Refleks ya da tepki, dıştan gelen bir uyarı sonucunda refleks yayı aracılığıyla doğan ve devinim, iç salgı gibi iç tepkilere yol açan istem dışı sinir etkinliğidir.
Vücudumuzun dışarıdan gelen ışık ses gibi bir uyarıda ani ve hızlı bir hareketle tepki göstermesine refleks denir. Refleks sözcüğü, Latince "yansımak" anlamına gelen "reflectere" sözcüğünden türetilmiştir. Belirli bir uyarı etkisiyle düşünme sürecinden önce oluşan refleks, sinir sisteminin bir olayıdır. Merkezi sinir sisteminin işleyiş yasalarına göre refleksin ana özelliği aynı türden uyarılara hep aynı tepkinin verilmesidir ancak uyarının şiddetine göre refleksin oluşma süresinde ve sürmesinde farklılıklar olur. Refleks, sinir sisteminin işleyişinde büyük öneme sahip bir etkinliktir. Refleksleri olmayan canlı organizmaların, dış etkilere karşı yeterince hızlı tepki verememeleri nedeniyle, yaşamlarını sürdürme olanakları azalır. Refleks mekanizması omurilik tarafından yönetilir.
Omurilik refleksleri kalıtsaldır ve ikiye ayrılır:
- Doğuştan gelen refleks
- Sonradan kazanılan refleks
Doğuştan (Kalıtsal) Refleks
- Doğuştan gelir, sonradan kazanılmaz.
- Aynı türün bireylerinde görülür.
- Bu refleksler omuriliğin kontrolündedir.
Öksürme, hapşırma, göz kapağının kırpılması, çocuktaki emme davranışı, hapşırınca gözün kapanması.
Sonradan(Şartlı) Refleks
- Sonradan öğrenmeyle oluşur.
- Bireyden bireye farklılık gösterebilir.
- Örneğin bisikleti sürmeyi öğrenirken, öğrenme işlevi beynin kontrolündedir. Ancak her gün bisiklet sürerek bu davranışı alışkanlık haline getiririz. O zaman davranış omuriliğin kontrolüne geçer.
Araba sürme, örgü örme, limon görüldüğünde ağzın sulanması, yutkunmak, bisiklet sürme, Pavlov'un köpeğinin zil çalınca ağzının sulanması, yüzmek, kar topu oynamak.
Pavlov'un köpekler üzerinde yaptığı klasik koşullanma deneyleri ünlüdür; Köpeğe ilk olarak birkaç kez zil çalınır. Köpek buna tepki vermez. Sonradan zil çalınır ve et verilir. Daha sonra et verilmediği halde zil çalındığında köpeğin salya salgıladığı görülür. Şartlı ya da şartlandırılmış refleks denen olay da budur.
Yürümek, yüzmek, bisiklete binmek, enstruman çalmak vb. refleks davranışlar olmayıp motor davranış veya beceridir.
Kaba motor becerileri
Kaba motor becerileri, yürümek, dengede durmak, emeklemek gibi bir iş yapmak için büyük kas gruplarını kullanmak gerekir.
İnce motor becerileri
İnce motor becerileri, piyano çalmak, video oyunları oynamak gibi bir iş yapmak için küçük kas gruplarını kullanmak gerekir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Şartlı Refleks ve Davranış" (PDF). 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF).
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Refleks ya da tepki distan gelen bir uyari sonucunda refleks yayi araciligiyla dogan ve devinim ic salgi gibi ic tepkilere yol acan istem disi sinir etkinligidir Vucudumuzun disaridan gelen isik ses gibi bir uyarida ani ve hizli bir hareketle tepki gostermesine refleks denir Refleks sozcugu Latince yansimak anlamina gelen reflectere sozcugunden turetilmistir Belirli bir uyari etkisiyle dusunme surecinden once olusan refleks sinir sisteminin bir olayidir Merkezi sinir sisteminin isleyis yasalarina gore refleksin ana ozelligi ayni turden uyarilara hep ayni tepkinin verilmesidir ancak uyarinin siddetine gore refleksin olusma suresinde ve surmesinde farkliliklar olur Refleks sinir sisteminin isleyisinde buyuk oneme sahip bir etkinliktir Refleksleri olmayan canli organizmalarin dis etkilere karsi yeterince hizli tepki verememeleri nedeniyle yasamlarini surdurme olanaklari azalir Refleks mekanizmasi omurilik tarafindan yonetilir Omurilik refleksleri kalitsaldir ve ikiye ayrilir Dogustan gelen refleks Sonradan kazanilan refleks Dogustan Kalitsal Refleks Dogustan gelir sonradan kazanilmaz Ayni turun bireylerinde gorulur Bu refleksler omuriligin kontrolundedir Oksurme hapsirma goz kapaginin kirpilmasi cocuktaki emme davranisi hapsirinca gozun kapanmasi Sonradan Sartli Refleks Sonradan ogrenmeyle olusur Bireyden bireye farklilik gosterebilir Ornegin bisikleti surmeyi ogrenirken ogrenme islevi beynin kontrolundedir Ancak her gun bisiklet surerek bu davranisi aliskanlik haline getiririz O zaman davranis omuriligin kontrolune gecer Araba surme orgu orme limon goruldugunde agzin sulanmasi yutkunmak bisiklet surme Pavlov un kopeginin zil calinca agzinin sulanmasi yuzmek kar topu oynamak Pavlov un kopekler uzerinde yaptigi klasik kosullanma deneyleri unludur Kopege ilk olarak birkac kez zil calinir Kopek buna tepki vermez Sonradan zil calinir ve et verilir Daha sonra et verilmedigi halde zil calindiginda kopegin salya salgiladigi gorulur Sartli ya da sartlandirilmis refleks denen olay da budur Yurumek yuzmek bisiklete binmek enstruman calmak vb refleks davranislar olmayip motor davranis veya beceridir Kaba motor becerileriKaba motor becerileri yurumek dengede durmak emeklemek gibi bir is yapmak icin buyuk kas gruplarini kullanmak gerekir Ince motor becerileriInce motor becerileri piyano calmak video oyunlari oynamak gibi bir is yapmak icin kucuk kas gruplarini kullanmak gerekir Ayrica bakinizRefleks yayi Ilkel reflekslerKaynakca Sartli Refleks ve Davranis PDF 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan PDF