Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rasim Özdenören (20 Mayıs 1940, Kahramanmaraş - 23 Temmuz 2022, Ankara), Türk öykü ve deneme yazarı. Alâeddin Özdenören'in ikiz kardeşi.
| Rasim Özdenören | |
|---|---|
 2017'de Özdenören | |
| Doğum | 20 Mayıs 1940 Kahramanmaraş, Türkiye |
| Ölüm | 23 Temmuz 2022 (82 yaşında) Ankara, Türkiye |
| Defin yeri | Eyüp Mezarlığı, İstanbul |
| Meslek | |
| Dil | Türkçe |
| Milliyet | Türk |
| Eğitim | İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi İstanbul Üniversitesi Gazetecilik Enstitüsü |
| Dönem | Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı |
| Tür | |
| Önemli ödülleri | T.C. Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü (2015) Necip Fazıl Kısakürek Saygı Ödülü (2016) |
Hayatı
Özdenören, ilk ve orta öğrenimini Kahramanmaraş, Malatya, Tunceli gibi Güney ve Doğu illerinde tamamlamıştır. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni ve İstanbul Üniversitesi Gazetecilik Enstitüsünü bitirdikten sonra Devlet Planlama Teşkilatında uzman olarak çalışan Özdenören, 1970 yılında araştırma amacıyla ABD’ye giderek çeşitli eyaletlerde iki yıl kadar kalmıştır. 1975 yılında Kültür Bakanlığı Bakanlık Müşavirliği görevine getirilmiş; aynı Bakanlıkta bir yıl da müfettiş olarak çalışmıştır. 1978'de istifa ederek ayrıldığı devlet memurluğuna bir süre sonra geri dönmüştür. 23 Temmuz 2022'de tedavi gördüğü Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde öldü. Mezarı Eyüpsultan Cülus Yolu üzerinde bulunan Mihrişah Valide Sultan Külliyesi haziresindedir.
Edebi kimliği
Rasim Özdenören’in, Türk edebiyatında adını duyurmaya başladığı yıllarda; köy romancılığının etkisi azalmaya, varoluşçu yazarların etkisiyse artmaya başlamıştı. Dönemin eserlerinde rastlanan ağırlıklı Batılı anlayışın[] aksine Özdenören, öykülerini çocukluğundan itibaren Anadolu’nun köy ve kasabalarında edindiği izlenimlerden yararlanarak ayrıntılı betimlemelerle ve insanın evrensel yanlarını öne çıkararak yazmıştır.
İlk gençlik yıllarından itibaren edebiyata ilgili bir arkadaş grubuna dahil olan Özdenören, bu grubun içinde sonraki yıllarda şekillenecek edebî kişiliği için önemli bir zemin bulmuştur. Özdenören’in okumaları ve edebî ilgileri büyük oranda bu arkadaş grubunda şekillenmeye başlamış; sonraki yıllarda tanıştığı Sezai Karakoç’un etkisiyle de bir bütünlük kazanmıştır.
Özdenören’in Amerika’da iki yıla yakın bir süre kalarak çağdaş dünyanın önemli merkezlerinden birini tanıması, eserlerine olumlu şekilde yansımıştır.[] Öykülerinde yerli olmak nedir, bu nasıl gerçekleştirilir, sorularına cevap aramış; hikâyelerinin kahramanlarını, gerçek hayattan almaya çalışmıştır.
İslami kimliğiyle tanınan bir öykücü olmasına rağmen eserlerinde, inandığı şeyleri okuyucusuna dayatmamaya özen göstermiş; vermek istediği mesajı öyküyü zara vermeden, akışı ve yapıyı bozmadan anlatmaya çalışmıştır. Anlatımında dili ustalıkla kullanmış; yer yer şiirsel ifadelere de yer vermiştir.[]
Çok Sesli Bir Ölüm ve Çözülme adlı hikâyeleri, televizyon filmlerine uyarlanmış; bunlardan ilki, Uluslararası Prag Televizyon Filmleri Yarışması'nda jüri özel ödülünü almıştır.
Kendisi hakkında yapılan çalışmalar
Özdenören hakkında pek çok tez, dergi özel sayısı ve kitap yazılmıştır. Kendisini anlatan tezlerden bazıları şunlardır:
- Rasim Özdenören (Eserlerinin Tematik İncelenmesi). Sağlık, Şaban, Ondokuz Mayıs Üniversitesi SBE, Samsun 1992.
- Türk Öykücülüğünde Rasim Özdenören. Eronat, Kamuran, Fırat Üniversitesi SBE, Yüksek Lisans Tezi, Elazığ 1995.
- Rasim Özdenören- Hayatı- Sanatı- Eserleri. Eryarsoy, Mehmet Nezir, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2008.
Popüler kültürdeki yeri
TRT 1'de yayımlanmış olan Yedi Güzel Adam dizisinde, Rasim Özdenören'i canlandırmıştır.
Eserleri
- Acemi Yolcu
- Açık Mektuplar
- Ansızın Yola Çıkmak
- Aşkın Diyalektiği
- Ben ve Hayat ve Ölüm
- Çapraz İlişkiler
- Çarpılmışlar, Çözülme
- Çok Sesli Bir Ölüm
- Denize Açılan Kapı
- Düşünsel Duruş
- Edebiyat ve Hayat
- Eşikte Duran İnsan
- Gül Yetiştiren Adam
- Hastalar ve Işıklar
- Hışırtı
- İki Dünya
- İmkânsız Öyküler
- İpin Ucu
- Kafa Karıştıran Kelimeler
- Kent İlişkileri
- Köpekçe Düşünceler
- Kuyu
- Müslümanca Düşünme Üzerine Denemeler
- Müslümanca Yaşamak
- Red Yazıları
- Ruhun Malzemeleri
- Siyasal İstiareler
- Toz
- Yaşadığımız Günler
- Yazı, İmge ve Gerçeklik
- Yeni Dünya Düzeninin Sefaleti
- Yeniden İnanmak
- Yumurtayı Hangi Ucundan Kırmalı
- Yüzler
Ödülleri
- 1978: İki Dünya kitabıyla Türkiye Millî Kültür Vakfı’nın Fikir Dalında Jüri Özel Ödülü
- 1984: Denize Açılan Kapı kitabı ile Yazarlar Birliği’nin Yılın Hikâyecisi Ödülü
- 1986: Ruhun Malzemeleri kitabı ile Türkiye Yazarlar Birliği’nin Deneme Ödülü
- 2008: Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türk Dil Kurumu, RTÜK’ün iştirakiyle düzenlenen Karaman Türk Dili Ödülü kapsamında "Türkçeyi Güzel ve Doğru Kullanan Edebiyatçı" Ödülü
- 2009: TBMM Üstün Hizmet Ödülü
- 2015: Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü
- 2016: Star gazetesinin düzenlediği Necip Fazıl Kısakürek Saygı Ödülü
- 2018: Bayburt Üniversitesi’nin düzenlediği 2. Dede Korkut Ödülleri kapsamında Özdenören'e “Bilge Adam Ödülü
Kaynakça
- ^ "Rasim Özdenören". Yeni Şafak. 29 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ekim 2016.
- ^ "Usta yazar Rasim Özdenören vefat etti". Anadolu Ajansı. 23 Temmuz 2022. 23 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Temmuz 2022.
- ^ Türkiye Cumhurbaşkanı. "Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödüllerinin Sahipleri Belli Oldu". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2015.
Dış bağlantılar
- Rasim ÖZDENÖREN Kişisel Sayfası17 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Twitter'da Rasim Özdenören
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Rasim Ozdenoren 20 Mayis 1940 Kahramanmaras 23 Temmuz 2022 Ankara Turk oyku ve deneme yazari Alaeddin Ozdenoren in ikiz kardesi Rasim Ozdenoren2017 de OzdenorenDogum20 Mayis 1940 1940 05 20 Kahramanmaras TurkiyeOlum23 Temmuz 2022 82 yasinda Ankara TurkiyeDefin yeriEyup Mezarligi IstanbulMeslekYazar BurokratDilTurkceMilliyetTurkEgitimIstanbul Universitesi Hukuk Fakultesi Istanbul Universitesi Gazetecilik EnstitusuDonemCumhuriyet donemi Turk edebiyatiTurOyku DenemeOnemli odulleriT C Cumhurbaskanligi Kultur ve Sanat Buyuk Odulu 2015 Necip Fazil Kisakurek Saygi Odulu 2016 HayatiOzdenoren ilk ve orta ogrenimini Kahramanmaras Malatya Tunceli gibi Guney ve Dogu illerinde tamamlamistir Istanbul Universitesi Hukuk Fakultesi ni ve Istanbul Universitesi Gazetecilik Enstitusunu bitirdikten sonra Devlet Planlama Teskilatinda uzman olarak calisan Ozdenoren 1970 yilinda arastirma amaciyla ABD ye giderek cesitli eyaletlerde iki yil kadar kalmistir 1975 yilinda Kultur Bakanligi Bakanlik Musavirligi gorevine getirilmis ayni Bakanlikta bir yil da mufettis olarak calismistir 1978 de istifa ederek ayrildigi devlet memurluguna bir sure sonra geri donmustur 23 Temmuz 2022 de tedavi gordugu Ankara Universitesi Tip Fakultesi Hastanesinde oldu Mezari Eyupsultan Culus Yolu uzerinde bulunan Mihrisah Valide Sultan Kulliyesi haziresindedir Rasim Ozdenoren in Eyup Sultan Mihrisah Valide Sultan Kulliyesi Haziresinde yer alan kabriEdebi kimligiRasim Ozdenoren in Turk edebiyatinda adini duyurmaya basladigi yillarda koy romanciliginin etkisi azalmaya varoluscu yazarlarin etkisiyse artmaya baslamisti Donemin eserlerinde rastlanan agirlikli Batili anlayisin kaynak belirtilmeli aksine Ozdenoren oykulerini cocuklugundan itibaren Anadolu nun koy ve kasabalarinda edindigi izlenimlerden yararlanarak ayrintili betimlemelerle ve insanin evrensel yanlarini one cikararak yazmistir Ilk genclik yillarindan itibaren edebiyata ilgili bir arkadas grubuna dahil olan Ozdenoren bu grubun icinde sonraki yillarda sekillenecek edebi kisiligi icin onemli bir zemin bulmustur Ozdenoren in okumalari ve edebi ilgileri buyuk oranda bu arkadas grubunda sekillenmeye baslamis sonraki yillarda tanistigi Sezai Karakoc un etkisiyle de bir butunluk kazanmistir Ozdenoren in Amerika da iki yila yakin bir sure kalarak cagdas dunyanin onemli merkezlerinden birini tanimasi eserlerine olumlu sekilde yansimistir kaynak belirtilmeli Oykulerinde yerli olmak nedir bu nasil gerceklestirilir sorularina cevap aramis hikayelerinin kahramanlarini gercek hayattan almaya calismistir Islami kimligiyle taninan bir oykucu olmasina ragmen eserlerinde inandigi seyleri okuyucusuna dayatmamaya ozen gostermis vermek istedigi mesaji oykuyu zara vermeden akisi ve yapiyi bozmadan anlatmaya calismistir Anlatiminda dili ustalikla kullanmis yer yer siirsel ifadelere de yer vermistir kaynak belirtilmeli Cok Sesli Bir Olum ve Cozulme adli hikayeleri televizyon filmlerine uyarlanmis bunlardan ilki Uluslararasi Prag Televizyon Filmleri Yarismasi nda juri ozel odulunu almistir Kendisi hakkinda yapilan calismalarOzdenoren hakkinda pek cok tez dergi ozel sayisi ve kitap yazilmistir Kendisini anlatan tezlerden bazilari sunlardir Rasim Ozdenoren Eserlerinin Tematik Incelenmesi Saglik Saban Ondokuz Mayis Universitesi SBE Samsun 1992 Turk Oykuculugunde Rasim Ozdenoren Eronat Kamuran Firat Universitesi SBE Yuksek Lisans Tezi Elazig 1995 Rasim Ozdenoren Hayati Sanati Eserleri Eryarsoy Mehmet Nezir Yuksek Lisans Tezi Istanbul 2008 Populer kulturdeki yeriTRT 1 de yayimlanmis olan Yedi Guzel Adam dizisinde Rasim Ozdenoren i canlandirmistir EserleriAcemi Yolcu Acik Mektuplar Ansizin Yola Cikmak Askin Diyalektigi Ben ve Hayat ve Olum Capraz Iliskiler Carpilmislar Cozulme Cok Sesli Bir Olum Denize Acilan Kapi Dusunsel Durus Edebiyat ve Hayat Esikte Duran Insan Gul Yetistiren Adam Hastalar ve Isiklar Hisirti Iki Dunya Imkansiz Oykuler Ipin Ucu Kafa Karistiran Kelimeler Kent Iliskileri Kopekce Dusunceler Kuyu Muslumanca Dusunme Uzerine Denemeler Muslumanca Yasamak Red Yazilari Ruhun Malzemeleri Siyasal Istiareler Toz Yasadigimiz Gunler Yazi Imge ve Gerceklik Yeni Dunya Duzeninin Sefaleti Yeniden Inanmak Yumurtayi Hangi Ucundan Kirmali YuzlerOdulleri1978 Iki Dunya kitabiyla Turkiye Milli Kultur Vakfi nin Fikir Dalinda Juri Ozel Odulu 1984 Denize Acilan Kapi kitabi ile Yazarlar Birligi nin Yilin Hikayecisi Odulu 1986 Ruhun Malzemeleri kitabi ile Turkiye Yazarlar Birligi nin Deneme Odulu 2008 Kultur ve Turizm Bakanligi Turk Dil Kurumu RTUK un istirakiyle duzenlenen Karaman Turk Dili Odulu kapsaminda Turkceyi Guzel ve Dogru Kullanan Edebiyatci Odulu 2009 TBMM Ustun Hizmet Odulu 2015 Turkiye Cumhuriyeti Cumhurbaskanligi Kultur ve Sanat Buyuk Odulu 2016 Star gazetesinin duzenledigi Necip Fazil Kisakurek Saygi Odulu 2018 Bayburt Universitesi nin duzenledigi 2 Dede Korkut Odulleri kapsaminda Ozdenoren e Bilge Adam OduluKaynakca Rasim Ozdenoren Yeni Safak 29 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ekim 2016 Usta yazar Rasim Ozdenoren vefat etti Anadolu Ajansi 23 Temmuz 2022 23 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Temmuz 2022 Turkiye Cumhurbaskani Cumhurbaskanligi Kultur ve Sanat Buyuk Odullerinin Sahipleri Belli Oldu 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ekim 2015 Dis baglantilarRasim OZDENOREN Kisisel Sayfasi17 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Twitter da Rasim Ozdenoren