Recaizade Mahmud Ekrem (Osmanlı Türkçesi: رجاﺋﻰ زاده محمود اكرم; d. 1 Mart 1847, İstanbul - 31 Ocak 1914, İstanbul), Türk şair ve yazardır. 19. yüzyıl (Osmanlı dönemi Türk edebiyatının) önde gelen isimlerindendir.
Recaizade Mahmud Ekrem رجاﺋﻰ زاده محمود اكرم | |
---|---|
1909 yılında Ekrem. | |
Doğum | 1 Mart 1847 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 31 Ocak 1914 (66 yaşında) İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Meslek | Yazar, şair, , danıştay üyesi, öğretmen ve bakan |
Dönem | II. Tanzimat |
Edebî akım | Romantizm · Realizm |
Hayatı
1 Mart 1847 tarihinde İstanbul'da doğdu. Babası Tanzimat'tan sonra Takvimhane nazırlığı yapan şair, hattat ve vak‘anüvis Mehmed Şakir Recai Efendi, annesi sülalesi Timurtaş Paşa'ya dayanan Adviye Hanım'dır. Ercüment Ekrem Talu'nun babasıdır. Babasından Arapça ve Farsça öğrendi. 1858'de ilköğretimini tamamladı, özel öğrenim görerek yetişti. 'ı bitirdikten sonra (1858) girdiği 'ndeki öğrenimini sağlık sorunları nedeniyle tamamlayamadı. 'nde memurluğa başladı (1862). Tanzimat ve dairelerinde başmuavinlik (1874), Şura-yı Devlet (Danıştay) üyeliği (1877), Mekteb-i Mülkiye ve Galatasaray Sultanisi'nde öğretmenlik (1880-88), birkaç ay Evkaf ve Maarif Nazırlığı (1908), Meclis-i Âyân üyeliği (1908-14) yaptı.
Resmi görevle Trablusgarp'a gönderildi. 1908'de 2. Meşrutiyet'ten sonra kurulan Kamil Paşa kabinesinde Maarif Nazırı oldu. Namık Kemal'le tanışmasının ardından 'ya katıldı. İlk yazıları Namık Kemal yönetimindeki Tasvir-i Efkar gazetesinde yayınlandı. 1870'lerden sonra kendisini tümüyle yazılarına verdi. Batı edebiyatından çeviriler yaptı. 1870'te ilk oyunu , 1871'de ilk şiir kitabı yayınlandı. Yaşamını yitirdiğinde Meclis-i Âyan üyesiydi.
Ölümü nedeniyle okullar tatil edilmiş ve büyük bir cenaze töreni düzenlenmiştir. Mezarı, oğlu Nejad'ın kabri yanında, Küçüksu'dadır.
Edebî hayatı
Namık Kemal'le tanışmasının ardından edebiyat çevresine girmiş ve onun Fransa'ya gitmesi üzerine, 1867'de Tasvir-i Efkar gazetesinin yönetimine geçmiştir. Recaizade, üç oğlunun, özellikle de çok sevdiği Necat'ın ölümünden duyduğu acıyı dile getirdiği şiirleriyle daha çok karamsar duygular işledi. Eski edebiyatı savunan Muallim Naci ve çevresiyle girdiği edebiyat tartışmalarıyla Edebiyat-ı Cedide akımının doğmasına zemin hazırladı. Başta Tevfik Fikret olmak üzere döneminin genç şair ve edebiyatçılarını çevresinde topladı. Tanzimat ve Batı düşüncesinin yeni kuşağa benimsetilmesinde önemli rol oynadı.
Kendisinin yetkin tiyatro oyunu olarak bilinen Çok Bilen Çok Yanılır, ölümünden sonra yayımlandı. Sanatta güzellik ilkesine bağlı kaldı. "Sanat sanat içindir" anlayışını savundu. Doğaya dönük, insanı doğa içinde ele alan şiirler yazdı. Aşk ve ölüm temalarını işledi. Eski-yeni edebiyat tartışmalarının merkezinde yer aldı. Tek romanı, Türk edebiyatında realizmin ilk örneklerinden sayılan Araba Sevdası adlı eseridir. Yazar bu eserde ailesinin parasını zevk ve eğlencesine harcayanları eleştirdi. Bu eseri yazdığı dönemde ailesini karşısına almış ve baba mirasından olacağını bile bile eserini yazmaya devam etmiştir.
Eserleri
|
|
Kaynakça
- Dr. Adem Çalışkan, “Recâizâde Mahmûd Ekrem’den Bir Na’t ve Tahlili”, EKEV Akademi Dergisi, Yıl: 8, Sayı: 19, [Ankara] Bahar 2004, ss. 331-348.
- Christopher Ferrard, “Recā’īzāde Mahmūd Ekrem’in Ta‘līm-i Edebīyāt’ı ve Osmanlı Edebiyat Eleştirisine Katkısı. Kısım I”, (Çev.: Yrd.Doç.Dr. Adem Çalışkan), Studies of Ottoman Domain, C. 3, S. 4, Şubat 2013, ss. 1-23.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Recaizade Mahmud Ekrem Osmanli Turkcesi رجاﺋﻰ زاده محمود اكرم d 1 Mart 1847 Istanbul 31 Ocak 1914 Istanbul Turk sair ve yazardir 19 yuzyil Osmanli donemi Turk edebiyatinin onde gelen isimlerindendir Recaizade Mahmud Ekrem رجاﺋﻰ زاده محمود اكرم1909 yilinda Ekrem Dogum1 Mart 1847 1847 03 01 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum31 Ocak 1914 66 yasinda Istanbul Osmanli ImparatorluguMeslekYazar sair danistay uyesi ogretmen ve bakanDonemII TanzimatEdebi akimRomantizm Realizm4 Subat 1926 tarihli Servet i Funun dergisinde Recaizade Mahmut Ekrem in cenaze toreni goruntulerinden 4 Subat 1926 tarihli Servet i Funun dergisinde Recaizade Mahmut Ekrem in cenaze toreni goruntulerinden Hayati1 Mart 1847 tarihinde Istanbul da dogdu Babasi Tanzimat tan sonra Takvimhane nazirligi yapan sair hattat ve vak anuvis Mehmed Sakir Recai Efendi annesi sulalesi Timurtas Pasa ya dayanan Adviye Hanim dir Ercument Ekrem Talu nun babasidir Babasindan Arapca ve Farsca ogrendi 1858 de ilkogretimini tamamladi ozel ogrenim gorerek yetisti i bitirdikten sonra 1858 girdigi ndeki ogrenimini saglik sorunlari nedeniyle tamamlayamadi nde memurluga basladi 1862 Tanzimat ve dairelerinde basmuavinlik 1874 Sura yi Devlet Danistay uyeligi 1877 Mekteb i Mulkiye ve Galatasaray Sultanisi nde ogretmenlik 1880 88 birkac ay Evkaf ve Maarif Nazirligi 1908 Meclis i Ayan uyeligi 1908 14 yapti Resmi gorevle Trablusgarp a gonderildi 1908 de 2 Mesrutiyet ten sonra kurulan Kamil Pasa kabinesinde Maarif Naziri oldu Namik Kemal le tanismasinin ardindan ya katildi Ilk yazilari Namik Kemal yonetimindeki Tasvir i Efkar gazetesinde yayinlandi 1870 lerden sonra kendisini tumuyle yazilarina verdi Bati edebiyatindan ceviriler yapti 1870 te ilk oyunu 1871 de ilk siir kitabi yayinlandi Yasamini yitirdiginde Meclis i Ayan uyesiydi Olumu nedeniyle okullar tatil edilmis ve buyuk bir cenaze toreni duzenlenmistir Mezari oglu Nejad in kabri yaninda Kucuksu dadir Edebi hayatiNamik Kemal le tanismasinin ardindan edebiyat cevresine girmis ve onun Fransa ya gitmesi uzerine 1867 de Tasvir i Efkar gazetesinin yonetimine gecmistir Recaizade uc oglunun ozellikle de cok sevdigi Necat in olumunden duydugu aciyi dile getirdigi siirleriyle daha cok karamsar duygular isledi Eski edebiyati savunan Muallim Naci ve cevresiyle girdigi edebiyat tartismalariyla Edebiyat i Cedide akiminin dogmasina zemin hazirladi Basta Tevfik Fikret olmak uzere doneminin genc sair ve edebiyatcilarini cevresinde topladi Tanzimat ve Bati dusuncesinin yeni kusaga benimsetilmesinde onemli rol oynadi Kendisinin yetkin tiyatro oyunu olarak bilinen Cok Bilen Cok Yanilir olumunden sonra yayimlandi Sanatta guzellik ilkesine bagli kaldi Sanat sanat icindir anlayisini savundu Dogaya donuk insani doga icinde ele alan siirler yazdi Ask ve olum temalarini isledi Eski yeni edebiyat tartismalarinin merkezinde yer aldi Tek romani Turk edebiyatinda realizmin ilk orneklerinden sayilan Araba Sevdasi adli eseridir Yazar bu eserde ailesinin parasini zevk ve eglencesine harcayanlari elestirdi Bu eseri yazdigi donemde ailesini karsisina almis ve baba mirasindan olacagini bile bile eserini yazmaya devam etmistir EserleriSiir 1871 1873 Zemzeme 3 cilt 1883 1885 Tefekkur duzyazi ile karisik 1888 duzyazi ile karisik 1893 1897 2 cilt anilarla birlikte 1900 1910 1914 Takdir i Elhan 1886 Takrizat 1896 RomanAraba Sevdasi 1896 Oyku 1888 Muhsin Bey Yahut Sairligin Hazin Bir Neticesi 1890 1895 Tiyatro 1870 1873 1874 1914 1916 Muhsin Bey 1915 Diger EserleriNaciz 1872 Takdir i Elhan 1886 Biyografi 1888 Takrizat 1896 KaynakcaDr Adem Caliskan Recaizade Mahmud Ekrem den Bir Na t ve Tahlili EKEV Akademi Dergisi Yil 8 Sayi 19 Ankara Bahar 2004 ss 331 348 Christopher Ferrard Reca izade Mahmud Ekrem in Ta lim i Edebiyat i ve Osmanli Edebiyat Elestirisine Katkisi Kisim I Cev Yrd Doc Dr Adem Caliskan Studies of Ottoman Domain C 3 S 4 Subat 2013 ss 1 23