Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hükümdar, hünkâr ya da monark, bir monarşinin, yani normalde ömür boyu ya da makamından vazgeçene dek bir ülkenin başında durduğu ve genellikle makamına verasetle geçtiği bir sistemle yönetilen bir ülkenin başındaki kişidir. Hükümdarlar, mutlak monarşilerdeki gibi otokrat da olabilir, çoğu meşrutiyette (ya da anayasal monarşide) olduğu gibi gerçek otoritenin yasama organının ya da bakanlar kurulunun elinde olduğu, kendilerinin sadece kısıtlı yetkilerle ya da sıfır yetkiyle hareket ettiği sembolik liderler de. Çoğu durumda hükümdar, bir devlet diniyle de bağlantılıdır. Çoğu devlette bir seferde sadece bir hükümdar olur. Ancak bir naip (hükümdar vekili), hükümdar küçükken, yokken ya da yönetme ehliyetinden yoksunken onun yerine ülkeyi yönetebilir. İki hükümdarın tek bir ülkeyi aynı anda yönettiği Andorra'daki gibi sistemlere "eş prenslik" denir.
Siyasi ve sosyokültürel araştırmalarda hükümdar kelimesi normalde kalıtsal monarşiyle özdeşleştirilir; zira çoğu tarihi ve çağdaş monarşide hükümdarlık ebeveynlerden çocuklara geçmiştir.Verasetin kime geçeceği, kan bağı yakınlığı, ilk doğan payı ve baba soylu payı gibi çeşitli formüllerle belirlenir.
Ancak bazı monarşiler kalıtsal değildir ve onlarda hükümdar seçimle belirlenir; Malezya tahtı bunun çağdaş bir örneğidir. Bu sistemler, alışıldık monarşi tanımına aykırı olmakla beraber taşıdıkları bir takım ortak özellikler sebebiyle yine de monarşi sayılırlar. Birçok sistem ırsiyet ve seçim sistemlerini karma bir şekilde kullanır ki bunlarda selefliğe aday olma ya da seçilme payı sadece hükümdarlık kanı taşıyanların olabilecektir.
Etimoloji ve terminoloji
Hükümdar sözcüğü, Arapça hükm sözcüğü ve Farsça -dar ekinden türetilmiştir.
Monark sözcüğü Yunanca mono' (tek) archos (baş, yönetici) sözcüklerinden türetilmiştir.
Hükümdarların ayırt edici soyluluk unvanları vardır ve onlara farklı bir üslupta hitap edilir ki bunlar genellikle gelenek tarafından belirlenen ve bir devletin anayasasında düzenlenen durumlardır. Hükümdarlar, imparator, imparatoriçe, padişah, kral, kraliçe, çar, çariçe, han, hakan, şah, prens, prenses ve sultan gibi unvanlara sahip olabilirler. Türkçede adlarından önce gelen Roma rakamlarıyla akraba ve adaş hükümdarlar birbirlerinden ayrılır. Belli bir hükümdardan önce gelen kişi onun "halef"i, sonra gelen kişiyse onun "selef"idir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Herb, Michael (1999). All in the family: absolutism, revolution, and democracy in the Middle East. New York: SUNY Press. s. 235. ISBN . 4 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Haziran 2020.
- ^ Spellman, W. M. (2001). Monarchies 1000–2000. Londra: Reaktion Books. ss. 22-23. ISBN . 14 Aralık 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Haziran 2020.
- ^ Harris, Nathanial (2009). Systems of Government: Monarchy. Londra: Evans Brothers. s. 38. ISBN . 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Haziran 2020.
- ^ a b Hindley, Geoffrey (2000). The Royal Families of Europe. Londra: Constable & Robinson. ss. 1-6. ISBN .
- ^ Forty, Sandra; Millidge, Judith; Riley, Ed (2009). World Royal Families. ABD: Book Sales, Inc. s. 94. ISBN .
- ^ Malezya Anayasası, Kitap 32, Bölüm 3.
- ^ Bouvier, John; Rawle, Francis (1914). Bouvier's Law Dictionary and Concise Encyclopedia. 2 (3.3 yayıncı = Vernon Law Book Company bas.). ss. 2237-2238.
- ^ Shawcross, William (1994). Cambodia's new deal: a report. Carnegie Endowment for International Peace. s. 106. ISBN .
- ^ Garner, James Wilford (1910). Introduction to Political Science: A Treatise on the Origin, Nature, Functions, and Organization of the State. American Book Company. ss. 169-178. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hukumdar hunkar ya da monark bir monarsinin yani normalde omur boyu ya da makamindan vazgecene dek bir ulkenin basinda durdugu ve genellikle makamina verasetle gectigi bir sistemle yonetilen bir ulkenin basindaki kisidir Hukumdarlar mutlak monarsilerdeki gibi otokrat da olabilir cogu mesrutiyette ya da anayasal monarside oldugu gibi gercek otoritenin yasama organinin ya da bakanlar kurulunun elinde oldugu kendilerinin sadece kisitli yetkilerle ya da sifir yetkiyle hareket ettigi sembolik liderler de Cogu durumda hukumdar bir devlet diniyle de baglantilidir Cogu devlette bir seferde sadece bir hukumdar olur Ancak bir naip hukumdar vekili hukumdar kucukken yokken ya da yonetme ehliyetinden yoksunken onun yerine ulkeyi yonetebilir Iki hukumdarin tek bir ulkeyi ayni anda yonettigi Andorra daki gibi sistemlere es prenslik denir Siyasi ve sosyokulturel arastirmalarda hukumdar kelimesi normalde kalitsal monarsiyle ozdeslestirilir zira cogu tarihi ve cagdas monarside hukumdarlik ebeveynlerden cocuklara gecmistir Verasetin kime gececegi kan bagi yakinligi ilk dogan payi ve baba soylu payi gibi cesitli formullerle belirlenir Ancak bazi monarsiler kalitsal degildir ve onlarda hukumdar secimle belirlenir Malezya tahti bunun cagdas bir ornegidir Bu sistemler alisildik monarsi tanimina aykiri olmakla beraber tasidiklari bir takim ortak ozellikler sebebiyle yine de monarsi sayilirlar Bircok sistem irsiyet ve secim sistemlerini karma bir sekilde kullanir ki bunlarda seleflige aday olma ya da secilme payi sadece hukumdarlik kani tasiyanlarin olabilecektir Etimoloji ve terminolojiHukumdar sozcugu Arapca hukm sozcugu ve Farsca dar ekinden turetilmistir Monark sozcugu Yunanca mono tek archos bas yonetici sozcuklerinden turetilmistir Hukumdarlarin ayirt edici soyluluk unvanlari vardir ve onlara farkli bir uslupta hitap edilir ki bunlar genellikle gelenek tarafindan belirlenen ve bir devletin anayasasinda duzenlenen durumlardir Hukumdarlar imparator imparatorice padisah kral kralice car carice han hakan sah prens prenses ve sultan gibi unvanlara sahip olabilirler Turkcede adlarindan once gelen Roma rakamlariyla akraba ve adas hukumdarlar birbirlerinden ayrilir Belli bir hukumdardan once gelen kisi onun halef i sonra gelen kisiyse onun selef idir Ayrica bakinizOligarsiKaynakca Herb Michael 1999 All in the family absolutism revolution and democracy in the Middle East New York SUNY Press s 235 ISBN 978 0 7914 4168 8 4 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Haziran 2020 Spellman W M 2001 Monarchies 1000 2000 Londra Reaktion Books ss 22 23 ISBN 978 1 86189 087 0 14 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Haziran 2020 Harris Nathanial 2009 Systems of Government Monarchy Londra Evans Brothers s 38 ISBN 978 0 237 53932 0 7 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Haziran 2020 a b Hindley Geoffrey 2000 The Royal Families of Europe Londra Constable amp Robinson ss 1 6 ISBN 978 0 7867 0828 4 Forty Sandra Millidge Judith Riley Ed 2009 World Royal Families ABD Book Sales Inc s 94 ISBN 978 0 7858 2530 2 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Malezya Anayasasi Kitap 32 Bolum 3 Bouvier John Rawle Francis 1914 Bouvier s Law Dictionary and Concise Encyclopedia 2 3 3 yayinci Vernon Law Book Company bas ss 2237 2238 Shawcross William 1994 Cambodia s new deal a report Carnegie Endowment for International Peace s 106 ISBN 978 0 87003 051 2 Garner James Wilford 1910 Introduction to Political Science A Treatise on the Origin Nature Functions and Organization of the State American Book Company ss 169 178 ISBN 978 1 115 59599 5