Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rövşen Bey Efendizade veya Rövşen Bey Efendiyev (12 Ocak 1885, Nuha, Nuha Bölgesi, Yelizavetpol Guberniyası, Rus İmparatorluğu - bilinmiyor) - Azerbaycanlı eğitim adamı, öğretmen. Hacıbeyli kardeşlerin opera-operet sanatçılarından oluşan topluluğunun müdürü (genel müdür).
| Rövşen Bey Efendizade | |
|---|---|
 | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum | 12 Ocak 1885 Şeki, Yelizavetpol Guberniyası, Rus İmparatorluğu |
| Alanı | Öğretmen, Eğitimci |
Hayatı
Rövşen Bey Efendizade'in dedesi Muhammed Efendi, devrinin ünlü din adamlarındandı. Şeki'deki "Muhammed Efendi Piri" türbesi mezarının bulunduğu yerdir. Muhammed Efendi'nin oğlu Mustafa Efendi'nin türbesi Yukarıbaş'ın birinci semtindeki Came Camii'ndedir. Mustafa Efendi'nin 12 oğlu ve 2 kızı olduğu söyleniyor.
Mir Rövşen Bey Mustafa Oğlu Efendizade, 12 Ocak 1885 Şeki şehrinde doğdu. İlk eğitimine Şeki'de "Müslüman-Rus ilkokulu"nda (daha çok "Rus-Tatar okulu" olarak anılır) başladı ve 1896'da Şeki Rüşdiyye'ye girdi. Bu okuldan mükemmel notlarla mezun olduktan sonra 1901 yılında Bakü Endüstri Mektebi'ne girdi ve orada iki yıl eğitim gördü.
1904 yılında Rövşen Bey, Şeki ilkokulunda öğretmenliğe başladı. Burada hem öğretmen hem de bekçi olarak çalıştı. 1905 yılında Rusya'da devrim gerçekleştiğinde, Azerbaycan dahil imparatorluğun her yerinde sosyal ortam son derece gergin hale geldi ve burada ulusal çatışmalar yoğunlaştı. Bu dönemde özellikle milli fikirli genç aydınlar öne atılıp göğüslerini öne çıkardılar. Bunlardan biri Rövşen Bey'di. Ulusal ve kamusal işlerle ciddi şekilde meşgul olduğundan, Gence'nin askeri valisi (genel vali) onun Kafkasya'dan sürgün edilmesini emreder. "Övragi-nefise (jurnal)"ya göre Şeyhülislam Pişnamazzade (1853–1938) ve Alakber bey Rafibeyov (1839–1919) gibi dönemin en saygın adamları bu kararı iptal etmeye çalıştılar ve onu sürgünden kurtarmayı başardılar. Tehcir kararı iptal edilmesine rağmen Rövşen Bey'in artık Şeki'de yaşamasına izin verilmedi. Bu nedenle Gazah ilçesinde bir yıl öğretmen olarak çalıştı.
1906'dan beri Şeki'deki modern okul cemaatin kontrolü altında geçmiştir. Mir Rövşen Bey yeniden Rus dili öğretmeni olarak çalıştı. Gilahlı mahallesi aydınlarından Mehammadali Halifezade'nin "Taze Hayat" gazetesindeki yazılarından:
| “ | Bugün 24 Temmuz'da Şeki'nin ilk ulusal okuluna toplum tarafından öğretmen olarak atandık. […] Buradaki ikinci öğretmen Haşim Mahammadzade, Rusça öğretmeni ise Mir Rovshan Efendiyev'di. | ” |
1908 yılında Tiflis'te öğretmen olarak göreve başladı. Burada da öğretmen Rövşen Bey Efendizade milli meselelerde ön plandaydı; hayır işlerinde, tiyatro topluluklarında ve diğer konularda aktifti. Celil Memmedguluzadee ve Cihangir bey Gayibov'un girişimiyle 1911 yılında kurulan "Tiflis Drama Cemiyeti"nin tüzüğünde, cemiyetin yönetim kurulunun sekiz üyesi (Nadir bey Gayibov, Eynali bey Sultanov, Yusif bey Tahirov, Mir Rovşan bey) yer almaktadır. Efendizade ve Alimirza bey Nerimanov) Rovşan bey Efendizade de oradaydı.
1915 yılında Alimerdan Bey Topçubaşov ve Mehmed Emin Resulzade ile birlikte Gürcü şair Akaki Tsereteli'nin cenazesine katılarak bir konuşma yaptı. "Teatri da tskhovreba" dergisi fotoğrafını yayınladı ve onun hakkında yazmıştır:
| “ | 8 Şubat'ta Akaki Tsereteli'nin Erivan Meydanı'ndaki cenazesinde konuşma yapan Tatar temsilcileri: Rusça Topçubaşov — rusca, Resulzadeh ve Efendiyev — tatarca. | ” |
R. Efendizade, Birinci Dünya Savaşı'nın acı sonuçlarından biri olarak Tiflis'e getirilen Türk esirleri ve subayların hayatlarını kolaylaştırmak için yorulmadan çalıştı. Ateşli bir Türk milliyetçisi ve yurtsever olan bu adam, terkedilmiş Türk çocuklarını Hristiyan evlerinden toplamak amacıyla Tiflis'te kurulan Daruleytam'ın (Yetimhane) kurulmasında yakından rol aldı.Bu zor dönemde "Mülteciler Baş Avukatı" Hüsrev Bey Sultanov'un (1879-1941) tavsiyesi üzerine Karakilise ve Kars'tan Erivan ve Gümrü'ye kadar tüm cepheleri dolaştı, şehirleri, kasabaları, köyleri dolaştı, kışlakları ve Hristiyan evlerini inceleyerek büyük zorluklarla bulduğu binlerce yetimi toplayıp Tiflis'e getirdi.
Rusya'da 1917 Şubat burjuva devriminden sonra Rövşen Bey, Tiflis Müslüman Milli Komitesi ve Kafkas Askeri Konseyi'nin Yürütme Komitesi üyesiydi. 5 Temmuz 1917'de Azerbaycan heyetinin bir parçası olarak "Hırka-i Saâdet"ne katılmak üzere Osmanlı Padişahı V. Mehmed Reşad'ın İstanbul Yıldız Sarayı'nda kabulüne katılarak heyet adına konuşma yaptığını söyledi:
| “ | Tutkulu Hanımız! Kafkas Türklerinin sizin korumanıza ihtiyacı var. Onlar bu tahtın saf çocuklarıdır. Lütfen bağlılığımızı kabul edin. Allah aşkına, saltanatınızın elimizden düşmesine izin vermeyin efendim! | ” |
Türk gazetesi Tanin'e (1917, No. 3429) göre, "Tarafi Eşref Hilafetpenahi'den (yani Sultan'dan) şu cevap alındı:"Sizler de biz de gurur duyuyoruz yoldaşlar, bugünlerde elde ettiğimiz başarılardan dolayı şanslı sayılacağız, hepimizi tebrik ediyorum. Tanıştığımıza çok sevindim."
Rövşen Bey Efendizade, Türkiye'den döndükten sonra Tiflis'teki görevinden ayrılarak Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de öğretmenlik yapmaya başlamış, ardından Hacıbeyli kardeşlerin mübaşiri (muhasır müdür) olarak atanarak "Türk sahnesine hizmet etmiştir".
Daha sonraki yaşam faaliyyetleri hakkında bilgi yok. Yeğeni Mustafa'ya göre amcası Mir Rövşen daha sonra Bakü'ye taşınmış, Rusça öğretmeni olarak çalışmış ve sonunda siyasi baskının kurbanı olmuştur.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d e f Ədalət Tahirzadə (30 Mayıs 2011). "Sultanla görüşmüş Rövşən Bəy Əfəndizadə kimdir?". "Şəkinin səsi" qəzeti (№ 2 (438)). 10 Ocak 2022 tarihinde kaynağından .
- ^ a b c d e f Ədalət Tahirzadə. "Sultanla görüşmüş Rövşən bəy Əfəndizadə kimdir?". tarix.shaki.info. 29 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2011.
- ^ a b Zəkəriyyə Əlizadə; Sevinc Bəharəddin qızı (2004). Şəkidə məhəllə adları, soyadlar və ləqəblər. Bakı: Nafta-Press. s. 134–136.
- ^ "Taze həyat" qəzeti. 5 Ağustos 1907.
- ^ "Səda" qəzeti. 13 Şubat 1911.
- ^ "Övraqi-nəfisə" jurnalı (№ 3). 1919.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Rovsen Bey Efendizade veya Rovsen Bey Efendiyev 12 Ocak 1885 Nuha Nuha Bolgesi Yelizavetpol Guberniyasi Rus Imparatorlugu bilinmiyor Azerbaycanli egitim adami ogretmen Hacibeyli kardeslerin opera operet sanatcilarindan olusan toplulugunun muduru genel mudur Rovsen Bey EfendizadeGenel bilgilerDogum12 Ocak 1885 Seki Yelizavetpol Guberniyasi Rus ImparatorluguAlaniOgretmen EgitimciHayatiRovsen Bey Efendizade in dedesi Muhammed Efendi devrinin unlu din adamlarindandi Seki deki Muhammed Efendi Piri turbesi mezarinin bulundugu yerdir Muhammed Efendi nin oglu Mustafa Efendi nin turbesi Yukaribas in birinci semtindeki Came Camii ndedir Mustafa Efendi nin 12 oglu ve 2 kizi oldugu soyleniyor Mir Rovsen Bey Mustafa Oglu Efendizade 12 Ocak 1885 Seki sehrinde dogdu Ilk egitimine Seki de Musluman Rus ilkokulu nda daha cok Rus Tatar okulu olarak anilir basladi ve 1896 da Seki Rusdiyye ye girdi Bu okuldan mukemmel notlarla mezun olduktan sonra 1901 yilinda Baku Endustri Mektebi ne girdi ve orada iki yil egitim gordu 1904 yilinda Rovsen Bey Seki ilkokulunda ogretmenlige basladi Burada hem ogretmen hem de bekci olarak calisti 1905 yilinda Rusya da devrim gerceklestiginde Azerbaycan dahil imparatorlugun her yerinde sosyal ortam son derece gergin hale geldi ve burada ulusal catismalar yogunlasti Bu donemde ozellikle milli fikirli genc aydinlar one atilip goguslerini one cikardilar Bunlardan biri Rovsen Bey di Ulusal ve kamusal islerle ciddi sekilde mesgul oldugundan Gence nin askeri valisi genel vali onun Kafkasya dan surgun edilmesini emreder Ovragi nefise jurnal ya gore Seyhulislam Pisnamazzade 1853 1938 ve Alakber bey Rafibeyov 1839 1919 gibi donemin en saygin adamlari bu karari iptal etmeye calistilar ve onu surgunden kurtarmayi basardilar Tehcir karari iptal edilmesine ragmen Rovsen Bey in artik Seki de yasamasina izin verilmedi Bu nedenle Gazah ilcesinde bir yil ogretmen olarak calisti 1906 dan beri Seki deki modern okul cemaatin kontrolu altinda gecmistir Mir Rovsen Bey yeniden Rus dili ogretmeni olarak calisti Gilahli mahallesi aydinlarindan Mehammadali Halifezade nin Taze Hayat gazetesindeki yazilarindan Bugun 24 Temmuz da Seki nin ilk ulusal okuluna toplum tarafindan ogretmen olarak atandik Buradaki ikinci ogretmen Hasim Mahammadzade Rusca ogretmeni ise Mir Rovshan Efendiyev di 1908 yilinda Tiflis te ogretmen olarak goreve basladi Burada da ogretmen Rovsen Bey Efendizade milli meselelerde on plandaydi hayir islerinde tiyatro topluluklarinda ve diger konularda aktifti Celil Memmedguluzadee ve Cihangir bey Gayibov un girisimiyle 1911 yilinda kurulan Tiflis Drama Cemiyeti nin tuzugunde cemiyetin yonetim kurulunun sekiz uyesi Nadir bey Gayibov Eynali bey Sultanov Yusif bey Tahirov Mir Rovsan bey yer almaktadir Efendizade ve Alimirza bey Nerimanov Rovsan bey Efendizade de oradaydi 1915 yilinda Alimerdan Bey Topcubasov ve Mehmed Emin Resulzade ile birlikte Gurcu sair Akaki Tsereteli nin cenazesine katilarak bir konusma yapti Teatri da tskhovreba dergisi fotografini yayinladi ve onun hakkinda yazmistir 8 Subat ta Akaki Tsereteli nin Erivan Meydani ndaki cenazesinde konusma yapan Tatar temsilcileri Rusca Topcubasov rusca Resulzadeh ve Efendiyev tatarca R Efendizade Birinci Dunya Savasi nin aci sonuclarindan biri olarak Tiflis e getirilen Turk esirleri ve subaylarin hayatlarini kolaylastirmak icin yorulmadan calisti Atesli bir Turk milliyetcisi ve yurtsever olan bu adam terkedilmis Turk cocuklarini Hristiyan evlerinden toplamak amaciyla Tiflis te kurulan Daruleytam in Yetimhane kurulmasinda yakindan rol aldi Bu zor donemde Multeciler Bas Avukati Husrev Bey Sultanov un 1879 1941 tavsiyesi uzerine Karakilise ve Kars tan Erivan ve Gumru ye kadar tum cepheleri dolasti sehirleri kasabalari koyleri dolasti kislaklari ve Hristiyan evlerini inceleyerek buyuk zorluklarla buldugu binlerce yetimi toplayip Tiflis e getirdi Rusya da 1917 Subat burjuva devriminden sonra Rovsen Bey Tiflis Musluman Milli Komitesi ve Kafkas Askeri Konseyi nin Yurutme Komitesi uyesiydi 5 Temmuz 1917 de Azerbaycan heyetinin bir parcasi olarak Hirka i Saadet ne katilmak uzere Osmanli Padisahi V Mehmed Resad in Istanbul Yildiz Sarayi nda kabulune katilarak heyet adina konusma yaptigini soyledi Tutkulu Hanimiz Kafkas Turklerinin sizin korumaniza ihtiyaci var Onlar bu tahtin saf cocuklaridir Lutfen bagliligimizi kabul edin Allah askina saltanatinizin elimizden dusmesine izin vermeyin efendim Turk gazetesi Tanin e 1917 No 3429 gore Tarafi Esref Hilafetpenahi den yani Sultan dan su cevap alindi Sizler de biz de gurur duyuyoruz yoldaslar bugunlerde elde ettigimiz basarilardan dolayi sansli sayilacagiz hepimizi tebrik ediyorum Tanistigimiza cok sevindim Rovsen Bey Efendizade Turkiye den dondukten sonra Tiflis teki gorevinden ayrilarak Azerbaycan in baskenti Baku de ogretmenlik yapmaya baslamis ardindan Hacibeyli kardeslerin mubasiri muhasir mudur olarak atanarak Turk sahnesine hizmet etmistir Daha sonraki yasam faaliyyetleri hakkinda bilgi yok Yegeni Mustafa ya gore amcasi Mir Rovsen daha sonra Baku ye tasinmis Rusca ogretmeni olarak calismis ve sonunda siyasi baskinin kurbani olmustur Ayrica bakinizHacibeyli kardeslerin opera ve operet sanatcilari topluluguKaynakca a b c d e f Edalet Tahirzade 30 Mayis 2011 Sultanla gorusmus Rovsen Bey Efendizade kimdir Sekinin sesi qezeti 2 438 10 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan a b c d e f Edalet Tahirzade Sultanla gorusmus Rovsen bey Efendizade kimdir tarix shaki info 29 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2011 a b Zekeriyye Elizade Sevinc Behareddin qizi 2004 Sekide mehelle adlari soyadlar ve leqebler Baki Nafta Press s 134 136 Taze heyat qezeti 5 Agustos 1907 Seda qezeti 13 Subat 1911 Ovraqi nefise jurnali 3 1919