Robert Louis Stevenson, (d. 13 Kasım 1850, Edinburgh - ö. 3 Aralık 1894, Samoa), İskoç romancı ve şair. En ünlü eseri Define Adası'dır. 2018 yılında itibarıyla dünyada en çok başka dile çevrilen yazarlar sıralamasında Charles Dickens’ın hemen ardında, 26. sıradadır.
Robert Louis Stevenson | |
---|---|
Doğum | 13 Kasım 1850 Edinburgh, İskoçya |
Ölüm | 3 Aralık 1894 (44 yaşında) Vailima, Samoa |
Meslek | Romancı, şair, gezi yazarı |
Etkiledikleri | |
Etkilendikleri | |
Hayatı
Çocukluğu
Robert Louis Stevenson, 13 Kasım 1850 günü Edinburgh'da Thomas ve Margaret Stevenson'ın tek çocuğu olarak dünyaya geldi. Çocukluğunda onu hayatı boyunca bırakmayacak olan bir hastalık geçirmiştir (tüberküloz olduğu düşünülmektedir.) Sağlık durumundan dolayı okula devam edememiş, evde özel öğretmenler tarafından eğitilmişti.
Öğrenim yılları
Babası Thomas'ın 17 yaşındaki oğlunu Edinburgh Üniversitesi'ne kaydettirdikten sonra ailesiyle arasında anlaşmazlıklar ortaya çıktı. Üniversite hayatına başlamasıyla Stevenson; 1870'lerden çok 1970'lere yaraşan bohem bir hayat tarzı benimsedi. Ailesinin dini inançlarını reddetti, evli kadınlarla ve hayat kadınlarıyla ilişkiler kurdu. Stevenson üniversite de hastalıklı ve romantik bir genç olarak hocalarının dikkatini çekse de derslerine pek önem vermiyordu. Zamanını Edinburgh sosyetesinin içinde geçirdi ve Montaigne, ve Daniel Defoe'yu taklit etmeye çalıştı.
Babası oğlunun nesillerden beri Stevenson ailesinin mesleği olan mühendisliği sürdürmesini istiyordu, ancak Louis Stevenson hukuk okumayı tercih etti. 1875'te sınavını geçerek diplomasını alsa da mesleğini yapmadı. Diplomasını aldıktan sonra Avrupa'yı gezmeye karar verdi. Amacı, sağlığı için elverişli bir yer bulmaktı. Bu arada yazmaya da devam etti.
İlk eserleri ve evliliği
Fransa'dayken Oise nehrinde yaptığı bir gezi ona "Bir İç Gezi" (An Inland Voyage) (1870) adlı eserini yazması için ilham vermişti. Aynı zamanda burada kendisinden on yaş büyük Fanny Van de Grift Osbourne adlı evli ve iki çocuk annesi Amerikalı bir kadınla aşk yaşar. Fanny Kaliforniya'ya döndüğünde, arkasında depresyonda ve yıkılmış bir Stevenson bırakmıştı.
Stevenson, Fransa'nın dağlık ve kırsal kesiminde bir seyahate çıktı ve burada yaşadıklarını hikâyeleyerek "Bir Eşekle Seyahat" (Travels with a Donkey in the Cévennes) adlı kitabında anlattı (1878). Ailesi, onun bu yaptıklarını bir zaman kaybı olarak değerlendirse de aslında yazı stilini geliştirmek ve yaşam bilgisini arttırmak için uğraş vermekteydi.
1879 Ağustos'unda Kaliforniya'ya Fanny Osbourne'u görmeye gitti. New York'tan Kaliforniya'ya trenle seyahat etmesi onu çok yıpratmıştı, akciğerindeki bir enfeksiyon onu ölümün eşiğine getirdi, kendisine yardımcı olan çiftlik sahipleri tarafından iyileştirildi ve Fanny'nin yaşadığı San Fransisco şehrine devam etti. San Fransisco'da çok zor şartlar altında parasız günler geçirdikten sonra tekrar sağlığı bozulduğunda eşinden boşanmış olan Fanny onunla ilgilendi ve iyileştirdi. Çift 1880'de evlendi ve birlikte Edinburgh'a döndüler. Bundan sonraki dört yılda Stevenson'un sağlığı el verdiğince Güney Fransa ve İsviçre'de gezdi. Bu dönemde en bilinen eserlerini yazdı.
Define Adası
Stevenson üvey oğlu ile yaptığı bir haritadan aldığı ilhamla, ünlü eseri Define Adası (Treasure Island)'nı yazdı. Oğlunun "bir harita, bir define ve terk edilmiş bir gemiyle ilgili olsun, içinde kadın olmasın" şeklinde kitabı, kendisine ısmarladığı için kitapta kadınlara yer verilmediği söylenir. Eser 1881-1882 yıllarında bir çocuk dergisinde dizi olarak yayımlanmış, 1883 yılında kitap olarak basılmıştır. Tropikal adalarda "x" işaretli hazine haritalarıyla hazine arayan eli kancalı-omzu papağanlı olarak canlandırılan korsan kavramının yaygınlaşmasında bu kitabın çok rolü olmuştur.
Bournemouth
Güney Fransa'da gezerlerken Stevenson'ın tekrar hastalanması üzerine eşi ve üvey oğlu ile birlikte tekrar İngiltere'ye döndüler ve İngiltere'nin güneyinde Bournemouth'a yerleştiler (1884). Yaşadıkları yere, Skerryvore adını vermişlerdi. Skerryvıre, Stevonson'un amcası Alan Stevenson'un büyük güçlerle inşa ettiği İskoçya'nın en uzun deniz feneri olan yapının adıydı.
Stevenson döneminin birçok ünlü edebiyatçısıyla yakın arkadaştı. Leslie Stephen, , ve Henry James gibi isimlerle Bournemouth'da oldukça fazla vakit geçirdiği bilinmektedir. Stevenson bu dönemde ünlü tarihi romanı "Kaçırılan Çocuk" (Kidnapped) ve "Dr Jekyll ve Mr Hyde" (The Strange Case of Dr Jekyll and Mr Hyde) adlı eserlerini (1886) yayınladı.
Seyahatler
1887 Mayıs'ında babasının ölümünden sonra doktorunun tamamen değişik bir iklime gitmesi tavsiyesi üzerine annesi, eşi ve üvey oğlunu alarak Amerika'ya gitti. New York'ta ünlü bir yazar olarak karşılandı ancak yönünü Batı'ya çevirerek yolculuğuna devam etti. "Anılar ve Portreler" (Memories and Portraits) adlı eserini bu dönemde kaleme aldı.
1888'de Stevenson bir yat satın aldı ve San Fransisco'dan Güney Kıyılara doğru yola çıktı. Samoa'ya gelmeden önce Markiz Adaları, Tahiti, Honolulu ve Gilbert Adaları duraklarından birkaçıdır. Aynı yıl Kara Ok isimli tarihi macera romanında Güller Savaşı'nı anlattı. Bu arada 1889'da yayımlandı. Aynı yıl Ekvador'da ikinci bir yolculuk yaptı ve üvey oğlu Lloyd da kendisine eşlik etti.
Samoa'da mücadele ve son yılları
Stevenson cüzzamlı hastaların karantina altında yaşadığı Molokai'de (Hawai Adaları'ndan birisi), Peder Damien'in misyonerlik ettiği bir koloniyi incelemek için ziyaret etti. Bir akciğer kanaması onu Samoa'da durmaya zorlayana kadar Doğu Pasifik'te dolandı. "Güney Kıyılarında" (In the South Seas) ve "Peder Damien" (Father Damien) adlı eserleri 1890'da yayımlandı. Seyahat edemez olunca Samoa'da bir arazi aldı ve yerleşti. Yerli dilde "Masalcı" anlamına gelen "Tusitala" ismini benimsedi ve yerel siyasete bulaştı.
1892'de güçlü Batı devletlerine karşı Samoa haklarını korumak için bir kampanya başlattı ve "A Footnote to History: Eight Years of Trouble in Samoa" adlı eserini yayımladı. 1893'te Samoalı bir kabile şefini destekleyince isyancı ilan edilmiş ve Samoa'dan atılmanın eşiğine gelmiştir.
Sağlığının bir daha İskoçya'ya dönmesine olanak vermeyeceğini bildiği için bu dönemde ülkesini oldukça özler. Aynı yıl, "Kaçırılmış Çocuk" (Kidnapped) adlı eserine bir devam kitabı olan ""yı yazar. 1894'te Samoa'ya barış gelir, Stevenson bir kahraman ilan edilir, "The Ebb-Tide" yayımlanır ve "Weir of Hermiston" adlı eseri üzerinde çalışırken 3 Aralık 1894 günü 44 yaşında beyin kanamasından hayatını kaybeder. Samoa'daki Vaea Tepesine gömülüdür.
Kaynaklar
- ^ Osborn, Jacob. . Stacker. Stacker. 22 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Robert Louis Stevenson d 13 Kasim 1850 Edinburgh o 3 Aralik 1894 Samoa Iskoc romanci ve sair En unlu eseri Define Adasi dir 2018 yilinda itibariyla dunyada en cok baska dile cevrilen yazarlar siralamasinda Charles Dickens in hemen ardinda 26 siradadir Robert Louis StevensonDogum13 Kasim 1850 1850 11 13 Edinburgh IskocyaOlum3 Aralik 1894 44 yasinda Vailima SamoaMeslekRomanci sair gezi yazariEtkiledikleri H Rider Haggard Jorge Luis Borges Ernest Hemingway Rudyard Kipling Vladimir Nabokov J M BarrieEtkilendikleri Edgar Allan PoeHayatiCocuklugu Robert Louis Stevenson 13 Kasim 1850 gunu Edinburgh da Thomas ve Margaret Stevenson in tek cocugu olarak dunyaya geldi Cocuklugunda onu hayati boyunca birakmayacak olan bir hastalik gecirmistir tuberkuloz oldugu dusunulmektedir Saglik durumundan dolayi okula devam edememis evde ozel ogretmenler tarafindan egitilmisti Ogrenim yillari Babasi Thomas in 17 yasindaki oglunu Edinburgh Universitesi ne kaydettirdikten sonra ailesiyle arasinda anlasmazliklar ortaya cikti Universite hayatina baslamasiyla Stevenson 1870 lerden cok 1970 lere yarasan bohem bir hayat tarzi benimsedi Ailesinin dini inanclarini reddetti evli kadinlarla ve hayat kadinlariyla iliskiler kurdu Stevenson universite de hastalikli ve romantik bir genc olarak hocalarinin dikkatini cekse de derslerine pek onem vermiyordu Zamanini Edinburgh sosyetesinin icinde gecirdi ve Montaigne ve Daniel Defoe yu taklit etmeye calisti Babasi oglunun nesillerden beri Stevenson ailesinin meslegi olan muhendisligi surdurmesini istiyordu ancak Louis Stevenson hukuk okumayi tercih etti 1875 te sinavini gecerek diplomasini alsa da meslegini yapmadi Diplomasini aldiktan sonra Avrupa yi gezmeye karar verdi Amaci sagligi icin elverisli bir yer bulmakti Bu arada yazmaya da devam etti Ilk eserleri ve evliligi Fransa dayken Oise nehrinde yaptigi bir gezi ona Bir Ic Gezi An Inland Voyage 1870 adli eserini yazmasi icin ilham vermisti Ayni zamanda burada kendisinden on yas buyuk Fanny Van de Grift Osbourne adli evli ve iki cocuk annesi Amerikali bir kadinla ask yasar Fanny Kaliforniya ya dondugunde arkasinda depresyonda ve yikilmis bir Stevenson birakmisti Stevenson Fransa nin daglik ve kirsal kesiminde bir seyahate cikti ve burada yasadiklarini hikayeleyerek Bir Esekle Seyahat Travels with a Donkey in the Cevennes adli kitabinda anlatti 1878 Ailesi onun bu yaptiklarini bir zaman kaybi olarak degerlendirse de aslinda yazi stilini gelistirmek ve yasam bilgisini arttirmak icin ugras vermekteydi 1879 Agustos unda Kaliforniya ya Fanny Osbourne u gormeye gitti New York tan Kaliforniya ya trenle seyahat etmesi onu cok yipratmisti akcigerindeki bir enfeksiyon onu olumun esigine getirdi kendisine yardimci olan ciftlik sahipleri tarafindan iyilestirildi ve Fanny nin yasadigi San Fransisco sehrine devam etti San Fransisco da cok zor sartlar altinda parasiz gunler gecirdikten sonra tekrar sagligi bozuldugunda esinden bosanmis olan Fanny onunla ilgilendi ve iyilestirdi Cift 1880 de evlendi ve birlikte Edinburgh a donduler Bundan sonraki dort yilda Stevenson un sagligi el verdigince Guney Fransa ve Isvicre de gezdi Bu donemde en bilinen eserlerini yazdi Define Adasi Stevenson uvey oglu ile yaptigi bir haritadan aldigi ilhamla unlu eseri Define Adasi Treasure Island ni yazdi Oglunun bir harita bir define ve terk edilmis bir gemiyle ilgili olsun icinde kadin olmasin seklinde kitabi kendisine ismarladigi icin kitapta kadinlara yer verilmedigi soylenir Eser 1881 1882 yillarinda bir cocuk dergisinde dizi olarak yayimlanmis 1883 yilinda kitap olarak basilmistir Tropikal adalarda x isaretli hazine haritalariyla hazine arayan eli kancali omzu papaganli olarak canlandirilan korsan kavraminin yayginlasmasinda bu kitabin cok rolu olmustur Bournemouth Guney Fransa da gezerlerken Stevenson in tekrar hastalanmasi uzerine esi ve uvey oglu ile birlikte tekrar Ingiltere ye donduler ve Ingiltere nin guneyinde Bournemouth a yerlestiler 1884 Yasadiklari yere Skerryvore adini vermislerdi Skerryvire Stevonson un amcasi Alan Stevenson un buyuk guclerle insa ettigi Iskocya nin en uzun deniz feneri olan yapinin adiydi Stevenson doneminin bircok unlu edebiyatcisiyla yakin arkadasti Leslie Stephen ve Henry James gibi isimlerle Bournemouth da oldukca fazla vakit gecirdigi bilinmektedir Stevenson bu donemde unlu tarihi romani Kacirilan Cocuk Kidnapped ve Dr Jekyll ve Mr Hyde The Strange Case of Dr Jekyll and Mr Hyde adli eserlerini 1886 yayinladi Seyahatler 1887 Mayis inda babasinin olumunden sonra doktorunun tamamen degisik bir iklime gitmesi tavsiyesi uzerine annesi esi ve uvey oglunu alarak Amerika ya gitti New York ta unlu bir yazar olarak karsilandi ancak yonunu Bati ya cevirerek yolculuguna devam etti Anilar ve Portreler Memories and Portraits adli eserini bu donemde kaleme aldi 1888 de Stevenson bir yat satin aldi ve San Fransisco dan Guney Kiyilara dogru yola cikti Samoa ya gelmeden once Markiz Adalari Tahiti Honolulu ve Gilbert Adalari duraklarindan birkacidir Ayni yil Kara Ok isimli tarihi macera romaninda Guller Savasi ni anlatti Bu arada 1889 da yayimlandi Ayni yil Ekvador da ikinci bir yolculuk yapti ve uvey oglu Lloyd da kendisine eslik etti Samoa da mucadele ve son yillari Stevenson cuzzamli hastalarin karantina altinda yasadigi Molokai de Hawai Adalari ndan birisi Peder Damien in misyonerlik ettigi bir koloniyi incelemek icin ziyaret etti Bir akciger kanamasi onu Samoa da durmaya zorlayana kadar Dogu Pasifik te dolandi Guney Kiyilarinda In the South Seas ve Peder Damien Father Damien adli eserleri 1890 da yayimlandi Seyahat edemez olunca Samoa da bir arazi aldi ve yerlesti Yerli dilde Masalci anlamina gelen Tusitala ismini benimsedi ve yerel siyasete bulasti 1892 de guclu Bati devletlerine karsi Samoa haklarini korumak icin bir kampanya baslatti ve A Footnote to History Eight Years of Trouble in Samoa adli eserini yayimladi 1893 te Samoali bir kabile sefini destekleyince isyanci ilan edilmis ve Samoa dan atilmanin esigine gelmistir Sagliginin bir daha Iskocya ya donmesine olanak vermeyecegini bildigi icin bu donemde ulkesini oldukca ozler Ayni yil Kacirilmis Cocuk Kidnapped adli eserine bir devam kitabi olan yi yazar 1894 te Samoa ya baris gelir Stevenson bir kahraman ilan edilir The Ebb Tide yayimlanir ve Weir of Hermiston adli eseri uzerinde calisirken 3 Aralik 1894 gunu 44 yasinda beyin kanamasindan hayatini kaybeder Samoa daki Vaea Tepesine gomuludur Kaynaklar Osborn Jacob Stacker Stacker 22 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ekim 2020