Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Protagoras (Yunanca: Πρωταγόρας; MÖ 481 - MÖ 420), Sofistlerin en önemli ve kurucu filozoflarındandır.
| Protagoras | |
|---|---|
| Tam adı | Protagoras |
| Doğumu | MÖ 481 |
| Çağı | Sokrates öncesi filozoflar |
| Bölgesi | Antik Yunan felsefesi |
| Okulu | Sofizm |
Etkilendikleri | |
Etkiledikleri | |
Hayatı
M.Ö.481 yılında, Yunanistan'ın Abdera şehrinde doğmuştur. Hayatının bir döneminde Atina'ya taşındı ve orada Perikles'e danışmanlık yaptı. Perikles MÖ 444'te onu Thurii sömürgesi için bir anayasa yazma işini verdi. Leukippos'un öğrencisi olarak yetişmiştir.Atina'da uzun süre yaşamış ve etkinliklerde bulunmuş, agnostizm'in takipçisi olduğu için idam emri verilmiş, kitapları toplanıp yakılmıştır. Tahminen M. Ö. 411 yılında gemiyle idam edilmekten kaçarken boğularak ölmüştür.
Felsefesi
| Vikisöz'de Protagoras ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
Sofist düşüncenin genel bir eğilimi olarak Protagoras doğa felsefesine ilgi göstermez, aksine ona karşı önermelerini geliştirir. Objektif anlamda geçerli bir bilginin olmadığı, yani genelgeçer bir doğrunun olamayacağı önermesi sofist felsefenin genel düşüncesidir ve Protagoras bunu, Heraklitos'un Her şey değişir, sözünden hareketle kanıtlar. Bundan Protagoras, eğer her şey değişiyorsa hiçbir şey kesin anlamda belirli bir şey olamaz sonucunu çıkarır. Dolayısıyla belirli bir bilginin herkes için aynı anlamda bir kesinlik taşıması ve doğru olması söz konusu olamaz.
Bilgilerimiz, nesnelerin değişimlerine ve o andaki duyumlarımıza bağlı olarak meydana gelir. Bu nedenle Protagoras bunları doxa'lar (sanılar) olarak adlandırmaktadır. Her sanı, belirli duyumlarla onu ortaya koyan kişi için doğrudur. Bunun anlamı bilginin görelileştirilmesi ve merkeze insan ögesinin konulmasıdır. Nitekim Protagoras'un ünlü sözü;
"İnsan her şeyin, var olan şeylerin var olduklarının ve var olmayan şeylerin var olmadıklarının, ölçüsüdür" şeklindedir.
Protagoras, insan aklını sorguya çekmiş, bir yandan soyut spekülasyonun önüne geçerken, bir yandan da insan aklının kendi üzerine düşünme gücünü gözler önüne sermiştir. Pratik bir bilgeliğe sahip bir kişi olarak da, insana boş, sonuçsuz araştırmalardan, kendisine dönme çağrısı yapmış ve insanı dünyasının merkezine yerleştirmiştir. Felsefe tarihi içinde insan felsefesi olarak adlandırılan eğilimin öncüsü bu anlamda Protagoras'tır. Bilgi, doğruluk ve değeri tümüyle göreli kılan, şeylerin insanlara göründüğü gibi olduğunu savunan Protagoras, Tanrı konusunda agnostik bir tavır almıştır.
Kaynakça
- ^ n.a., n.a. (2020). A companion to Greeks across the ancient world. Hoboken, NJ: Oxford University Press. ISBN .
- ^ Preus, Anthony (2015). Historical Dictionary of Ancient Greek Philosophy (2. bas.). Rowman & Littlefield Publishers. ISBN .
- ^ Livingstone, Niall (2017). Athens: the city as university. Londra: Oxford University Press. ISBN .
- ^ Brentano, Franz (1988). Geschichte der griechischen Philosophie. Hamburg. ISBN .
- ^ Bell, Roslynne (2013). The Oxford handbook of childhood and education in the classical world. Oxford: Oxford University Press. ISBN .
- ^ Zilioli, Ugo (2007). Protagoras and the challenge of relativism: Plato's subtlest enemy. Aldershot, İngiltere: Ashgate Pub. ISBN .
- ^ Richter, Daniel S. (2017). The Oxford handbook of the Second Sophistic. New York, NY: Oxford University Press. ISBN .
- ^ Bartlett, Robert C. (2016). Sophistry and political philosophy : Protagoras' challenge to Socrates. Chicago, Ill.: University of Chicago Press. ISBN .
- ^ Lee, Mi-Kyoung (2005). Epistemology after Protagoras: responses to relativism in Plato, Aristotle, and Democritus. Oxford: Oxford University Press. ISBN .
- ^ Powell, Anton (1995). The Greek world. Londra: Routledge. ISBN .
- ^ Curd, Patricia (2011). The Oxford handbook of presocratic philosophy. New York: Oxford University Press. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Protagoras Yunanca Prwtagoras MO 481 MO 420 Sofistlerin en onemli ve kurucu filozoflarindandir ProtagorasTam adiProtagorasDogumuMO 481CagiSokrates oncesi filozoflarBolgesiAntik Yunan felsefesiOkuluSofizmEtkilendikleri HerakleitosEtkiledikleri Sofizm RolativizmHayatiM O 481 yilinda Yunanistan in Abdera sehrinde dogmustur Hayatinin bir do neminde Atina ya tasindi ve orada Perikles e danismanlik yapti Perikles MO 444 te onu Thurii somurgesi icin bir anayasa yazma isini verdi Leukippos un ogrencisi olarak yetismistir Atina da uzun sure yasamis ve etkinliklerde bulunmus agnostizm in takipcisi oldugu icin idam emri verilmis kitaplari toplanip yakilmistir Tahminen M O 411 yilinda gemiyle idam edilmekten kacarken bogularak olmustur FelsefesiVikisoz de Protagoras ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Sofist dusuncenin genel bir egilimi olarak Protagoras doga felsefesine ilgi gostermez aksine ona karsi onermelerini gelistirir Objektif anlamda gecerli bir bilginin olmadigi yani genelgecer bir dogrunun olamayacagi onermesi sofist felsefenin genel dusuncesidir ve Protagoras bunu Heraklitos un Her sey degisir sozunden hareketle kanitlar Bundan Protagoras eger her sey degisiyorsa hicbir sey kesin anlamda belirli bir sey olamaz sonucunu cikarir Dolayisiyla belirli bir bilginin herkes icin ayni anlamda bir kesinlik tasimasi ve dogru olmasi soz konusu olamaz Bilgilerimiz nesnelerin degisimlerine ve o andaki duyumlarimiza bagli olarak meydana gelir Bu nedenle Protagoras bunlari doxa lar sanilar olarak adlandirmaktadir Her sani belirli duyumlarla onu ortaya koyan kisi icin dogrudur Bunun anlami bilginin gorelilestirilmesi ve merkeze insan ogesinin konulmasidir Nitekim Protagoras un unlu sozu Insan her seyin var olan seylerin var olduklarinin ve var olmayan seylerin var olmadiklarinin olcusudur seklindedir Protagoras insan aklini sorguya cekmis bir yandan soyut spekulasyonun onune gecerken bir yandan da insan aklinin kendi uzerine dusunme gucunu gozler onune sermistir Pratik bir bilgelige sahip bir kisi olarak da insana bos sonucsuz arastirmalardan kendisine donme cagrisi yapmis ve insani dunyasinin merkezine yerlestirmistir Felsefe tarihi icinde insan felsefesi olarak adlandirilan egilimin oncusu bu anlamda Protagoras tir Bilgi dogruluk ve degeri tumuyle goreli kilan seylerin insanlara gorundugu gibi oldugunu savunan Protagoras Tanri konusunda agnostik bir tavir almistir Kaynakca n a n a 2020 A companion to Greeks across the ancient world Hoboken NJ Oxford University Press ISBN 978 1118271568 Preus Anthony 2015 Historical Dictionary of Ancient Greek Philosophy 2 bas Rowman amp Littlefield Publishers ISBN 978 1442246386 Livingstone Niall 2017 Athens the city as university Londra Oxford University Press ISBN 978 0367864675 Brentano Franz 1988 Geschichte der griechischen Philosophie Hamburg ISBN 978 3787306947 Bell Roslynne 2013 The Oxford handbook of childhood and education in the classical world Oxford Oxford University Press ISBN 978 0199781546 Zilioli Ugo 2007 Protagoras and the challenge of relativism Plato s subtlest enemy Aldershot Ingiltere Ashgate Pub ISBN 978 0754660781 Richter Daniel S 2017 The Oxford handbook of the Second Sophistic New York NY Oxford University Press ISBN 978 0199837472 Bartlett Robert C 2016 Sophistry and political philosophy Protagoras challenge to Socrates Chicago Ill University of Chicago Press ISBN 978 0226394282 Lee Mi Kyoung 2005 Epistemology after Protagoras responses to relativism in Plato Aristotle and Democritus Oxford Oxford University Press ISBN 978 0199262229 Powell Anton 1995 The Greek world Londra Routledge ISBN 978 0415060318 Curd Patricia 2011 The Oxford handbook of presocratic philosophy New York Oxford University Press ISBN 978 0199837557