Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Knut Hamsun (d. 4 Ağustos 1859, Gudbrandsdal – ö. 19 Şubat 1952, Grimstad), Norveçli yazar ve 1920 yılı Nobel Edebiyat Ödülü sahibi.
Knut Hamsun  | |
|---|---|
 Knut Hamsun (1944) | |
| Doğum | Knud Pedersen 4 Ağustos 1859 , Gudbrandsdal, Norveç |
| Ölüm | 19 Şubat 1952 (92 yaşında) Grimstad, , Norveç |
| Meslek | Yazar, şair, oyun yazarı |
| Milliyet | Norveçli |
| Dönem | 1877-1949 |
| Önemli ödülleri | Nobel Edebiyat Ödülü (1920) |
Etkiledikleri | |
Etkilendikleri | |
| Resmî site | |
www.knuthamsun.no | |
Yaşam öyküsü
İlk yılları
Daha sonraları Knut Hamsun adını alacak olan Knud Pedersen, Norveç'in kuzeyinde Gudbrandsdal sınırları içinde kasabasında doğdu. Bir terzi olan babası, kalabalık ailesini alarak, daha kuzeye, kasabasına göç etti. Çalışan ve işine bağlı adam, karısını kaynanasını, altı çocuğunu terzilikle zar zor geçindiriyor, üstelik oturdukları yerin sahibi rahibe borçlanıyorlardı.
Sekiz yaşında iken dayısının isteği üzerine annesiyle babası onu bir rahibin eğitimine verdiler. On dört yaşında, doğduğu kasabaya gidip orada bir tüccar yanında tezgahtarlık yaptı. Bir yıl sonra da 'de daha büyük bir tüccar yanında kalfalığa başladı. Tüccarın kızına aşık oldu fakat tüccar iflas edince ayrılmak zorunda kaldı. Bu sıralarda "Esrarengiz Adam" adında küçük bir aşk romanı yazdı. Bu roman, gezginlik yıllarında tanıştığı bir kitapçı tarafından bastırıldı. Buradan ayrılınca bir iki arkadaşıyla birlikte ucuz eşyalar satmaya başladılar. Kibrit, mum gibi şeyler satıyorlardı. Daha sonra ayrıldılar. Arkadaşı güneye Knut kuzeye gitti.
İş bulamayınca zanaat öğrenmek amacıyla bir ayakkabıcının yanına gitti.
Bir yıl sonra daha büyük, epik bir eser kaleme aldı. Henrik Ibsen'i okumuştu, onun etkisi altında bulunuyordu. "Bir Karşılaşma" adındaki bu kitabını da, 'de bir kitapçı yayımladı. Daha sonra bir aşk hikâyesi daha yazdı.
Kitaplarını okuyan ailesi artık bir iş bulmanın zamanı geldi diyerek onu bir bucak müdürünün yanına yardımcı olarak verdi. Bu bucak müdürünün pek çok kitabı vardı. 'un toplu eserlerini okumasına izin verilmişti. Knut bu heyecanla kitaplara sarıldı ve gözlerini bozana kadar okudu.
Bu kitapların etkisiyle Knut bir kitap daha yazdı fakat yayıncılar basmaya yanaşmadılar. Knut'un bu kitapları bir yayınevinin desteği olmadan basabilmesi için bir zenginin desteği gerekiyordu.
Aradığı kişiyi buldu. Erasmus Zahl adında bir tüccardı bu. Çok gence yardım etmişti. Knut ona yazar olmak istediğini söyledi. Son yazdığım hikâye diye başka bir yazarı verdi. Tüccar kâğıtlara değil yüzüne baktı Knut'un. Genç Hamsund tüccardan çıkarken cebine bin kron indirmişti bile.
Frida adında bir köy hikâyesi ve şiirler yazmaya başladı. Adını Knut Pederson diye değiştirdi.
Hikâyesini tamamlayınca bir vapur bileti alarak Kopenhag'a gitti. Bir kitapçıya, sonra da Norveçli bir şaire eserlerini kabul ettirme çabaları boşa çıkınca Oslo'ya döndü. Sonra göçebe olarak uzun bir yolculuğa çıktı.
Edebiyatta yükselişi
Parası tükenen Hamsun tekrar aynı tüccarın yolunu tuttu. Tüccar yardımını esirgemedi. Hamsun bu parayla bir oda kiralayıp daha önce yazdığı yazıların pek çoğunu yaktı. Makaleler, hikâyeler yazıyor bunları satmaya çalışıyordu. Parası tekrar tükenince aç kaldı ve bunu romanlaştırdı. Açlık romanı şöhretinin ilk basamağı oldu.
Bu sıkıntılar içerisindeyken, yol yapımında iş buldu. Kum ocağında kâtiplik edecek, çekilen kumların hesabını tutacaktı. Zor değildi bu iş. Çalışma ve dinlenme saatlerinde bol bol kitap okuyordu. Müsveddelere şiirler, makaleler karalıyordu. Zamanla bir hatip gibi konuşabildiğini keşfetti işçilerle sohbet ederken. Tanıştığı bir rahip ona konferans vermesini tavsiye etti. Bunun üzerine şehrinde bir salon kiralandı. Konferans edebiyat alanında olacaktı.
Konferansı dinlemeye sadece altı kişi geldi. Altı kişiden biri olan bir yazı işleri müdürü konferansı beğendi. Çevreye konferansı övdü. Bir sonraki konferansına da sayıları artmıştı. Bu sefer yedi kişiydiler. Anlaşılan bu yörenin edebiyatla ilgilendiği yoktu. Knut evine geri döndü.
Yirmi bir yaşındaydı ama çalışmaktan ziyade yazmak istiyordu. Noelde bir arkadaşı onu çiftliğine davet etti. Arkadaşının annesi Knut'u çok sevdi ve ona bir rahip olmasını öğütledi. Ama Knut'un Amerika'ya gitmek istediğini öğrenince bu aile, Knut'a yol parası dört yüz kron ödünç verdi. O da, hemen İngilizce öğrenmeye koyuldu. Ünlü yazar 'a gidip ondan bir tavsiye mektubu aldı. 1882'de Knut Amerika'ya gitmişti.
Amerika'da Björson'un mektubu bir işe yaramamıştı. Burada kimse onu tanımıyordu. Henry Johnson adında bir öğretmenle ahbap olup ondan İngilizce dersleri aldı. Onun kütüphanesini taradı. Özellikle Mark Twain onu etkilemişti. Önceler Norveççe daha sonra da, İngilizce konferanslar hazırladı. Geceli gündüzlü çalışmalardan sonra 'ya geçti ve orada muhasebe işine başladı.
Sağlık problemleri
Arkadaşı Johnson karısıyla bir Avrupa gezisine çıkınca işler Knut'a kaldı. 1884 yazı ile güzü bu şekilde geçti. Bir açık arttırmada yüksek sesle konuşurken göğsünde bir sancı duydu. Öksürük nöbetiyle yere yığıldı. Doktor hızlı ilerleyen verem teşhisi koydu ve ona birkaç aylık ömrü kaldığını söyledi.
Sürpriz iyileşmesi
Knut birkaç ay hasta yattı. Ölürsem Norveç'te gömüleyim diyerek Norveç'e doğru yolculuğa çıktı. Ne kendisinin ne de dostlarının anlayamadıkları bir şekilde yol süresince kendiliğinden iyileşti. Deniz havası iyi gelmişti.
Hastalık sonrası edebiyatı
İsminin Knut Hamsun olması
Norveç'e döndüğünde bir gazete ile anlaştı. Oraya makaleler yollayacak hiç değilse böylece dinlenecekti. Çalışıyor, yazıyordu. 1885'te Mark Twain ile ilgili bir yazısında imzası Knut Hamsund, bir matbaa hatası yüzünden Knut Hamsun şeklinde basıldı. O da düzeltmeye yanaşmadı. O tarihten itibaren ismi böyle kaldı.
Amerika'ya geri dönüş
Norveç'te işinden ayrılınca tekrar aç kaldı. Bu açlığa bir yıl katlandı. Daha sonra, bir zenginin yardımıyla tekrar Amerika'ya döndü.(1888)
Amerika'da tramvaylarda biletçilik yaptı. Biletçilik işini becerememişti. Çünkü durakları aklında tutamıyordu. Kitap okumaya daldığı için yolculara haber vermiyordu. Bu yüzden işinden ayrılıp Kuzey Dakota'ya gidip tarlalarda çalıştı.
1887 sonbaharını kapsayan bu çalışmalarda cebinde biraz parayla Amerika'ya ilk geldiğinde kaldığı yerlere döndü. Artık yazmaya başlayabilirdi.
Edebiyata dönüş
Bu sürede Danimarka'ya gitti. Yazmaya azimle başladı.
"Yumruğunu yemedikçe kimsenin bırakıp gitmediği o garip şehir, Kristiania'da aç gezdiğim günlerdeydi. Tavan arasında uyanık yatıyordum. Alt katta bir saatin altıya vurduğunu duydum. Hafif aydınlanmıştı ortalık; insanlar merdivenleri inip çıkmaya başlamışlardı..." diyordu büyülenmişliğiyle.
Kağıtları üst üste yığıyor sürekli yazıyordu. Ne yazdığını iyi biliyordu. Açlık romanıydı bunlar. Yazdığı kısımları gazetesi yazı işleri müdürlerinden Edvard Brandes'e götürdü. Brandes bu karşılamayı daha sonra şöyle anlatıyordu: "Ondan daha düşkün bir başka insan pek az görmüşümdür. Düşkünlüğü elbisesinin yırtık pırtık olduğundan değildi. Ya o yüzü! Çok uzundu müsveddeler. Kendisine geri veriyordum ki, birdenbire kelebek gözlüğü gerisinde gözlerindeki ifadeyi gördüm."
Behçet Necatigil tarafından dilimize çevrilen "Göçebe" adlı kitabını ise elli yaşlarında tamamlamıştır. Üç bölümlük büyük romana yazarın verdiği genel isimdir. İlk kitap "Sonbahar Yıldızları" altında 1906'da, "Hüzünlü Havalar" 1909'da, "Son Mutluluk" 1912'de Göçebe'de toplanmıştır ve yazarın ağzından anlatılmıştır. Bu defa kitabında evliliğin zor temasını işlemeye yönelir
1920 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanmıştır.
Savaş Yılları
Norveç İşgalinden önce başladığı Nazi taraftarlığını ülkesinin işgali sırasında da devam ettirmesiyle ünü ciddi şekilde lekelenmiştir. Hatta 1940 yılında "Almanlar bizim için savaşıyor ve şimdi İngiltere'nin bizim ve tüm tarafsızlar üzerindeki zulmünü eziyor" iddiası da dahil olmak üzere birçok gazete makalesi yazdı. Aldığı Nobel ödülünü 1943 yılında Goebbels'e göndermiştir.[] 1943 yılında Hamsun, Hitler'le görüşmeye davet edildi; Toplantı sırasında Hitler'den Norveç'teki Alman sivil yönetici Josef Terboven'den şikayetçi olması ve tutuklu Norveç vatandaşlarının serbest bırakılmasını istedi. Otto Dietrich, anılarında bu buluşmayı, yabancı bir kişinin Hitler'le ilk kez bu kadar ters bir şekilde konuşabildiği tek zamandı olarak tanımlıyor. Hitler'in ölümünden bir hafta sonra Hamsun: "O bir savaşçıydı, insanlık için bir savaşçıydı ve tüm uluslar için adalet müjdesinin bir peygamberiydi." dedi. Savaşın sona ermesinin ardından, kitapları evinin önüne atıldı. Hatta Norveç'in büyük şehirlerinde öfkeli kalabalıklar kitaplarını herkesin önünde yaktı ve Hamsun bir süre bir psikiyatri hastanesinde tutuldu.
Savaş sonrası hesaplaşma mahkemelerinden "akli denge" sebep gösterilerek muaf tutulmuş ama akıl hastanesine kapatılmış, daha sonra da savaş sırasında propaganda suçu nedeniyle Norveç Hükümetine para cezasına (325.000 kron-65.000 $) çarptırılmıştır. Bu süreçte başına gelenleri tek otobiyografik ve en son eseri "På gjengrodde stier" (Ot bağlamış patikalarda) kitabında anlatmıştır. Kitabın son cümlesi "Yüksek mahkeme suçlu buldu, yazarlığıma son veriyorum" şeklindedir.
19 Şubat 1952 yılında, 92 yaşında banyoda ölü bulundu. Cenazesi yakılmıştır.
Danimarkalı yazar Thorkild Hansen biyografisini ve davayı araştırdı ve Hamsun Davası (1978) adlı kitabı yazdı. Kitap Norveç'te spekülasyonlar yarattı. Yazara göre Hamsun'a bu şekilde muamele edilmesinin çirkin olduğunu düşünüyordu.
Norveç'te savaştan 50 yıl sonraki nesiller, savaş sonrası hesaplaşmaları orantısız bulup, Hamsun'a daha bir anlayışla ve sahip çıkarak yaklaşmaktadırlar. 2009 yılında doğumunun 150. yılı Hamsun yılı olarak kutlanmıştır. Adı okullar, sokaklar, heykeller ve başka vesilelerle yaşatılmaktadır. Hakkında bir müze (Hamsunsenteret), bir film (Hamsun 1996) ve bir televizyon dizisi (Gåten Knut Hamsun) yayınlanmıştır. Savaş sırasındaki tutumunun onun erken oluşmuş İngiltere ve Amerika karşıtı tavırları ve eserlerinin ilk Almanya'da tutulması sebebiyle olduğu kanaati kabul görmeye başlamıştır.
Filmde Hamsun'u İsveçli aktör Max von Sydow canlandırdı.
Kronolojik biyografisi
- 1859 Knut doğdu babası:Peder Pedersen (1825-1907) ve annesi Tora Pedersen (1830-1919), kilisesinde vaftiz edildi.
- 1862 'e göç ettiler.
- 1868 -Halası ile birlikte kaldı ve kız kardeşi doğdu.
- 1873-1874 Okulu bitirip Lom şehrine göç etti. Torsten Hesthagen (büyükbabası)nın dükkânında çalıştı.
- 1875 Kuzey Norveç'e gitti.
- 1876 Bodø'de ayakkabıcılığa başladı.
- 1877 İlk kitabı "Den gaadefulde" (gizemli) yayınlandı. Daha sonra Bodø'yü terk etti.
- 1878 "Et gjensyn" (bir tekrar görüşme) ve "Bjørger" (Bjørger) yayınlandı.
- 1879 Bir tüccardan yardım alıp Norveç'i terk etti. Kopenhag'a gitti.
- 1880/1881 Strindberg okudu ve Gjøvik hakkında konferanslar verdi.
- 1882/1883 ABD'ye gitti.
- 1884/1885 Kristopher Janson'un yardımcısı oldu.
- 1886 Norveç'e döndü. Sene sonunda tekrar ABD'ye gitti.
- 1887 Kum işinde çalışmaya başladı.
- 1888 ABD'yi terk edip Kopenhag'a döndü. Kasımda "Sult" (Açlık)'ın ilk bölümü radikal "Ny Jord" dergisinde isimsiz olarak yayınlandı.
- 1889 "Fra det moderne Amerikas Aandsliv" (Amerika'da düşünsel yaşam) adlı eseri yayınlandı. onu "Lars Oftedal" takip etti.
- 1890 "Sult" Knut'un ismiyle yayınlandı. Lillesand şehrine gitti. Orada "Smaabyliv" (kasaba hayatı) ve "Fra det ubevidste Sjæleliv" (Bilinçaltı ruhsal yaşamdan)'ı yazdı.
- 1891 Norveç şehirlerini gezdi. "Açlık" Berlin'de basıldı.
- 1892 Kopenhag'a gitti. "Mysterier" (Gizemler) yayınlandı. Daha sonra adasına gitti ve orada "Redaktør Lynge" (editör lynge)yi yazdı.
- 1893 "Redaktør Lynge" ilkbaharda yayınlandı. Parise gitti "Ny Jord" (yeni toprak) yayınlandı.
- 1894 Pan (pan) yayınlandı. Verlaine, Gauguin, , ve ile tanıştı.
- 1895 "Ved rikets port" (kraliyetin girişinde) yayınlandı. Norveç'e döndü ve "Livets spill" (hayat oyunu) eserini yazdıktan sonra tekrar Paris'e yöneldi.
- 1896 Edvard Munch ile buluştu. Almanya'ya gidip birçok yayıncıyla tanıştı. Eserlerinin yayın haklarını verdi.
- 1898 İlk eşi Bergljot Bassøe ile evlendi. "Aftenrøde" (akşam kızılı) "Victoria" (Viktoria) yayınlandı.
- 1899 hocalarıyla tanıştı. Rusya ve Türkiye'yi gezdi.
- 1900 Orta Doğu'yu gezdi ve Norveç'e geri döndü.
- 1901 Doğu ile ilgili yazılar yazdı.
- 1902 Kızı Victoria doğdu. "Munken Vendt" (derviş döndü) yayınlandı. 'a taşındı.
- 1903 "I Æventyrland" (masallar ülkesinde), "Kratskog" (çalı ormanı) ve "Dronning Tamara" (kraliçe tamara) yayınlandı.- Gustav Vigeland Knut Hamsun'un bir büstünü yaptı.
- 1904 "Det vilde kor" (yabani koro) şiir koleksiyonu yayınlandı. Onu makalelerinin koleksiyonu olan "Sværmere" (pervaneler) takip etti. ödülünü aldı
- 1905 "Stridende liv" (kavgacı yaşam) yayınlandı.
- 1906 Boşandı, "Utsikten" (manzara) adındaki kısa hikâyelerinin derlemesi yayınlandı.
- 1907 Babası öldü. "Ærer de unge" (gençlere şan olsun) eserleri "Under høststjernen" (güz yıldızı altında) yayınlandı.
- 1908 "Benoni og Rosa" (Benoni ve Rosa) yayınlandı.
- 1909 Kendinden 22 yaş küçük son eşi Marie Andersen ile evlendi.
- 1911 Kuzey Norveç'te 'de çiftliğini devraldı
- 1912 Tore adında bir oğlu oldu. "Den siste glæde" (son sevinç) yayınlandı.
- 1913 "Børn av tiden" (zamanın çocukları) yayınlandı.
- 1914 Arild adında bir oğlu oldu. Birinci dünya savaşı başlayınca Hamsun Almanların tarafında savaştı.
- 1917 Cecilia adında bir kızı oldu.
- 1918 "Sproget i fare" (dilimiz tehlikede) yayınlandı. Güney Norveç'te Grimstad'da çiftliğini devraldı; gittikçe artan yazarlık gelirleriyle bunu örnek bir çiftlik haline getirse de kitaplarını genellikle pansiyon ve otellerde bitirdi.
- 1919 Hamsun'un annesi öldü.
- 1920 Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı.
- 1923 "Siste kapitel" (son bölüm) yayınlandı.
- 1926 'ye taşındılar.
- 1927 Nørholmen'e geri döndüler. "Landstrykere" (gezginler) yayınlandı.
- 1928 Çeşitli şiir araştırmalarında bulundu.
- 1929 Tüm dünyada Hamsun'un yetmişinci yaşı kutlandı.
- 1930 "August" (Ağustos) yayınlandı.
- 1933 "Men livet lever" (ama hayat devam ediyor) yayınlandı.
- 1934 10.000 Alman markı ödüle layık görüldü fakat kabul etmeyip Metal Goethe ödülünü almayı tercih etti.
- 1935 Almanya ve Fransa'yı gezdi.
- 1936 "Ringen sluttet" (daire tamamlandı) yayınlandı.
- 1938 İtalya ve Yugoslavya'yı gezdi.
- 1939 Sekseninci yaşı tüm dünyaca kutlandı. Fakat II. Dünya Savaşı başladı.
- 1940 Alman birlikleri Norveç'i işgal ettiler.
- 1941/1942 Alman hayranları onu baskıdan kurtardılar.
- 1943 Hitler ile görüştü.
- 1944 Norveçlileri Alman cezalarından korumaya çalıştı.
- 1945 Alman birlikleri Norveç'ten çekildi.
- 1946 Bakımevine yattı.
- 1949 Savaş sonrası yazdığı "På gjengrodde stier" (Ot bağlamış patikalarda) kitabını yayınladı.
- 1949 /1951 hastalandı ve durumu kötüleşti.
- 1952 19 Şubat'da öldü. 'de yakıldı.
Türkçeye tercüme edilen eserleri ve hakkında yazılanlar
Eserleri
- Açlık
- Pan
- Göçebe
- Dünya Nimeti
- İstanbul'da İki İskandinav Seyyah (Hilâl'in Altında-Çev. Banu Gürsaler Syvertsen)
Knut Hamsun Festivalleri
- Hamarøy 2006
- Hamarøy 2004
- Hamarøy 2002
- Hamarøy 2000
- Grimstad 2007
- Grimstad 2006
- Grimstad 2005
- Grimstad 2004
- Grimstad 2003
- Grimstad 2001
- Lom 2005
- Lom 2003
- Melbu 2007
- Hamarøy 11.04.2007
- Hamsunsenteret, Oslo 05.03.2007
- Oslo,16.09.2006
- Milano 2005
- Georgia 2005
- Tromsø 2003
Kaynakça
- ^ Rowohits Monographien 3, 1958, Takibinde alıntılar yapılmıştır.
- ^ Göçebe, Önsöz, Behçet Necatigil, sf:6
- ^ Göçebe, Knut Hamsun, Önsöz, Behçet Necatigil, sf:8
- ^ Göçebe, Knut Hamsun, Önsöz, Behçet Necatigil, sf:10
- ^ Gibbs, Walter (28 Şubat 2009). "Norwegian Nobel Laureate, Once Shunned, Is Now Celebrated". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024.
- ^ http://www.bodilprisen.dk/aar-for-aar/1997-2/ 17 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Bodilprisen 1997
- ^ http://www.dagbladet.no/tekstarkiv/artikkel.php?id=5001970001103 NRKs Hamsun-film julas kinotaper
- ^ Hvem Hva Hvor 1998, s 148
- ^ http://www.vg.no/vg/96/anm/film/1224hamsun.html 4 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . GÅTE UTEN MYSTERIER
- ^ a b "İstanbul'da İki İskandinav Seyyah". YKY - Yapı Kredi Yayınları. 16 Mart 2017. 30 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.
- ^ Robert Ferguson: Enigma. The life of Knut Hamsun, 1987. Hutchinson. With one Authograph von der Author.
Dış bağlantılar
- Biyografi.net27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Birkaç dilde Knut Hamsun29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Hamsun araştırmaları17 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Hamsun Norveç Araştırmalar8 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Lom şehri Hamsun kulübü18 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Hamaroy şehri Hamsun kulübü22 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Hamsunsenteret hos Nordlands fylkeskommune[]
- Tromso Üniv. Kütüphanesi Hamsun Bölümü3 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Oslo Ulusal Kütüphanesi Hamsun Bölümü26 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Hamsun's Kingdom24 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Norsk Rigs Kringkastning5 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Hamaroy araştırmaları11 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Grimstad araştırmaları2 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Lom şehri araştırmaları3 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Knut Hamsun d 4 Agustos 1859 Gudbrandsdal o 19 Subat 1952 Grimstad Norvecli yazar ve 1920 yili Nobel Edebiyat Odulu sahibi Knut HamsunKnut Hamsun 1944 DogumKnud Pedersen 4 Agustos 1859 Gudbrandsdal NorvecOlum19 Subat 1952 92 yasinda Grimstad NorvecMeslekYazar sair oyun yazariMilliyetNorvecliDonem1877 1949Onemli odulleriNobel Edebiyat Odulu 1920 Etkiledikleri Ernest Hemingway Isaac Singer Thomas Mann Maksim Gorki Charles Bukowski John Fante Erlend LoeEtkilendikleri Bjornstjerne Bjornson Fyodor Mihaylovic Dostoyevski Friedrich Nietzsche Henrik Ibsen Arthur Schopenhauer Georg Brandes Lord ByronResmi sitewww knuthamsun noYasam oykusuIlk yillari Hamsun 14 yasindayken Tranoy da Daha sonralari Knut Hamsun adini alacak olan Knud Pedersen Norvec in kuzeyinde Gudbrandsdal sinirlari icinde kasabasinda dogdu Bir terzi olan babasi kalabalik ailesini alarak daha kuzeye kasabasina goc etti Calisan ve isine bagli adam karisini kaynanasini alti cocugunu terzilikle zar zor gecindiriyor ustelik oturduklari yerin sahibi rahibe borclaniyorlardi Sekiz yasinda iken dayisinin istegi uzerine annesiyle babasi onu bir rahibin egitimine verdiler On dort yasinda dogdugu kasabaya gidip orada bir tuccar yaninda tezgahtarlik yapti Bir yil sonra da de daha buyuk bir tuccar yaninda kalfaliga basladi Tuccarin kizina asik oldu fakat tuccar iflas edince ayrilmak zorunda kaldi Bu siralarda Esrarengiz Adam adinda kucuk bir ask romani yazdi Bu roman gezginlik yillarinda tanistigi bir kitapci tarafindan bastirildi Buradan ayrilinca bir iki arkadasiyla birlikte ucuz esyalar satmaya basladilar Kibrit mum gibi seyler satiyorlardi Daha sonra ayrildilar Arkadasi guneye Knut kuzeye gitti Is bulamayinca zanaat ogrenmek amaciyla bir ayakkabicinin yanina gitti Bir yil sonra daha buyuk epik bir eser kaleme aldi Henrik Ibsen i okumustu onun etkisi altinda bulunuyordu Bir Karsilasma adindaki bu kitabini da de bir kitapci yayimladi Daha sonra bir ask hikayesi daha yazdi Kitaplarini okuyan ailesi artik bir is bulmanin zamani geldi diyerek onu bir bucak mudurunun yanina yardimci olarak verdi Bu bucak mudurunun pek cok kitabi vardi un toplu eserlerini okumasina izin verilmisti Knut bu heyecanla kitaplara sarildi ve gozlerini bozana kadar okudu Bu kitaplarin etkisiyle Knut bir kitap daha yazdi fakat yayincilar basmaya yanasmadilar Knut un bu kitaplari bir yayinevinin destegi olmadan basabilmesi icin bir zenginin destegi gerekiyordu Aradigi kisiyi buldu Erasmus Zahl adinda bir tuccardi bu Cok gence yardim etmisti Knut ona yazar olmak istedigini soyledi Son yazdigim hikaye diye baska bir yazari verdi Tuccar kagitlara degil yuzune bakti Knut un Genc Hamsund tuccardan cikarken cebine bin kron indirmisti bile Frida adinda bir koy hikayesi ve siirler yazmaya basladi Adini Knut Pederson diye degistirdi Hikayesini tamamlayinca bir vapur bileti alarak Kopenhag a gitti Bir kitapciya sonra da Norvecli bir saire eserlerini kabul ettirme cabalari bosa cikinca Oslo ya dondu Sonra gocebe olarak uzun bir yolculuga cikti Edebiyatta yukselisiParasi tukenen Hamsun tekrar ayni tuccarin yolunu tuttu Tuccar yardimini esirgemedi Hamsun bu parayla bir oda kiralayip daha once yazdigi yazilarin pek cogunu yakti Makaleler hikayeler yaziyor bunlari satmaya calisiyordu Parasi tekrar tukenince ac kaldi ve bunu romanlastirdi Aclik romani sohretinin ilk basamagi oldu Bu sikintilar icerisindeyken yol yapiminda is buldu Kum ocaginda katiplik edecek cekilen kumlarin hesabini tutacakti Zor degildi bu is Calisma ve dinlenme saatlerinde bol bol kitap okuyordu Musveddelere siirler makaleler karaliyordu Zamanla bir hatip gibi konusabildigini kesfetti iscilerle sohbet ederken Tanistigi bir rahip ona konferans vermesini tavsiye etti Bunun uzerine sehrinde bir salon kiralandi Konferans edebiyat alaninda olacakti Konferansi dinlemeye sadece alti kisi geldi Alti kisiden biri olan bir yazi isleri muduru konferansi begendi Cevreye konferansi ovdu Bir sonraki konferansina da sayilari artmisti Bu sefer yedi kisiydiler Anlasilan bu yorenin edebiyatla ilgilendigi yoktu Knut evine geri dondu Yirmi bir yasindaydi ama calismaktan ziyade yazmak istiyordu Noelde bir arkadasi onu ciftligine davet etti Arkadasinin annesi Knut u cok sevdi ve ona bir rahip olmasini ogutledi Ama Knut un Amerika ya gitmek istedigini ogrenince bu aile Knut a yol parasi dort yuz kron odunc verdi O da hemen Ingilizce ogrenmeye koyuldu Unlu yazar a gidip ondan bir tavsiye mektubu aldi 1882 de Knut Amerika ya gitmisti Amerika da Bjorson un mektubu bir ise yaramamisti Burada kimse onu tanimiyordu Henry Johnson adinda bir ogretmenle ahbap olup ondan Ingilizce dersleri aldi Onun kutuphanesini taradi Ozellikle Mark Twain onu etkilemisti Onceler Norvecce daha sonra da Ingilizce konferanslar hazirladi Geceli gunduzlu calismalardan sonra ya gecti ve orada muhasebe isine basladi Saglik problemleriArkadasi Johnson karisiyla bir Avrupa gezisine cikinca isler Knut a kaldi 1884 yazi ile guzu bu sekilde gecti Bir acik arttirmada yuksek sesle konusurken gogsunde bir sanci duydu Oksuruk nobetiyle yere yigildi Doktor hizli ilerleyen verem teshisi koydu ve ona birkac aylik omru kaldigini soyledi Surpriz iyilesmesi Knut birkac ay hasta yatti Olursem Norvec te gomuleyim diyerek Norvec e dogru yolculuga cikti Ne kendisinin ne de dostlarinin anlayamadiklari bir sekilde yol suresince kendiliginden iyilesti Deniz havasi iyi gelmisti Hastalik sonrasi edebiyatiIsminin Knut Hamsun olmasi Norvec e dondugunde bir gazete ile anlasti Oraya makaleler yollayacak hic degilse boylece dinlenecekti Calisiyor yaziyordu 1885 te Mark Twain ile ilgili bir yazisinda imzasi Knut Hamsund bir matbaa hatasi yuzunden Knut Hamsun seklinde basildi O da duzeltmeye yanasmadi O tarihten itibaren ismi boyle kaldi Amerika ya geri donus Norvec te isinden ayrilinca tekrar ac kaldi Bu acliga bir yil katlandi Daha sonra bir zenginin yardimiyla tekrar Amerika ya dondu 1888 Amerika da tramvaylarda biletcilik yapti Biletcilik isini becerememisti Cunku duraklari aklinda tutamiyordu Kitap okumaya daldigi icin yolculara haber vermiyordu Bu yuzden isinden ayrilip Kuzey Dakota ya gidip tarlalarda calisti 1887 sonbaharini kapsayan bu calismalarda cebinde biraz parayla Amerika ya ilk geldiginde kaldigi yerlere dondu Artik yazmaya baslayabilirdi Edebiyata donusBu surede Danimarka ya gitti Yazmaya azimle basladi Yumrugunu yemedikce kimsenin birakip gitmedigi o garip sehir Kristiania da ac gezdigim gunlerdeydi Tavan arasinda uyanik yatiyordum Alt katta bir saatin altiya vurdugunu duydum Hafif aydinlanmisti ortalik insanlar merdivenleri inip cikmaya baslamislardi diyordu buyulenmisligiyle Kagitlari ust uste yigiyor surekli yaziyordu Ne yazdigini iyi biliyordu Aclik romaniydi bunlar Yazdigi kisimlari gazetesi yazi isleri mudurlerinden Edvard Brandes e goturdu Brandes bu karsilamayi daha sonra soyle anlatiyordu Ondan daha duskun bir baska insan pek az gormusumdur Duskunlugu elbisesinin yirtik pirtik oldugundan degildi Ya o yuzu Cok uzundu musveddeler Kendisine geri veriyordum ki birdenbire kelebek gozlugu gerisinde gozlerindeki ifadeyi gordum Behcet Necatigil tarafindan dilimize cevrilen Gocebe adli kitabini ise elli yaslarinda tamamlamistir Uc bolumluk buyuk romana yazarin verdigi genel isimdir Ilk kitap Sonbahar Yildizlari altinda 1906 da Huzunlu Havalar 1909 da Son Mutluluk 1912 de Gocebe de toplanmistir ve yazarin agzindan anlatilmistir Bu defa kitabinda evliligin zor temasini islemeye yonelir 1920 yilinda Nobel Edebiyat Odulu nu kazanmistir Savas Yillari Norvec Isgalinden once basladigi Nazi taraftarligini ulkesinin isgali sirasinda da devam ettirmesiyle unu ciddi sekilde lekelenmistir Hatta 1940 yilinda Almanlar bizim icin savasiyor ve simdi Ingiltere nin bizim ve tum tarafsizlar uzerindeki zulmunu eziyor iddiasi da dahil olmak uzere bircok gazete makalesi yazdi Aldigi Nobel odulunu 1943 yilinda Goebbels e gondermistir kaynak belirtilmeli 1943 yilinda Hamsun Hitler le gorusmeye davet edildi Toplanti sirasinda Hitler den Norvec teki Alman sivil yonetici Josef Terboven den sikayetci olmasi ve tutuklu Norvec vatandaslarinin serbest birakilmasini istedi Otto Dietrich anilarinda bu bulusmayi yabanci bir kisinin Hitler le ilk kez bu kadar ters bir sekilde konusabildigi tek zamandi olarak tanimliyor Hitler in olumunden bir hafta sonra Hamsun O bir savasciydi insanlik icin bir savasciydi ve tum uluslar icin adalet mujdesinin bir peygamberiydi dedi Savasin sona ermesinin ardindan kitaplari evinin onune atildi Hatta Norvec in buyuk sehirlerinde ofkeli kalabaliklar kitaplarini herkesin onunde yakti ve Hamsun bir sure bir psikiyatri hastanesinde tutuldu Savas sonrasi hesaplasma mahkemelerinden akli denge sebep gosterilerek muaf tutulmus ama akil hastanesine kapatilmis daha sonra da savas sirasinda propaganda sucu nedeniyle Norvec Hukumetine para cezasina 325 000 kron 65 000 carptirilmistir Bu surecte basina gelenleri tek otobiyografik ve en son eseri Pa gjengrodde stier Ot baglamis patikalarda kitabinda anlatmistir Kitabin son cumlesi Yuksek mahkeme suclu buldu yazarligima son veriyorum seklindedir 19 Subat 1952 yilinda 92 yasinda banyoda olu bulundu Cenazesi yakilmistir Danimarkali yazar Thorkild Hansen biyografisini ve davayi arastirdi ve Hamsun Davasi 1978 adli kitabi yazdi Kitap Norvec te spekulasyonlar yaratti Yazara gore Hamsun a bu sekilde muamele edilmesinin cirkin oldugunu dusunuyordu Norvec te savastan 50 yil sonraki nesiller savas sonrasi hesaplasmalari orantisiz bulup Hamsun a daha bir anlayisla ve sahip cikarak yaklasmaktadirlar 2009 yilinda dogumunun 150 yili Hamsun yili olarak kutlanmistir Adi okullar sokaklar heykeller ve baska vesilelerle yasatilmaktadir Hakkinda bir muze Hamsunsenteret bir film Hamsun 1996 ve bir televizyon dizisi Gaten Knut Hamsun yayinlanmistir Savas sirasindaki tutumunun onun erken olusmus Ingiltere ve Amerika karsiti tavirlari ve eserlerinin ilk Almanya da tutulmasi sebebiyle oldugu kanaati kabul gormeye baslamistir Filmde Hamsun u Isvecli aktor Max von Sydow canlandirdi Kronolojik biyografisi1859 Knut dogdu babasi Peder Pedersen 1825 1907 ve annesi Tora Pedersen 1830 1919 kilisesinde vaftiz edildi 1862 e goc ettiler 1868 Halasi ile birlikte kaldi ve kiz kardesi dogdu 1873 1874 Okulu bitirip Lom sehrine goc etti Torsten Hesthagen buyukbabasi nin dukkaninda calisti 1875 Kuzey Norvec e gitti 1876 Bodo de ayakkabiciliga basladi 1877 Ilk kitabi Den gaadefulde gizemli yayinlandi Daha sonra Bodo yu terk etti 1878 Et gjensyn bir tekrar gorusme ve Bjorger Bjorger yayinlandi 1879 Bir tuccardan yardim alip Norvec i terk etti Kopenhag a gitti 1880 1881 Strindberg okudu ve Gjovik hakkinda konferanslar verdi 1882 1883 ABD ye gitti 1884 1885 Kristopher Janson un yardimcisi oldu 1886 Norvec e dondu Sene sonunda tekrar ABD ye gitti 1887 Kum isinde calismaya basladi 1888 ABD yi terk edip Kopenhag a dondu Kasimda Sult Aclik in ilk bolumu radikal Ny Jord dergisinde isimsiz olarak yayinlandi 1889 Fra det moderne Amerikas Aandsliv Amerika da dusunsel yasam adli eseri yayinlandi onu Lars Oftedal takip etti 1890 Sult Knut un ismiyle yayinlandi Lillesand sehrine gitti Orada Smaabyliv kasaba hayati ve Fra det ubevidste Sjaeleliv Bilincalti ruhsal yasamdan i yazdi 1891 Norvec sehirlerini gezdi Aclik Berlin de basildi 1892 Kopenhag a gitti Mysterier Gizemler yayinlandi Daha sonra adasina gitti ve orada Redaktor Lynge editor lynge yi yazdi 1893 Redaktor Lynge ilkbaharda yayinlandi Parise gitti Ny Jord yeni toprak yayinlandi 1894 Pan pan yayinlandi Verlaine Gauguin ve ile tanisti 1895 Ved rikets port kraliyetin girisinde yayinlandi Norvec e dondu ve Livets spill hayat oyunu eserini yazdiktan sonra tekrar Paris e yoneldi 1896 Edvard Munch ile bulustu Almanya ya gidip bircok yayinciyla tanisti Eserlerinin yayin haklarini verdi 1898 Ilk esi Bergljot Bassoe ile evlendi Aftenrode aksam kizili Victoria Viktoria yayinlandi 1899 hocalariyla tanisti Rusya ve Turkiye yi gezdi 1900 Orta Dogu yu gezdi ve Norvec e geri dondu 1901 Dogu ile ilgili yazilar yazdi 1902 Kizi Victoria dogdu Munken Vendt dervis dondu yayinlandi a tasindi 1903 I AEventyrland masallar ulkesinde Kratskog cali ormani ve Dronning Tamara kralice tamara yayinlandi Gustav Vigeland Knut Hamsun un bir bustunu yapti 1904 Det vilde kor yabani koro siir koleksiyonu yayinlandi Onu makalelerinin koleksiyonu olan Svaermere pervaneler takip etti odulunu aldi 1905 Stridende liv kavgaci yasam yayinlandi 1906 Bosandi Utsikten manzara adindaki kisa hikayelerinin derlemesi yayinlandi 1907 Babasi oldu AErer de unge genclere san olsun eserleri Under hoststjernen guz yildizi altinda yayinlandi 1908 Benoni og Rosa Benoni ve Rosa yayinlandi 1909 Kendinden 22 yas kucuk son esi Marie Andersen ile evlendi 1911 Kuzey Norvec te de ciftligini devraldi 1912 Tore adinda bir oglu oldu Den siste glaede son sevinc yayinlandi 1913 Born av tiden zamanin cocuklari yayinlandi 1914 Arild adinda bir oglu oldu Birinci dunya savasi baslayinca Hamsun Almanlarin tarafinda savasti 1917 Cecilia adinda bir kizi oldu 1918 Sproget i fare dilimiz tehlikede yayinlandi Guney Norvec te Grimstad da ciftligini devraldi gittikce artan yazarlik gelirleriyle bunu ornek bir ciftlik haline getirse de kitaplarini genellikle pansiyon ve otellerde bitirdi 1919 Hamsun un annesi oldu 1920 Nobel Edebiyat Odulu nu aldi 1923 Siste kapitel son bolum yayinlandi 1926 ye tasindilar 1927 Norholmen e geri donduler Landstrykere gezginler yayinlandi 1928 Cesitli siir arastirmalarinda bulundu 1929 Tum dunyada Hamsun un yetmisinci yasi kutlandi 1930 August Agustos yayinlandi 1933 Men livet lever ama hayat devam ediyor yayinlandi 1934 10 000 Alman marki odule layik goruldu fakat kabul etmeyip Metal Goethe odulunu almayi tercih etti 1935 Almanya ve Fransa yi gezdi 1936 Ringen sluttet daire tamamlandi yayinlandi 1938 Italya ve Yugoslavya yi gezdi 1939 Sekseninci yasi tum dunyaca kutlandi Fakat II Dunya Savasi basladi 1940 Alman birlikleri Norvec i isgal ettiler 1941 1942 Alman hayranlari onu baskidan kurtardilar 1943 Hitler ile gorustu 1944 Norveclileri Alman cezalarindan korumaya calisti 1945 Alman birlikleri Norvec ten cekildi 1946 Bakimevine yatti 1949 Savas sonrasi yazdigi Pa gjengrodde stier Ot baglamis patikalarda kitabini yayinladi 1949 1951 hastalandi ve durumu kotulesti 1952 19 Subat da oldu de yakildi Turkceye tercume edilen eserleri ve hakkinda yazilanlarEserleri Aclik Pan Gocebe Dunya Nimeti Istanbul da Iki Iskandinav Seyyah Hilal in Altinda Cev Banu Gursaler Syvertsen Knut Hamsun FestivalleriHamaroy 2006 Hamaroy 2004 Hamaroy 2002 Hamaroy 2000 Grimstad 2007 Grimstad 2006 Grimstad 2005 Grimstad 2004 Grimstad 2003 Grimstad 2001 Lom 2005 Lom 2003 Melbu 2007 Hamaroy 11 04 2007 Hamsunsenteret Oslo 05 03 2007 Oslo 16 09 2006 Milano 2005 Georgia 2005 Tromso 2003Kaynakca Rowohits Monographien 3 1958 Takibinde alintilar yapilmistir Gocebe Onsoz Behcet Necatigil sf 6 Gocebe Knut Hamsun Onsoz Behcet Necatigil sf 8 Gocebe Knut Hamsun Onsoz Behcet Necatigil sf 10 Gibbs Walter 28 Subat 2009 Norwegian Nobel Laureate Once Shunned Is Now Celebrated The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 Erisim tarihi 17 Haziran 2024 http www bodilprisen dk aar for aar 1997 2 17 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bodilprisen 1997 http www dagbladet no tekstarkiv artikkel php id 5001970001103 NRKs Hamsun film julas kinotaper Hvem Hva Hvor 1998 s 148 http www vg no vg 96 anm film 1224hamsun html 4 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde GATE UTEN MYSTERIER a b Istanbul da Iki Iskandinav Seyyah YKY Yapi Kredi Yayinlari 16 Mart 2017 30 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ocak 2024 Robert Ferguson Enigma The life of Knut Hamsun 1987 Hutchinson With one Authograph von der Author Dis baglantilarBiyografi net27 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Birkac dilde Knut Hamsun29 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hamsun arastirmalari17 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hamsun Norvec Arastirmalar8 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Lom sehri Hamsun kulubu18 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hamaroy sehri Hamsun kulubu22 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hamsunsenteret hos Nordlands fylkeskommune olu kirik baglanti Tromso Univ Kutuphanesi Hamsun Bolumu3 Kasim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Oslo Ulusal Kutuphanesi Hamsun Bolumu26 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hamsun s Kingdom24 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Norsk Rigs Kringkastning5 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hamaroy arastirmalari11 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Grimstad arastirmalari2 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Lom sehri arastirmalari3 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde