Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rigor mortis veya ölüm sertliği, kaslardaki biyokimyasal bir değişiklikten kaynaklanan ve ölünün uzuvlarını katılaştıran bir ölüm belirtisidir. Bu olgu, oda sıcaklığındaki bir insanda ölümden 3-4 saat sonra görülmeye başlar, 12 saat sonra doruk noktasına ulaşır ve 36 saat sonra ortadan kalkar. (Belirtilen süreler sıcaklığa bağlı olarak değişkenlik gösterebilir.)
Rigor mortis'in biyokimyasal nedeni, kas dokusundaki temel enerji kaynağı ATP'nin tükenmesi ve kas fibrillerinin gevşeme için gerekli olan enerjilerini temin edememeleridir. Miyozin adlı motor proteinlerin baş kısımları, kasılma esnasında bağlandıkları aktin adlı ipliksi proteinlerden ayrılabilmek için ATP'ye ihtiyaç duyarlar. Ölümden 3-4 saat sonra dış solunumun durmasıyla kas dokusunun miyoglobinlerindeki oksijen ve dolayısıyla da hücrelerin ATP stoğu tükendiği için, miyozinler kompleksinde kenetli kalır. Bu nedenle, kasılmış durumdaki kaslar gevşeyemez ve belirli bir süre bu şekilde (kasılı) kalırlar.
Oksijenden yoksun kas hücrelerinde (fermentasyon ürünü) laktik asit ve (karbondioksit moleküllerinin su molekülleriyle birleşmesi sonucu oluşan) karbonik asit birikmeye başlar. Zamanla bu asitlerin etkisiyle hücre pH'ı 5,5'lere kadar düşünce lizozomlardaki hidrolitik enzimler hücre sitosolüne salınır ve kas proteinlerini parçalarlar. Sonuç olarak, aktomiyozin kompleksi yıkılır ve kaslar gevşer (doku yeniden yumuşar). Bu olaya da "Rigor gevşemesi" adı verilir.
Etlerin tüketimi ve saklanması
Rigor mortis hayvanlarda da görülür. Bu nedenle de kesilen hayvanların etleri 15 °C'nin altındaki sıcaklıklarda saklanacaksa, dolaba konmadan evvel (dana eti için) 6-12 saat bekletilerek etlerin Rigor Mortis'i (sertleşme safhasını) tamamlamaları sağlanmalıdır. Aksi takdirde, etler dolaptan çıkarıldığında Rigor mortis'e devam edecek, iyice sertleşerek aşırı katı bir hal alacaktır.
Öte yandan, etlerin sıcaklığı 15 °C'nin altına düşürülmeden etler tüketilecekse, yani etlerin yeniden yumuşaması için yenmeden önce 24-36 saat bekletilmeleri gerekmektedır.
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Rigor mortis veya olum sertligi kaslardaki biyokimyasal bir degisiklikten kaynaklanan ve olunun uzuvlarini katilastiran bir olum belirtisidir Bu olgu oda sicakligindaki bir insanda olumden 3 4 saat sonra gorulmeye baslar 12 saat sonra doruk noktasina ulasir ve 36 saat sonra ortadan kalkar Belirtilen sureler sicakliga bagli olarak degiskenlik gosterebilir Banglades in guneydogu kiyisindaki Sandwip Adasinda Rigor mortis ornegi Rigor mortis in biyokimyasal nedeni kas dokusundaki temel enerji kaynagi ATP nin tukenmesi ve kas fibrillerinin gevseme icin gerekli olan enerjilerini temin edememeleridir Miyozin adli motor proteinlerin bas kisimlari kasilma esnasinda baglandiklari aktin adli ipliksi proteinlerden ayrilabilmek icin ATP ye ihtiyac duyarlar Olumden 3 4 saat sonra dis solunumun durmasiyla kas dokusunun miyoglobinlerindeki oksijen ve dolayisiyla da hucrelerin ATP stogu tukendigi icin miyozinler kompleksinde kenetli kalir Bu nedenle kasilmis durumdaki kaslar gevseyemez ve belirli bir sure bu sekilde kasili kalirlar Oksijenden yoksun kas hucrelerinde fermentasyon urunu laktik asit ve karbondioksit molekullerinin su molekulleriyle birlesmesi sonucu olusan karbonik asit birikmeye baslar Zamanla bu asitlerin etkisiyle hucre pH i 5 5 lere kadar dusunce lizozomlardaki hidrolitik enzimler hucre sitosolune salinir ve kas proteinlerini parcalarlar Sonuc olarak aktomiyozin kompleksi yikilir ve kaslar gevser doku yeniden yumusar Bu olaya da Rigor gevsemesi adi verilir Etlerin tuketimi ve saklanmasiRigor mortis hayvanlarda da gorulur Bu nedenle de kesilen hayvanlarin etleri 15 C nin altindaki sicakliklarda saklanacaksa dolaba konmadan evvel dana eti icin 6 12 saat bekletilerek etlerin Rigor Mortis i sertlesme safhasini tamamlamalari saglanmalidir Aksi takdirde etler dolaptan cikarildiginda Rigor mortis e devam edecek iyice sertleserek asiri kati bir hal alacaktir Ote yandan etlerin sicakligi 15 C nin altina dusurulmeden etler tuketilecekse yani etlerin yeniden yumusamasi icin yenmeden once 24 36 saat bekletilmeleri gerekmektedir Dis baglantilar