Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Astrofiziksel jet, iyonize olmuş maddenin dönüş ekseni boyunca uzamış ışınlar şeklinde dışarı atıldığı astronomik bir olgudur. Işındaki büyük ölçüde hızlandırılmış madde ışık hızına yaklaştığında, astrofiziksel jetler özel görelilik etkileri gösterdiği için relativistik jetler haline gelir.
Astrofiziksel jetlerin oluşumu ve güçlenmesi, birçok yüksek enerjili astronomik kaynakla ilişkili oldukça karmaşık olaylardır. Muhtemelen, çoğu zaman kara delikler, nötron yıldızları veya atarcalar gibi kompakt merkezi cisimlerle bağlantılı olan, yığılma disklerindeki dinamik etkileşimlerden kaynaklanırlar. Bir açıklamaya göre karmaşık manyetik alanlar, merkezdeki kaynaktan zıt yönlerde sadece birkaç derece genişliğinde açılarla (yaklaşık %1'den fazla) iki ışını yönlendirecek şekilde düzenlenir. Jetler ayrıca, (frame-dragging) olarak bilinen genel görelilik etkisinden de etkilenebilir.
En büyük ve en aktif jetlerin çoğu, kuasarlar ve radyo gökadaları gibi aktif gökadaların merkezindeki veya gökada kümeleri içindeki süper kütleli kara delikler (SMBH) tarafından oluşturulur. Bu tür jetlerin uzunluğu milyonlarca parsekten fazla olabilir. Jet içeren diğer astronomik cisimler arasında, kataklizmik değişen yıldızlar, X-ışını ikilileri ve gama ışını patlamaları (GRB) bulunur. Çok daha küçük ölçeklerdeki jetler (~1-10 parsek), T Tauri yıldızları ve Herbig–Haro cisimleri gibi yıldız oluşum bölgelerinde bulunabilir. Bu cisimler kısmen jetlerin yıldızlararası ortamla etkileşimi sonucu oluşur. ayrıca önyıldızlar veya evrimleşmiş AGB sonrası yıldızlar, gezegenimsi bulutsular ve çift kutuplu bulutsular ile de ilişkilendirilebilir.
Relativistik jetler
Relativistik jetler, ışık hızına yakın hızlarda ivmelendirilmiş iyonize madde ışınlarıdır. Çoğu, gözlemsel olarak bazı aktif gökadaların merkezi kara delikleri, radyo gökadaları veya kuasarlarla, ayrıca galaktik yıldız kaynaklı kara delikler, nötron yıldızları ya da atarcalarla ilişkilendirilmiştir. Işın uzunlukları birkaç bin, yüz binlerce veya milyonlarca parsek arasında değişebilir. Jet hızları ışık hızına yaklaştığında, görünür ışının parlaklığını değiştiren relativistik ışıma (relativistic beaming) gibi özel görelilik kuramının önemli etkileri ortaya çıkar.
Gökadalardaki büyük kütleli merkezi kara delikler en güçlü jetlere sahiptir, fakat yapıları ve davranışları, daha küçük galaktik nötron yıldızları ve kara deliklere benzer. Bu tip SMBH sistemleri genellikle mikrokuasarlar olarak adlandırılır ve geniş bir hız aralığı gösterirler. Örneğin, jeti 0,26c'lik ortalama bir hıza sahiptir. Relativistik jet oluşumu, gözlemlenen gama ışını patlamalarını da açıklayabilir. Bunlar, bilinen en relativistik jetlere sahiptir ve ultra-relativistik (ışık hızına yakın) olarak sınıflandırılır.
Jetlerin bileşimi ile ilgili mekanizmalar belirsizliğini korumaktadır, fakat bazı çalışmalar jetlerin, nötr atom çekirdekleri, elektronlar ve pozitronlardan oluşan elektriksel olarak nötr bir karışımdan meydana geldiği modellerini desteklerken diğer çalışmalar pozitron-elektron plazmasından oluşan jetlerle tutarlıdır. Relativistik bir pozitron-elektron jetine kapılan iz atom çekirdeklerinin son derece yüksek enerjiye sahip olması beklenir, çünkü bu daha ağır çekirdekler, pozitron ve elektron hızına eşit bir hıza ulaşmalıdır.
Olası enerji kaynağı olarak rotasyon
Relativistik bir jeti fırlatmak için gereken muazzam miktarda enerji nedeniyle, bazı jetler muhtemelen dönen kara deliklerden güç alır. Bununla birlikte, jetlere sahip yüksek enerjili astrofiziksel kaynakların sıklığı, ilişkili yığılma diski içindeki enerji ve üreten kaynaktan gelen X-ışını emisyonlarıyla dolaylı olarak tanımlanan farklı mekanizmaların kombinasyonlarını düşündürmektedir. Kara delikten astrofiziksel bir jete enerji aktarımını açıklamak için iki erken dönem teori kullanılmıştır:
- . Bu teori, kara deliğin dönüşüyle sürüklenen ve eğilen bir yığılma diskinin etrafındaki manyetik alanlardan enerjinin nasıl çekildiğini açıklar. Manyetik alan çizgilerinin sıkışmasıyla relativistik maddelerin fırlatılabileceği öne sürülür.
- . Burada enerji, dönen bir kara delikten yoluyla çıkarılır, bu daha sonra tarafından teorik olarak relativistik parçacık enerjisi ve momentumunun çıkarılabileceği kanıtlanmış ve jet oluşumu için olası bir mekanizma olduğu gösterilmiştir. Bu etki, genel görelilik teorisinin kütleçekimsel elektromanyetizma kullanımını da içerir.
Nötron yıldızlarındaki relativistik jetler
Jetler, dönen nötron yıldızlarında da gözlemlenebilir. Şimdiye kadar Samanyolu'nda gözlemlenen en büyük jete sahip olan ve hızı ışık hızının %80'i (0,8c) olarak tahmin edilen atarca buna bir örnektir. X-ışını gözlemleri elde edilmiştir, fakat algılanan bir radyo işareti veya yığılma diski yoktur. Başlangıçta bu atarcanın hızla döndüğü varsayılıyordu, fakat daha sonraki ölçümler dönüş hızının yalnızca 15,9 Hz olduğunu göstermiştir. Böylesine yavaş bir dönüş hızı ve yığılma malzemesinin eksikliği, jetin ne dönüş ne de yığılma kaynaklı olmadığını düşündürmektedir; ancak jetin atarcanın dönüş ekseniyle hizalanmış olduğu ve atarcanın gerçek hareketine dik olduğu görülmektedir.
Ayrıca bakınız
- Yığılma diski
- Herbig-Haro cismi
- , Dünya'dan 600 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan ve keşfedilen en uzun galaktik jete sahip olduğu bilinen eliptik gökada
- Gama ışını patlaması
Kaynakça
- ^ Beall, J. H. (2015). "A Review of Astrophysical Jets" (PDF). Proceedings of Science. s. 58. Bibcode:2015mbhe.confE..58B. doi:10.22323/1.246.0058
![image]()
. 19 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2017. - ^ a b c Kundt, W. (2014). "A Uniform Description of All the Astrophysical Jets" (PDF). Proceedings of Science. s. 58. Bibcode:2015mbhe.confE..58B. doi:10.22323/1.246.0058
![image]()
. 19 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2017. - ^ Miller-Jones, James (April 2019). "A rapidly changing jet orientation in the stellar-mass black-hole system V404 Cygni" (PDF). Nature. 569 (7756). ss. 374-377. arXiv:1906.05400 $2. Bibcode:2019Natur.569..374M. doi:10.1038/s41586-019-1152-0. (PMID) 31036949. 9 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Eylül 2024.
- ^ Beall, J. H (2014). "A review of Astrophysical Jets". Acta Polytechnica CTU Proceedings. 1 (1). ss. 259-264. Bibcode:2014mbhe.conf..259B. doi:10.14311/APP.2014.01.0259
![image]()
. - ^ "Star sheds via reverse whirlpool". Astronomy.com. 27 Aralık 2007. 26 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2015.
- ^ Biretta, J. (6 Ocak 1999). "Hubble Detects Faster-Than-Light Motion in Galaxy M87". 11 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2024.
- ^ "Evidence for Ultra-Energetic Particles in Jet from Black Hole". Yale University – Office of Public Affairs. 20 Haziran 2006. 13 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Semenov, V.; Dyadechkin, S.; Punsly, B. (2004). "Simulations of Jets Driven by Black Hole Rotation". Science. 305 (5686). ss. 978-980. arXiv:astro-ph/0408371 $2. Bibcode:2004Sci...305..978S. doi:10.1126/science.1100638. (PMID) 15310894. 25 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2024.
- ^ Blundell, Katherine (Aralık 2008). "Jet Velocity in SS 433: Its Anticorrelation with Precession-Cone Angle and Dependence on Orbital Phase". The Astrophysical Journal. 622 (2). s. 129. arXiv:astro-ph/0410457 $2. doi:10.1086/429663
![image]()
. Erişim tarihi: 15 Ocak 2021. - ^ Dereli-Bégué, Hüsne; Pe’er, Asaf; Ryde, Felix; Oates, Samantha R.; Zhang, Bing; Dainotti, Maria G. (24 Eylül 2022). "A wind environment and Lorentz factors of tens explain gamma-ray bursts X-ray plateau". Nature Communications (İngilizce). 13 (1). s. 5611. arXiv:2207.11066 $2. Bibcode:2022NatCo..13.5611D. doi:10.1038/s41467-022-32881-1. ISSN 2041-1723. (PMC) 9509382 $2. (PMID) 36153328.
- ^ Georganopoulos, M.; Kazanas, D.; Perlman, E.; Stecker, F. W. (2005). "Bulk Comptonization of the Cosmic Microwave Background by Extragalactic Jets as a Probe of Their Matter Content". The Astrophysical Journal. 625 (2). ss. 656-666. arXiv:astro-ph/0502201 $2. Bibcode:2005ApJ...625..656G. doi:10.1086/429558.
- ^ Hirotani, K.; Iguchi, S.; Kimura, M.; Wajima, K. (2000). "Pair Plasma Dominance in the Parsec-Scale Relativistic Jet of 3C 345". The Astrophysical Journal. 545 (1). ss. 100-106. arXiv:astro-ph/0005394 $2. Bibcode:2000ApJ...545..100H. doi:10.1086/317769.
- ^ "Electron–positron Jets Associated with Quasar 3C 279" (PDF). 16 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Eylül 2024.
- ^ Naeye, R.; Gutro, R. (9 Ocak 2008). "Vast Cloud of Antimatter Traced to Binary Stars". NASA. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2024.
- ^ Blandford, R. D.; Znajek, R. L. (1977). "Electromagnetic extraction of energy from Kerr black holes". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 179 (3). s. 433. arXiv:astro-ph/0506302 $2. Bibcode:1977MNRAS.179..433B. doi:10.1093/mnras/179.3.433
![image]()
. - ^ Penrose, R. (1969). "Gravitational Collapse: The Role of General Relativity". Rivista del Nuovo Cimento. Cilt 1. ss. 252-276. Bibcode:1969NCimR...1..252P. Yeniden basıldı: Penrose, R. (2002). ""Golden Oldie": Gravitational Collapse: The Role of General Relativity". General Relativity and Gravitation. 34 (7). ss. 1141-1165. Bibcode:2002GReGr..34.1141P. doi:10.1023/A:1016578408204.
- ^ Williams, R. K. (1995). "Extracting X-rays, Ύ-rays, and relativistic e−e+ pairs from supermassive Kerr black holes using the Penrose mechanism". Physical Review. 51 (10). ss. 5387-5427. Bibcode:1995PhRvD..51.5387W. doi:10.1103/PhysRevD.51.5387. (PMID) 10018300.
- ^ Williams, R. K. (2004). "Collimated Escaping Vortical Polar e−e+Jets Intrinsically Produced by Rotating Black Holes and Penrose Processes". The Astrophysical Journal. 611 (2). ss. 952-963. arXiv:astro-ph/0404135 $2. Bibcode:2004ApJ...611..952W. doi:10.1086/422304.
- ^ "Chandra :: Photo Album :: IGR J11014-6103 :: June 28, 2012". 24 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2024.
- ^ Pavan, L.; ve diğerleri. (2015). "A closer view of the IGR J11014-6103 outflows". Astronomy & Astrophysics. Cilt 591. ss. A91. arXiv:1511.01944 $2. Bibcode:2016A&A...591A..91P. doi:10.1051/0004-6361/201527703.
- ^ Pavan, L.; ve diğerleri. (2014). "The long helical jet of the Lighthouse nebula, IGR J11014-6103" (PDF). . 562 (562). ss. A122. arXiv:1309.6792 $2. Bibcode:2014A&A...562A.122P. doi:10.1051/0004-6361/201322588. 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Eylül 2024. Deniz Feneri bulutsusunun uzun sarmal jeti sayfa 7
- ^ Halpern, J. P.; ve diğerleri. (2014). "Discovery of X-ray Pulsations from the INTEGRAL Source IGR J11014-6103". The Astrophysical Journal. 795 (2). ss. L27. arXiv:1410.2332 $2. Bibcode:2014ApJ...795L..27H. doi:10.1088/2041-8205/795/2/L27.
Dış bağlantılar
- NASA – Ask an Astrophysicist: Black Hole Bipolar Jets (İngilizce)
- SPACE.com – Twisted Physics: How Black Holes Spout Off (İngilizce)
- Blandford, Roger; Agol, Eric; Broderick, Avery; Heyl, Jeremy; Koopmans, Leon; Lee, Hee-Won (2001). "Compact Objects and Accretion Disks" (İngilizce). arXiv:astro-ph/0107228v1 $2.
- Hubble Video Shows Shock Collision inside Black Hole Jet (Makale) (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Astrofiziksel jet iyonize olmus maddenin donus ekseni boyunca uzamis isinlar seklinde disari atildigi astronomik bir olgudur Isindaki buyuk olcude hizlandirilmis madde isik hizina yaklastiginda astrofiziksel jetler ozel gorelilik etkileri gosterdigi icin relativistik jetler haline gelir Yildiz patlama gokadasi Centaurus A bir milyon isik yilindan daha uzun plazma jetleriyle Dunya ya en yakin aktif radyo gokadasi olarak kabul edilir APEX teki LABOCA dan alinan 870 mikronluk milimetre alti verileri turuncu renkle gosterilmistir Chandra X isini Gozlemevi nden elde edilen X isini verileri mavi renkle gosterilmistir Sili La Silla daki MPG ESO 2 2 m teleskopu uzerindeki den WFI elde edilen gorunur isik verileri arka plan yildizlarini ve gokadanin karakteristik toz seridini neredeyse gercek renklerde gostermektedir Astrofiziksel jetlerin olusumu ve guclenmesi bircok yuksek enerjili astronomik kaynakla iliskili oldukca karmasik olaylardir Muhtemelen cogu zaman kara delikler notron yildizlari veya atarcalar gibi kompakt merkezi cisimlerle baglantili olan yigilma disklerindeki dinamik etkilesimlerden kaynaklanirlar Bir aciklamaya gore karmasik manyetik alanlar merkezdeki kaynaktan zit yonlerde sadece birkac derece genisliginde acilarla yaklasik 1 den fazla iki isini yonlendirecek sekilde duzenlenir Jetler ayrica frame dragging olarak bilinen genel gorelilik etkisinden de etkilenebilir En buyuk ve en aktif jetlerin cogu kuasarlar ve radyo gokadalari gibi aktif gokadalarin merkezindeki veya gokada kumeleri icindeki super kutleli kara delikler SMBH tarafindan olusturulur Bu tur jetlerin uzunlugu milyonlarca parsekten fazla olabilir Jet iceren diger astronomik cisimler arasinda kataklizmik degisen yildizlar X isini ikilileri ve gama isini patlamalari GRB bulunur Cok daha kucuk olceklerdeki jetler 1 10 parsek T Tauri yildizlari ve Herbig Haro cisimleri gibi yildiz olusum bolgelerinde bulunabilir Bu cisimler kismen jetlerin yildizlararasi ortamla etkilesimi sonucu olusur ayrica onyildizlar veya evrimlesmis AGB sonrasi yildizlar gezegenimsi bulutsular ve cift kutuplu bulutsular ile de iliskilendirilebilir Relativistik jetlerHubble Uzay Teleskobu tarafindan elde edilen goruntude relativistik jet yayan eliptik gokada Messier 87 Relativistik jetler isik hizina yakin hizlarda ivmelendirilmis iyonize madde isinlaridir Cogu gozlemsel olarak bazi aktif gokadalarin merkezi kara delikleri radyo gokadalari veya kuasarlarla ayrica galaktik yildiz kaynakli kara delikler notron yildizlari ya da atarcalarla iliskilendirilmistir Isin uzunluklari birkac bin yuz binlerce veya milyonlarca parsek arasinda degisebilir Jet hizlari isik hizina yaklastiginda gorunur isinin parlakligini degistiren relativistik isima relativistic beaming gibi ozel gorelilik kuraminin onemli etkileri ortaya cikar Gokadalardaki buyuk kutleli merkezi kara delikler en guclu jetlere sahiptir fakat yapilari ve davranislari daha kucuk galaktik notron yildizlari ve kara deliklere benzer Bu tip SMBH sistemleri genellikle mikrokuasarlar olarak adlandirilir ve genis bir hiz araligi gosterirler Ornegin jeti 0 26c lik ortalama bir hiza sahiptir Relativistik jet olusumu gozlemlenen gama isini patlamalarini da aciklayabilir Bunlar bilinen en relativistik jetlere sahiptir ve ultra relativistik isik hizina yakin olarak siniflandirilir Jetlerin bilesimi ile ilgili mekanizmalar belirsizligini korumaktadir fakat bazi calismalar jetlerin notr atom cekirdekleri elektronlar ve pozitronlardan olusan elektriksel olarak notr bir karisimdan meydana geldigi modellerini desteklerken diger calismalar pozitron elektron plazmasindan olusan jetlerle tutarlidir Relativistik bir pozitron elektron jetine kapilan iz atom cekirdeklerinin son derece yuksek enerjiye sahip olmasi beklenir cunku bu daha agir cekirdekler pozitron ve elektron hizina esit bir hiza ulasmalidir Olasi enerji kaynagi olarak rotasyonRelativistik bir jeti firlatmak icin gereken muazzam miktarda enerji nedeniyle bazi jetler muhtemelen donen kara deliklerden guc alir Bununla birlikte jetlere sahip yuksek enerjili astrofiziksel kaynaklarin sikligi iliskili yigilma diski icindeki enerji ve ureten kaynaktan gelen X isini emisyonlariyla dolayli olarak tanimlanan farkli mekanizmalarin kombinasyonlarini dusundurmektedir Kara delikten astrofiziksel bir jete enerji aktarimini aciklamak icin iki erken donem teori kullanilmistir Bu teori kara deligin donusuyle suruklenen ve egilen bir yigilma diskinin etrafindaki manyetik alanlardan enerjinin nasil cekildigini aciklar Manyetik alan cizgilerinin sikismasiyla relativistik maddelerin firlatilabilecegi one surulur Burada enerji donen bir kara delikten yoluyla cikarilir bu daha sonra tarafindan teorik olarak relativistik parcacik enerjisi ve momentumunun cikarilabilecegi kanitlanmis ve jet olusumu icin olasi bir mekanizma oldugu gosterilmistir Bu etki genel gorelilik teorisinin kutlecekimsel elektromanyetizma kullanimini da icerir Notron yildizlarindaki relativistik jetlerSupernova kalintisi kokenli atarca IGR J11014 6103 bulutsu ve jet ile birlikte gorunuyor Jetler donen notron yildizlarinda da gozlemlenebilir Simdiye kadar Samanyolu nda gozlemlenen en buyuk jete sahip olan ve hizi isik hizinin 80 i 0 8c olarak tahmin edilen atarca buna bir ornektir X isini gozlemleri elde edilmistir fakat algilanan bir radyo isareti veya yigilma diski yoktur Baslangicta bu atarcanin hizla dondugu varsayiliyordu fakat daha sonraki olcumler donus hizinin yalnizca 15 9 Hz oldugunu gostermistir Boylesine yavas bir donus hizi ve yigilma malzemesinin eksikligi jetin ne donus ne de yigilma kaynakli olmadigini dusundurmektedir ancak jetin atarcanin donus ekseniyle hizalanmis oldugu ve atarcanin gercek hareketine dik oldugu gorulmektedir Ayrica bakinizYigilma diski Herbig Haro cismi Dunya dan 600 milyon isik yili uzaklikta bulunan ve kesfedilen en uzun galaktik jete sahip oldugu bilinen eliptik gokada Gama isini patlamasiKaynakca Beall J H 2015 A Review of Astrophysical Jets PDF Proceedings of Science s 58 Bibcode 2015mbhe confE 58B doi 10 22323 1 246 0058 19 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 19 Subat 2017 a b c Kundt W 2014 A Uniform Description of All the Astrophysical Jets PDF Proceedings of Science s 58 Bibcode 2015mbhe confE 58B doi 10 22323 1 246 0058 19 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 19 Subat 2017 Miller Jones James April 2019 A rapidly changing jet orientation in the stellar mass black hole system V404 Cygni PDF Nature 569 7756 ss 374 377 arXiv 1906 05400 2 Bibcode 2019Natur 569 374M doi 10 1038 s41586 019 1152 0 PMID 31036949 9 Mart 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 23 Eylul 2024 Beall J H 2014 A review of Astrophysical Jets Acta Polytechnica CTU Proceedings 1 1 ss 259 264 Bibcode 2014mbhe conf 259B doi 10 14311 APP 2014 01 0259 Star sheds via reverse whirlpool Astronomy com 27 Aralik 2007 26 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mayis 2015 Biretta J 6 Ocak 1999 Hubble Detects Faster Than Light Motion in Galaxy M87 11 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Eylul 2024 Evidence for Ultra Energetic Particles in Jet from Black Hole Yale University Office of Public Affairs 20 Haziran 2006 13 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Semenov V Dyadechkin S Punsly B 2004 Simulations of Jets Driven by Black Hole Rotation Science 305 5686 ss 978 980 arXiv astro ph 0408371 2 Bibcode 2004Sci 305 978S doi 10 1126 science 1100638 PMID 15310894 25 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Eylul 2024 Blundell Katherine Aralik 2008 Jet Velocity in SS 433 Its Anticorrelation with Precession Cone Angle and Dependence on Orbital Phase The Astrophysical Journal 622 2 s 129 arXiv astro ph 0410457 2 doi 10 1086 429663 Erisim tarihi 15 Ocak 2021 Dereli Begue Husne Pe er Asaf Ryde Felix Oates Samantha R Zhang Bing Dainotti Maria G 24 Eylul 2022 A wind environment and Lorentz factors of tens explain gamma ray bursts X ray plateau Nature Communications Ingilizce 13 1 s 5611 arXiv 2207 11066 2 Bibcode 2022NatCo 13 5611D doi 10 1038 s41467 022 32881 1 ISSN 2041 1723 PMC 9509382 2 PMID 36153328 Georganopoulos M Kazanas D Perlman E Stecker F W 2005 Bulk Comptonization of the Cosmic Microwave Background by Extragalactic Jets as a Probe of Their Matter Content The Astrophysical Journal 625 2 ss 656 666 arXiv astro ph 0502201 2 Bibcode 2005ApJ 625 656G doi 10 1086 429558 Hirotani K Iguchi S Kimura M Wajima K 2000 Pair Plasma Dominance in the Parsec Scale Relativistic Jet of 3C 345 The Astrophysical Journal 545 1 ss 100 106 arXiv astro ph 0005394 2 Bibcode 2000ApJ 545 100H doi 10 1086 317769 Electron positron Jets Associated with Quasar 3C 279 PDF 16 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 23 Eylul 2024 Naeye R Gutro R 9 Ocak 2008 Vast Cloud of Antimatter Traced to Binary Stars NASA 7 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Eylul 2024 Blandford R D Znajek R L 1977 Electromagnetic extraction of energy from Kerr black holes Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 179 3 s 433 arXiv astro ph 0506302 2 Bibcode 1977MNRAS 179 433B doi 10 1093 mnras 179 3 433 Penrose R 1969 Gravitational Collapse The Role of General Relativity Rivista del Nuovo Cimento Cilt 1 ss 252 276 Bibcode 1969NCimR 1 252P Yeniden basildi Penrose R 2002 Golden Oldie Gravitational Collapse The Role of General Relativity General Relativity and Gravitation 34 7 ss 1141 1165 Bibcode 2002GReGr 34 1141P doi 10 1023 A 1016578408204 Williams R K 1995 Extracting X rays Y rays and relativistic e e pairs from supermassive Kerr black holes using the Penrose mechanism Physical Review 51 10 ss 5387 5427 Bibcode 1995PhRvD 51 5387W doi 10 1103 PhysRevD 51 5387 PMID 10018300 Williams R K 2004 Collimated Escaping Vortical Polar e e Jets Intrinsically Produced by Rotating Black Holes and Penrose Processes The Astrophysical Journal 611 2 ss 952 963 arXiv astro ph 0404135 2 Bibcode 2004ApJ 611 952W doi 10 1086 422304 Chandra Photo Album IGR J11014 6103 June 28 2012 24 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Eylul 2024 Pavan L ve digerleri 2015 A closer view of the IGR J11014 6103 outflows Astronomy amp Astrophysics Cilt 591 ss A91 arXiv 1511 01944 2 Bibcode 2016A amp A 591A 91P doi 10 1051 0004 6361 201527703 Pavan L ve digerleri 2014 The long helical jet of the Lighthouse nebula IGR J11014 6103 PDF 562 562 ss A122 arXiv 1309 6792 2 Bibcode 2014A amp A 562A 122P doi 10 1051 0004 6361 201322588 22 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 23 Eylul 2024 Deniz Feneri bulutsusunun uzun sarmal jeti sayfa 7 Halpern J P ve digerleri 2014 Discovery of X ray Pulsations from the INTEGRAL Source IGR J11014 6103 The Astrophysical Journal 795 2 ss L27 arXiv 1410 2332 2 Bibcode 2014ApJ 795L 27H doi 10 1088 2041 8205 795 2 L27 Dis baglantilarNASA Ask an Astrophysicist Black Hole Bipolar Jets Ingilizce SPACE com Twisted Physics How Black Holes Spout Off Ingilizce Blandford Roger Agol Eric Broderick Avery Heyl Jeremy Koopmans Leon Lee Hee Won 2001 Compact Objects and Accretion Disks Ingilizce arXiv astro ph 0107228v1 2 Hubble Video Shows Shock Collision inside Black Hole Jet Makale Ingilizce