Norveçliler denilince genellikle Norveç'te oturan halk anlaşılır fakat başka tanımları da vardır.
- Vatandaşlık: Bu resmi ve kolay kesinleştirilebilir bir tanımdır, sayılar bellidir.
- Anadil: Anadili Norveççe olanlar genellikle Norveç'te oturanlardır, bunların dışında sadece ABD'de 80 000 kişi bu gruba dahildir, bunların da yarısı Norveç'te doğmuş olanlardır. Diğer yarısı Norveç'te oturanlarca hala anlaşılabilen İngilizce ile karışık bir lehçe konuşurlar. Norveç'te Norveççe konuşulur; Norveççenin yazı dili olarak iki sürümü vardır; Bokmål (veya bazen Riksmål) ve Nynorsk. Konuşma dili olarak yöresel lehçeler büyük farklılıklar gösterir; Birbirine paralel uzun ve derin vadiler, düşük nüfus yoğunluğu ve sert iklim bu derin farklılıkların büyük ihtimalle sebebi olmuştur. Son zamanlarda Russenorsk ve gibi adlar verilen başka kültür kökenlilerle etkileşimin sonucu olan lehçeler ortaya çıkmıştır. Ayrıca birçok azınlık dili resmen kullanılır; Kuzey Norveç'te bazı belediyelerde sokak isimleri samiler halkının diliyle yazılır.
- Irsi: Norveçlilerin çoğunluğunu oluşturanlar Cermen kökenli bir halktır. Yakın ülkelerdeki halklardan pek ayırdedilemezler. Genelde açık renk tenli, uzun boylu, kalın yapılı olurlar. Saç rengi sarı, kırmızı ve siyah olarak her üç çeşidi vardir. Bu renkliliğin yörenin bir özelliği olarak çok eskiden beri var olduğu 1200 lü yıllarda yazıya dökülmüş şiirinden bilinmektedir; "işçiler siyah, çiftlik sahipleri kırmızı, asilzadeler sarı saçlı" der şiir. Norveç'e ilk yerleşenler taş devrinde gelen avcılar -ki bu günün samiler halkının bu gruptan kalma olma ihtimali yüksektir-, daha sonra buzul çağı ertesi tarımı getiren Keltler ve peşinden avrupaya 4-5 bin yıl önce, Norveç'e ise ancak 4. yüzyılda gelmeye başlayan Gotlardır. Bunlar temeli oluştururlar. Orta Çağ ve Hansa Birliği zamanında Norveç'e göçler olmuştur. Ayrıca eski göçmen Romanlar ve fince konuşan ve halkları vardır. İkinci dünya savaşı öncesindeki 100 yıl süresinde Norveç'in nüfusunun önemli bir kısmı denizaşırı ülkelere, özellikle ABD'ye göç etmiştir. İkinci dünya savaşı sonrası Norveç bir refah toplumu haline gelmiş ve yeni yeni göçmen grupları gelmeye başlamıştır. Sırasıyla Fas, Latin Amerika, Pakistan, Vietnam, Somali, Orta Doğu dan ve en son Avrupa birliği ile dolaşım serbestliği antaşmasından dolayı gelenler olmuştur. Örneğin Polonyalılar 2015 itibarıyla 100 000 kişiyi aşkın nüfusla en büyük göçmen grubunu oluşturmaktadırlar.
- Etnik: Kültür olarak Norveç kültür ve geleneğine dahil olanlar genellikle Norveç kilisesine üye Hristiyandırlar, vatandaşlık, dil, eğitim, hayat tarzı, sanat, edebiyat ve diğer değerler açısından Norveç'te oturanların çoğuyla ortak yönleri vardır. Sülale ağaçlarının bazı dalları Norveç'te yöresel köklere sahiptirler. 1990 ile 2001 yılları arasında Norveç'te gerçekleşen evliliklerin yüzde 15-20 oranı bir Norveç vatandaşı ile Norveç dışı bir ülke vatandaşı arasında yapılmıştır bu yüzden aile ağaçlarının bazı dalları Norveç dışına uzanan, ama Norveç kültürü ve terbiyesi almış kişiler de az değildir ve bu yaygın kabul gören tanıma göre Norveçli sayılabilirler.
Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
---|---|
Norveç | 4,305,886 |
ABD | 4,712,232 |
Kanada | 521,390 |
Brezilya | 465,441 |
İsveç | 48,385 |
Birleşik Krallık | 42,000 |
Avustralya | 32,850 |
Diller | |
Din | |
Hristiyanlık (Protestan) |
- Norveç kültürünü bilinenlerden ayıran bazı faktörler şöyle sayılabilirler: Birinci sırada "ait olma" duygusunun kuvvetliliği gelir; Bu en kolay Norveç ulusal günü 17 Mayıs kutlamalarında görülebilir. Sistemin adaletliliğine ve devlet yetkililerinin doğruculuğuna güven yüksektir. Bu da halkın polisle olan ilişkilerinde görülebilir; bunun kötü yan etkisi de benzeme ihtiyacı yani konformizmdir. Nüfusun az oluşu herhangi bir kişiyle tekrar karşılaşma, bir hatadan sonra kalabalıkta kaybolabilme gibi olasılıkları başka büyük toplumlardakine göre ters yönde etkiler. Bu yüzden herkesi biraz komşu gibi görmek, herkese biraz adaletli ve hoşgörülü, tehditsiz, hakaretsiz davranmak, olası çeliskileri ilişki azaltarak karşılamak kuraldır. Örneğin kadın erkek eşitliği dünyadaki en iyilerdendir denilebilir. Buna karşılık az riskli hayat, az sosyal sınıf farkı, yüksek ve herkesle benzeşir gelir seviyesi, devletin ve vatandaşlara sunulan sosyal hizmetlerin zenginliği, bütün bunlar kişiler arası sıkı fıkı ilişkileri azaltmış, kişisel sınırlara ve kişisel özgürlüğe verilen önemi çoğaltmış, yoğun yardımlaşma ve bağlılığı sadece yakın akraba ve tanıdıklar arasında makul bir hale getirmiştir. Yalnızlık, geliri ve sosyal statüsü düşük yaşlılar ve çalışma hayatı öncesi gençlerde belirgin bir şikayettir. İnsan ilişkilerinde hissiyat, şahsa tavır ve uzun vadeli çıkarlar önemlidir.
- Kimlik : Bu sayılan ya da başka herhangi bir sebepten "ben norveçliyim" ya da "ben şu oranda norveçliyim" diyenler Norveç'te oturanların çoğuna yani 4,6 milyon kişiye ek olarak Norveç dışında 10-12 milyon insan daha vardır. Bunların 5 milyonu sadece ABD'dedir. Dışardakilerin oranının bu kadar yüksek olması dünya savaşları öncesi dışa göçler ve Norveç'te gemiciliğin uluslararası boyutlarda gelişme göstermesidir, öyle ki, Norveç'in nüfusunun sadece 4-5 milyon olagelmesine rağmen dünyanın her büyük liman şehrinde hristiyanlığın Norveç'e özel bir dalı olan bir Norveç kilisesi bulunur.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ekim 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Şubat 2012.
- ^ The 2000 American census 25 Şubat 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde . reports that the United States, in the 2000 census, has 4,477,725 inhabitants of (partial) Norwegian ancestry.
- ^ Shows a list over Canadas different ethnic groups, reports that there is 363,760 persons reporting Norwegian as one ancestry in Canada, of these 44,790 reported only Norwegian 23 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ The 2000 Brazilian census 13 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . reports that Brazil, in the 2000 census, has 465,44 inhabitants of (partial) Norwegian ancestry.
- ^ "Swedish Statistics from 2005. Shows the official number of Norwegians in Sweden at page 20" (PDF). 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 4 Şubat 2012.
- ^ "Sweden: Stock of foreign-born population by country of birth, by year". 23 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Şubat 2012.
- ^ (PDF). 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2012.
- ^ "Australian: Stock of foreign-born population by country of birth, by year". 23 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Şubat 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Norvecliler denilince genellikle Norvec te oturan halk anlasilir fakat baska tanimlari da vardir Vatandaslik Bu resmi ve kolay kesinlestirilebilir bir tanimdir sayilar bellidir Anadil Anadili Norvecce olanlar genellikle Norvec te oturanlardir bunlarin disinda sadece ABD de 80 000 kisi bu gruba dahildir bunlarin da yarisi Norvec te dogmus olanlardir Diger yarisi Norvec te oturanlarca hala anlasilabilen Ingilizce ile karisik bir lehce konusurlar Norvec te Norvecce konusulur Norveccenin yazi dili olarak iki surumu vardir Bokmal veya bazen Riksmal ve Nynorsk Konusma dili olarak yoresel lehceler buyuk farkliliklar gosterir Birbirine paralel uzun ve derin vadiler dusuk nufus yogunlugu ve sert iklim bu derin farkliliklarin buyuk ihtimalle sebebi olmustur Son zamanlarda Russenorsk ve gibi adlar verilen baska kultur kokenlilerle etkilesimin sonucu olan lehceler ortaya cikmistir Ayrica bircok azinlik dili resmen kullanilir Kuzey Norvec te bazi belediyelerde sokak isimleri samiler halkinin diliyle yazilir Irsi Norveclilerin cogunlugunu olusturanlar Cermen kokenli bir halktir Yakin ulkelerdeki halklardan pek ayirdedilemezler Genelde acik renk tenli uzun boylu kalin yapili olurlar Sac rengi sari kirmizi ve siyah olarak her uc cesidi vardir Bu renkliligin yorenin bir ozelligi olarak cok eskiden beri var oldugu 1200 lu yillarda yaziya dokulmus siirinden bilinmektedir isciler siyah ciftlik sahipleri kirmizi asilzadeler sari sacli der siir Norvec e ilk yerlesenler tas devrinde gelen avcilar ki bu gunun samiler halkinin bu gruptan kalma olma ihtimali yuksektir daha sonra buzul cagi ertesi tarimi getiren Keltler ve pesinden avrupaya 4 5 bin yil once Norvec e ise ancak 4 yuzyilda gelmeye baslayan Gotlardir Bunlar temeli olustururlar Orta Cag ve Hansa Birligi zamaninda Norvec e gocler olmustur Ayrica eski gocmen Romanlar ve fince konusan ve halklari vardir Ikinci dunya savasi oncesindeki 100 yil suresinde Norvec in nufusunun onemli bir kismi denizasiri ulkelere ozellikle ABD ye goc etmistir Ikinci dunya savasi sonrasi Norvec bir refah toplumu haline gelmis ve yeni yeni gocmen gruplari gelmeye baslamistir Sirasiyla Fas Latin Amerika Pakistan Vietnam Somali Orta Dogu dan ve en son Avrupa birligi ile dolasim serbestligi antasmasindan dolayi gelenler olmustur Ornegin Polonyalilar 2015 itibariyla 100 000 kisiyi askin nufusla en buyuk gocmen grubunu olusturmaktadirlar Etnik Kultur olarak Norvec kultur ve gelenegine dahil olanlar genellikle Norvec kilisesine uye Hristiyandirlar vatandaslik dil egitim hayat tarzi sanat edebiyat ve diger degerler acisindan Norvec te oturanlarin coguyla ortak yonleri vardir Sulale agaclarinin bazi dallari Norvec te yoresel koklere sahiptirler 1990 ile 2001 yillari arasinda Norvec te gerceklesen evliliklerin yuzde 15 20 orani bir Norvec vatandasi ile Norvec disi bir ulke vatandasi arasinda yapilmistir bu yuzden aile agaclarinin bazi dallari Norvec disina uzanan ama Norvec kulturu ve terbiyesi almis kisiler de az degildir ve bu yaygin kabul goren tanima gore Norvecli sayilabilirler Norvecliler NordmennOnemli nufusa sahip bolgelerNorvec4 305 886ABD4 712 232Kanada521 390Brezilya465 441Isvec48 385Birlesik Krallik42 000Avustralya32 850DillerNorvecceDinHristiyanlik Protestan Norvec kulturunu bilinenlerden ayiran bazi faktorler soyle sayilabilirler Birinci sirada ait olma duygusunun kuvvetliligi gelir Bu en kolay Norvec ulusal gunu 17 Mayis kutlamalarinda gorulebilir Sistemin adaletliligine ve devlet yetkililerinin dogruculuguna guven yuksektir Bu da halkin polisle olan iliskilerinde gorulebilir bunun kotu yan etkisi de benzeme ihtiyaci yani konformizmdir Nufusun az olusu herhangi bir kisiyle tekrar karsilasma bir hatadan sonra kalabalikta kaybolabilme gibi olasiliklari baska buyuk toplumlardakine gore ters yonde etkiler Bu yuzden herkesi biraz komsu gibi gormek herkese biraz adaletli ve hosgorulu tehditsiz hakaretsiz davranmak olasi celiskileri iliski azaltarak karsilamak kuraldir Ornegin kadin erkek esitligi dunyadaki en iyilerdendir denilebilir Buna karsilik az riskli hayat az sosyal sinif farki yuksek ve herkesle benzesir gelir seviyesi devletin ve vatandaslara sunulan sosyal hizmetlerin zenginligi butun bunlar kisiler arasi siki fiki iliskileri azaltmis kisisel sinirlara ve kisisel ozgurluge verilen onemi cogaltmis yogun yardimlasma ve bagliligi sadece yakin akraba ve tanidiklar arasinda makul bir hale getirmistir Yalnizlik geliri ve sosyal statusu dusuk yaslilar ve calisma hayati oncesi genclerde belirgin bir sikayettir Insan iliskilerinde hissiyat sahsa tavir ve uzun vadeli cikarlar onemlidir dd Kimlik Bu sayilan ya da baska herhangi bir sebepten ben norvecliyim ya da ben su oranda norvecliyim diyenler Norvec te oturanlarin coguna yani 4 6 milyon kisiye ek olarak Norvec disinda 10 12 milyon insan daha vardir Bunlarin 5 milyonu sadece ABD dedir Disardakilerin oraninin bu kadar yuksek olmasi dunya savaslari oncesi disa gocler ve Norvec te gemiciligin uluslararasi boyutlarda gelisme gostermesidir oyle ki Norvec in nufusunun sadece 4 5 milyon olagelmesine ragmen dunyanin her buyuk liman sehrinde hristiyanligin Norvec e ozel bir dali olan bir Norvec kilisesi bulunur Kaynakca Arsivlenmis kopya 28 Ekim 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Subat 2012 The 2000 American census 25 Subat 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde reports that the United States in the 2000 census has 4 477 725 inhabitants of partial Norwegian ancestry Shows a list over Canadas different ethnic groups reports that there is 363 760 persons reporting Norwegian as one ancestry in Canada of these 44 790 reported only Norwegian 23 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde The 2000 Brazilian census 13 Eylul 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde reports that Brazil in the 2000 census has 465 44 inhabitants of partial Norwegian ancestry Swedish Statistics from 2005 Shows the official number of Norwegians in Sweden at page 20 PDF 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 4 Subat 2012 Sweden Stock of foreign born population by country of birth by year 23 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Subat 2012 PDF 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 4 Subat 2012 Australian Stock of foreign born population by country of birth by year 23 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Subat 2012