Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Robert Boyle (d. 25 Ocak 1627 - ö. 30 Aralık 1691), Anglo-İrlandalı doğa filozofu, kimyager, fizikçi, ve kâşif.
Robert Boyle | |
|---|---|
 Robert Boyle (1627–91) | |
| Doğum | 25 Ocak 1627 Lismore, County Waterford, İrlanda Krallığı |
| Ölüm | 31 Aralık 1691 (64 yaşında) Londra, İngiltere |
| Din | Anglikanizm |
| Ödüller | Royal Society üyeliği |
| Kariyeri | |
| Dalı | Fizik, Kimya |
| Etkilendikleri | Galileo Galilei, Otto von Guericke, Francis Bacon, |
| Etkiledikleri | Isaac Newton |
Modern anlamda ilk "element" tanımını yapmıştır. Gazın basıncıyla hacmi arasında bir bağlantı olduğunu açıklamıştır. Bu bağıntı "Boyle – Mariotte Yasası" olarak bilinir. En çok matematik ve fen alanında yaptığı çalışmalarla hatırlanmaktadır. Araştırmalarının ve de kişisel düşüncelerinin açık bir şekilde simyacılıkla bağlantısı olsa da, genellikle, ilk modern kimyager olarak görülür. Çalışmalarının arasından en ünlüsü, The Sceptical Chymist (Kuşkucu Kimyager), kimya alanında bir dönüm noktası olarak görülür.
Gençliği
Robert Boyle Munster, Richard Boyle'ın yedinci oğlu ve on dördüncü çocuğu olarak doğmuştur. Doğar doğmaz "anne" diye ağladığı ve 6 aylıkken konuşmaya başladığı, 1,5 yaşında ise ileri derecede okuryazar olduğu bilinmektedir. Henüz çocukken Latince, Yunanca ve Fransızca öğrenen Boyle, daha 9 yaşına bile girmeden babasının arkadaşı Sir Henry Wotton'un çalıştığı Eton Koleji'ne gönderildi. Bu okulda üç yıl kaldıktan sonra, bir Fransız hocayla beraber yurt dışına gitti. İki yıl Cenevre'de kaldıktan sonra, 1641'de Floransa'ya gitti. O kış orada kalarak "büyük yıldız-izleyici", Galileo Galilei'nin ikilemlerini inceledi. Gidişinden kısa bir zaman sonra Galilei, 1642'nin başında öldü.
Yaşamı
1645'te İngiltere'ye döndüğünde, babasının hastanede olduğunu ve ona Dorset'teki Stalbridge eviyle İrlanda'daki mülklerini bıraktığını öğrendi. O zamandan sonra, kendini bilimsel araştırmaya adadı ve kısa zamanda, kendine, birkaç meraklı insanın yeni bir felsefe oluşturmak için kurduğu "Görünmez Kolej" de bir yer buldu. Bu grup, sıkça Londra'daki Grensham Koleji'nde buluşuyorlardı. Bazı üyeler Oxford'da da buluşmalarını yapıyorlardı. Bunun ardından, 1654'te, Boyle, Oxford'a taşındı. 1657'de Otto von Guericke'nin hava pompasını okuyunca, Robert Hooke'un asistanlığıyla bu aleti geliştirmeye karar verdi. 1659'da "machina Boyleana" ya da "Pnömatik Motor" adını verdiği sonuçlardan sonra hava konusunda birçok deney yapmaya başladı.
1660'ta, bu aletle yaptığı çalışmaları New Experiments Physico-Mechanical (Fiziko-Mekanik Yeni Deneyler) adı altında yayınladı. Bu kitaptaki düşüncelerin bir eleştirmeni Franciscus Linus'tu (1595-1675). Boyle, ünlü Boyle yasasını bu kritiklere yanıt ararken buldu. Ancak, bağımsız bir şekilde, aynı şeyleri bulan ama 1676'ya kadar yayımlamayan Edme Mariotte de bu kanunun bulucuları arasında gösterilir. 1663'te, Royal Society of London for the Improvement of Natural Knowledge (Doğal Bilgide Gelişme İçin Londra Kraliyet Cemiyeti) oldu. Vakfın kurucusu II. Charles, Boyle'ı üye yaptı ve 1680'de başkanlığa seçilse de yeminleri konusunda bazı şüpheleri olduğu için bu görevi kabul etmedi.
Boyle, Oxford'dayken bir Chevalier (Şövalye) oldu. Şövalyelerin Oxford'a, Boyle'ın gelmesinden biraz zaman önce yerleştikleri düşünülmektedir. Boyle'ın yaşadığı zaman, zaferler almış parlement güçlerinin, yeni gelişen fikirlere karşı olduğu bir zamana denk geldiği için Boyle'ın da Şövalye hareketlerinde nasıl görevler aldığı oldukça gizli kalmıştır. Bu nedenle de bu konuda tek bilinen şey, böyle bir cemiyete üyeliğidir.
1668'de Oxford'u bırakıp Londra'ya, Pall Mall'da oturan kız kardeşi Lady Ranelagh'ın yanına yerleşmiştir.
Yaşlılığı
1689'da hiçbir zaman çok kuvvetli olmayan sağlığı oldukça kötüleşti ve de bu onun Kraliyet Cemiyeti de dahil görüşmelere gitmesini engelledi. Tanıdıklarına, "çok sıra dışı bir durum olmadığı müddetçe" Salı-Cuma öğleden sonraları ve Çarşamba-Cumartesi de öğlenleri rahatsız edilmek istemediği haberini saldı. Bu kazandığı zamanda "kendini toparlayıp, raporlarını düzenlemeyi" ve "o sanattaki çalışkan havarilere, aynen Hermetik bir miras" gibi olacak önemli kimyasal çalışmalar düzenlemek istiyordu.
Kaynakça
- ^ Deem, Rich (2005). "The Religious Affiliation of Robert Boyle the father of modern chemistry. From: Famous Scientists Who Believed in God". adherents.com. 27 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2009.
- ^ John J. O'Brien, "Samuel Hartlib's Influence on Robert Boyle's Scientific Development." Annals of Science, Volume 21, Issue 4, 1965.
- ^ . 1 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2018.
Biyografi
- Fulton, John F., A Bibliography of the Honourable Robert Boyle, Fellow of the Royal Society. Second edition. Oxford: At the Clarendon Press, 1961.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Robert Boyle d 25 Ocak 1627 o 30 Aralik 1691 Anglo Irlandali doga filozofu kimyager fizikci ve kasif Robert BoyleRobert Boyle 1627 91 Dogum25 Ocak 1627 1627 01 25 Lismore County Waterford Irlanda KralligiOlum31 Aralik 1691 64 yasinda Londra IngiltereDinAnglikanizmOdullerRoyal Society uyeligiKariyeriDaliFizik KimyaEtkilendikleriGalileo Galilei Otto von Guericke Francis Bacon EtkiledikleriIsaac Newton Modern anlamda ilk element tanimini yapmistir Gazin basinciyla hacmi arasinda bir baglanti oldugunu aciklamistir Bu baginti Boyle Mariotte Yasasi olarak bilinir En cok matematik ve fen alaninda yaptigi calismalarla hatirlanmaktadir Arastirmalarinin ve de kisisel dusuncelerinin acik bir sekilde simyacilikla baglantisi olsa da genellikle ilk modern kimyager olarak gorulur Calismalarinin arasindan en unlusu The Sceptical Chymist Kuskucu Kimyager kimya alaninda bir donum noktasi olarak gorulur GencligiRobert Boyle Munster Richard Boyle in yedinci oglu ve on dorduncu cocugu olarak dogmustur Dogar dogmaz anne diye agladigi ve 6 aylikken konusmaya basladigi 1 5 yasinda ise ileri derecede okuryazar oldugu bilinmektedir Henuz cocukken Latince Yunanca ve Fransizca ogrenen Boyle daha 9 yasina bile girmeden babasinin arkadasi Sir Henry Wotton un calistigi Eton Koleji ne gonderildi Bu okulda uc yil kaldiktan sonra bir Fransiz hocayla beraber yurt disina gitti Iki yil Cenevre de kaldiktan sonra 1641 de Floransa ya gitti O kis orada kalarak buyuk yildiz izleyici Galileo Galilei nin ikilemlerini inceledi Gidisinden kisa bir zaman sonra Galilei 1642 nin basinda oldu Yasami1645 te Ingiltere ye dondugunde babasinin hastanede oldugunu ve ona Dorset teki Stalbridge eviyle Irlanda daki mulklerini biraktigini ogrendi O zamandan sonra kendini bilimsel arastirmaya adadi ve kisa zamanda kendine birkac merakli insanin yeni bir felsefe olusturmak icin kurdugu Gorunmez Kolej de bir yer buldu Bu grup sikca Londra daki Grensham Koleji nde bulusuyorlardi Bazi uyeler Oxford da da bulusmalarini yapiyorlardi Bunun ardindan 1654 te Boyle Oxford a tasindi 1657 de Otto von Guericke nin hava pompasini okuyunca Robert Hooke un asistanligiyla bu aleti gelistirmeye karar verdi 1659 da machina Boyleana ya da Pnomatik Motor adini verdigi sonuclardan sonra hava konusunda bircok deney yapmaya basladi 1660 ta bu aletle yaptigi calismalari New Experiments Physico Mechanical Fiziko Mekanik Yeni Deneyler adi altinda yayinladi Bu kitaptaki dusuncelerin bir elestirmeni Franciscus Linus tu 1595 1675 Boyle unlu Boyle yasasini bu kritiklere yanit ararken buldu Ancak bagimsiz bir sekilde ayni seyleri bulan ama 1676 ya kadar yayimlamayan Edme Mariotte de bu kanunun buluculari arasinda gosterilir 1663 te Royal Society of London for the Improvement of Natural Knowledge Dogal Bilgide Gelisme Icin Londra Kraliyet Cemiyeti oldu Vakfin kurucusu II Charles Boyle i uye yapti ve 1680 de baskanliga secilse de yeminleri konusunda bazi supheleri oldugu icin bu gorevi kabul etmedi Boyle Oxford dayken bir Chevalier Sovalye oldu Sovalyelerin Oxford a Boyle in gelmesinden biraz zaman once yerlestikleri dusunulmektedir Boyle in yasadigi zaman zaferler almis parlement guclerinin yeni gelisen fikirlere karsi oldugu bir zamana denk geldigi icin Boyle in da Sovalye hareketlerinde nasil gorevler aldigi oldukca gizli kalmistir Bu nedenle de bu konuda tek bilinen sey boyle bir cemiyete uyeligidir 1668 de Oxford u birakip Londra ya Pall Mall da oturan kiz kardesi Lady Ranelagh in yanina yerlesmistir Yasliligi1689 da hicbir zaman cok kuvvetli olmayan sagligi oldukca kotulesti ve de bu onun Kraliyet Cemiyeti de dahil gorusmelere gitmesini engelledi Tanidiklarina cok sira disi bir durum olmadigi muddetce Sali Cuma ogleden sonralari ve Carsamba Cumartesi de oglenleri rahatsiz edilmek istemedigi haberini saldi Bu kazandigi zamanda kendini toparlayip raporlarini duzenlemeyi ve o sanattaki caliskan havarilere aynen Hermetik bir miras gibi olacak onemli kimyasal calismalar duzenlemek istiyordu Kaynakca Deem Rich 2005 The Religious Affiliation of Robert Boyle the father of modern chemistry From Famous Scientists Who Believed in God adherents com 27 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2009 John J O Brien Samuel Hartlib s Influence on Robert Boyle s Scientific Development Annals of Science Volume 21 Issue 4 1965 1 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Ekim 2018 BiyografiFulton John F A Bibliography of the Honourable Robert Boyle Fellow of the Royal Society Second edition Oxford At the Clarendon Press 1961