. : I.B.Tauris. s. 103. ISBN . 27 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Haziran 2011.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Nisan 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Aralık 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Prenk Pasa Arnavutca Prenk Bibe Doda 1860 1920 Jon Turklerin Katolik uyesi ve Arnavutluk Prensligi politikacisi Preng PasaBiyografik arka planPrenk 1860 yilinda Merdita bolgesinin onde gelen ailesi olan Conmarkay kabilesinden Bib Doda Pasa nin oglu olarak Urus ta dogdu 1878 de Prizren Ittifaki nin liderleri arasindaydi Gjergj Fista daha sonra onu epik basyapiti Lahuta e Malcis de canlandiracakti Prenk Osmanli hukumeti tarafindan Anadolu ya suruldu ve daha sonra Sultan II Abdulhamid in sarayinda tuggenerallik gorevine verildi Istanbul dayken Jon Turklerin bir uyesi olmustu 1908 de Jon Turk Devrimi nden sonra serbest birakildi ve yeni Osmanli hukumeti Prenk in ozgurlugunun Merdita kabilesinin destegini kazanmasina yardimci olacagini dusundu Yerel Musluman ve Hristiyan Arnavut daglilar Malisyalilar Prenk in donusunu Osmanli Anayasasindan daha onemli olarak gorduler Yerel asiret reislerinin baskisi altindaki Iskodra daki yerel Ittihat ve Terakki ITC subesi yeni anayasal hukumeti desteklemesi karsiliginda Prenk in Merdita icin serbest birakilmasini saglamayi secti Surgunden donusGencligi Prenk Pasa nin Merdita ya donusu Iskodra yi Jon Turk uyeleriyle gorusmek ve sadrazam a yeni hukumet icin asiretlerin destegini kazanmak ve Merdita da bir ITC subesi olusturmak icin calisacagi konusunda telgraf cekmekten ibaretti Hukumete bolgeyi adil bir sekilde yonetmesini tavsiye ederken asiret ve yerel vali ile olan iliskisindeki belirsizlikleri de dile getirdi Bolgeye donersek Prenk Pasa iki ITC uyesiyle birlikte 30 eylul de Aziz Paul kilisesinde Merdita nin bes bayraktarinin 2500 erkek uyeleriyle bir araya geldi ve burada basrahip ile birlikte 28 Mart 1909 carsamba gunune kadar kan davalarinin sona ermesi uzerine bir konusma yapti Toplantida hazir bulunan bir Ingiliz gezgini olan Osmanli fesi ve uniformasi giymis Prenk Pasa nin otuz yillik surgunden sonra cevresinde huzursuz ve garip hissettigini fark etti ornegin gelisini selamlayan diger kabile uyelerinin silah sesine saskinlikla geri tepmek gibi 1908 Manastir Arnavut alfabesi Kongresi sirasinda Prenk Pasa iletisim ve ticaret icin pratik gordugu Baskimi Alfabesi icin bir destek telgrafi gonderdi Prenk Pasa 31 Mart Olayi sirasinda ayaklanmayi ve bu duygulari bastirmak icin kabilesinden yardim teklif etti burada Hamidiye rejiminin ITC ye sadakatten ziyade geri donebilecegine dair korkular vardi 1911 yilina gelindiginde Prenk Pasa Osmanli parlamentosunda bir milletvekiliydi ve Istanbul daki Avusturya Macaristan buyukelcisi ye Arnavutluk un komsulari Bulgaristan Karadag ve Sirbistan tarafindan bolunmesi konusundaki endiselerini dile getirmisti 1918 de Prenk Pasa Dirac Kongresi ne katildi ve Dirac Hukumeti nin baskan yardimciligina secildi 1919 da Yugoslavya Basbakani Nikola Pasic tarafindan hazirlanan bir pusuda oldu Kaynaklar a b Vickers Miranda 1999 Essad Pasha Shkod C3 ABr amp hl nl amp ei Pb2TfWEOoufOv6BkbQK amp sa X amp oi book result amp ct result amp resnum 1 amp ved 0CCoQ6AEwAA v onepage amp q amp f false The Albanians a modern history I B Tauris s 103 ISBN 1860645410 27 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Haziran 2011 Arsivlenmis kopya 22 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Aralik 2021