Romanya'daki Çerkesler ( Adigece: Румыниэм ис Адыгэхэр; Rumence: Cerchezi în România) modern Romanya ve Moldova'yı oluşturan bölgede yaşayan Çerkeslerdir. Şu anda Romanya'ya ait olan topraklarda isimleri Çerkeslerden türeyen kişilerin varlığı en azından 15. yüzyıldan beri kanıtlanmıştır. Sonraki birkaç yüzyıl boyunca, Romanya'nın Moldavya ve Eflak beyliklerindeki bu tür insanlara ilişkin kayıtlar vardır.
Къыбрысым ис Адыгэхэр Cerchezi în România | |
---|---|
Toplam nüfus | |
10.000 (19. yüzyıl) 877 (günümüz) | |
Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
Kuzey Dobruca (Eskiden) | |
Din | |
1864 yılında Çerkes soykırımı sonucunda toplam 10.000 Çerkes Kuzey Dobruca'ya yerleşti ve bu bölgeyi Romanya'ya veren Ayastefanos Antlaşması'nda kararlaştırıldığı gibi sınır dışı edilmelerine kadar yaklaşık 14 yıl burada kaldılar. Bu Dobruca Çerkes topluluğu, bugün Tulcea'da hala ayakta olan binaların inşaatını dolaylı olarak finanse ederek ve Kuzey Dobruca'da Cerchezu ve Slava Cercheză adlı iki Rumen köyüne kendi adlarını vererek bölgeyi etkiledi.
Bugün hem Romanya'da, hem de yakından ilişkili olduğu Moldova'da, Çerkeslerden türediği açıkça belli olan, Cerchez veya benzeri soyadını taşıyan kişiler bulunmaktadır. 1989'da Moldova'da yaklaşık 99 Çerkes vardı, ancak Romanya'daki Çerkes azınlığın varlığı büyük olasılıkla asimilasyon nedeniyle bilinmemektedir.
Tarih
Moldavya ve Eflak'ta
Moldavya Prensliği dönemine ait belgeler, Çerkeslerden türeyen isimlerin 15. yüzyıldan itibaren doğrulandığını göstermektedir. 1435 yılında, Moldavya kraliyet konseyinin kantoru Cerchiaz ("Çerkes") kayıtlara geçmiştir. 1661'de Cherchiaz Gheorghe adında bir boyarın (soylu) varlığı da kaydedildi. Bunun gibi insanlara Eflak Prensliği'nde de raslanıyordu; 17. yüzyıl'da Cercheza Maria adlı birisi kaydedilmiştir. Cercheza'nın başlı başına Çerkes kökenli bir aile mi olduğu yoksa yalnızca kişinin etnik kökenine mi gönderme yaptığı belirsizdir.
Geçmişte Batı Avrupa'da yaygın olarak bilinen ve Çerkes kadınlarının çok güzel olduğu inancı ("Çerkes güzeli"), Romanya'ya da ulaştı ve Rumen şair Dimitrie Bolintineanu bunu Esmé adlı şiirinde ele aldı.
20. yüzyılın başlarında Romanya'daki Çerkes azınlığın asimilasyon sonucunda ortadan kaybolduğuna inanılıyor.
Dobruca'da
1864 yılında Rusya İmparatorluğu tarafından gerçekleştirilen Çerkes soykırımının ardından birçok Çerkes anayurtlarını terk etmek zorunda kaldı. Yaklaşık 200.000 Çerkes Balkanlar'a yerleşti; bunların 10.000'i o zamanlar Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçası olan Kuzey Dobruca'ya (özellikle Babadağ bölgesine ) yerleşti. Orada yerli Tatarlar ve Türklerle birlikte bölgenin Müslüman halklarından biri olacaklardı. Dobruca'da Çerkeslere Osmanlı yetkilileri tarafından ayrıcalıklar tanındı ve bölgedeki Hıristiyan nüfusla, özellikle daha zengin Alman yerleşimcilerle sık sık çatışmaya giriyorlardı. Osmanlı'ya karşı isyan eden gruplara karşı bir güç oluşturdular ve bölgedeki baskınlarından kazandıklarının bir kısmını Osmanlı yetkililerine veriyorlardı. Paşa Sarayı'nın (şu anda Tulça Sanat Müzesi) ve Tulça Aziziye Camii'nin Çerkes akıncılarından gelen fonlarla inşa edildiğine inanılıyor.
1877-1878 Rus-Türk Savaşı Dobruca Çerkeslerinin tarihinde önemli bir an olacaktı. Savaşa son veren Ayastefanos Antlaşması'na, son derece sorunlu görüldükleri için, Dobruca dahil, Balkan topraklarındaki Çerkeslerin sınır dışı edileceğine dair bir madde eklendi. Geriye kalan az sayıda kişinin yerel nüfusa, özellikle de Tatar halkına asimile olduğuna inanılıyor. Bugün Romanya'nın Dobruca'daki iki köyüne, Cerchezu ve Slava Cercheză'ye Çerkeslerin adı verilmiştir.
Miras
Günümüzde hem Romanya'da hem de Moldova'da Cerchez soyadı veya onun varyasyonları bulunmaktadır. Moldova'da 2013 yılı itibarıyla 877 kişi Cerchez soyadını taşıyordu. 1989 Sovyet nüfus sayımında Moldavya'da 99 kişi Çerkes etnik kökenini beyan etmişti.
Ayrıca bakınız
- Çerkes diasporası
- Romanya'da İslam
Kaynakça
- ^ a b Cosniceanu, Maria (2013). "Nume de familie provenite de la etnonime (I)". Philologia (Rumence). 266 (1–2): 75-81. 7 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2023.
- ^ a b c Istrate, Ana Mihaela. "Femeia de origine cercheză în literatura și pictura romantică din spațiul Principatelor Române" (PDF). Romanian Economic and Business Review. : 201-206. 16 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Kasım 2023.
- ^ a b c Tița, Diana (16 Eylül 2018). "Povestea dramatică a cerchezilor din Dobrogea". Historia (Rumence). 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2023.
- ^ a b c Parlog, Nicu (2 Aralık 2012). "Cerchezii: misterioasa națiune pe ale cărei pământuri se desfășoară Olimpiada de la Soci". Descoperă.ro (Rumence). 6 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2023.
- ^ "Всесоюзная перепись населения 1989 года. Национальный состав населения по республикам СССР – Молдавская ССР". Demoscope Weekly (Rusça). 25 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Romanya daki Cerkesler Adigece Rumyniem is Adygeher Rumence Cerchezi in Romania modern Romanya ve Moldova yi olusturan bolgede yasayan Cerkeslerdir Su anda Romanya ya ait olan topraklarda isimleri Cerkeslerden tureyen kisilerin varligi en azindan 15 yuzyildan beri kanitlanmistir Sonraki birkac yuzyil boyunca Romanya nin Moldavya ve Eflak beyliklerindeki bu tur insanlara iliskin kayitlar vardir Romanya CerkesleriKybrysym is Adygeher Cerchezi in RomaniaToplam nufus10 000 19 yuzyil 877 gunumuz Onemli nufusa sahip bolgelerKuzey Dobruca Eskiden DinIslam Sunni 1864 yilinda Cerkes soykirimi sonucunda toplam 10 000 Cerkes Kuzey Dobruca ya yerlesti ve bu bolgeyi Romanya ya veren Ayastefanos Antlasmasi nda kararlastirildigi gibi sinir disi edilmelerine kadar yaklasik 14 yil burada kaldilar Bu Dobruca Cerkes toplulugu bugun Tulcea da hala ayakta olan binalarin insaatini dolayli olarak finanse ederek ve Kuzey Dobruca da Cerchezu ve Slava Cercheză adli iki Rumen koyune kendi adlarini vererek bolgeyi etkiledi Bugun hem Romanya da hem de yakindan iliskili oldugu Moldova da Cerkeslerden turedigi acikca belli olan Cerchez veya benzeri soyadini tasiyan kisiler bulunmaktadir 1989 da Moldova da yaklasik 99 Cerkes vardi ancak Romanya daki Cerkes azinligin varligi buyuk olasilikla asimilasyon nedeniyle bilinmemektedir TarihMoldavya ve Eflak ta Moldavya Prensligi donemine ait belgeler Cerkeslerden tureyen isimlerin 15 yuzyildan itibaren dogrulandigini gostermektedir 1435 yilinda Moldavya kraliyet konseyinin kantoru Cerchiaz Cerkes kayitlara gecmistir 1661 de Cherchiaz Gheorghe adinda bir boyarin soylu varligi da kaydedildi Bunun gibi insanlara Eflak Prensligi nde de raslaniyordu 17 yuzyil da Cercheza Maria adli birisi kaydedilmistir Cercheza nin basli basina Cerkes kokenli bir aile mi oldugu yoksa yalnizca kisinin etnik kokenine mi gonderme yaptigi belirsizdir Gecmiste Bati Avrupa da yaygin olarak bilinen ve Cerkes kadinlarinin cok guzel oldugu inanci Cerkes guzeli Romanya ya da ulasti ve Rumen sair Dimitrie Bolintineanu bunu Esme adli siirinde ele aldi 20 yuzyilin baslarinda Romanya daki Cerkes azinligin asimilasyon sonucunda ortadan kaybolduguna inaniliyor Dobruca da Dobruca nin kuzeyindeki Cerkesleri gosteren 1877 Balkanlar etnik haritasi 1864 yilinda Rusya Imparatorlugu tarafindan gerceklestirilen Cerkes soykiriminin ardindan bircok Cerkes anayurtlarini terk etmek zorunda kaldi Yaklasik 200 000 Cerkes Balkanlar a yerlesti bunlarin 10 000 i o zamanlar Osmanli Imparatorlugu nun bir parcasi olan Kuzey Dobruca ya ozellikle Babadag bolgesine yerlesti Orada yerli Tatarlar ve Turklerle birlikte bolgenin Musluman halklarindan biri olacaklardi Dobruca da Cerkeslere Osmanli yetkilileri tarafindan ayricaliklar tanindi ve bolgedeki Hiristiyan nufusla ozellikle daha zengin Alman yerlesimcilerle sik sik catismaya giriyorlardi Osmanli ya karsi isyan eden gruplara karsi bir guc olusturdular ve bolgedeki baskinlarindan kazandiklarinin bir kismini Osmanli yetkililerine veriyorlardi Pasa Sarayi nin su anda Tulca Sanat Muzesi ve Tulca Aziziye Camii nin Cerkes akincilarindan gelen fonlarla insa edildigine inaniliyor 1877 1878 Rus Turk Savasi Dobruca Cerkeslerinin tarihinde onemli bir an olacakti Savasa son veren Ayastefanos Antlasmasi na son derece sorunlu goruldukleri icin Dobruca dahil Balkan topraklarindaki Cerkeslerin sinir disi edilecegine dair bir madde eklendi Geriye kalan az sayida kisinin yerel nufusa ozellikle de Tatar halkina asimile olduguna inaniliyor Bugun Romanya nin Dobruca daki iki koyune Cerchezu ve Slava Cercheză ye Cerkeslerin adi verilmistir MirasGunumuzde hem Romanya da hem de Moldova da Cerchez soyadi veya onun varyasyonlari bulunmaktadir Moldova da 2013 yili itibariyla 877 kisi Cerchez soyadini tasiyordu 1989 Sovyet nufus sayiminda Moldavya da 99 kisi Cerkes etnik kokenini beyan etmisti Ayrica bakinizCerkes diasporasi Romanya da IslamKaynakca a b Cosniceanu Maria 2013 Nume de familie provenite de la etnonime I Philologia Rumence 266 1 2 75 81 7 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Kasim 2023 a b c Istrate Ana Mihaela Femeia de origine cercheză in literatura și pictura romantică din spațiul Principatelor Romane PDF Romanian Economic and Business Review 201 206 16 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 7 Kasim 2023 a b c Tița Diana 16 Eylul 2018 Povestea dramatică a cerchezilor din Dobrogea Historia Rumence 15 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Kasim 2023 a b c Parlog Nicu 2 Aralik 2012 Cerchezii misterioasa națiune pe ale cărei pămanturi se desfășoară Olimpiada de la Soci Descoperă ro Rumence 6 Subat 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Kasim 2023 Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1989 goda Nacionalnyj sostav naseleniya po respublikam SSSR Moldavskaya SSR Demoscope Weekly Rusca 25 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi