Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Refik Halid Karay (15 Mart 1888, İstanbul - 18 Temmuz 1965, İstanbul), Türk yazar.
| Refik Halit Karay | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Refik Halid Karakayış 15 Mart 1888 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 18 Temmuz 1965 (77 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul |
| Meslek | Türk hikayeci ve romancısı |
| Milliyet | Türk |
| Dönem | Cumhuriyet |
Hayatı
Bolu Mudurnu'dan İstanbul'a göçen Karakayış ailesinden Maliye Başveznedarı Mehmed Halid Bey'in oğlu olarak 15 Mart 1888’de İstanbul Beylerbeyi'nde doğdu. Galatasaray Sultanisi'nde ve Hukuk Mektebi'nde okudu. Maliye Nezareti'nde (Hazine ve Maliye Bakanlığı) memur olarak çalıştı.
II. Meşrutiyet'in ilanından sonra gazetecilik ile uğraşmaya başladı. 1909 yılında girdiği Tercüman-ı Hakikat gazetesinde mütercimlik ve muhabirlik yaptı. Tercüman-ı Hakikat gazetesinde çalışırken, Son Havadis gazetesini kurdu.
Fecriâtî topluluğuna katıldı ve "Kirpi" imzasıyla mizah dergisi Kalem'e yazılar yazmaya başladı.Eşref dergisine zamanın edebiyatçıları üstüne portreler, tanıtma yazıları yazdı. Cem dergisinde hem başyazarlık, hem de yine "Kirpi" imzası ile mizah yazarlığı yaptı.
Hürriyet ve İtilaf Fırkası'na üye oldu. Aydede adlı siyasi mizah dergisini çıkarmaya başladı. Hürriyet ve İtilaf Fırkası iktidara gelince, 1912'de Beyoğlu Belediye Başkatibi oldu. [İttihatçılar] yeniden iktidarı alınca yazıları yüzünden 1913'te önce Sinop'a sürüldü, daha sonra Çorum, Ankara ve Bilecik'e gönderildi.
İstanbul'a dönünce bir süre Robert Kolej'de Türkçe öğretmenliği,Yeni Mecmua'da yazarlık yaptı. Hürriyet ve İtilaf Fırkası Genel Merkezi'nde görev aldı. 1919'da Posta Telgraf Umum Müdürlüğü'ne atandı.
Alemdar, Peyam-ı Sabah gazetelerinde ve Aydede dergisinde İstiklal Savaşı aleyhine yazdığı yazılardan ötürü vatan hainliğiyle suçlandı, Yüzellilikler listesine alındı ve 1922'de Yüzelliliklerle birlikte yurt dışına çıkarıldı. Uzun süre Beyrut ve Halep'te sürgün yaşadı. Mustafa Kemal Atatürk'e yazdığı şiir ve mektuplarla, Yüzellilikler listesindekilerin affedilmesinde önemli rol oynadı. 16 senelik sürgün hayatının ardından 1938'de çıkarılan af kanunundan yararlandı ve aynı yılın Temmuz ayında yurda döndü. Başta Tan olmak üzere, gazetelerde hikâye, roman ve fıkralar yayımladı. 1948-1949 yıllarında, Aydede dergisini tekrar çıkardı.
18 Temmuz 1965’te İstanbul’da vefat eden Karay, Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi.
Türk Edebiyatındaki Yeri
Refik Halid, Türk edebiyatında ilk defa Anadolu'yu tanıtan eserleri ile ismini duyurmuş, yergi ve mizah türündeki yazıları ile de üne kavuşmuştur. Gözleme dayanan eserlerinde tasvirler, portreler ve benzetmeler kullanarak güçlü tekniği, sade ve akıcı dili ile 20. yüzyıl romancıları arasında seçkin bir yere sahip olmuştur. İstanbul'u bütün renk ve çizgileriyle yansıtan ve Türkçeyi ustalıkla kullanan Refik Halid, Türk edebiyatına birçok eser kazandırmıştır.
Fecriâtî topluluğunda dönemde ve sonrasında özentiden uzak, açık, terkipsiz (tamlamasız) bir dille yazmayı benimsemiştir. Memleket Hikâyeleri gerçekçi edebiyat akımının başlıca örneklerinden sayılmıştır.
Seyit Kemal Karaalioğlu onu şöyle tarif eder: Refik Halit Karay; «Yeni Lisan» akımının tutunmasında önemli payı bulunan, konuşma dilini yazılarında büyük bir ustalıkla uygulayan bir yazardır. Hikâyelerinde ve romanlarında renkli bir görgü ve gözlem zenginliği göze çarpar. Romanlarında, çoğunlukla aile üstünde durur. Hiçbir belli teze bağlanmaksızın, sağlam bir teknikle, başarılı çevre tasvirleri içerisinde nefis bir üslupla olayları anlatır. Ağır fikre, derin çözümlemelere, tezli saplantılara girmeden, «ak realizm» diyebileceğimiz bir görüşle yazardır.
Eserleri
|
|
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Nurdan Tüzüner. Türk ve Dünya Edebiyatında Şairler - Yazarlar Hayatı-Eserleri (1991 bas.). Nurdan Yayınları. ISBN .
- ^ Ali Birinci. Refik Halid'in Hayat Hikâyesi ve Hâtıraları (2010 bas.). Dergâh Yayınları. ss. 413-443.
- ^ Meydan Larousse Cilt: 6 Sayfa: 951
- ^ Behçet Necatigil. Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (9. Basım bas.). Yapı Kredi Yayınları. ss. 222-224.
- ^ Seyit Kemal Karaalioğlu (1985). Resimli Motifli Türk Edebiyatı Tarihi (2. Basım bas.). İnkılâp Yayınevi. s. 365.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Refik Halid Karay 15 Mart 1888 Istanbul 18 Temmuz 1965 Istanbul Turk yazar Refik Halit KarayDogumRefik Halid Karakayis 15 Mart 1888 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum18 Temmuz 1965 77 yasinda Istanbul TurkiyeDefin yeriZincirlikuyu Mezarligi IstanbulMeslekTurk hikayeci ve romancisiMilliyetTurkDonemCumhuriyet1909 Subat tarihli Musavver Hale dergisinde Refik Halit KarayHayatiBolu Mudurnu dan Istanbul a gocen Karakayis ailesinden Maliye Basveznedari Mehmed Halid Bey in oglu olarak 15 Mart 1888 de Istanbul Beylerbeyi nde dogdu Galatasaray Sultanisi nde ve Hukuk Mektebi nde okudu Maliye Nezareti nde Hazine ve Maliye Bakanligi memur olarak calisti II Mesrutiyet in ilanindan sonra gazetecilik ile ugrasmaya basladi 1909 yilinda girdigi Tercuman i Hakikat gazetesinde mutercimlik ve muhabirlik yapti Tercuman i Hakikat gazetesinde calisirken Son Havadis gazetesini kurdu Fecriati topluluguna katildi ve Kirpi imzasiyla mizah dergisi Kalem e yazilar yazmaya basladi Esref dergisine zamanin edebiyatcilari ustune portreler tanitma yazilari yazdi Cem dergisinde hem basyazarlik hem de yine Kirpi imzasi ile mizah yazarligi yapti Hurriyet ve Itilaf Firkasi na uye oldu Aydede adli siyasi mizah dergisini cikarmaya basladi Hurriyet ve Itilaf Firkasi iktidara gelince 1912 de Beyoglu Belediye Baskatibi oldu Ittihatcilar yeniden iktidari alinca yazilari yuzunden 1913 te once Sinop a suruldu daha sonra Corum Ankara ve Bilecik e gonderildi Istanbul a donunce bir sure Robert Kolej de Turkce ogretmenligi Yeni Mecmua da yazarlik yapti Hurriyet ve Itilaf Firkasi Genel Merkezi nde gorev aldi 1919 da Posta Telgraf Umum Mudurlugu ne atandi Alemdar Peyam i Sabah gazetelerinde ve Aydede dergisinde Istiklal Savasi aleyhine yazdigi yazilardan oturu vatan hainligiyle suclandi Yuzellilikler listesine alindi ve 1922 de Yuzelliliklerle birlikte yurt disina cikarildi Uzun sure Beyrut ve Halep te surgun yasadi Mustafa Kemal Ataturk e yazdigi siir ve mektuplarla Yuzellilikler listesindekilerin affedilmesinde onemli rol oynadi 16 senelik surgun hayatinin ardindan 1938 de cikarilan af kanunundan yararlandi ve ayni yilin Temmuz ayinda yurda dondu Basta Tan olmak uzere gazetelerde hikaye roman ve fikralar yayimladi 1948 1949 yillarinda Aydede dergisini tekrar cikardi 18 Temmuz 1965 te Istanbul da vefat eden Karay Zincirlikuyu Mezarligi na defnedildi Gazeteye cikmasiTurk Edebiyatindaki YeriRefik Halid Turk edebiyatinda ilk defa Anadolu yu tanitan eserleri ile ismini duyurmus yergi ve mizah turundeki yazilari ile de une kavusmustur Gozleme dayanan eserlerinde tasvirler portreler ve benzetmeler kullanarak guclu teknigi sade ve akici dili ile 20 yuzyil romancilari arasinda seckin bir yere sahip olmustur Istanbul u butun renk ve cizgileriyle yansitan ve Turkceyi ustalikla kullanan Refik Halid Turk edebiyatina bircok eser kazandirmistir Fecriati toplulugunda donemde ve sonrasinda ozentiden uzak acik terkipsiz tamlamasiz bir dille yazmayi benimsemistir Memleket Hikayeleri gercekci edebiyat akiminin baslica orneklerinden sayilmistir Seyit Kemal Karaalioglu onu soyle tarif eder Refik Halit Karay Yeni Lisan akiminin tutunmasinda onemli payi bulu nan konusma dilini yazilarinda buyuk bir ustalikla uygulayan bir yazardir Hikayelerinde ve romanlarinda renkli bir gorgu ve gozlem zenginligi goze carpar Ro manlarinda cogunlukla aile ustunde durur Hicbir belli teze baglanmaksizin saglam bir teknikle basarili cevre tasvirleri icerisinde nefis bir uslupla olaylari anlatir Agir fikre derin cozumlemelere tezli saplantilara girmeden ak rea lizm diyebilecegimiz bir gorusle yazardir 18 Eylul 1919 tarihli Servet i Funun mecmuasinda Refik Halit KarayEserleriRomanIstanbul un Bir Yuzu 1920 Ay Pesinde 1922 Yezidin Kizi 1939 Cete 1940 Surgun 1941 Anahtar 1949 Bu Bizim Hayatimiz 1950 Nilgun 3 cilt 1950 1961 Yeraltinda Dunya Var 1953 Disi Orumcek 1953 Bugunun Saraylisi 1954 Iki Bin Yilin Sevgilisi 1954 Iki Cisimli Kadin 1955 Kadinlar Tekkesi 1956 Karli Dagdaki Ates 1956 Dort Yaprakli Yonca 1957 Sonuncu Kadeh 1965 Yerini Seven Fidan 1977 Ekmek Elden Su Golden 1980 Ayin On Dordu 1980 Yuzen Bahce 1981 OyunlarKanije Mudafaasi 1909 Deli 1939 HikayeMemleket Hikayeleri 1919 Gurbet Hikayeleri 1940 MizahSakin Aldanma Inanma Kanma 1915 Kirpinin Dedikleri 1916 Ago Pasa nin Hatiri 1918 Ay Pesinde 1918 Tanidiklarim Guguklu Saat 1922 Deli 1939 GunlukBir Icim Su 1939 Bir Avuc Sacma 1940 Ilk Adim Uc Nesil Uc Hayat 1943 Makyajli Kadin Tanri ya SikayetAniMinelbab IlelmihrabAyrica bakinizMEB 100 Turk EdebiyatcisiKaynakca Nurdan Tuzuner Turk ve Dunya Edebiyatinda Sairler Yazarlar Hayati Eserleri 1991 bas Nurdan Yayinlari ISBN 975 527 025 6 Ali Birinci Refik Halid in Hayat Hikayesi ve Hatiralari 2010 bas Dergah Yayinlari ss 413 443 Meydan Larousse Cilt 6 Sayfa 951 Behcet Necatigil Edebiyatimizda Isimler Sozlugu 9 Basim bas Yapi Kredi Yayinlari ss 222 224 Seyit Kemal Karaalioglu 1985 Resimli Motifli Turk Edebiyati Tarihi 2 Basim bas Inkilap Yayinevi s 365