Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Matteo Realdo Colombo (tahmini 1515 - 1559); İtalyan anatomist ve cerrah. Padova Üniversitesinde 1544 ve 1559 yılları arasında çalışmıştır. 1510-1515 yılları arasında pulmoner dolaşımın ilk ayrıntılı tariflemesini yapan bilim insanıdır.
İlk yılları
Realdo Colombo İtalya’da Cremona’da doğmuştur. Bir eczacının oğluydu ve ilk eğitim yılları Milano’da geçti. Giovanni Antonio Lonigo’nun yanında tıp eğitimine başladı. Venedikte onunla geçen 7 yılın sonrasında Padova şehrine gelerek tıp eğitimine burada devam etti. Padova’ya geldiği yıllar çarpıcı bir dönemdi zira ünlü hekim Andreas Vesalius meşhur eseri De humani corporis fabrica libri septum’u yayınlamıştı.
Colombo 1541 yılında Vesalius’un asistanı oldu. Vesalius’un yayınlarını kritize ettiği için 1542 yılında arkadaşlıkları sona erdi. Pisa’da anatomi eğitimine devam etmesinin ardından 1548 yılında Roma’ya geçerek hayatının kalanını burada geçirdi.
Çalışmaları
16. Yüzyılın ortalarında anatomik diseksiyon Paris’de ve kuzey İtalya’da oldukça popülerdi ve Colombo’da bu akımın içerisindeydi. Galen’in daha önce ortaya koyduğu anatomi çalışmalarını irdeleyen anatomistlerin olduğu ortamlarda yer aldı. Galen’in 1400 yıl boyunca tıbbı domine eden görüşleri Vesalius gibi Colombo tarafından da olduğu gibi kabul edilmedi ve direk gözlem amacı ile otopsi ve diseksiyonlara başvuruldu. Colombo’nun kitabı De re anatomica onun doğrudan kendi gözlemlerine dayanmakta ve 15 bölümden oluşmaktadır. 1559’da ölümünden hemen önce tamamlanan kitabın aslında dönemin ünlü ismi Michelangelo ile bitirilmesi planlanmış ancak Michelangelo’nun 5 yıl önce ölmesi nedeni ile bu işbirliği tamamlanamamıştır. Kitapta çizimlerin az olmasının nedeni de bu olarak görülmektedir.
Kitabın en önemli yanlarından biri Colombo’nun pulmoner dolaşım hakkındaki yüzlerce diseksiyona dayanan görüşlerini içermesidir. Colombo’nun pulmoner dolaşım açısından daha önce bu konuyla uğraşan iki isimden farklılıklar ortaya koyduğu muhakkaktır. Bu isimler 13. Yüzyılın ünlü Arap hekimi İbn al-Nafis ve İspanyol biyolog ve filozof Michael Servetusdur. Ibn Al-Nafis’in orijinal basılı çalışmasının günümüze ulaşmaması ve sadece bazı Arap manuskriptleri aracılığı ile bilgilere ulaşılması, Servetus’un kitabının tüm kopyalarının zamanında imha edilmiş olması nedeniyle Colombo’nun pulmomer dolaşım hakkındaki görüşleri ile birebir mukayese yapmak mümkün olmamaktadır. Galen’in M.S 175 yılında anatomi hakkında ayrıntılı çalışmasını tamamladığı zaman kan dolaşımında sağ ventrikülden sol ventriküle geçişi aradaki görünmez deliklere bağlamıştı. Vesalius ise bu konuda farklı görüşler dile getirmiş ve bunu genişleten Colombo kitabında dolaşımı kısaca şu şekilde tariflemişti;
“ Ventriküller arası septumun kan geçişinde önemli bir yere sahip olduğuna inanılmaktadır. Burada bir hata vardır. Kan pulmoner arter ile akciğere taşınmakta ve buradan hava ile beraber pulmoner ven ile kalbe gelmektedir.”
Colombo Galenik öğretideki pulmoner arter ve venin farklı miktarda kan ve hava (veya ruh) taşıdığı fikrini kabullenmemiştir. Kanın pulmoner arter vasıtası ile akciğer gittikten sonra hava ile harmanlandığını ve takiben sol ventriküle geldiğini açıklamıştır. Colombo’nun kitabı ve pulmoner sirkülasyon hakkıdaki açıklamaları 1628 yılında kan dolaşımı hakkında ayrıntılı bir kitap yayınlayan İngiliz hekim William Harvey’i de oldukça etkilemiştir. Harvey daha önce de Colombo’nun kitabını başka çalışmalarında da kullanmıştır.
Bu öncü İtalyan anatomist 1559 yılında ölmüştür.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Matteo Realdo Colombo tahmini 1515 1559 Italyan anatomist ve cerrah Padova Universitesinde 1544 ve 1559 yillari arasinda calismistir 1510 1515 yillari arasinda pulmoner dolasimin ilk ayrintili tariflemesini yapan bilim insanidir Ilk yillariRealdo Colombo Italya da Cremona da dogmustur Bir eczacinin ogluydu ve ilk egitim yillari Milano da gecti Giovanni Antonio Lonigo nun yaninda tip egitimine basladi Venedikte onunla gecen 7 yilin sonrasinda Padova sehrine gelerek tip egitimine burada devam etti Padova ya geldigi yillar carpici bir donemdi zira unlu hekim Andreas Vesalius meshur eseri De humani corporis fabrica libri septum u yayinlamisti Colombo 1541 yilinda Vesalius un asistani oldu Vesalius un yayinlarini kritize ettigi icin 1542 yilinda arkadasliklari sona erdi Pisa da anatomi egitimine devam etmesinin ardindan 1548 yilinda Roma ya gecerek hayatinin kalanini burada gecirdi Calismalari16 Yuzyilin ortalarinda anatomik diseksiyon Paris de ve kuzey Italya da oldukca populerdi ve Colombo da bu akimin icerisindeydi Galen in daha once ortaya koydugu anatomi calismalarini irdeleyen anatomistlerin oldugu ortamlarda yer aldi Galen in 1400 yil boyunca tibbi domine eden gorusleri Vesalius gibi Colombo tarafindan da oldugu gibi kabul edilmedi ve direk gozlem amaci ile otopsi ve diseksiyonlara basvuruldu Colombo nun kitabi De re anatomica onun dogrudan kendi gozlemlerine dayanmakta ve 15 bolumden olusmaktadir 1559 da olumunden hemen once tamamlanan kitabin aslinda donemin unlu ismi Michelangelo ile bitirilmesi planlanmis ancak Michelangelo nun 5 yil once olmesi nedeni ile bu isbirligi tamamlanamamistir Kitapta cizimlerin az olmasinin nedeni de bu olarak gorulmektedir De re anatomica kitabinin kapagi Kitabin en onemli yanlarindan biri Colombo nun pulmoner dolasim hakkindaki yuzlerce diseksiyona dayanan goruslerini icermesidir Colombo nun pulmoner dolasim acisindan daha once bu konuyla ugrasan iki isimden farkliliklar ortaya koydugu muhakkaktir Bu isimler 13 Yuzyilin unlu Arap hekimi Ibn al Nafis ve Ispanyol biyolog ve filozof Michael Servetusdur Ibn Al Nafis in orijinal basili calismasinin gunumuze ulasmamasi ve sadece bazi Arap manuskriptleri araciligi ile bilgilere ulasilmasi Servetus un kitabinin tum kopyalarinin zamaninda imha edilmis olmasi nedeniyle Colombo nun pulmomer dolasim hakkindaki gorusleri ile birebir mukayese yapmak mumkun olmamaktadir Galen in M S 175 yilinda anatomi hakkinda ayrintili calismasini tamamladigi zaman kan dolasiminda sag ventrikulden sol ventrikule gecisi aradaki gorunmez deliklere baglamisti Vesalius ise bu konuda farkli gorusler dile getirmis ve bunu genisleten Colombo kitabinda dolasimi kisaca su sekilde tariflemisti Ventrikuller arasi septumun kan gecisinde onemli bir yere sahip olduguna inanilmaktadir Burada bir hata vardir Kan pulmoner arter ile akcigere tasinmakta ve buradan hava ile beraber pulmoner ven ile kalbe gelmektedir Colombo Galenik ogretideki pulmoner arter ve venin farkli miktarda kan ve hava veya ruh tasidigi fikrini kabullenmemistir Kanin pulmoner arter vasitasi ile akciger gittikten sonra hava ile harmanlandigini ve takiben sol ventrikule geldigini aciklamistir Colombo nun kitabi ve pulmoner sirkulasyon hakkidaki aciklamalari 1628 yilinda kan dolasimi hakkinda ayrintili bir kitap yayinlayan Ingiliz hekim William Harvey i de oldukca etkilemistir Harvey daha once de Colombo nun kitabini baska calismalarinda da kullanmistir Bu oncu Italyan anatomist 1559 yilinda olmustur Kaynakca a b 23 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Agustos 2021 a b 23 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Agustos 2021