Robert Mantran (d. 19 Ocak 1917, Paris, Fransa - ö. 24 Eylül 1999, Aix-en-Provence, Fransa), Fransız tarihçi, Türkolog, İslam ve Osmanlı tarihi uzmanı.
Robert Mantran | |
---|---|
Doğum | 19 Ocak 1917 Paris, Fransa |
Ölüm | 24 Eylül 1999 (82 yaşında) |
Milliyet | Fransız |
Vatandaşlık | Fransa |
Meslek | Türkolog, tarihçi |
Tanınma nedeni | Toplumsal ve ekonomik tarih yaklaşımına yönelişin öncülerinden olması |
Académie des Inscriptions et Belles-Lettres üyesi olan ve Türk Tarih Kurumu'nun da şeref üyesi olan Mantran, tarih alanında uluslararası yayın yapan birçok bilimsel kuruluşun akademik ve idari kadrosunda görev almış bir tarihçi ve araştırmacıdır. Bununla beraber Mantran, 1992 yılında hazırlanıp basılan; İslam Ansiklopedisi'nin 2. ciltinin (Brill, Encyclopaedia of Islam II.) yönetim kurulunda görev almıştır, ansiklopedinin basımında yöneticilik yapmıştır. Aynı zamanda, UNESCO'da da danışmanlık görevi üstlenen Mantran; Türkiye Cumhuriyeti Liyakat Nişanı,Légion d’Honneur ve Palmes Académiques nişanları sahibidir.
Mantran; kariyeri boyunca Arapça kitabelere ve tarihi belgelere verdiği önem kadar Türkçe kitabe ve belgelere de önem vermiştir. Yaptığı çalışmalarda, Arapça ve Türkçe kaynakları karşılaştırarak eserler yazmıştır. Yaptığı bu çalışma sitili alışagelmişin dışındadır çünkü o zamana kadar sadece Arapça kaynaklara önem verilmekte, Türkçe kaynaklar ise ihmal edilmekteydi. Mantran ayrıca; Evliya Çelebi'nin kaleme aldığı seyahatnâmesi, Osman Nuri Ergin’in yazdığı Mecelle-i Umûr-ı Belediyye’si ve Türk, Fransız, Venedik arşivlerinde bulunan belgeleri kullanarak İstanbul’un 17. yüzyılın ikinci yarısında bulunduğu kurumsal, ekonomik ve toplumsal yapıyı ortaya koyan eserler yazmıştır. Direkt olarak Osmanlı kaynakları ve Venedik, Fransız kaynaklarını kullanarak yazdığı Osmanlı tarihi ile alakalı olarak da 2 ciltlik bir kitap yayınlamıştır. Ortaya koyduğu bu eserler; 1970’ten sonrası tarihçilere bir rol model olmuş ve diğer tarihçilerin çalışmalarına bir zemin hazırlamıştır.
Fransızca yazdığı eserleri, Türk profesör ve araştırmacı Server Tanilli Türkçeye çevirmiştir.
Hayatı
19 Ocak 1917'de Paris'te doğan Robert Mantran, lise öğrenimini Paris'te bulunan Condercet Lisesi’nde tamamladı. Daha sonra üniversite eğitimi için Sorbonne Üniversitesi'ne gitti. Burada, tarih ve coğrafya alanında lisans eğitimini tamamladı. Aynı zamanda, Ecole des Langues Orientales Vivantes’ten de 1945 yılında bir diploma aldı. Mantran doktora eğitimini de 1963 yılında Osmanlı Devleti’nin Tunus’ta ve Kuzey Afrika’daki varlığı ile alakalı hazırladığı çalışma ile Sorbonne'da tamamlamıştır. Eğitim hayatı boyunca; Bizans tarihi, Osmanlı tarihi, İslam tarihi ve Türkoloji ile yakından ilgilenmiştir. Ünlü Fransız Türkolog Jean Deny ve Jean Sauvaget’den dersler almıştır. Başta Bizans tarihi hakkında araştırmalar yapan Mantran; derslerini aldığı öğretmenlerinin ona kazandırdıkları ve kişisel ilgisinden ötürü Osmanlı tarihi alanına daha çok kaymış ve bu alanda birçok eser yazmıştır.
Avrupa'da 2. Dünya Savaşı'nın çıkması ile beraber, 1939'da Mantran Fransız kuvvetlerinin safında savaşa girdi. 1940 yılında, savaştaki başarılarından ötürü kendisine madalya verildi. Fransa'nın Nazi güçleri tarafından işgal edilmesi ile beraber, Fransız Direniş hareketine katıldı ve Fransa'nın özgürlüğüne kavuşması için katkılarda bulundu.
Savaş sonrası, tarih alanında çalışmalarına devam etmek için önce Şam'da faaliyet gösteren Şam Fransız Araştırmaları Enstitüsü'ne gitti. Burada, Türkçe ve Osmanlıca yazılan çeşitli eserleri Fransızcaya çevirdi. Çevirdiği eserler Les provinces syriennes (Beyrouth-Damas 1951) adıyla basıldı. Daha sonra Şam'dan Beyrut'a, oradan da İstanbul'a gitmiştir. İstanbul'da; Mehmet Fuad Köprülü, Adnan Adıvar, Selim Nüzhet Gerçek, Sabri Esat Siyavuşgil, M. Tayyip Gökbilgin, Mehmet Cavit Baysun ve Ömer Lutfi Barkan gibi önemli Türk bilim insanları ile tanışmış, dost olmuş ve çalışmıştır. Bu dostluklar arasında özellikle Ömer Lutfi Barkan, Mantran için önemli bir yol gösterici olmuştur.
Mantran; 1945 ila 1947 yılları arasında İstanbul'da bulunan Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü'nde araştırmacı olarak çalışmış daha sonra ise 1947 ila 1952 yılları arasında Galatasaray Lisesi'nde öğretmen olarak görev almıştır. Türkiye'den sonra Tunus'a gitmiştir. 1955 ila 1961 yılları arasında Tunus Üniversitesi’nin reforme edilmesinde görev almıştır. Üniversiteyi moderne ederken; Edebiyat Fakültesi ve Yüksek Öğretmen Okulu’nda da çalışmalarını sürdürüp, öğrencilere dersler vermiştir. Bu vesileyle; Mantran, Tunuslu tarihçilerin yetişmesinde önemli bir rol üstlenmiştir. Bu görevlerinin ardından, Aix-Marseille Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde giderek orada profesör olarak çalışmıştır. Aynı üniversitede 1985 yılında ordinaryüs profesör olmuştur.
1999 yılında, son çalıştığı yer olan Aix-en-Provence'da hayatını kaybetmiştir.
Yapıtları
- Les provinces syriennes (1951, Jean Sauvaget ile birlikte; Osmanlı Mali Kanunnameleri. Suriye Vilayetleri)
- Turquie (1955; Türkiye)
- Trésors de la Turquie (1959; Michel de Saint-Pierre ile birlikte; Türkiye'nin Hazineleri)
- Istanbul dans la seconde moitié du XVIIe siècle. Essai d'histoire institutionnelle, économique et sociale (1962; 17. Yüzyılın İkinci Yarısında İstanbul, 2 cilt, 1986)
- La vie quotidienne à Constantinople au temps de Soliman le Magnifique et de ses successeurs (1965; 16. ve 17. Yüzyılda İstanbul'da Gündelik Yaşam, 1991)
- Les Régimes politiques des pays arabes (1968; Arap Ülkelerinin Siyasal Rejimleri)
- L'Expansion musulmane. VIIe-XIe siècles (1969)
- L'Eurasie, XIe-XIIIe siècles (1982, Georges Duby ile birlikte; Avrasya, 11-13. Yüzyıllar)
- L'Empire ottoman, du XVIe au XVIIIe siècle. Administration, économie, société (1984; 16 ve 18. Yüzyıllarda Osmanlı İmparatorluğu)
- Histoire d'Istanbul (İstanbul Tarihi, 2001)
Mantran ayrıca, L'Égypte au XIXe siècle (1977; 19. Yüzyılda Mısır) ve Histoire de l'Empire ottoman (1989; Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, 2 cilt, 1992) başlıklı iki önemli derlemenin de editörlüğünü yapmıştır.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g Zeki Arıkan. . TDV İslam Ansiklopedisi. 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2020.
- ^ . 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2015.
- ^ a b https://www.iskultur.com.tr. . Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. 19 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2020.
- ^ "Osmanlı İmparatorluğu Tarihi Cilt 1". Mantran: Fransız tarihçi ve Türkolog, İslam ve Osmanlı tarihi uzmanı. Good Reads. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Eylül 2020.
- ^ "Robert Mantran". Robert Mantran (d. 19 Ocak 1917, Paris, Fransa - ö. 24 Eylül 1999), Fransız tarihçi ve Türkolog, İslam ve Osmanlı tarihi uzmanı. İstanbul kent örgütlenmesi ve yaşamı, Arap dünyası, Mısır ve Tunus gibi konularda, doğrudan Osmanlı kaynaklarını kullanarak gerçekleştirdiği çalışmalarında, siyasal-kurumsal tarihten farklı olarak toplumsal ve ekonomik tarih yaklaşımına yönelişin öncü örneklerini vermesiyle tanınır. Türkçe Bilgi. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Eylül 2020.
- ^ "Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi (1.7.7.1934)". kutuphane.ttk.gov.tr. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Eylül 2020.
- ^ DEGUILHEM, RANDI (2000). "IN MEMORIAM: Robert Mantran (1917-1999)". Turkish Studies Association Bulletin. 24 (2): 131-133. ISSN 0275-6048.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Robert Mantran d 19 Ocak 1917 Paris Fransa o 24 Eylul 1999 Aix en Provence Fransa Fransiz tarihci Turkolog Islam ve Osmanli tarihi uzmani Robert MantranDogum19 Ocak 1917 1917 01 19 Paris FransaOlum24 Eylul 1999 82 yasinda MilliyetFransizVatandaslikFransaMeslekTurkolog tarihciTaninma nedeniToplumsal ve ekonomik tarih yaklasimina yonelisin onculerinden olmasi Academie des Inscriptions et Belles Lettres uyesi olan ve Turk Tarih Kurumu nun da seref uyesi olan Mantran tarih alaninda uluslararasi yayin yapan bircok bilimsel kurulusun akademik ve idari kadrosunda gorev almis bir tarihci ve arastirmacidir Bununla beraber Mantran 1992 yilinda hazirlanip basilan Islam Ansiklopedisi nin 2 ciltinin Brill Encyclopaedia of Islam II yonetim kurulunda gorev almistir ansiklopedinin basiminda yoneticilik yapmistir Ayni zamanda UNESCO da da danismanlik gorevi ustlenen Mantran Turkiye Cumhuriyeti Liyakat Nisani Legion d Honneur ve Palmes Academiques nisanlari sahibidir Mantran kariyeri boyunca Arapca kitabelere ve tarihi belgelere verdigi onem kadar Turkce kitabe ve belgelere de onem vermistir Yaptigi calismalarda Arapca ve Turkce kaynaklari karsilastirarak eserler yazmistir Yaptigi bu calisma sitili alisagelmisin disindadir cunku o zamana kadar sadece Arapca kaynaklara onem verilmekte Turkce kaynaklar ise ihmal edilmekteydi Mantran ayrica Evliya Celebi nin kaleme aldigi seyahatnamesi Osman Nuri Ergin in yazdigi Mecelle i Umur i Belediyye si ve Turk Fransiz Venedik arsivlerinde bulunan belgeleri kullanarak Istanbul un 17 yuzyilin ikinci yarisinda bulundugu kurumsal ekonomik ve toplumsal yapiyi ortaya koyan eserler yazmistir Direkt olarak Osmanli kaynaklari ve Venedik Fransiz kaynaklarini kullanarak yazdigi Osmanli tarihi ile alakali olarak da 2 ciltlik bir kitap yayinlamistir Ortaya koydugu bu eserler 1970 ten sonrasi tarihcilere bir rol model olmus ve diger tarihcilerin calismalarina bir zemin hazirlamistir Fransizca yazdigi eserleri Turk profesor ve arastirmaci Server Tanilli Turkceye cevirmistir Hayati19 Ocak 1917 de Paris te dogan Robert Mantran lise ogrenimini Paris te bulunan Condercet Lisesi nde tamamladi Daha sonra universite egitimi icin Sorbonne Universitesi ne gitti Burada tarih ve cografya alaninda lisans egitimini tamamladi Ayni zamanda Ecole des Langues Orientales Vivantes ten de 1945 yilinda bir diploma aldi Mantran doktora egitimini de 1963 yilinda Osmanli Devleti nin Tunus ta ve Kuzey Afrika daki varligi ile alakali hazirladigi calisma ile Sorbonne da tamamlamistir Egitim hayati boyunca Bizans tarihi Osmanli tarihi Islam tarihi ve Turkoloji ile yakindan ilgilenmistir Unlu Fransiz Turkolog Jean Deny ve Jean Sauvaget den dersler almistir Basta Bizans tarihi hakkinda arastirmalar yapan Mantran derslerini aldigi ogretmenlerinin ona kazandirdiklari ve kisisel ilgisinden oturu Osmanli tarihi alanina daha cok kaymis ve bu alanda bircok eser yazmistir Avrupa da 2 Dunya Savasi nin cikmasi ile beraber 1939 da Mantran Fransiz kuvvetlerinin safinda savasa girdi 1940 yilinda savastaki basarilarindan oturu kendisine madalya verildi Fransa nin Nazi gucleri tarafindan isgal edilmesi ile beraber Fransiz Direnis hareketine katildi ve Fransa nin ozgurlugune kavusmasi icin katkilarda bulundu Savas sonrasi tarih alaninda calismalarina devam etmek icin once Sam da faaliyet gosteren Sam Fransiz Arastirmalari Enstitusu ne gitti Burada Turkce ve Osmanlica yazilan cesitli eserleri Fransizcaya cevirdi Cevirdigi eserler Les provinces syriennes Beyrouth Damas 1951 adiyla basildi Daha sonra Sam dan Beyrut a oradan da Istanbul a gitmistir Istanbul da Mehmet Fuad Koprulu Adnan Adivar Selim Nuzhet Gercek Sabri Esat Siyavusgil M Tayyip Gokbilgin Mehmet Cavit Baysun ve Omer Lutfi Barkan gibi onemli Turk bilim insanlari ile tanismis dost olmus ve calismistir Bu dostluklar arasinda ozellikle Omer Lutfi Barkan Mantran icin onemli bir yol gosterici olmustur Mantran 1945 ila 1947 yillari arasinda Istanbul da bulunan Fransiz Anadolu Arastirmalari Enstitusu nde arastirmaci olarak calismis daha sonra ise 1947 ila 1952 yillari arasinda Galatasaray Lisesi nde ogretmen olarak gorev almistir Turkiye den sonra Tunus a gitmistir 1955 ila 1961 yillari arasinda Tunus Universitesi nin reforme edilmesinde gorev almistir Universiteyi moderne ederken Edebiyat Fakultesi ve Yuksek Ogretmen Okulu nda da calismalarini surdurup ogrencilere dersler vermistir Bu vesileyle Mantran Tunuslu tarihcilerin yetismesinde onemli bir rol ustlenmistir Bu gorevlerinin ardindan Aix Marseille Universitesi Edebiyat Fakultesi nde giderek orada profesor olarak calismistir Ayni universitede 1985 yilinda ordinaryus profesor olmustur 1999 yilinda son calistigi yer olan Aix en Provence da hayatini kaybetmistir YapitlariLes provinces syriennes 1951 Jean Sauvaget ile birlikte Osmanli Mali Kanunnameleri Suriye Vilayetleri Turquie 1955 Turkiye Tresors de la Turquie 1959 Michel de Saint Pierre ile birlikte Turkiye nin Hazineleri Istanbul dans la seconde moitie du XVIIe siecle Essai d histoire institutionnelle economique et sociale 1962 17 Yuzyilin Ikinci Yarisinda Istanbul 2 cilt 1986 La vie quotidienne a Constantinople au temps de Soliman le Magnifique et de ses successeurs 1965 16 ve 17 Yuzyilda Istanbul da Gundelik Yasam 1991 Les Regimes politiques des pays arabes 1968 Arap Ulkelerinin Siyasal Rejimleri L Expansion musulmane VIIe XIe siecles 1969 L Eurasie XIe XIIIe siecles 1982 Georges Duby ile birlikte Avrasya 11 13 Yuzyillar L Empire ottoman du XVIe au XVIIIe siecle Administration economie societe 1984 16 ve 18 Yuzyillarda Osmanli Imparatorlugu Histoire d Istanbul Istanbul Tarihi 2001 Mantran ayrica L Egypte au XIXe siecle 1977 19 Yuzyilda Misir ve Histoire de l Empire ottoman 1989 Osmanli Imparatorlugu Tarihi 2 cilt 1992 baslikli iki onemli derlemenin de editorlugunu yapmistir Kaynakca a b c d e f g Zeki Arikan TDV Islam Ansiklopedisi 13 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Eylul 2020 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Eylul 2015 a b https www iskultur com tr Turkiye Is Bankasi Kultur Yayinlari 19 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Eylul 2020 Osmanli Imparatorlugu Tarihi Cilt 1 Mantran Fransiz tarihci ve Turkolog Islam ve Osmanli tarihi uzmani Good Reads 8 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Eylul 2020 Robert Mantran Robert Mantran d 19 Ocak 1917 Paris Fransa o 24 Eylul 1999 Fransiz tarihci ve Turkolog Islam ve Osmanli tarihi uzmani Istanbul kent orgutlenmesi ve yasami Arap dunyasi Misir ve Tunus gibi konularda dogrudan Osmanli kaynaklarini kullanarak gerceklestirdigi calismalarinda siyasal kurumsal tarihten farkli olarak toplumsal ve ekonomik tarih yaklasimina yonelisin oncu orneklerini vermesiyle taninir Turkce Bilgi 8 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Eylul 2020 Turk Tarih Kurumu Kutuphanesi 1 7 7 1934 kutuphane ttk gov tr 8 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Eylul 2020 DEGUILHEM RANDI 2000 IN MEMORIAM Robert Mantran 1917 1999 Turkish Studies Association Bulletin 24 2 131 133 ISSN 0275 6048