Radyo frekansı (Radyo frekans da denilir) yayıncılıkta bir bilgi sinyali ile modüle edilmiş olan taşıyıcı sinyal anlamına gelir. Ancak, bu isim zamanla modüle edilsin, edilmesin, yüksek frekans anlamına da kullanılmaya başlanmıştır.
Modülasyon
Yayıncılıkta ses, görüntü ve veri gibi bilgiler daha yüksek frekanslı bir elektromanyetik dalga yardımıyla yayınlanırlar. Yüksek frekanslı dalgaya radyo frekans denilir. Bu dalga RF kısaltmasıyla gösterilir. (RF yardımıyla taşınan bilgi de ses ise AF, görüntü ise VF kısaltmasıyla gösterilir.)
RF bir vericide oluşturulur. Radyo frekans üreten devrelere osilatör denilir. Bu sinyal modüle edildikten, mikser ve yükselteçlerden geçtikten sonra yayınlanır; yani alıcılara gönderilir. Yayın ;
1. Yer vericileri ile yapılan karasal yayıncılık,
2. Yayın uydularıyla yapılan uydu yayıncılığı (DBS) veya TVRO/RRO
3. Kablo yardımıyla yapılan kablo yayıncılığı
olabilir. Genellikle, antenden yayınlanan RF dalga olarak, kablodaki RF ise sinyal olarak nitelendirilir.
RF hızı
RF hızı boşlukta ışık hızına eşittir.
Madde içinde ise hız, maddenin dieletrik özelliğine veya manyetik geçirgenliğine bağlı olarak biraz daha düşük olabilir.
Burada єb ve μb bağıl dielektrik katsayısını ve manyetik geçirgenliği göstermektedir. Yayıncılıkta kullanılan kablolarda genellikle RF boşluktakinin % 70 - 80 i kadar bir hıza sahiptir. Kablo üreticileri bu faktörü veya dielektrik bağıl katsayısını verirler.
RF sinyalinin frekans ve dalga boyu
RF için frekans spektrumu kuramsal olarak sonsuz sayılabilir. Yani her frekansta RF sinyali olabilir. Ancak, uygulamada frekans yükseldikçe bu sinyalleri üretmek güçleşmekte, ayrıca gerek atmosfer ve gerekse kabloların sınırlayıcı etkileri sebebiyle bu spektrumun ancak bir bölümünden yararlanılmaktadır.
Dalga boyu ile frekans arasında şu ilişki vardır.
Boşlukta,
Burada f ile frekans, λ ile de dalga boyu gösterilmiştir. MKS siteminde frekans birimi hertz (Hz.) dalga boyu birimi ise metredir. (m.)
Madde içinde ise
Burada c boşluktaki hız, v madde içindeki hız, λ dalga boyu ve f de frekanstır. MKS sisteminde birimler hız için m/s, dalga boyu için m. ve frekans için de Hz. dir. Hz. birimini üst katları, 103 Hz. için khz., 106 için Mhz.. ve 109 için de GHz.dir.
Yukarıdaki ilişkilerden dielektrik madde içinde hız azalırken, dalga boyunun da kısaldığı görülmektedir. Buna karşılık frekans boşlukta ve dielektrik madde içinde aynıdır.
Yayıncılıkta kullanılan frekanslar
Yayıncılıkta kullanılan RF sinyalleri uluslararası anlaşmalarla saptanmıştır.
Kullanım alanları karasal radyo ve televizyon yayıncılığının yanı sıra, uydu yayıncılığı, kablo yayıncılığı, halk bandı telsiz, avigasyon (hava trafik), navigasyon (deniz trafik), radyolink vb. çeşitli alanları kapsamaktadır.
Yayıncılıkta kullanılan bantlar tabloda gösterilmiştir. Tabloda yer alan VHF ya da UHF gibi kısaltmalar bandın kullanım alanından bağımsız olarak, bantlara verilen isimlerdir. Mesela VHF (very high frequency) 30-300 MHz. arasını, UHF (ultra high frequncy) 300 Mhz.-3 GHz. arasını ifade etmektedir.
Millî servet değerlendirmesi
Yayıncılık ve elektromanyetik dalgalarla yapılan her türlü iletişimin büyük bir süratle artması, fakat kullanılabilen RF spektrumunun aynı kalması bu spektrumun millî servet (ulusal zenginlik) olarak değerlendirilmesine yol açmaktadır. Hemen hemen her ülkede, yayına tahsis edilen bantlar dolmakta ve yeni yayıncılara uygun RF bulmak giderek zorlaşmaktadır. Bu durum Türkiye'de de en fazla büyük kentlerdeki FM radyo yayıncılarını sıkıntıya sokmaktadır. Ayrıca, çeşitli hizmetlere tahsis edilen frekansların uluslararası kongrelerde saptanması sırasında anlaşmazlıklar çıkmaktadır. Bu sebepten, frekans spektrumu da tıpkı su ya da yer altı kaynakları gibi titizlikle korunması gereken bir kaynak olarak düşünülmelidir.
Örnek (İletken içinde RF)
UHF bandı 24. kanalda yayın yapan bir televizyon vericisinin yayınladığı RF sinyalin frekansı 494-502 MHz. arasındadır (yaklaşık 500 MHz..). Bu sinyal bağıl dielektrik sabiti 1.44 olan bir kablo içinden geçerken, hızı ve dalga boyu şu şekilde hesaplanır:
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Radyo frekansi Radyo frekans da denilir yayincilikta bir bilgi sinyali ile module edilmis olan tasiyici sinyal anlamina gelir Ancak bu isim zamanla module edilsin edilmesin yuksek frekans anlamina da kullanilmaya baslanmistir ModulasyonYayincilikta ses goruntu ve veri gibi bilgiler daha yuksek frekansli bir elektromanyetik dalga yardimiyla yayinlanirlar Yuksek frekansli dalgaya radyo frekans denilir Bu dalga RF kisaltmasiyla gosterilir RF yardimiyla tasinan bilgi de ses ise AF goruntu ise VF kisaltmasiyla gosterilir RF bir vericide olusturulur Radyo frekans ureten devrelere osilator denilir Bu sinyal module edildikten mikser ve yukselteclerden gectikten sonra yayinlanir yani alicilara gonderilir Yayin 1 Yer vericileri ile yapilan karasal yayincilik 2 Yayin uydulariyla yapilan uydu yayinciligi DBS veya TVRO RRO 3 Kablo yardimiyla yapilan kablo yayinciligi olabilir Genellikle antenden yayinlanan RF dalga olarak kablodaki RF ise sinyal olarak nitelendirilir RF hiziRF hizi boslukta isik hizina esittir c 299792458 3 108m s displaystyle mathbf c 299792458 approx 3 cdot 10 8 mbox m s Madde icinde ise hiz maddenin dieletrik ozelligine veya manyetik gecirgenligine bagli olarak biraz daha dusuk olabilir v c 1mb eb displaystyle mathbf v c cdot frac 1 sqrt mu b cdot varepsilon b Burada yeb ve mb bagil dielektrik katsayisini ve manyetik gecirgenligi gostermektedir Yayincilikta kullanilan kablolarda genellikle RF bosluktakinin 70 80 i kadar bir hiza sahiptir Kablo ureticileri bu faktoru veya dielektrik bagil katsayisini verirler RF sinyalinin frekans ve dalga boyuRF icin frekans spektrumu kuramsal olarak sonsuz sayilabilir Yani her frekansta RF sinyali olabilir Ancak uygulamada frekans yukseldikce bu sinyalleri uretmek guclesmekte ayrica gerek atmosfer ve gerekse kablolarin sinirlayici etkileri sebebiyle bu spektrumun ancak bir bolumunden yararlanilmaktadir Dalga boyu ile frekans arasinda su iliski vardir Boslukta l cf displaystyle mathbf lambda frac c f Burada f ile frekans l ile de dalga boyu gosterilmistir MKS siteminde frekans birimi hertz Hz dalga boyu birimi ise metredir m Madde icinde ise l vf cf mb eb displaystyle mathbf lambda frac v f frac c f cdot sqrt mu b cdot varepsilon b Burada c bosluktaki hiz v madde icindeki hiz l dalga boyu ve f de frekanstir MKS sisteminde birimler hiz icin m s dalga boyu icin m ve frekans icin de Hz dir Hz birimini ust katlari 103 Hz icin khz 106 icin Mhz ve 109 icin de GHz dir Yukaridaki iliskilerden dielektrik madde icinde hiz azalirken dalga boyunun da kisaldigi gorulmektedir Buna karsilik frekans boslukta ve dielektrik madde icinde aynidir Yayincilikta kullanilan frekanslarYayincilikta kullanilan RF sinyalleri uluslararasi anlasmalarla saptanmistir Kullanim alanlari karasal radyo ve televizyon yayinciliginin yani sira uydu yayinciligi kablo yayinciligi halk bandi telsiz avigasyon hava trafik navigasyon deniz trafik radyolink vb cesitli alanlari kapsamaktadir Yayincilikta kullanilan bantlar tabloda gosterilmistir Tabloda yer alan VHF ya da UHF gibi kisaltmalar bandin kullanim alanindan bagimsiz olarak bantlara verilen isimlerdir Mesela VHF very high frequency 30 300 MHz arasini UHF ultra high frequncy 300 Mhz 3 GHz arasini ifade etmektedir Milli servet degerlendirmesiYayincilik ve elektromanyetik dalgalarla yapilan her turlu iletisimin buyuk bir suratle artmasi fakat kullanilabilen RF spektrumunun ayni kalmasi bu spektrumun milli servet ulusal zenginlik olarak degerlendirilmesine yol acmaktadir Hemen hemen her ulkede yayina tahsis edilen bantlar dolmakta ve yeni yayincilara uygun RF bulmak giderek zorlasmaktadir Bu durum Turkiye de de en fazla buyuk kentlerdeki FM radyo yayincilarini sikintiya sokmaktadir Ayrica cesitli hizmetlere tahsis edilen frekanslarin uluslararasi kongrelerde saptanmasi sirasinda anlasmazliklar cikmaktadir Bu sebepten frekans spektrumu da tipki su ya da yer alti kaynaklari gibi titizlikle korunmasi gereken bir kaynak olarak dusunulmelidir Ornek Iletken icinde RF UHF bandi 24 kanalda yayin yapan bir televizyon vericisinin yayinladigi RF sinyalin frekansi 494 502 MHz arasindadir yaklasik 500 MHz Bu sinyal bagil dielektrik sabiti 1 44 olan bir kablo icinden gecerken hizi ve dalga boyu su sekilde hesaplanir v c 1mb eb 3 1081 1 44 2 5 108 m s displaystyle mathbf v c cdot frac 1 sqrt mu b cdot varepsilon b frac 3 cdot 10 8 sqrt 1 cdot 1 44 2 5 cdot 10 8 mbox m s l cf mb eb 3 1085 108 1 1 44 0 5 m displaystyle mathbf lambda frac c f cdot sqrt mu b cdot varepsilon b frac 3 cdot 10 8 5 cdot 10 8 cdot sqrt 1 cdot 1 44 0 5 mbox m Ayrica bakinizModulasyon Frekans Radyo dalgalari Ara Frekans Mikser