Rodrigo Díaz de Vivar (1043, , Burgos yakınları – 10 Temmuz 1099, Valensiya) El Cid Campeador olarak bilinen Kastilyalı asil, askerî komutan, başarılı diplomat. Sürgün edildikten sonra Valensiya şehrini fethetmiş ve yönetmiştir. Kastilya sarayında eğitilmiş, VI. Alfonso'nun en önemli komutanı olmuş ve Müslüman Araplara (Endülüs) karşı savaşmıştır. Lakabı olan “El Cid” İspanyolcadaki tarif edatı “El” ve Arapçadaki (سيد) kelimelerinden gelir. “El Cid” bu şekilde hükümdâr olarak çevrilebilir. “Campeador” ise Latince bir kelimedir ve savaş sanatının ustası, silâhşör anlamına gelir.
Rodrigo Díaz de Vivar (El Cid) | |||||
---|---|---|---|---|---|
Valencia Prensi | |||||
Hüküm süresi | 1094 – 1099 | ||||
Taç giymesi | 1094 | ||||
Sonra gelen | |||||
Doğum | 1043 , Burgos | ||||
Ölüm | 10 Temmuz 1099 (yaklaşık 56 yaşında) Valensiya | ||||
Eş(ler)i | |||||
| |||||
Babası | Diego Laínez | ||||
İmza |
İlk yılları
El Cid'in tam doğum tarihi bilinmemektedir. Ancak birçok tarihçi El Cid’in 1040 yılında doğduğunda uzlaşır. Doğduğu yer olan Vivar, Kastilya başkenti Burgos’un kuzeyinde küçük bir köydür. El Cid’in babası Diego Lainez Kastilya asillerindendir. Lainez sarayda önemli bir devletadamı, şövalyedir ve birçok savaşta yer almıştır. El Cid’in annesi de aristokrat olmasına rağmen köylüler hep El Cid’i kendilerinden birisi olarak görmüştür. El Cid’in ailesi sarayda bulunan fakat yüksek seviyede yer almayan aristokratlardandı.
Tahsili ve gençliği
El Cid, Kastilya sarayında bulunmuş, zamanının prensi ve geleceğin kralı olan II. Sancho’ya hizmet etmiştir. II. Sancho, Kral I. Ferdinand'ın oğludur. Ferdinand 1065 yılında ölünce Sancho topraklarını genişletebilmiş, Zamora ve Badajoz gibi içlerinde çok Hristiyan yaşayan Endülüs kentlerini ele geçirmiştir.
"Şampiyon" El Cid
El Cid çok başarılı bir askerdi. 1067 yılında Endülüslülerin iyi korunan kenti olan Zaragoza’ya karşı verilen savaşta yer aldı ve şehrin yöneticisi Emir Al-Muktadir’ın Sancho’nun tebaası olmasını sağladı. 1063 baharında "Graus Muharebesi"nda yer aldı. Zaragoza topraklarında yer alan Endülüs Graus kasabasını Ferdinand’ın kardeşi Aragonlu I. Ramiro kuşatmaktaydı. El Cid ve Kastilyalı birlikleriyle birlikte kusatilan sehre yardima gelen Al-Muktadir, Aragonlulara karşı saldırdı. El Cid yine zafer kazandı, I. Ramiro öldürüldü ve Aragon askerleri kaçtılar. Bu savaşta gösterdiği başarı sebebiyle El Cid’e "Campeador" unvanı verildi.
Alfonso’nun hizmetinde
Sancho’nun ölümüyle ilgili bilinmeyen çok şey vardır. Bazılarına göre Sancho’nun öldürülmesini kardeşi Alfonso ve kız kardeşi Urraca planlamıştır. Sancho evlenmediği için bir varis bırakmamış ve bütün varlığı en çok çatıştığı kişiye yani kardeşi Alfonso’ya kalmıştır. Alfonso Toledo’da sürgünden çağrılarak Kastilya ve Leon tahtına oturur. Sancho’nun öldürülmesine karıştığı iddialarına karşı El Cid ve Kastilya soyluları Alfonso’ya hizmet etmek için bir şart koşarlar. Alfonso Burgos’daki Santa Gadea kilisesinde tüm halkın önünde bu cinayetle bir alâkası olmadığına dair kutsal emanetler üzerine yemin edecektir. Bu olaya dair yaygın bir inanış olsa da yazılı bir kanıt bulunmamaktadır. Bu olay El Cid’in gücünü gösterdiği için yaygın efsanelerle uyumludur. Yeminden sonra El Cid’in bayraktarlık sıfatı ondan alınarak düşmanı Kont Garcia Ordóñez’ e verilir.
Savaş taktikleri
Seferleri sırasında El Cid, klâsik Romalı veya Yunan yazarlarının savaş üzerine yazdıkları eserlerin kendisine ve ordularına yüksek sesle okunmasını ister ve dersler çıkartılmasını isterdi. El Cid’in ordusunun stratejik planlamaya dair özgün ve alışılmamış bir taktiği vardı. Savaştan önce fikir tartışmaları yapılırdı. Sıklıkla beklenmedik taktikler kullanılır, modern komutanlarca psikolojik savaş olarak adlandırılabilecek şekilde saldırılır, düşman korkutulup felç edilir, âniden saldırılır veya çok az bir birlikle saldırılıp tuzağa düşürülürdü. El Cid’in alçak gönüllü bir yapısı olduğu için askerlerinden gelen öneri veya istekleri değerlendirirdi. Bazı hatalar yapmış olabileceğinden hareketle bu önerilere daima açıktı. Ona en yakın danışmanlardan birisi de yeğeni Alvar Fáñez de Minaya idi.Bütün bu özellikler birlikte değerlendirildiğinde El Cid eğitimli ve zeki bir komutan olarak karşımıza çıkmaktadır. Astlarını etkileyebilmekte ve bağlılıklarını kazanabilmekteydi. Savaş alanında da çok başarılı bir komutan olduğunu anlıyoruz.
Evliliği ve aile yaşantısı
El Cid 1075 yılında Alfonso’nun akrabalarından Oviedo’dan Ximena ile evlenir. Çiftin Alfonso’nun isteği üzerine evlendiği belirtilse de kanıt yoktur. Çiftin üç çocuğu olur. Kızları Cristina ve Maria aristokrat ailelerin çocuklarıyla evlenecektir. Özellikle Maria El Cid’in düşmanı olduğu aileden Barselona’dan Ramon Berenguer III ile evlenecektir. Oğulları Diego Rodriguez ise 1097 yılında Consuegra Savaşında Emeviler tarafından öldürülür.El Cid’in ve kızlarının evlilikleri El Cid’in aristokrasi içindeki yerini sağlamlaştırır. Bugün bile Fransa ve İngiltere dahil olmak üzere birçok Avrupa hanedanı El Cid’in torunu Navarre kralı Garcia Ramirez üzerinden El Cid soyundan gelmektedir.
Yönetici olarak
Alfonso’ya hizmet sırasında yargıç olarak da görev yapmış kültürlü birisidir. Yollamış olduğu mektupların bir örneğini arşivlerdi.
Sürgün
Cabra Savaşında (1079) El Cid, Granada Emiri Abd Allah ve müttefiki García Ordóñez’i yener. Ne var ki El Cid'in Alfonso’dan izin almaksızın giriştiği Granada seferi Alfonso’yu çok kızdırır ve 8 Mayıs 1080’de El Cid son defa kralın sarayında bir belgeyi onaylar. Sürgün için birçok başka sebep olduğu da rivayet edilmektedir: Alfonso’nun El Cid’i kıskanması ve ondan kurtulmak istemesi, Sevilla’dan alınan vergiyi zimmetine geçirmesi vb. Sürgün El Cid’in sonu olmayacak, artık bir paralı asker olarak 1081’de Endülüs'de Zaragoza kenti Taife emirinin hizmetine girecektir.
Zaragoza’dan önce Barselona’ya gitmiş, ancak Ramón Berenguer II (1076-1082) ve Berenguer Ramón II (1076-1097) tarafından reddedilmiştir. Zaragoza’da daha iyi karşılanmış ve emrine girdiği al-Mutamin (1081-1085)’in ve sonra kardeşi al-Mutamdhir topraklarini, Aragon kralı Sancho I ve Ramón Berenguer II’e karşı başarıyla savunmuştur. Ayrıca Berenguer’i 1082’de bir süre esir etmiştir.
1086 yılında İberya Yarımadası ve Cebelitarık’a Büyük Fethi başlamıştır. Bugünkü Cezayir ve Fas’da bulunan Murabitlar, Alfonso’ya karşı Endülüslü Arapları korumak amacıyla Yusuf ibn Taşfin önderliğinde saldırıya geçerler. 23 Ekim 1086 tarihindeki Az-Zallaqah Savaşında Badajoz, Málaga, Granada ve Sevilla Taife emirleri orduları ile, León, Aragón ve Kastilya Ordularını yenerler. Alfonso ve beraberindeki az sayıda adamı Toledo’ya kaçar.Bu ezici yenilgiden dehşete düşen Alfonso en iyi komutanını sürgünden geri çağırır. El Cid geri dönmüştür.
Valencia’nın Fethi
Bu sıralarda El Cid, Hristiyan ve Berberilerden oluşan ordusuyla kendisine bağlı bir prenslik peşinde Valensiya’da bulunmaktadır. El Cid 1090’da Barselona kralı II. Ramón Berenguer ile "Tebar Savaşı"nda karşılaşır ve düşmanını esir eder. Daha sonra esiri fidye karşılığı serbest bırakacak ve kızı Maria’yı da düşmanının oğlu III. Ramón Berenguer ile evlendirir. Boylece ileride oluşabilecek çatışmaları engellemis olur. Valensiya’da 1092 yılında çıkan silahlı ayaklanmayi El Cid bastırır ve bu sehrin ve etrafini idaresini eline alir. 1094 yılından sonra artık Valencia ve yakınlarında bir prenslik sahibidir. Resmi olarak Alfonso’ya bağlı olsa da aslında El Cid bağımsızdır. Valensiya şehrinde Hristiyanlar ile Müslümanlar birlikte yaşayıp, orduda birlikte savaşırlardı.
El Cid 10 Temmuz 1099 günü bir çatışma sırasında okla vurulur ve kısa süre sonra da ölür. Karısı Ximena 3 yıl boyunca hüküm sürerse de Murabitler Valencia’yı bir kez daha kuşatırlar. Savunamayacağını anlayan Ximena şehri terk eder. Alfonso şehrin Murabit Berberilerin eline geçmesini önlemek için sehrin yakılmasını emreder. Şehir Murabitlerce 1102 yılında fethedilir ve sonraki 25 yıl boyunca Endulus Araplarin hâkimiyetinde kalacaktır. Ximena El Cid’in naaşıyla beraber Burgos’a kaçar. Naaşı Burgos Katedralindedir.
Efsane
1961 yılı yapımı El Cid filminde El Cid’in karısı onun ölüsünü ata bağlayıp savaş alanına gönderir, bu şekilde komutanlarının hayatta olduğunu sanan askerler canla başla savaşır ve düşmanı yenerler. Böylece El Cid ölüyken bile savaş kazanılmıştır. Gerçekte ise El Cid savaş sırasında aldığı ok yarasından dolayı Valencia’da yatağında ölmüştür.
Babieca
El Cid'in savaş atıdır. Atla ilgili birçok efsane vardır. Bunlardan bir tanesi Rodrigo’nun vaftiz babası rahip Pedro El Grande ile ilgilidir. Artık erişkinliğe adım attığı yıllarda El Cid’e ödül olarak atlarından bir tanesini seçmesini istemiş, El Cid ise rahip tarafından zayıf olarak görülen atı seçince rahip El Cid'e "Babieca!" (Aptal!) diye bağırmıştır. Atın adının buradan geldiği iddia edilir. Diğer bir efsaneye göre El Cid, kral Sancho’nun düzenlediği bir turnuvada şampiyon olunca bir şövalye ona meydan okumuş, kral da adil bir dövüş olması için El Cid'e en iyi atını vermiştir.Bu atı da düellodan sonra kullanmaya devam etmiştir.
Tizona
El Cid'in olduğu iddia edilen kılıçtır. Madrid'deki Askeri Müzede sergilenmektedir. 1999 yılında kılıçtan bir parça alınarak metalurjik testler yapılmış ve gerçekten de kılıcın Berberi Córdoba'da 11. yüzyılda Suriye çeliğinden yapıldığı belirlenmiştir.
2007 yılında Kastilya ve Leon Özerk Yönetimi kılıcı 1.6 milyon avroya satın almıştır, kılıç halen Burgos Müzesinde sergilenmektedir.
Edebiyat, sanat ve sinemada El Cid
El Cid efsanesi 12. yüzyıldan başlayarak yayılmıştır. 14. yüzyıla kadar hayatı destansı şiirlerle anlatılagelmiştir. El Cid’in maceraları Don Kişot’a ilham kaynağı olmuştur. El Cid ile ilgili çok sayıda eser yazılmıştır. Fransız oyun yazarı Pierre Corneille trajik komedi eseri El Cid’i 1636’da yazmıştır. Jules Massenet'in 1885 tarihli operası da bu esere dayanır. Plácido Domingo, bu eserdeki Rodrigue (Rodrigo) karakterini birçok kez sahnelemiştir.
El Cid ile ilgili en bilinen sinema filmi 1961 yapımı bir destan filmidir, Anthony Mann yönetiminde. Bu filmde başrollerde Charlton Heston ve Sophia Loren bulunmaktadır.
Orta Çağ Avrupasıyla ilgili bilgisayar oyunlarında da El Cid canlandırılmıştır. Bunlardan en çok bilineni Age of Empires II: The Conquerors adlı oyunda El Cid’in maceraları altı ayrı bölümde oynanabilmektedir.
San Diego, Kaliforniya’da bulunan Balboa Parkında El Cid heykeli bulunur. 7 metre yüksekliğindeki bu bronz heykel 1927 yılında Anna Hyatt Huntington tarafından yapılmıştır.
Avustralya’daki Whitsunday Adalarındaki bir limana Cid Limanı, buraya bakan tepeye ise Bavieca Tepesi adı verilmiştir.
Yazar Isabel Allende, Zorro adlı romanında kahramınını De La Vega ailesi soyuna dayandırmaktadır, dolayısıyla El Cid ile bağ kurmaktadır.
Kaynakça
- ^ Camino del Cid sitesindeki ilgili madde 5 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İspanyolca) 18 Eylül 2020 tarihinde erişilmiştir
- Maddenin İngilizce Vikipedi sayfası27 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Maddenin İspanyolca Vikipedi sayfası24 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Rodrigo Diaz de Vivar 1043 Burgos yakinlari 10 Temmuz 1099 Valensiya El Cid Campeador olarak bilinen Kastilyali asil askeri komutan basarili diplomat Surgun edildikten sonra Valensiya sehrini fethetmis ve yonetmistir Kastilya sarayinda egitilmis VI Alfonso nun en onemli komutani olmus ve Musluman Araplara Endulus karsi savasmistir Lakabi olan El Cid Ispanyolcadaki tarif edati El ve Arapcadaki سيد kelimelerinden gelir El Cid bu sekilde hukumdar olarak cevrilebilir Campeador ise Latince bir kelimedir ve savas sanatinin ustasi silahsor anlamina gelir Rodrigo Diaz de Vivar El Cid Valencia PrensiHukum suresi1094 1099Tac giymesi1094Sonra gelenDogum1043 BurgosOlum10 Temmuz 1099 yaklasik 56 yasinda ValensiyaEs ler iTam adiRodrigo DiazBabasiDiego LainezImzaIlk yillariEl Cid in tam dogum tarihi bilinmemektedir Ancak bircok tarihci El Cid in 1040 yilinda dogdugunda uzlasir Dogdugu yer olan Vivar Kastilya baskenti Burgos un kuzeyinde kucuk bir koydur El Cid in babasi Diego Lainez Kastilya asillerindendir Lainez sarayda onemli bir devletadami sovalyedir ve bircok savasta yer almistir El Cid in annesi de aristokrat olmasina ragmen koyluler hep El Cid i kendilerinden birisi olarak gormustur El Cid in ailesi sarayda bulunan fakat yuksek seviyede yer almayan aristokratlardandi Tahsili ve gencligiEl Cid Kastilya sarayinda bulunmus zamaninin prensi ve gelecegin krali olan II Sancho ya hizmet etmistir II Sancho Kral I Ferdinand in ogludur Ferdinand 1065 yilinda olunce Sancho topraklarini genisletebilmis Zamora ve Badajoz gibi iclerinde cok Hristiyan yasayan Endulus kentlerini ele gecirmistir Sampiyon El CidEl Cid cok basarili bir askerdi 1067 yilinda Enduluslulerin iyi korunan kenti olan Zaragoza ya karsi verilen savasta yer aldi ve sehrin yoneticisi Emir Al Muktadir in Sancho nun tebaasi olmasini sagladi 1063 baharinda Graus Muharebesi nda yer aldi Zaragoza topraklarinda yer alan Endulus Graus kasabasini Ferdinand in kardesi Aragonlu I Ramiro kusatmaktaydi El Cid ve Kastilyali birlikleriyle birlikte kusatilan sehre yardima gelen Al Muktadir Aragonlulara karsi saldirdi El Cid yine zafer kazandi I Ramiro olduruldu ve Aragon askerleri kactilar Bu savasta gosterdigi basari sebebiyle El Cid e Campeador unvani verildi Alfonso nun hizmetindeSancho nun olumuyle ilgili bilinmeyen cok sey vardir Bazilarina gore Sancho nun oldurulmesini kardesi Alfonso ve kiz kardesi Urraca planlamistir Sancho evlenmedigi icin bir varis birakmamis ve butun varligi en cok catistigi kisiye yani kardesi Alfonso ya kalmistir Alfonso Toledo da surgunden cagrilarak Kastilya ve Leon tahtina oturur Sancho nun oldurulmesine karistigi iddialarina karsi El Cid ve Kastilya soylulari Alfonso ya hizmet etmek icin bir sart kosarlar Alfonso Burgos daki Santa Gadea kilisesinde tum halkin onunde bu cinayetle bir alakasi olmadigina dair kutsal emanetler uzerine yemin edecektir Bu olaya dair yaygin bir inanis olsa da yazili bir kanit bulunmamaktadir Bu olay El Cid in gucunu gosterdigi icin yaygin efsanelerle uyumludur Yeminden sonra El Cid in bayraktarlik sifati ondan alinarak dusmani Kont Garcia Ordonez e verilir Savas taktikleriSeferleri sirasinda El Cid klasik Romali veya Yunan yazarlarinin savas uzerine yazdiklari eserlerin kendisine ve ordularina yuksek sesle okunmasini ister ve dersler cikartilmasini isterdi El Cid in ordusunun stratejik planlamaya dair ozgun ve alisilmamis bir taktigi vardi Savastan once fikir tartismalari yapilirdi Siklikla beklenmedik taktikler kullanilir modern komutanlarca psikolojik savas olarak adlandirilabilecek sekilde saldirilir dusman korkutulup felc edilir aniden saldirilir veya cok az bir birlikle saldirilip tuzaga dusurulurdu El Cid in alcak gonullu bir yapisi oldugu icin askerlerinden gelen oneri veya istekleri degerlendirirdi Bazi hatalar yapmis olabileceginden hareketle bu onerilere daima acikti Ona en yakin danismanlardan birisi de yegeni Alvar Fanez de Minaya idi Butun bu ozellikler birlikte degerlendirildiginde El Cid egitimli ve zeki bir komutan olarak karsimiza cikmaktadir Astlarini etkileyebilmekte ve bagliliklarini kazanabilmekteydi Savas alaninda da cok basarili bir komutan oldugunu anliyoruz Evliligi ve aile yasantisiEl Cid 1075 yilinda Alfonso nun akrabalarindan Oviedo dan Ximena ile evlenir Ciftin Alfonso nun istegi uzerine evlendigi belirtilse de kanit yoktur Ciftin uc cocugu olur Kizlari Cristina ve Maria aristokrat ailelerin cocuklariyla evlenecektir Ozellikle Maria El Cid in dusmani oldugu aileden Barselona dan Ramon Berenguer III ile evlenecektir Ogullari Diego Rodriguez ise 1097 yilinda Consuegra Savasinda Emeviler tarafindan oldurulur El Cid in ve kizlarinin evlilikleri El Cid in aristokrasi icindeki yerini saglamlastirir Bugun bile Fransa ve Ingiltere dahil olmak uzere bircok Avrupa hanedani El Cid in torunu Navarre krali Garcia Ramirez uzerinden El Cid soyundan gelmektedir Yonetici olarakAlfonso ya hizmet sirasinda yargic olarak da gorev yapmis kulturlu birisidir Yollamis oldugu mektuplarin bir ornegini arsivlerdi SurgunCabra Savasinda 1079 El Cid Granada Emiri Abd Allah ve muttefiki Garcia Ordonez i yener Ne var ki El Cid in Alfonso dan izin almaksizin giristigi Granada seferi Alfonso yu cok kizdirir ve 8 Mayis 1080 de El Cid son defa kralin sarayinda bir belgeyi onaylar Surgun icin bircok baska sebep oldugu da rivayet edilmektedir Alfonso nun El Cid i kiskanmasi ve ondan kurtulmak istemesi Sevilla dan alinan vergiyi zimmetine gecirmesi vb Surgun El Cid in sonu olmayacak artik bir parali asker olarak 1081 de Endulus de Zaragoza kenti Taife emirinin hizmetine girecektir Zaragoza dan once Barselona ya gitmis ancak Ramon Berenguer II 1076 1082 ve Berenguer Ramon II 1076 1097 tarafindan reddedilmistir Zaragoza da daha iyi karsilanmis ve emrine girdigi al Mutamin 1081 1085 in ve sonra kardesi al Mutamdhir topraklarini Aragon krali Sancho I ve Ramon Berenguer II e karsi basariyla savunmustur Ayrica Berenguer i 1082 de bir sure esir etmistir 1086 yilinda Iberya Yarimadasi ve Cebelitarik a Buyuk Fethi baslamistir Bugunku Cezayir ve Fas da bulunan Murabitlar Alfonso ya karsi Enduluslu Araplari korumak amaciyla Yusuf ibn Tasfin onderliginde saldiriya gecerler 23 Ekim 1086 tarihindeki Az Zallaqah Savasinda Badajoz Malaga Granada ve Sevilla Taife emirleri ordulari ile Leon Aragon ve Kastilya Ordularini yenerler Alfonso ve beraberindeki az sayida adami Toledo ya kacar Bu ezici yenilgiden dehsete dusen Alfonso en iyi komutanini surgunden geri cagirir El Cid geri donmustur Valencia nin FethiBu siralarda El Cid Hristiyan ve Berberilerden olusan ordusuyla kendisine bagli bir prenslik pesinde Valensiya da bulunmaktadir El Cid 1090 da Barselona krali II Ramon Berenguer ile Tebar Savasi nda karsilasir ve dusmanini esir eder Daha sonra esiri fidye karsiligi serbest birakacak ve kizi Maria yi da dusmaninin oglu III Ramon Berenguer ile evlendirir Boylece ileride olusabilecek catismalari engellemis olur Valensiya da 1092 yilinda cikan silahli ayaklanmayi El Cid bastirir ve bu sehrin ve etrafini idaresini eline alir 1094 yilindan sonra artik Valencia ve yakinlarinda bir prenslik sahibidir Resmi olarak Alfonso ya bagli olsa da aslinda El Cid bagimsizdir Valensiya sehrinde Hristiyanlar ile Muslumanlar birlikte yasayip orduda birlikte savasirlardi El Cid 10 Temmuz 1099 gunu bir catisma sirasinda okla vurulur ve kisa sure sonra da olur Karisi Ximena 3 yil boyunca hukum surerse de Murabitler Valencia yi bir kez daha kusatirlar Savunamayacagini anlayan Ximena sehri terk eder Alfonso sehrin Murabit Berberilerin eline gecmesini onlemek icin sehrin yakilmasini emreder Sehir Murabitlerce 1102 yilinda fethedilir ve sonraki 25 yil boyunca Endulus Araplarin hakimiyetinde kalacaktir Ximena El Cid in naasiyla beraber Burgos a kacar Naasi Burgos Katedralindedir Efsane1961 yili yapimi El Cid filminde El Cid in karisi onun olusunu ata baglayip savas alanina gonderir bu sekilde komutanlarinin hayatta oldugunu sanan askerler canla basla savasir ve dusmani yenerler Boylece El Cid oluyken bile savas kazanilmistir Gercekte ise El Cid savas sirasinda aldigi ok yarasindan dolayi Valencia da yataginda olmustur BabiecaEl Cid in savas atidir Atla ilgili bircok efsane vardir Bunlardan bir tanesi Rodrigo nun vaftiz babasi rahip Pedro El Grande ile ilgilidir Artik eriskinlige adim attigi yillarda El Cid e odul olarak atlarindan bir tanesini secmesini istemis El Cid ise rahip tarafindan zayif olarak gorulen ati secince rahip El Cid e Babieca Aptal diye bagirmistir Atin adinin buradan geldigi iddia edilir Diger bir efsaneye gore El Cid kral Sancho nun duzenledigi bir turnuvada sampiyon olunca bir sovalye ona meydan okumus kral da adil bir dovus olmasi icin El Cid e en iyi atini vermistir Bu ati da duellodan sonra kullanmaya devam etmistir TizonaEl Cid in oldugu iddia edilen kilictir Madrid deki Askeri Muzede sergilenmektedir 1999 yilinda kilictan bir parca alinarak metalurjik testler yapilmis ve gercekten de kilicin Berberi Cordoba da 11 yuzyilda Suriye celiginden yapildigi belirlenmistir 2007 yilinda Kastilya ve Leon Ozerk Yonetimi kilici 1 6 milyon avroya satin almistir kilic halen Burgos Muzesinde sergilenmektedir Edebiyat sanat ve sinemada El CidEl Cid efsanesi 12 yuzyildan baslayarak yayilmistir 14 yuzyila kadar hayati destansi siirlerle anlatilagelmistir El Cid in maceralari Don Kisot a ilham kaynagi olmustur El Cid ile ilgili cok sayida eser yazilmistir Fransiz oyun yazari Pierre Corneille trajik komedi eseri El Cid i 1636 da yazmistir Jules Massenet in 1885 tarihli operasi da bu esere dayanir Placido Domingo bu eserdeki Rodrigue Rodrigo karakterini bircok kez sahnelemistir El Cid ile ilgili en bilinen sinema filmi 1961 yapimi bir destan filmidir Anthony Mann yonetiminde Bu filmde basrollerde Charlton Heston ve Sophia Loren bulunmaktadir Orta Cag Avrupasiyla ilgili bilgisayar oyunlarinda da El Cid canlandirilmistir Bunlardan en cok bilineni Age of Empires II The Conquerors adli oyunda El Cid in maceralari alti ayri bolumde oynanabilmektedir San Diego Kaliforniya da bulunan Balboa Parkinda El Cid heykeli bulunur 7 metre yuksekligindeki bu bronz heykel 1927 yilinda Anna Hyatt Huntington tarafindan yapilmistir Avustralya daki Whitsunday Adalarindaki bir limana Cid Limani buraya bakan tepeye ise Bavieca Tepesi adi verilmistir Yazar Isabel Allende Zorro adli romaninda kahraminini De La Vega ailesi soyuna dayandirmaktadir dolayisiyla El Cid ile bag kurmaktadir Kaynakca Camino del Cid sitesindeki ilgili madde 5 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ispanyolca 18 Eylul 2020 tarihinde erisilmistir Maddenin Ingilizce Vikipedi sayfasi27 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Maddenin Ispanyolca Vikipedi sayfasi24 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ayrica bakinizEndulus