Redif (Farsça: ردیف,), nesiller boyunca sözlü olarak aktarılan eski melodilerden oluşan bir koleksiyondur. Bu melodiler, adıyla çeşitli tonlarda ve müzikal ölçeklerde gruplandırılmıştır. İran'ın geleneksel müziği, ustalardan öğrencilere aktarılan redif üzerine kuruludur. Zamanla, her usta kendi yorumunu katarak koleksiyona yeni melodiler eklemiştir. Bu sayede redif hem korunmuş hem de gelişmiştir.
İran Müziği Redifi | |
---|---|
Ülke | İran |
Kaynak | 00279 |
Tescil geçmişi | |
Tescil | 2009 (4. oturum) |
Bu melodilerin korunması büyük ölçüde her yeni neslin hafızasına ve ustalığına bağlıydı. Bu müziğin yorumlanışı sadece sözlü gelenek yoluyla, yani ustaların öğrencilere doğrudan öğreterek aktarmasıyla sağlanıyordu. Yazılı bir notasyon sistemi olmadığı için, her nesil radifi öğrenip hatırlamak ve doğru şekilde icra etmek zorundaydı. Bu sayede melodiler kuşaktan kuşağa aktarılarak günümüze ulaşmıştır.
Redifin özünü öğrenmek ve kavramak için yıllarca tekrar etmek ve uygulamak gerekir. Bir redif ustası, herhangi bir zamanda herhangi bir bölümünü çalabilmek için onu tamamen içselleştirmelidir.
Redif, birbirinden nota aralıkları ve melodilerin hareket tarzları ile ayırt edilen çeşitli destgâhlardan oluşur. Her destgâh, kendine özgü bir ses alanı tanımlar. Bir destgâh, yaklaşık 10 ila 30 arasında "gövde" (melodi) içerebilir. Destgâhın ana gövdeleri, içindeki farklı makamları belirler. Gövdenin merkezi olan ve ona temel oluşturan notaya "şahid" denir. Şahid, ana gövdeler arasında geçiş yaptığımızda hareket eder ve bu hareket yeni bir ses alanı yaratır. Bu melodilerde ritim üç şekilde karşımıza çıkar: simetrik, asimetrik (lang) ve serbest form. Ritim, büyük ölçüde Farsça şiirin ritminden ve ölçüsünden etkilenir. Enstrümantal ve vokal redif, ritmik açıdan farklılık gösterse de melodik yapıları aynıdır.
Tar için geliştirilen redifler, en çok bilinen rediflerdir. Bu rediflerde her destgah için 20-40 arası eski melodi toplanmıştır.
ve 'nin redifleri, halen Fars müziği için kullanılan en eski rediflerdendir. Bu dönemden ve öncesinden toplanan birçok melodiyi içerdiği için oldukça ünlüdür.
Mirza Gholi'nin birçok melodide değişiklik yaptığı, bazılarını ise bestecinin arzusuna göre koruduğu bilinmektedir. Ancak melodilerde değişiklik yapılıp yapılmadığına dair kanıtlar yetersizdir. Redifin nota olarak değil sözlü gelenek yoluyla aktarılması nedeniyle, karşılaştıracak yazılı veya sesli kayıt olmadığı için kesin olarak söylemek mümkün değildir. Fakat sözlü aktarım sırasında müzikte doğal olarak oluşan değişimler göz önüne alındığında, melodilerde zaten doğal yollarla mutlaka bazı değişiklikler olduğundan bunda bir problem yoktur.
Mirzâ Hüseyin Gholi'nin redif repertuvarında en önemli tar sanatçılarından biri olan üstad , Mirzâ Hüseyin Gholi'nin oğlu ve ezbere öğrendiği uzun redifi kaydeden ilk tar sanatçısıydı. Eserleri hala birçok üstad tarafından kullanılmakta ve günümüz tar sanatçılarının takip ettiği bazı yönleri oluşturmaktadır. Elbette, başlangıç ve orta seviye öğrenciler, performansın yüksekliği nedeniyle ses kayıtlarını takip edemeyecek ve pek bir şey anlayamayacaktır. Ancak bir Tar Üstadı, bu kayıtları kullanarak derslerinde öğrencilerine öğrettiği bilgileri tazeleyebilir ve unutulan noktalara yeniden odaklanabilir. Bu sayede müzikte doğal olarak oluşan değişimleri en aza indirerek redifi aslına yakın bir şekilde korumak mümkün olur.
Mirzâ Abdullah'ın redifi, ezbere kaydı yapan Nur Ali Borumand tarafından aktarılan bilgiye dayanarak 1970'lerde tarafından notaya döküldü. Öte yandan, Mirza Hüseyin-Qoli'nin redifi ise ilk olarak 2001 yılında tarafından notaya alındı. Redif, birçok genç öğrenci arasında popüler olmasa da, hala Fars müziğinin temelini ve yapısını oluşturmaktadır. Bu durumu, pek çok genç tarafından ilgi çekmeyen ancak Batı müziğinin temelini oluşturan Klasik müzik ile karşılaştırabiliriz.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Redif Farsca ردیف nesiller boyunca sozlu olarak aktarilan eski melodilerden olusan bir koleksiyondur Bu melodiler adiyla cesitli tonlarda ve muzikal olceklerde gruplandirilmistir Iran in geleneksel muzigi ustalardan ogrencilere aktarilan redif uzerine kuruludur Zamanla her usta kendi yorumunu katarak koleksiyona yeni melodiler eklemistir Bu sayede redif hem korunmus hem de gelismistir Iran Muzigi RedifiUNESCO Somut Olmayan Kulturel MirasiUlkeIranKaynak00279Tescil gecmisiTescil2009 4 oturum Bu melodilerin korunmasi buyuk olcude her yeni neslin hafizasina ve ustaligina bagliydi Bu muzigin yorumlanisi sadece sozlu gelenek yoluyla yani ustalarin ogrencilere dogrudan ogreterek aktarmasiyla saglaniyordu Yazili bir notasyon sistemi olmadigi icin her nesil radifi ogrenip hatirlamak ve dogru sekilde icra etmek zorundaydi Bu sayede melodiler kusaktan kusaga aktarilarak gunumuze ulasmistir Redifin ozunu ogrenmek ve kavramak icin yillarca tekrar etmek ve uygulamak gerekir Bir redif ustasi herhangi bir zamanda herhangi bir bolumunu calabilmek icin onu tamamen icsellestirmelidir Redif birbirinden nota araliklari ve melodilerin hareket tarzlari ile ayirt edilen cesitli destgahlardan olusur Her destgah kendine ozgu bir ses alani tanimlar Bir destgah yaklasik 10 ila 30 arasinda govde melodi icerebilir Destgahin ana govdeleri icindeki farkli makamlari belirler Govdenin merkezi olan ve ona temel olusturan notaya sahid denir Sahid ana govdeler arasinda gecis yaptigimizda hareket eder ve bu hareket yeni bir ses alani yaratir Bu melodilerde ritim uc sekilde karsimiza cikar simetrik asimetrik lang ve serbest form Ritim buyuk olcude Farsca siirin ritminden ve olcusunden etkilenir Enstrumantal ve vokal redif ritmik acidan farklilik gosterse de melodik yapilari aynidir Tar icin gelistirilen redifler en cok bilinen rediflerdir Bu rediflerde her destgah icin 20 40 arasi eski melodi toplanmistir ve nin redifleri halen Fars muzigi icin kullanilan en eski rediflerdendir Bu donemden ve oncesinden toplanan bircok melodiyi icerdigi icin oldukca unludur Mirza Gholi nin bircok melodide degisiklik yaptigi bazilarini ise bestecinin arzusuna gore korudugu bilinmektedir Ancak melodilerde degisiklik yapilip yapilmadigina dair kanitlar yetersizdir Redifin nota olarak degil sozlu gelenek yoluyla aktarilmasi nedeniyle karsilastiracak yazili veya sesli kayit olmadigi icin kesin olarak soylemek mumkun degildir Fakat sozlu aktarim sirasinda muzikte dogal olarak olusan degisimler goz onune alindiginda melodilerde zaten dogal yollarla mutlaka bazi degisiklikler oldugundan bunda bir problem yoktur Mirza Huseyin Gholi nin redif repertuvarinda en onemli tar sanatcilarindan biri olan ustad Mirza Huseyin Gholi nin oglu ve ezbere ogrendigi uzun redifi kaydeden ilk tar sanatcisiydi Eserleri hala bircok ustad tarafindan kullanilmakta ve gunumuz tar sanatcilarinin takip ettigi bazi yonleri olusturmaktadir Elbette baslangic ve orta seviye ogrenciler performansin yuksekligi nedeniyle ses kayitlarini takip edemeyecek ve pek bir sey anlayamayacaktir Ancak bir Tar Ustadi bu kayitlari kullanarak derslerinde ogrencilerine ogrettigi bilgileri tazeleyebilir ve unutulan noktalara yeniden odaklanabilir Bu sayede muzikte dogal olarak olusan degisimleri en aza indirerek redifi aslina yakin bir sekilde korumak mumkun olur Mirza Abdullah in redifi ezbere kaydi yapan Nur Ali Borumand tarafindan aktarilan bilgiye dayanarak 1970 lerde tarafindan notaya dokuldu Ote yandan Mirza Huseyin Qoli nin redifi ise ilk olarak 2001 yilinda tarafindan notaya alindi Redif bircok genc ogrenci arasinda populer olmasa da hala Fars muziginin temelini ve yapisini olusturmaktadir Bu durumu pek cok genc tarafindan ilgi cekmeyen ancak Bati muziginin temelini olusturan Klasik muzik ile karsilastirabiliriz