Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Riksmål, Norveççe yazılı bir dil biçimi veya yazım standardıdır, yani Ulusal Dil anlamına gelir. Bokmål lehçesiyle yakından ilişkilidir ve şimdi Moderat Bokmål olarak bilinen Bokmål'ın baskın biçimiyle neredeyse aynıdır .
| Riksmål | |
|---|---|
| Riksmål | |
| Bölge | İskandinavya |
| Etnisite | Norveçliler |
| Dil ailesi | |
| Yazı sistemi | Latin |
| Resmî durumu | |
| Resmî dil |  Norveçİskandinav Kurulu |
| Dil kodları | |
| ISO 639-1 | no |
| ISO 639-2 | nor |
| ISO 639-3 | nor |
Hem Bokmål hem de Riksmål, Norveç'te kullanılan Danimarka yazı dilinden ve 18. yüzyılda Norveç elitlerinin ana dili haline gelen Danca telaffuzundan evrimleşmiştir. 19. yüzyılın sonlarında, ana yazı dili hem Danimarka'da hem de Norveç'te Rigsmål olarak bilinir hale geldi; Norveç'teki yazı dili 1907'ye kadar Danca ile aynı kaldı. 1907'den itibaren birbirini izleyen yazım reformları yavaş yavaş yazılı Norveççe ve Danca arasında bazı imla farklılıkları ortaya çıkardı. Riksmål adı, onu Landsmål'dan (şimdi Nynorsk) ayırmak için dilin resmi adı olarak kabul edildi. 1929 yılında resmi dilin adı Bokmål olarak değiştirilmiştir.
1938'den itibaren, İşçi Partisi hükûmeti tarafından başlatılan imla reformları, "radikal" olarak görüldükleri için artan bir direnişle karşılaştı ve devletten bağımsız dil kuruluşları, Riksmål olarak bilinen kendi yazım standartlarını yayınlamaya başladı. Bokmål ve Riksmål arasındaki mücadele sonunda Norveççe dil mücadelesine yol açtı. 1950'ler ve 1960'lar dil mücadelesinin en yoğun olduğu dönemdi. Sonuç olarak, "Dil Barışı Komitesi" hükûmet tarafından atandı ve takiben yapılan reformlar Bokmål ve Riksmål'ı çok az farklılık kalacak şekilde birbirine yaklaştırdı. Riksmål ve Bokmål, 2005'te Bokmål'ın bir parçası olarak sayısız Riksmål formunu (yeniden) getiren büyük bir Bokmål reformuna kadar açıkça ayrı yazım standartlarıydı; 21. yüzyılda takip eden bazı reformlar, çoğunlukla küçük farklılıkları ortadan kaldırdı. Ulusal kütüphaneci Aslak Sira Myhre, 2017'de Riksmål'ın pratikte Bokmål'ı "devraldığını" ve dil mücadelesini barışçıl bir şekilde "kazandığını" savundu.
Geçmiş
1814'te Danimarka ile birliğin dağılmasından sonra, Norveç'in kendine ait bir ulusal dil standardı yoktu, yazı dili Dancaydı, konuşma dili ise bir dereceye kadar karşılıklı olarak anlaşılabilir olmayan çok sayıda lehçeden oluşuyordu. Yeni sendika ortağı İsveç'in farklı bir dili vardı, İsveççe ve hiçbir önlem alınmadığı takdirde dilinin Norveçlilere empoze edileceği korkusu vardı.
Bu nedenle, ve Bjørnstjerne Bjørnson gibi önde gelen Norveçliler, Norveç'te üst sınıf Christiania ve diğer Doğu Norveç şehirleri tarafından kullanılan Danimarka dilinin mirasına dayanan standart bir Norveç dilini savundular. Bu, okul çocuklarının kendilerine öğretilen Danca dili ile alıştıkları konuşma dilinden çok farklı olduğu için nasıl mücadele ettiklerine tanık olan bir öğretmen olan tarafından önerildi. Ancak, 1883 gibi geç bir tarihte Danimarkalı entelektüel Georg Brandes, Norveç'teki dilin Danca olduğunu ve Norveçlilerin kendilerine ait bir dilleri olmadığını belirtti.
Knud Knudsen tarafından yapılan giriş
Knud Knudsen, Norveççe dilini 1850'lerden 1895'teki ölümüne kadar çeşitli eserlerde sunarken, Riksmaal (aa, å'nın çağdaş bir biçimidir) terimi ilk kez 1899'da Bjørnstjerne Bjørnson tarafından Norveççe yazılı Dancanın bir adı olarak önerildi. Aynı yıl, Riksmål hareketi Nynorsk'un artan etkisine karşı savaşmak için onun liderliğinde örgütlendi ve sonunda 1907'de Riksmålsforbundet adlı sivil toplum örgütünün kurulmasına yol açtı. Bjørnson, 1910'daki ölümüne kadar ilk lideri oldu.
Yayılma
Riksmål, 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Norveçli öğrenciler için seçilen dil haline geldi ve Norveç gazeteleri dile uyarlandı. Ancak Henrik Ibsen, Bjørnstjerne Bjørnson ve Knut Hamsun gibi birçok Norveçli yazar buna uymadı ve Danimarkaca kullanmaya devam etti. Riksmål, 1907'de resmi bir yazı normu aldı ve 1917'de yeni bir reform, geleneksel Dano-Norveç formlarına isteğe bağlı alternatifler olarak Norveç lehçelerinden ve Nynorsk'tan bazı unsurlar getirdi. Bu, iki Norveç dilini daha yakın bir şekilde bir araya getirmek ve sonunda onları tek bir dilde birleştirmeyi amaçlayan resmi bir politikanın parçasıydı. Bu değişiklikler Riksmål hareketinin direnişiyle karşılaştı ve Riksmålsvernet (Riksmål'ı Koruma Derneği) 1919 yılında kuruldu. Daha sonra Bokmål ve Nynorsk'a ve özellikle Samnorsk'a karşı geleneksel Riksmål'ın saf koruyucuları oldular.
Mevcut durum
Şu anda, Riksmål, Bokmål'ın 1938 öncesi ılımlı, resmî olmayan, hâlen kullanımda olan ve Norveç Akademisi tarafından düzenlenen ve Riksmålsforbundet tarafından tanıtılan resmi olmayan varyantını ifade eder. Riksmål bazı yazım reformlarından geçti, ancak hiçbiri Bokmål'ı şekillendirenler kadar derin olmadı. Bir Riksmål sözlüğü 1937-1957 döneminde Riksmålsvernet tarafından dört cilt halinde yayınlandı ve 1995 yılında Norveç Akademisi tarafından iki ek cilt yayınlandı. 2005'teki en son Bokmål reformlarından sonra, Bokmål ve Riksmål arasındaki fark azaldı ve şu anda Amerikan ve İngiliz İngilizcesi farklılıklarıyla karşılaştırılabilir durumdalar, ancak Norveç Akademisi hâlâ kendi standardını koruyor.
Günlük Aftenposten gazetesi, standart dili olarak Riksmål'ı kullanmasıyla dikkat çekiyor. Riksmål'ın kullanımı, standarda "çevrilmiş" olan okuyucu mektuplarında bile titizlikle takip edilmektedir.
 | Hint-Avrupa dil ailesi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Riksmal Norvecce yazili bir dil bicimi veya yazim standardidir yani Ulusal Dil anlamina gelir Bokmal lehcesiyle yakindan iliskilidir ve simdi Moderat Bokmal olarak bilinen Bokmal in baskin bicimiyle neredeyse aynidir RiksmalRiksmalBolgeIskandinavyaEtnisiteNorveclilerDil ailesiHint Avrupa CermenKuzey Cermen dilleriIskandinav dilleriNorvecceRiksmalYazi sistemiLatinResmi durumuResmi dil Norvec Iskandinav KuruluDil kodlariISO 639 1noISO 639 2norISO 639 3nor Hem Bokmal hem de Riksmal Norvec te kullanilan Danimarka yazi dilinden ve 18 yuzyilda Norvec elitlerinin ana dili haline gelen Danca telaffuzundan evrimlesmistir 19 yuzyilin sonlarinda ana yazi dili hem Danimarka da hem de Norvec te Rigsmal olarak bilinir hale geldi Norvec teki yazi dili 1907 ye kadar Danca ile ayni kaldi 1907 den itibaren birbirini izleyen yazim reformlari yavas yavas yazili Norvecce ve Danca arasinda bazi imla farkliliklari ortaya cikardi Riksmal adi onu Landsmal dan simdi Nynorsk ayirmak icin dilin resmi adi olarak kabul edildi 1929 yilinda resmi dilin adi Bokmal olarak degistirilmistir 1938 den itibaren Isci Partisi hukumeti tarafindan baslatilan imla reformlari radikal olarak goruldukleri icin artan bir direnisle karsilasti ve devletten bagimsiz dil kuruluslari Riksmal olarak bilinen kendi yazim standartlarini yayinlamaya basladi Bokmal ve Riksmal arasindaki mucadele sonunda Norvecce dil mucadelesine yol acti 1950 ler ve 1960 lar dil mucadelesinin en yogun oldugu donemdi Sonuc olarak Dil Barisi Komitesi hukumet tarafindan atandi ve takiben yapilan reformlar Bokmal ve Riksmal i cok az farklilik kalacak sekilde birbirine yaklastirdi Riksmal ve Bokmal 2005 te Bokmal in bir parcasi olarak sayisiz Riksmal formunu yeniden getiren buyuk bir Bokmal reformuna kadar acikca ayri yazim standartlariydi 21 yuzyilda takip eden bazi reformlar cogunlukla kucuk farkliliklari ortadan kaldirdi Ulusal kutuphaneci Aslak Sira Myhre 2017 de Riksmal in pratikte Bokmal i devraldigini ve dil mucadelesini bariscil bir sekilde kazandigini savundu Gecmis1814 te Danimarka ile birligin dagilmasindan sonra Norvec in kendine ait bir ulusal dil standardi yoktu yazi dili Dancaydi konusma dili ise bir dereceye kadar karsilikli olarak anlasilabilir olmayan cok sayida lehceden olusuyordu Yeni sendika ortagi Isvec in farkli bir dili vardi Isvecce ve hicbir onlem alinmadigi takdirde dilinin Norveclilere empoze edilecegi korkusu vardi Bu nedenle ve Bjornstjerne Bjornson gibi onde gelen Norvecliler Norvec te ust sinif Christiania ve diger Dogu Norvec sehirleri tarafindan kullanilan Danimarka dilinin mirasina dayanan standart bir Norvec dilini savundular Bu okul cocuklarinin kendilerine ogretilen Danca dili ile alistiklari konusma dilinden cok farkli oldugu icin nasil mucadele ettiklerine tanik olan bir ogretmen olan tarafindan onerildi Ancak 1883 gibi gec bir tarihte Danimarkali entelektuel Georg Brandes Norvec teki dilin Danca oldugunu ve Norveclilerin kendilerine ait bir dilleri olmadigini belirtti Knud Knudsen tarafindan yapilan giris Knud Knudsen Norvecce dilini 1850 lerden 1895 teki olumune kadar cesitli eserlerde sunarken Riksmaal aa a nin cagdas bir bicimidir terimi ilk kez 1899 da Bjornstjerne Bjornson tarafindan Norvecce yazili Dancanin bir adi olarak onerildi Ayni yil Riksmal hareketi Nynorsk un artan etkisine karsi savasmak icin onun liderliginde orgutlendi ve sonunda 1907 de Riksmalsforbundet adli sivil toplum orgutunun kurulmasina yol acti Bjornson 1910 daki olumune kadar ilk lideri oldu Yayilma Riksmal 19 yuzyilin ikinci yarisindan itibaren Norvecli ogrenciler icin secilen dil haline geldi ve Norvec gazeteleri dile uyarlandi Ancak Henrik Ibsen Bjornstjerne Bjornson ve Knut Hamsun gibi bircok Norvecli yazar buna uymadi ve Danimarkaca kullanmaya devam etti Riksmal 1907 de resmi bir yazi normu aldi ve 1917 de yeni bir reform geleneksel Dano Norvec formlarina istege bagli alternatifler olarak Norvec lehcelerinden ve Nynorsk tan bazi unsurlar getirdi Bu iki Norvec dilini daha yakin bir sekilde bir araya getirmek ve sonunda onlari tek bir dilde birlestirmeyi amaclayan resmi bir politikanin parcasiydi Bu degisiklikler Riksmal hareketinin direnisiyle karsilasti ve Riksmalsvernet Riksmal i Koruma Dernegi 1919 yilinda kuruldu Daha sonra Bokmal ve Nynorsk a ve ozellikle Samnorsk a karsi geleneksel Riksmal in saf koruyuculari oldular Mevcut durumSu anda Riksmal Bokmal in 1938 oncesi ilimli resmi olmayan halen kullanimda olan ve Norvec Akademisi tarafindan duzenlenen ve Riksmalsforbundet tarafindan tanitilan resmi olmayan varyantini ifade eder Riksmal bazi yazim reformlarindan gecti ancak hicbiri Bokmal i sekillendirenler kadar derin olmadi Bir Riksmal sozlugu 1937 1957 doneminde Riksmalsvernet tarafindan dort cilt halinde yayinlandi ve 1995 yilinda Norvec Akademisi tarafindan iki ek cilt yayinlandi 2005 teki en son Bokmal reformlarindan sonra Bokmal ve Riksmal arasindaki fark azaldi ve su anda Amerikan ve Ingiliz Ingilizcesi farkliliklariyla karsilastirilabilir durumdalar ancak Norvec Akademisi hala kendi standardini koruyor Gunluk Aftenposten gazetesi standart dili olarak Riksmal i kullanmasiyla dikkat cekiyor Riksmal in kullanimi standarda cevrilmis olan okuyucu mektuplarinda bile titizlikle takip edilmektedir Hint Avrupa dil ailesi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz