Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rigoletto Giuseppe Verdi tarafından bestelenmiş üç perdelik bir operadır. İtalyanca liberetoyu Victor Hugo'nun adlı oyundan uyarlayarak yazmıştır. Operanın prömiyeri 11 Mart 1851 tarihinde Venedik'teki La Fenice opera evinde yapılmıştır. Bu opera çok kişi tarafından çalışma hayatının orta yıllarında Verdi'nin ortaya çıkardığı başyapıtlardan biri olarak görmektedirler. Modern çağlarda standard opera repratuvarının vazgeçilmez bir eseri olarak devamlı olarak sahneye konulmaktadır. Kuzey Amerika'da en çok oynanan 20 opera eseri arasında 9. sırayı almıştır.
 Titta Ruffo, Rigoletto rolünde | |
| Özgün isim | Rigoletto |
|---|---|
| Müzik | Giuseppe Verdi |
| Gala | 11 Mart 1851 |
| İlk gösterim yeri | La Fenice, Venedik |
| Oyuncular |
|
Hazırlanışı
1850'de Venedik La Fenice opera evi Verdi'ye yeni opera teklif etmiştir. Verdi ele o zamanlar en iyi operaların bestekârı olduğu için konu seçimi kendisine bırakılmıştır.
Verdi kendisi için , , Macbeth, ve operalarının liberetolarını yazmış olan "Piave"'ye Aleksander Dumas Fils'in "Kean" adlı eserine bakmasını istedi. Fakat tam bu sırada şans eseri olarak Victor Hugo'nun eserini görüp beğendi. Fakat bu siyasi bakımdan çok tartışmaya yol açmış bir eserdi ve Kuzey İtalya'yı idaresi altında bulunduran Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun sansür otoritelerinden geçmesinin zor olacağı düşünülmekteydi. Fakat Piave, Hugo'daki kralı düküne değiştirdi ve siyasi güçlerin hoşlanmadığı tarafları atarak ve isimleri değiştirerek sansür otoritelerine uygun bir uyarlamayı başardı. Mekan Montua'ya ve hükümdar olan düke değiştirildi; eserin yazıldığı zamanda artık ne Mantua düklüğü ne de dükün ait olduğu Gonzalgo hanedanının bir üyesi hayatta bulunmaktaydı. Gilda'nın yatak odası sahnesi kaldırıldı. Kahramanın ismi Triboulet'den (Fransızca rigolo yani gülünç sözcüğünden çıkartılan) Rigelotto'ya çevrildi. 1850 yılı yazında Verdi ve Piave Verdi'nin doğum şehri olan Busattoya çekilip, yaptıkları yoğun çalışmalar sonucu libereto yazılıp bestesi yapılabildi.
Venedik Le Fenice opera evindeki prömiyer temsil için çok iyi tanınmış fakat genç şarkıcılar seçilmişti. Arya, ikili ve ensamble şarkılarının çok popüler olacağı tahmin edildiği için provalar asgariye indirildi ve orkestra üyeleri ve şarkıcılardan gizlilik kurallarına uymaları istendi. Gerçekten açılış temsili, özellikle dramatik sahneler, büyük bir başarı sağladı. Ertesi sabah Dük'un aryası olan "La donna è mobile" Kadın uçarıdır sokaklarda ıslıkla çalınmakta ve hatta hatırlayabilenler tarafından şarkı halinde söylenmekte idi.
Roller
| Rol | Ses tipi | Prömiyerde roller, 11 Mart 1851 (Orkestra şefi: - ) |
|---|---|---|
| Rigoletto, Dük'ün soytarısı | bariton | |
| Gilda, Rigoletto'nun Kızı | soprano | Teresa Brambilla |
| Mantua Dükü | tenor | Raffaelle Mirate |
| Sparafucile, Bir kiralık katil | bas | Paolo Damini |
| Maddalena, kız kardeşi | kontralto | Annetta Casaloni |
| Giovanna, Gilda'nin dadısı | mezzo-soprano | Laura Saini |
| Kont Ceprano | bas | Andrea Bellini |
| Kontes Ceprano, Karısı | mezzosoprano | Luigia Morselli |
| Matteo Borsa, Bir saraylı | tenor | Angelo Zuliani |
| Kont Monterone | bariton | Feliciano Ponz |
| Marullo | bariton | Francesco De Kunnerth |
| Bir saray teşrifatçısı | bas | Giovanni Rizzi |
| Bir soylu genç hizmetkar | mezzo-soprano |
Konu özeti
- Mekan: Mantua ve civarı.
- Zaman: 16, yüzyıl
I. Perde
1. Sahne: Sarayda bir oda
Sarayında bir toplantıda çapkın Dük mümkün olduğu kadar çok sayıda kadınla birlik olarak zevkli bir hayat geçirmek üzerinde bir şarkı söyler. (Questa o quella - "Bu kadın veya şu bir başkası"). Kiliseyi ziyarette tanımadığı bir güzel kız görmüştür ve onunla birlikte olmayı arzu etmektedir. Fakat aynı zamanda Ceprano Kontesi'ni de baştan çıkarmak arzusundadır. Dük'ün kambur soytarısı, Rigoletto, Dükü'un eskiden dikkatini çeken saray hanımlarının kocalarıyla alaya başlar ve Dük'e bu kocaları ya hapis ederek ya da idam ettirerek bertaraf etmesini tavsiye eder. Soylu saraylılar Rigoletto'dan intikam almaya karar verirler. Bundan sonra Rigoletto Moterone Kontu ile, kızının Duk tarafından baştan çıkartılıp sonra kenara atılması dolayısıyla, alaya alır. Dük'un emri ile tutuklanan Monterone Kontu, Dük'e ve Rigoletto'ya beddua edip onları lanetler.
2, Sahne: Bir sokak ve Rigoletto'nun evinin avlusu
Bu lanetleme ile düşünceye dalan soytarı evine yaklaşmaktadır ve tam o sırada kiralık katil Sparafucile tarafından durdurulur ve Sparafucile soytarı'ya hizmete hazır olduğunu bildirir. Rigoletto kendi ile kiralık katilin durumunun benzemekte olduğunu ifade eder. (Pari siamo! - "Birbirimize benziyoruz!"). Sparafucile kılıcını saplayıp adam öldürmektedir; Rigoletto ise '"zehir gibi" laflarıyla kurbanlarını saplamaktadır. Kambur soytarı evinin sokak kapısını açarak içeri girer ve kızı Gilda orada bulunmaktadır. Birbirlerini kucaklayıp karşılarlar (Figlia! Mio padre! - "Kızım! Babam!"). Rigoletto kendinin bir kızı olduğunu Dük'ten ve diğer şehir halkından saklamaktadır ve kızı Gilda ise babasının ne iş yaptığından habersizdir. Kızını herkesi görünmekten men ettiği için Gilda ancak Kilise'de dua ederken başkaları tarafından görülebilmektedir.
Rigoletto ayrıldıktan sonra Dük ortaya çıkar. Gilda'nin dadası Giovanna'ya kilisede bir genç öğrenciyi görüp tanıdığını; bu öğrenciyi pek fakir olması halinde bile sevebileceğini ve babasına bu gerçeği söylemediği için kendini suçlu gördüğünü itiraf ettiğini duyar. Gilda tam bu gence âşık olduğunu tekrarlarken, Dük içeri girer; Gilda önce onunla tekrar görüşmeyi reddetmesine rağmen kendinin de ona âşık olduğunu bildirir. Gilda ismini sorduğu zaman kararsız bir tavırla adının Gualtier Melde olduğunu söyler. Bir kapı gürültüsü duyan ve gelenin babası olduğundan şüphelenen Gilda Dük'ün hemen ayrılmasını ister ve ikisi de birbirlerine olan aşklarını tekrarladıktan sonra Dük ayrılır. Yalnız kalan Gilda bu öğrenciye olan aşkını düşünüp kendi kendine bir şarkıya başlar (Gualtier Malde! ... Caro nome - '"Ne cok sevdiğim isim...Gualtier Maldè!")
Daha sonra intikam almak için etrafı duvarla çevrili evin dışına gelen soylu saraylılar, Rigoletto'yu hedeflerinin Ceprano Kontesi'ni kaçırmak olduğunu inandırarak onlara yardım etmesini sağlarlar. Planlarına ve hazırlıklarına Rigoletta yardım eder, ama onlar gerçekte Gilda'yi kaçırırlar. En sonunda Rigoletto kendini kandırıldığını anlar ve Ceprano Kontu'nun bedduasını hatırlayarak çöküp düşer.
II. Perde
Dük'ün Sarayı
Dük Gilda'nın ortadan kaybolmasından kaygılıdır (Ella mi fu rapita! - "Benim elimdeyken kaçırıldı.") ve ('Parmi veder le lagrime" - "Gözyaşlarını görür gibiyim."). Soylular Rigoletto'nun metresini kaçırdıklarını haber verirler ve onların tanımlamalarından Dük bunun Gilda olduğunu anlar. Dük hemen kızın kapatıldığı odaya koşar (Possente amor mi chiama - "Çok büyük bir sevda beni çağırıyor."). Dük'ün bu acayip davranışından önceleri kafaları karışan saraylı soylulara o zaman Rigoletto'yu alaya almaya başlarlar. Rigoletto önce hiç aldırmazmış gibi yaparak Gilda'yi bulmaya çalışır, çünkü kızının Duk'un eline düşmesinden korkmaktadır. Fakat sonunda saraylıları şaşırtarak gerçekte kızını aramakta olduğunu itiraf eder ve saraylılardan onu bulmak icin kendine yardım etmelerini ister. (Cortigiani, vil razza dannata - "Soyları lanetlenmiş saraylılar"). Gilda koşarak içeri girer; babasına orada bulunanları dışarı atmasını ister ve kendine sarayda ne olduğunu ayrıntılı açıklar (Tutte le feste al tempio - "Tüm kutlu olan günlerde"). Rigeletto Dük'den öç almak istemektedir fakat Gilda Dük'ün tarafını tutmaktadır ve bundan vazgeçmesini ister (Sì! Vendetta, tremenda vendetta! - "Evet! İntikam, korkunç bir intikam!")
III.Perde
Bir han'ın dışında bir sokak
Sahnenin bir kısmında, iki odasının içi seyircilerin görüşüne açık Sparafucile'nin evi bulunmaktadır. Rigoletto ve Dük'ü hala sevmekte olan Gilda evin dışına gelirler. Dük'ün sesi kadınların uçarı tabiatlarına ve sadakatsizliklarine dair aryayı söylemektedir (La donna è mobile- "Kadın uçarıdır'"). Rigoletto Dük'ün kiralık katilin evinde bulunduğunu ve Sparafucile'nin kızkardeşi olan Maddalena'yi baştan çıkartmakla uğraştığını kızı Gilda'ya böylece inandırır (Bella figlia dell'amore - "Sevdanın güzel kızı")
Rigoletto misafirini öldürmeye hazır olan kiralık katille pazarlığa girişir ve Dük'ü öldürmesi için 20 Venedik altını teklif eder. Kızına bir erkek elbisesi giyerek Verona'ya kaçmaya hazırlanmasını söyler ve kendisi sonradan ona iştirak edeceğini söyler. Karanlık bastığı zaman bir fırtına geleceği anlaşılır ve Dük geceyi o evde geçirmeye karar verir. Sparafucile Dük'e zemin katta bir yatak odası verir. Hala Dük'e âşık olan Gilda, Dük'ün sadakatsiz olduğunu bilmekle beraber, erkek elbiseleri giyip Dük'ün kaldığı evin önüne geri gelir. Maddalena'nin kardeşinden Dük'ün hayatını bağışlaması için yalvarmalarını duyar. Sparafucile, geceyarısına kadar Dük'ün yerine öldürebileceği başka bir kişi bulursa kızkardeşinin isteğini yerine getirip Dük'ün hayatını bağışlayacağını söyler. Gilda kendini Dük yerine kurban etmeye karar verir ve eve girer. Kiralık katil hemen hücum edip onu öldürücü şekilde yaralar.
Gece yarısı Rigoletto suikast ücreti ile geri döner; bir çuvala konulup bağlanmış olan bir insan sırtına yüklenir ve bu zaferine çok sevinmektedir. Suya batırmak için cesede birkaç ağır taş bağlar; fakat tam onu itip suya atacakken Dük'ün sesini yine "Kadın uçarıdır" aryasının nakaratını söylerken duyar. Şaşırır; çuvalı açar ve ağır yaralı ama daha ölmemiş olan kızını görür. Birkaç dakika için Gilda kendine gelir ve sevgilisinin yerine ölmekten haz duyduğunu babasına söyler (V'ho ingannato - "Baba, seni aldattım.") Gilda bundan hemen sonra son nefesini verir. Rigoletto'nun hiç beklemediği korkunç akıbet başına gelmiştir; "Lanetlendim" diye yeisle inlemeye başlar.
Ünlü müziksel parçalar
I. Perde
- Prelüd:
- Questa o quella per me pari sono: Dük'ün baladı
- Pari siamo!: Rigoletto'nun monologu
- Figlia! Mio padre!: Rigoletto ve Gilda ikilisi
- È il sol dell'anima: Dük ve Gilda ikilisi
- Caro nome: Gilda 'nın romans aryası
II. Perde
- Ella mi fu rapita!... Parmi veder le lagrime: Dük'ün aryası
- Cortigiani, vil razza dannata: Rigoletto'nun aryası
- Tutte le feste al tempio... Sì, vendetta, tremenda vendetta: Rigoletto ve Gilda ikilisi
III. Perde
- La donna è mobile: Dük'ün ünlü aryası
- Un dì se ben rammentomi... Bella figlia dell'amore: Dörtlü
- V'ho ingannato, colpevole fui: Gilda ve Rigoletto ikilisi
Seçilmiş ses kayıtları
| Yıl | Roller (Mantua Dükü, Rigoletto, Gilda, Sparafucile, Maddalena) | Orkestra şefi, Opera Evi ve Orkestra | Marka |
|---|---|---|---|
| 1935 | Frederick Jagel ve Jan Kiepura, Lawrence Tibbett, , Virgilio Lazzari, Helen Olheim | Ettore Panizza Metropolitan Opera orkestra ve korosu | Audio CD: Tarihî Kat: 8.110020-1 |
| 1950 | Jan Peerce, Leonard Warren, Erna Berger, Italo Tajo, Nan Merriman | Renato Cellini Robert Shaw (koral), RCA Victor Orkestrası and Robert Shaw Korosu | Audio CD: Membran/Quadromania Kat: 222182-444 (Il trovatore oparası da birlikte) |
| 1955 | Giuseppe di Stefano, Tito Gobbi, Maria Callas, Nicola Zaccaria, Adriana Lazzarini | Tullio Serafin, Teatro alla Scalaorkestra ve korosu | Audio CD: EMI Kat: 747469 |
| 1963 | Alfredo Kraus, Robert Merrill, Anna Moffo, Ezio Flagello, Rosalind Elias | Georg Solti, RCA Italiana Opera orkestra ve korosu | Audio CD: RCA Victor |
| 1971 | Luciano Pavarotti, Sherrill Milnes, Joan Sutherland, Martti Talvela, Fuguette Tourangeau | Richard Bonynge, Ambrosian Opera Korosu | Audio CD: Decca Kat: 414-269-2 |
| 1977 | Plácido Domingo, Cornell MacNeil, Ileana Cotrubas, Justino Díaz, Isola Jones | James Levine, Metropolitan Opera orkestra ve korosu (prodüktör John Dexter) | DVD: Kat: 00440 073 0930 |
| 1982 | Luciano Pavarotti, Ingvar Wixell, Edita Gruberova, Ferruccio Furlanetto Victoria Vergara | Riccardo Chailly, Konzertvereinigung Wiener Staatsopernchor (film direktör:Jean-Pierre Ponnelle) | DVD: Cat: 00440 073 4166 DVD: Decca Kat: 071401 |
| 1998 | Luciano Pavarotti, Vladimir Chernov, Cheryl Studer, Roberto Scandiuzzi Denyce Graves | James Levine, Metropolitan Opera orkestra ve korosu (prodüktör: Pal Christian Moe) | Audio CD: Kat: 447 064-2 |
Not: "Kat:" ses kayıt şirketinin verdiği katalog numarası.
Medya
"Bella figlia dell'amore": Enrico Caruso, Bessie Abott, Louise Homer ve Antonio Scotti. (1907) şirketi ses kaydı:
Enrico Caruso tarafından söylenen La donna è mobile aryası (1908):
Dipnotları
- ^ [1] 22 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . OPERA America'nın sahneye konulan "En üst 20" opera eseri listesi.
- ^ Listenin kaynağı: Budden, Julian: The Operas of Verdi (Cassell), Cilt 1, say. 476.
- ^ [2] 24 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Operapaedia - Rigoletto (roller)
İçsel kaynaklar
Dışsal kaynaklar
- "Opera Türkiye" websitesinde Verdi'nin "Rigoletto" operası konu özeti. (Erişim:18.5.2010)
- [4]29 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Rigoletto piyano ve ses için notalar. (İtalyanca)(Erişim:7.2.2009)
- [5]8 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Metropolitan Opera Rigoletto konu özeti (İngilizce)(Erişim:7.2.2009)
- Rigoletto Parasız MP3 ses kaydı. (Erişim:7.2.2009)
- Rigoletto librettosu. (İtalyanca)(Erişim:7.2.2009)
- [8]29 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Rigoletto librettosu. (İtalyanca)(Erişim:1.4.2009)
- rigoletto: türkçe online opera rehberi 24 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Rigoletto Giuseppe Verdi tarafindan bestelenmis uc perdelik bir operadir Italyanca liberetoyu Victor Hugo nun adli oyundan uyarlayarak yazmistir Operanin promiyeri 11 Mart 1851 tarihinde Venedik teki La Fenice opera evinde yapilmistir Bu opera cok kisi tarafindan calisma hayatinin orta yillarinda Verdi nin ortaya cikardigi basyapitlardan biri olarak gormektedirler Modern caglarda standard opera repratuvarinin vazgecilmez bir eseri olarak devamli olarak sahneye konulmaktadir Kuzey Amerika da en cok oynanan 20 opera eseri arasinda 9 sirayi almistir RigolettoTitta Ruffo Rigoletto rolundeOzgun isimRigolettoMuzikGiuseppe VerdiGala11 Mart 1851Ilk gosterim yeriLa Fenice VenedikOyuncularRigoletto Duk un soytarisi bariton Gilda Kizi soprano Mantua Duku tenor Sparafucile Bir kiralik katil bas Maddalena kiz kardesi kontralto Giovanna Gilda nin dadisi mezzosoprano Kont Ceprano bas Kontes Ceprano Karisi mezzosoprano Matteo Borsa Bir sarayli tenor Kont Monterone bariton Marullo bariton Bir saray tesrifatcisi bas Bir soylu genc hizmetkar mezzo sopranoHazirlanisi1850 de Venedik La Fenice opera evi Verdi ye yeni opera teklif etmistir Verdi ele o zamanlar en iyi operalarin bestekari oldugu icin konu secimi kendisine birakilmistir Verdi kendisi icin Macbeth ve operalarinin liberetolarini yazmis olan Piave ye Aleksander Dumas Fils in Kean adli eserine bakmasini istedi Fakat tam bu sirada sans eseri olarak Victor Hugo nun eserini gorup begendi Fakat bu siyasi bakimdan cok tartismaya yol acmis bir eserdi ve Kuzey Italya yi idaresi altinda bulunduran Avusturya Macaristan Imparatorlugu nun sansur otoritelerinden gecmesinin zor olacagi dusunulmekteydi Fakat Piave Hugo daki krali dukune degistirdi ve siyasi guclerin hoslanmadigi taraflari atarak ve isimleri degistirerek sansur otoritelerine uygun bir uyarlamayi basardi Mekan Montua ya ve hukumdar olan duke degistirildi eserin yazildigi zamanda artik ne Mantua duklugu ne de dukun ait oldugu Gonzalgo hanedaninin bir uyesi hayatta bulunmaktaydi Gilda nin yatak odasi sahnesi kaldirildi Kahramanin ismi Triboulet den Fransizca rigolo yani gulunc sozcugunden cikartilan Rigelotto ya cevrildi 1850 yili yazinda Verdi ve Piave Verdi nin dogum sehri olan Busattoya cekilip yaptiklari yogun calismalar sonucu libereto yazilip bestesi yapilabildi Venedik Le Fenice opera evindeki promiyer temsil icin cok iyi taninmis fakat genc sarkicilar secilmisti Arya ikili ve ensamble sarkilarinin cok populer olacagi tahmin edildigi icin provalar asgariye indirildi ve orkestra uyeleri ve sarkicilardan gizlilik kurallarina uymalari istendi Gercekten acilis temsili ozellikle dramatik sahneler buyuk bir basari sagladi Ertesi sabah Duk un aryasi olan La donna e mobile Kadin ucaridir sokaklarda islikla calinmakta ve hatta hatirlayabilenler tarafindan sarki halinde soylenmekte idi Giuseppe Verdi 1886 Ressam Giovanni BoldiniRollerRol Ses tipi Promiyerde roller 11 Mart 1851 Orkestra sefi Rigoletto Duk un soytarisi baritonGilda Rigoletto nun Kizi soprano Teresa BrambillaMantua Duku tenor Raffaelle MirateSparafucile Bir kiralik katil bas Paolo DaminiMaddalena kiz kardesi kontralto Annetta CasaloniGiovanna Gilda nin dadisi mezzo soprano Laura SainiKont Ceprano bas Andrea BelliniKontes Ceprano Karisi mezzosoprano Luigia MorselliMatteo Borsa Bir sarayli tenor Angelo ZulianiKont Monterone bariton Feliciano PonzMarullo bariton Francesco De KunnerthBir saray tesrifatcisi bas Giovanni RizziBir soylu genc hizmetkar mezzo sopranoKonu ozetiMekan Mantua ve civari Zaman 16 yuzyilI Perde 1 Sahne Sarayda bir oda Mantua Duklugu Sarayi Sarayinda bir toplantida capkin Duk mumkun oldugu kadar cok sayida kadinla birlik olarak zevkli bir hayat gecirmek uzerinde bir sarki soyler Questa o quella Bu kadin veya su bir baskasi Kiliseyi ziyarette tanimadigi bir guzel kiz gormustur ve onunla birlikte olmayi arzu etmektedir Fakat ayni zamanda Ceprano Kontesi ni de bastan cikarmak arzusundadir Duk un kambur soytarisi Rigoletto Duku un eskiden dikkatini ceken saray hanimlarinin kocalariyla alaya baslar ve Duk e bu kocalari ya hapis ederek ya da idam ettirerek bertaraf etmesini tavsiye eder Soylu saraylilar Rigoletto dan intikam almaya karar verirler Bundan sonra Rigoletto Moterone Kontu ile kizinin Duk tarafindan bastan cikartilip sonra kenara atilmasi dolayisiyla alaya alir Duk un emri ile tutuklanan Monterone Kontu Duk e ve Rigoletto ya beddua edip onlari lanetler 2 Sahne Bir sokak ve Rigoletto nun evinin avlusu Bu lanetleme ile dusunceye dalan soytari evine yaklasmaktadir ve tam o sirada kiralik katil Sparafucile tarafindan durdurulur ve Sparafucile soytari ya hizmete hazir oldugunu bildirir Rigoletto kendi ile kiralik katilin durumunun benzemekte oldugunu ifade eder Pari siamo Birbirimize benziyoruz Sparafucile kilicini saplayip adam oldurmektedir Rigoletto ise zehir gibi laflariyla kurbanlarini saplamaktadir Kambur soytari evinin sokak kapisini acarak iceri girer ve kizi Gilda orada bulunmaktadir Birbirlerini kucaklayip karsilarlar Figlia Mio padre Kizim Babam Rigoletto kendinin bir kizi oldugunu Duk ten ve diger sehir halkindan saklamaktadir ve kizi Gilda ise babasinin ne is yaptigindan habersizdir Kizini herkesi gorunmekten men ettigi icin Gilda ancak Kilise de dua ederken baskalari tarafindan gorulebilmektedir Rigoletto ayrildiktan sonra Duk ortaya cikar Gilda nin dadasi Giovanna ya kilisede bir genc ogrenciyi gorup tanidigini bu ogrenciyi pek fakir olmasi halinde bile sevebilecegini ve babasina bu gercegi soylemedigi icin kendini suclu gordugunu itiraf ettigini duyar Gilda tam bu gence asik oldugunu tekrarlarken Duk iceri girer Gilda once onunla tekrar gorusmeyi reddetmesine ragmen kendinin de ona asik oldugunu bildirir Gilda ismini sordugu zaman kararsiz bir tavirla adinin Gualtier Melde oldugunu soyler Bir kapi gurultusu duyan ve gelenin babasi oldugundan suphelenen Gilda Duk un hemen ayrilmasini ister ve ikisi de birbirlerine olan asklarini tekrarladiktan sonra Duk ayrilir Yalniz kalan Gilda bu ogrenciye olan askini dusunup kendi kendine bir sarkiya baslar Gualtier Malde Caro nome Ne cok sevdigim isim Gualtier Malde Daha sonra intikam almak icin etrafi duvarla cevrili evin disina gelen soylu saraylilar Rigoletto yu hedeflerinin Ceprano Kontesi ni kacirmak oldugunu inandirarak onlara yardim etmesini saglarlar Planlarina ve hazirliklarina Rigoletta yardim eder ama onlar gercekte Gilda yi kacirirlar En sonunda Rigoletto kendini kandirildigini anlar ve Ceprano Kontu nun bedduasini hatirlayarak cokup duser II Perde Duk un Sarayi Duk Gilda nin ortadan kaybolmasindan kaygilidir Ella mi fu rapita Benim elimdeyken kacirildi ve Parmi veder le lagrime Gozyaslarini gorur gibiyim Soylular Rigoletto nun metresini kacirdiklarini haber verirler ve onlarin tanimlamalarindan Duk bunun Gilda oldugunu anlar Duk hemen kizin kapatildigi odaya kosar Possente amor mi chiama Cok buyuk bir sevda beni cagiriyor Duk un bu acayip davranisindan onceleri kafalari karisan sarayli soylulara o zaman Rigoletto yu alaya almaya baslarlar Rigoletto once hic aldirmazmis gibi yaparak Gilda yi bulmaya calisir cunku kizinin Duk un eline dusmesinden korkmaktadir Fakat sonunda saraylilari sasirtarak gercekte kizini aramakta oldugunu itiraf eder ve saraylilardan onu bulmak icin kendine yardim etmelerini ister Cortigiani vil razza dannata Soylari lanetlenmis saraylilar Gilda kosarak iceri girer babasina orada bulunanlari disari atmasini ister ve kendine sarayda ne oldugunu ayrintili aciklar Tutte le feste al tempio Tum kutlu olan gunlerde Rigeletto Duk den oc almak istemektedir fakat Gilda Duk un tarafini tutmaktadir ve bundan vazgecmesini ister Si Vendetta tremenda vendetta Evet Intikam korkunc bir intikam III Perde Bir han in disinda bir sokak Sahnenin bir kisminda iki odasinin ici seyircilerin gorusune acik Sparafucile nin evi bulunmaktadir Rigoletto ve Duk u hala sevmekte olan Gilda evin disina gelirler Duk un sesi kadinlarin ucari tabiatlarina ve sadakatsizliklarine dair aryayi soylemektedir La donna e mobile Kadin ucaridir Rigoletto Duk un kiralik katilin evinde bulundugunu ve Sparafucile nin kizkardesi olan Maddalena yi bastan cikartmakla ugrastigini kizi Gilda ya boylece inandirir Bella figlia dell amore Sevdanin guzel kizi Rigoletto misafirini oldurmeye hazir olan kiralik katille pazarliga girisir ve Duk u oldurmesi icin 20 Venedik altini teklif eder Kizina bir erkek elbisesi giyerek Verona ya kacmaya hazirlanmasini soyler ve kendisi sonradan ona istirak edecegini soyler Karanlik bastigi zaman bir firtina gelecegi anlasilir ve Duk geceyi o evde gecirmeye karar verir Sparafucile Duk e zemin katta bir yatak odasi verir Hala Duk e asik olan Gilda Duk un sadakatsiz oldugunu bilmekle beraber erkek elbiseleri giyip Duk un kaldigi evin onune geri gelir Maddalena nin kardesinden Duk un hayatini bagislamasi icin yalvarmalarini duyar Sparafucile geceyarisina kadar Duk un yerine oldurebilecegi baska bir kisi bulursa kizkardesinin istegini yerine getirip Duk un hayatini bagislayacagini soyler Gilda kendini Duk yerine kurban etmeye karar verir ve eve girer Kiralik katil hemen hucum edip onu oldurucu sekilde yaralar Gece yarisi Rigoletto suikast ucreti ile geri doner bir cuvala konulup baglanmis olan bir insan sirtina yuklenir ve bu zaferine cok sevinmektedir Suya batirmak icin cesede birkac agir tas baglar fakat tam onu itip suya atacakken Duk un sesini yine Kadin ucaridir aryasinin nakaratini soylerken duyar Sasirir cuvali acar ve agir yarali ama daha olmemis olan kizini gorur Birkac dakika icin Gilda kendine gelir ve sevgilisinin yerine olmekten haz duydugunu babasina soyler V ho ingannato Baba seni aldattim Gilda bundan hemen sonra son nefesini verir Rigoletto nun hic beklemedigi korkunc akibet basina gelmistir Lanetlendim diye yeisle inlemeye baslar Unlu muziksel parcalarI Perde Prelud Questa o quella per me pari sono Duk un baladi Pari siamo Rigoletto nun monologu Figlia Mio padre Rigoletto ve Gilda ikilisi E il sol dell anima Duk ve Gilda ikilisi Caro nome Gilda nin romans aryasiII Perde Ella mi fu rapita Parmi veder le lagrime Duk un aryasi Cortigiani vil razza dannata Rigoletto nun aryasi Tutte le feste al tempio Si vendetta tremenda vendetta Rigoletto ve Gilda ikilisiIII Perde La donna e mobile Duk un unlu aryasi Un di se ben rammentomi Bella figlia dell amore Dortlu V ho ingannato colpevole fui Gilda ve Rigoletto ikilisiSecilmis ses kayitlariYil Roller Mantua Duku Rigoletto Gilda Sparafucile Maddalena Orkestra sefi Opera Evi ve Orkestra Marka1935 Frederick Jagel ve Jan Kiepura Lawrence Tibbett Virgilio Lazzari Helen Olheim Ettore Panizza Metropolitan Opera orkestra ve korosu Audio CD Tarihi Kat 8 110020 11950 Jan Peerce Leonard Warren Erna Berger Italo Tajo Nan Merriman Renato Cellini Robert Shaw koral RCA Victor Orkestrasi and Robert Shaw Korosu Audio CD Membran Quadromania Kat 222182 444 Il trovatore oparasi da birlikte 1955 Giuseppe di Stefano Tito Gobbi Maria Callas Nicola Zaccaria Adriana Lazzarini Tullio Serafin Teatro alla Scalaorkestra ve korosu Audio CD EMI Kat 7474691963 Alfredo Kraus Robert Merrill Anna Moffo Ezio Flagello Rosalind Elias Georg Solti RCA Italiana Opera orkestra ve korosu Audio CD RCA Victor1971 Luciano Pavarotti Sherrill Milnes Joan Sutherland Martti Talvela Fuguette Tourangeau Richard Bonynge Ambrosian Opera Korosu Audio CD Decca Kat 414 269 21977 Placido Domingo Cornell MacNeil Ileana Cotrubas Justino Diaz Isola Jones James Levine Metropolitan Opera orkestra ve korosu produktor John Dexter DVD Kat 00440 073 09301982 Luciano Pavarotti Ingvar Wixell Edita Gruberova Ferruccio Furlanetto Victoria Vergara Riccardo Chailly Konzertvereinigung Wiener Staatsopernchor film direktor Jean Pierre Ponnelle DVD Cat 00440 073 4166 DVD Decca Kat 0714011998 Luciano Pavarotti Vladimir Chernov Cheryl Studer Roberto Scandiuzzi Denyce Graves James Levine Metropolitan Opera orkestra ve korosu produktor Pal Christian Moe Audio CD Kat 447 064 2 Not Kat ses kayit sirketinin verdigi katalog numarasi Medya Bella figlia dell amore Enrico Caruso Bessie Abott Louise Homer ve Antonio Scotti 1907 sirketi ses kaydi source source Enrico Caruso tarafindan soylenen La donna e mobile aryasi 1908 source source track track track Enrico Caruso tarafindan soylenen La donna e mobile aryasi 1908 Dipnotlari 1 22 Agustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde OPERA America nin sahneye konulan En ust 20 opera eseri listesi Listenin kaynagi Budden Julian The Operas of Verdi Cassell Cilt 1 say 476 2 24 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Operapaedia Rigoletto roller Icsel kaynaklarDissal kaynaklar Opera Turkiye websitesinde Verdi nin Rigoletto operasi konu ozeti Erisim 18 5 2010 4 29 Eylul 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rigoletto piyano ve ses icin notalar Italyanca Erisim 7 2 2009 5 8 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Metropolitan Opera Rigoletto konu ozeti Ingilizce Erisim 7 2 2009 Rigoletto Parasiz MP3 ses kaydi Erisim 7 2 2009 Rigoletto librettosu Italyanca Erisim 7 2 2009 8 29 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rigoletto librettosu Italyanca Erisim 1 4 2009 rigoletto turkce online opera rehberi 24 Kasim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde