Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lizozom, ökaryotik hücrelerin sitoplazmasında bulunan, zarla çevrili, genellikle küçük, yuvarlak ve çapları 0,2-0,8 mikron arasında değişen yapılardır. İçerikleri asidiktir ve çeşitli sindirici enzimler içerirler.
(1) Çekirdekçik
(2) Çekirdek
(3) Ribozomlar (küçük noktalar)
(4) Vezikül
(5) Granüllü endoplazmik retikulum (ER)
(6) Golgi aygıtı
(7) Hücre iskeleti
(8) Granülsüz endoplazmik retikulum
(9) Mitokondriler
(10) Koful
(11) Sitoplazma
(12) Lizozom
(13) Sentrozom içindeki Sentriyoller
Lizozomun görevleri;
- Lizozomların en önemli görevi, hücre içindeki maddeleri sindirmektir.
- Hücrenin savunmasına karşı bir görev üstlenir.
- Enzimleri yaşlanmış olan molekül ve organelleri parçalar.
- Lizozom spermin baş kısmında bulunup yumurtanın delinmesini sağlar
Yapısı
Lizozomlar Christian de Duve tarafından, hücrenin elektron mikroskobuyla incelenmesi sonucu bulunmuştur. De Duve, lizozomları tek kat zarla çevrelenmiş, içi homojen olmayan yoğun materyalle dolu oluşumlar olarak tanımladı. Araştırmalarla bunların içinde asit pH'de etkili 10-12 çeşit hidrolitik enzimler bulunmuştur. Bunlar arasında , , , vb. enzimler vardır. Lizozomlar, Eritrositler dışındaki tüm memeli hücrelerinde görülürler. Bitki ve mantar türlerinde lizozomların işlevleri litik kofullar tarafından görülür. Lizozomlar, hücre içinde Golgi aygıtına çok yakın bölgede granüller biçiminde belirir ve birim zarla kuşatılır, çünkü enzimleri Golgi aygıtı tarafından üretilir. Bunların endoplazmik retikulumu ya da Golgi aygıtında meydana geldiği saptanmıştır. Herhangi bir nedenden dolayı lizozom zarı yırtılırsa içindeki sindirim enzimleri sitoplazmaya dağılır ve hücre sindirilir. Bu olaya otoliz ve lizozomun dokuyu sindirmesine de denir.
Lizozom zarı hidrojen iyonlarını sitozolden lizozom lümenine pompalayarak, içerideki pH'nın pH 5'te tutulmasını sağlar.
Lizozomlar yaklaşık olarak 0,5 mikron çapında lipoprotein yapıda bir zarla çevrilidir. İçerisinde genellikle sindirimde kullanılan bazı enzimler vardır. İlk olarak bir farenin karaciğerinde keşfedilmiş, daha sonra alyuvarlar hariç diğer bütün hayvan hücrelerinde, özellikle vücut savunmasında görev alan akyuvarlarda ve de makrofajların içerisinde daha çok sayıda bulunduğu gözlenmiştir. Böyle olmasının sebebi makrofajların ve de akyuvarların vücut içerisinde karşılaştıkları yabancı maddeleri fagositoz yoluyla içlerine alıp sindirmelerinden kaynaklanır. Bunların dışında mantarlarda ve de mayalarda da benzeri organellerin olduğu saptanmıştır. Bakterilerdeyse lizozoma rastlanmamaktadır. Ancak içlerinde bazı sindirim enzimlerine rastlanmıştır.
Lizozomlar hücre içindeki sindirimden sorumludurlar. İçlerindeki enzimler çok etkili parçalayıcıdırlar. Eğer lizozomun zarı delinir ya da yırtılırsa lizozom otoliz olarak adlandırılan bir süreçle hücreyi sindirmeye başlar. Lizozom enzimleri ribozomlarda sentezlenerek ya endoplazmik retikulum aracılığıyla doğrudan doğruya ya da golgi aygıtı aracılığıyla dolaylı olarak paketlenerek, yani bir kesecik içerisine alınarak sitoplazmaya verilir, içi tanecikli, lamelli ya da homojen yapıda olabilirler.
Lizozomlar hücre içinde yaşlanmış, yıpranmış ya da işlevini yitirmiş organelleri sindirirler. Bu olayın nasıl gerçekleştiği henüz çözümlenememiştir. Ancak bazı hücrelerin sindirim kofullarının içerisinde ribozom ve mitokondrilere rastlanmıştır. Fazla A vitamininin kemiklerdeki ve kıkırdaktaki lizozom enzimlerini serbest bıraktığı ve dolayısıyla kemikleri kolay kırılır bir duruma geçirdiği; fakat yeterli miktarlarda da yaşlı hücreleri yok etmeyi sağladığı için genç kalmada yardımcı olduğu saptanmıştır.
Lizozom sürekli hareket içerisindedir. Kimi hücrelerin içerisinde sindirim yapar, kimisinin içerisinde işlevini yitirmiş organelleri yok eder, kimisinin de içerisine girmiş olan yabancı ve de zararlı mikroorganizmaları yok eder.
Görevleri
Lizozomların görevlerinin en önemlisi, hücre içi ve dışı kökenli maddelerin sindirimidir. Ayrıca intihar kesecikleri olarak bilinir. Enzimleri, yaşlanmış molekül ve organelleri parçalar.
Kurbağa larvasının kuyruğunun yok olması, hareketsiz kalan kasların erimesi, yaşlı dokuların, alyuvarların ve mikropların yok edilmesinde lizozom ve golgi aparatının enzimleri etkilidir.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lizozom okaryotik hucrelerin sitoplazmasinda bulunan zarla cevrili genellikle kucuk yuvarlak ve caplari 0 2 0 8 mikron arasinda degisen yapilardir Icerikleri asidiktir ve cesitli sindirici enzimler icerirler Tipik bir hayvan hucresinin yapi taslarini Organellerini gosteren cizimi 1 Cekirdekcik 2 Cekirdek 3 Ribozomlar kucuk noktalar 4 Vezikul 5 Granullu endoplazmik retikulum ER 6 Golgi aygiti 7 Hucre iskeleti 8 Granulsuz endoplazmik retikulum 9 Mitokondriler 10 Koful 11 Sitoplazma 12 Lizozom 13 Sentrozom icindeki Sentriyoller Lizozomun gorevleri Lizozomlarin en onemli gorevi hucre icindeki maddeleri sindirmektir Hucrenin savunmasina karsi bir gorev ustlenir Enzimleri yaslanmis olan molekul ve organelleri parcalar Lizozom spermin bas kisminda bulunup yumurtanin delinmesini saglarYapisiLizozomlar Christian de Duve tarafindan hucrenin elektron mikroskobuyla incelenmesi sonucu bulunmustur De Duve lizozomlari tek kat zarla cevrelenmis ici homojen olmayan yogun materyalle dolu olusumlar olarak tanimladi Arastirmalarla bunlarin icinde asit pH de etkili 10 12 cesit hidrolitik enzimler bulunmustur Bunlar arasinda vb enzimler vardir Lizozomlar Eritrositler disindaki tum memeli hucrelerinde gorulurler Bitki ve mantar turlerinde lizozomlarin islevleri litik kofullar tarafindan gorulur Lizozomlar hucre icinde Golgi aygitina cok yakin bolgede granuller biciminde belirir ve birim zarla kusatilir cunku enzimleri Golgi aygiti tarafindan uretilir Bunlarin endoplazmik retikulumu ya da Golgi aygitinda meydana geldigi saptanmistir Herhangi bir nedenden dolayi lizozom zari yirtilirsa icindeki sindirim enzimleri sitoplazmaya dagilir ve hucre sindirilir Bu olaya otoliz ve lizozomun dokuyu sindirmesine de denir Lizozom zari hidrojen iyonlarini sitozolden lizozom lumenine pompalayarak icerideki pH nin pH 5 te tutulmasini saglar Lizozomlar yaklasik olarak 0 5 mikron capinda lipoprotein yapida bir zarla cevrilidir Icerisinde genellikle sindirimde kullanilan bazi enzimler vardir Ilk olarak bir farenin karacigerinde kesfedilmis daha sonra alyuvarlar haric diger butun hayvan hucrelerinde ozellikle vucut savunmasinda gorev alan akyuvarlarda ve de makrofajlarin icerisinde daha cok sayida bulundugu gozlenmistir Boyle olmasinin sebebi makrofajlarin ve de akyuvarlarin vucut icerisinde karsilastiklari yabanci maddeleri fagositoz yoluyla iclerine alip sindirmelerinden kaynaklanir Bunlarin disinda mantarlarda ve de mayalarda da benzeri organellerin oldugu saptanmistir Bakterilerdeyse lizozoma rastlanmamaktadir Ancak iclerinde bazi sindirim enzimlerine rastlanmistir Lizozomlar hucre icindeki sindirimden sorumludurlar Iclerindeki enzimler cok etkili parcalayicidirlar Eger lizozomun zari delinir ya da yirtilirsa lizozom otoliz olarak adlandirilan bir surecle hucreyi sindirmeye baslar Lizozom enzimleri ribozomlarda sentezlenerek ya endoplazmik retikulum araciligiyla dogrudan dogruya ya da golgi aygiti araciligiyla dolayli olarak paketlenerek yani bir kesecik icerisine alinarak sitoplazmaya verilir ici tanecikli lamelli ya da homojen yapida olabilirler Lizozomlar hucre icinde yaslanmis yipranmis ya da islevini yitirmis organelleri sindirirler Bu olayin nasil gerceklestigi henuz cozumlenememistir Ancak bazi hucrelerin sindirim kofullarinin icerisinde ribozom ve mitokondrilere rastlanmistir Fazla A vitamininin kemiklerdeki ve kikirdaktaki lizozom enzimlerini serbest biraktigi ve dolayisiyla kemikleri kolay kirilir bir duruma gecirdigi fakat yeterli miktarlarda da yasli hucreleri yok etmeyi sagladigi icin genc kalmada yardimci oldugu saptanmistir Lizozom surekli hareket icerisindedir Kimi hucrelerin icerisinde sindirim yapar kimisinin icerisinde islevini yitirmis organelleri yok eder kimisinin de icerisine girmis olan yabanci ve de zararli mikroorganizmalari yok eder GorevleriLizozomlarin gorevlerinin en onemlisi hucre ici ve disi kokenli maddelerin sindirimidir Ayrica intihar kesecikleri olarak bilinir Enzimleri yaslanmis molekul ve organelleri parcalar Kurbaga larvasinin kuyrugunun yok olmasi hareketsiz kalan kaslarin erimesi yasli dokularin alyuvarlarin ve mikroplarin yok edilmesinde lizozom ve golgi aparatinin enzimleri etkilidir