Safiye Ali (2 Şubat 1894, İstanbul – 5 Temmuz 1952, Dortmund), Türk doktor.
Safiye Ali | |
---|---|
Doğum | 2 Şubat 1894 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 5 Temmuz 1952 (58 yaşında) Dortmund, Almanya |
Meslek | Tıp doktoru |
Tanınma nedeni | Türkiye’nin ilk kadın tıp doktoru |
Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk kadın tıp doktoru ve tıp eğitimi veren ilk kadındır. Anne çocuk sağlığı üzerine çalışmalar yapan Safiye Ali’nin adı Süt Damlası Bakımevleri ile anılır.
Mesleki çalışmalarının yanı sıra İstanbul’da başlayan feminist harekete katılarak Türk kadınının seçilme hakkı için mücadele etmiştir.
Yaşamı
1894 yılında İstanbul'da dünyaya geldi. Babası Sultan Abdülaziz ve II. Abdülhamid'in yaverlerinden Ali Kırat Paşa, annesi Şeyhülharem Hacı Emin Paşa'nın kızı Emine Hasene Hanım'dır. Safiye Ali, dört kız kardeşin en küçüğü idi.
Ailesi, Osmanlı İmparatorluğu döneminde çeşitli hizmetleriyle tanınmıştır. Dedesi Hacı Emin Paşa 17 yıl Mekke şeyhülislamlığı yapmış ve hâlen aktif beş vakıf kurmuştur. Babasını küçük yaşta kaybeden Safiye Ali, dedesi Emin Paşa'nın Valideçeşme'deki konağında büyüdü.
İstanbul'da Amerikan Kız Koleji'nde öğrenim gördü. Ocak 1916'da kolejden mezun oldu. Kolej yıllarında iken tıp doktoru olmaya karar verdi. Kadın hastaların kadın doktorları tercih etmesinden ötürü ülkede kadın doktorlara gereksinim duyuluyordu ancak Darülfünun Tıp Fakültesi henüz kadın öğrenci kabul etmiyordu. I. Dünya Savaşı sürerken maddi güçlüklere rağmen Almanya'ya giderek Würzburg Üniversitesi Tıp Fakültesinde öğrenim gördü. Dönemin Maarif Nazırı Ahmet Şükrü Bey'in yardımıyla devlet bursu alan Safiye Ali, çok hızlı bir şekilde Almanca öğrenerek hemen derslere başladı. Amerikan Koleji mezunu olması sebebiyle zorluk çıkaran Bavyera Millî Eğitim Bakanlığı, sınavda aldığı birincilik derecesi karşılığı Safiye Ali'ye “doktor namzeti” unvanını verdi. 1921 yılında “bebeklerde iç Pakimenenjit kanaması' hakkındaki tezi ile diplomasını aldı.
İstanbul’a döndükten altı hafta sonra kadın ve çocuk hastalıkları ihtisası yapmak üzere tekrar Almanya'ya gitti. Burada Dr. Ferdinand Krekeler (sonradan aldığı adı ile Ferdi Ali) ile evlendi.
Haziran 1923'te Türkiye'nin ilk kadın doktoru olarak icazetnamesini aldı ve eşi ile birlikte Cağaloğlu’nda muayenehane açtı. İlk zamanlar tanınmadığı için muayenehanesine kimse gelmemiştir ve hatta kadın olduğu için düşük vizite ücreti ödemek isteyenler bile olmuştur. İstanbul’da beş yıl doktorluk yaptı ancak karşılıksız olarak anne-çocuk sağlığına yaptığı hizmetler klinik çalışmalarının önüne geçti. Bu dönemde ayrıca Amerikan Koleji bünyesinde açılan ilk kız tıp okulunda jinekoloji ve obstetrik dersleri vererek kızlara tıp eğitimi veren ilk kadın öğretim üyesi olarak tarihe geçti.
Anne sütünden kesilen ve steril süt içme imkânından mahrum olan çocuklar için Fransız Kızılhaç'ı tarafından kurulup 1925'te Himaye-i Etfal Cemiyeti'ne bırakılan Süt Damlası Bakımevi'nin başına geçen Safiye Ali, gönüllü çalışmalarıyla bakımevine etkinlik kazandırmıştır. Süt Damlası'ndaki çalışmaları kadınları emzirmeye teşvik etme; yetersiz beslenen çocukların sağlıklı beslenebilmeleri amaçlı eğitimler düzenlemeye odaklı idi. Safiye Ali ayrıca sütten kesilmiş 1 yaş sonrası hasta ve zayıf çocukların bakımı ile ilgilenmek üzere Hilal-i Ahmer Hanımlar Merkezi Küçük Çocuklar Muayenehanesi'ni kurdu. Londra, Viyana ve Bolonya’da düzenlenen kongrelerde Himaye-i Etfal Cemiyeti’ni temsil etti. Mesleğinin zirvesinde iken Süt Damlası’ndan istifa etmek zorunda kaldı. Ocak 1928'de sadece muayenehane doktorluğu yapıyordu. Bu tarihte, İstanbul'da muayenehanesi olan hekimler arasındaki tek kadındı. Bu dönemde toplum, kadın doktora o kadar yabancıydı ki Malul Gaziler Büyük Ticaret Salnamesinde adı, "Safiye Ali Bey" olarak geçmektedir. Erken Cumhuriyet dönemindeki kadın hareketinin içinde yer alan Safiye Ali'nin 1928'de Bolonya'da toplanan Beynelmilel Kadın Doktorlar Konferansı'nda edindiği sosyal ve bilimsel izlenimleri Servet-i Fünun'da yayımlanmıştır.
Safiye Ali, mesleki çalışmalarının yanı sıra İstanbul'da başlayan feminist harekete katıldı ve Türk Kadınlar Birliği’nin Sıhhiye Komisyonu başkanlığını üstlenerek fuhuşla mücadele için çalıştı.
Kanser teşhisi konulması üzerine Türkiye'den ayrılarak Almanya'ya yerleşti. II. Dünya Savaşı yıllarında sağlığı el verdiği sürece mesleğini sürdürdü. 5 Temmuz 1952'de Dortmund’da 58 yaşında öldü.
Kaynakça
- ^ Yıldırım, Nuran. "Türkiye'nin İlk Kadın Doktoru Safiye Ali". İstanbul Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2012. Erişim tarihi: 30 Nisan 2016.
- ^ a b c d e f g Kardaş, Ayşe. "Türkiye'nin ilk kadın doktoru: Safiye Ali". www.lacivertdergi.com. Laciver Dergi, Say 8, Aralık 2014. 2 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Nisan 2016.
- ^ a b c Çolak, Güldane. "Turkish Female Students Studying in Germany: The Case of Safiye Ali". Türk-Alman İlişkileri Sempozyumu, 8-10 Ekim 2009. Erişim tarihi: 30 Nisan 2016.
- ^ a b Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı, 2017 Ajandası, "Kadın Hayatlarını Yazmak, Oto/ Biyografi Yaşam Alıntıları", sayfa 9
Bibliyografya
- Abadan-Unat, Nermin; Kandiyoti, Deniz; Kıray, Mübeccel Belik (1981), Women in Turkish Society, BRILL, ISBN .
- Arda, Berna (2009), (PDF), http://dergiler.ankara.edu.tr/: Journal Of Ankara University Faculty of Medicine, 62(1), 28 Şubat 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 30 Nisan 2013
- Davis, Fanny (1986), The Ottoman Lady: A Social History from 1718 to 1918, Greenwood Publishing Group, ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Safiye Ali 2 Subat 1894 Istanbul 5 Temmuz 1952 Dortmund Turk doktor Safiye AliDogum2 Subat 1894 1894 02 02 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum5 Temmuz 1952 58 yasinda Dortmund AlmanyaMeslekTip doktoruTaninma nedeniTurkiye nin ilk kadin tip doktoru Turkiye Cumhuriyeti nin ilk kadin tip doktoru ve tip egitimi veren ilk kadindir Anne cocuk sagligi uzerine calismalar yapan Safiye Ali nin adi Sut Damlasi Bakimevleri ile anilir Mesleki calismalarinin yani sira Istanbul da baslayan feminist harekete katilarak Turk kadininin secilme hakki icin mucadele etmistir Yasami1894 yilinda Istanbul da dunyaya geldi Babasi Sultan Abdulaziz ve II Abdulhamid in yaverlerinden Ali Kirat Pasa annesi Seyhulharem Haci Emin Pasa nin kizi Emine Hasene Hanim dir Safiye Ali dort kiz kardesin en kucugu idi Ailesi Osmanli Imparatorlugu doneminde cesitli hizmetleriyle taninmistir Dedesi Haci Emin Pasa 17 yil Mekke seyhulislamligi yapmis ve halen aktif bes vakif kurmustur Babasini kucuk yasta kaybeden Safiye Ali dedesi Emin Pasa nin Validecesme deki konaginda buyudu 7 Haziran 1928 tarihli Servet i Funun dergisinde Safiye Ali Hanim XX isaretli Istanbul da Amerikan Kiz Koleji nde ogrenim gordu Ocak 1916 da kolejden mezun oldu Kolej yillarinda iken tip doktoru olmaya karar verdi Kadin hastalarin kadin doktorlari tercih etmesinden oturu ulkede kadin doktorlara gereksinim duyuluyordu ancak Darulfunun Tip Fakultesi henuz kadin ogrenci kabul etmiyordu I Dunya Savasi surerken maddi gucluklere ragmen Almanya ya giderek Wurzburg Universitesi Tip Fakultesinde ogrenim gordu Donemin Maarif Naziri Ahmet Sukru Bey in yardimiyla devlet bursu alan Safiye Ali cok hizli bir sekilde Almanca ogrenerek hemen derslere basladi Amerikan Koleji mezunu olmasi sebebiyle zorluk cikaran Bavyera Milli Egitim Bakanligi sinavda aldigi birincilik derecesi karsiligi Safiye Ali ye doktor namzeti unvanini verdi 1921 yilinda bebeklerde ic Pakimenenjit kanamasi hakkindaki tezi ile diplomasini aldi Istanbul a dondukten alti hafta sonra kadin ve cocuk hastaliklari ihtisasi yapmak uzere tekrar Almanya ya gitti Burada Dr Ferdinand Krekeler sonradan aldigi adi ile Ferdi Ali ile evlendi Haziran 1923 te Turkiye nin ilk kadin doktoru olarak icazetnamesini aldi ve esi ile birlikte Cagaloglu nda muayenehane acti Ilk zamanlar taninmadigi icin muayenehanesine kimse gelmemistir ve hatta kadin oldugu icin dusuk vizite ucreti odemek isteyenler bile olmustur Istanbul da bes yil doktorluk yapti ancak karsiliksiz olarak anne cocuk sagligina yaptigi hizmetler klinik calismalarinin onune gecti Bu donemde ayrica Amerikan Koleji bunyesinde acilan ilk kiz tip okulunda jinekoloji ve obstetrik dersleri vererek kizlara tip egitimi veren ilk kadin ogretim uyesi olarak tarihe gecti Anne sutunden kesilen ve steril sut icme imkanindan mahrum olan cocuklar icin Fransiz Kizilhac i tarafindan kurulup 1925 te Himaye i Etfal Cemiyeti ne birakilan Sut Damlasi Bakimevi nin basina gecen Safiye Ali gonullu calismalariyla bakimevine etkinlik kazandirmistir Sut Damlasi ndaki calismalari kadinlari emzirmeye tesvik etme yetersiz beslenen cocuklarin saglikli beslenebilmeleri amacli egitimler duzenlemeye odakli idi Safiye Ali ayrica sutten kesilmis 1 yas sonrasi hasta ve zayif cocuklarin bakimi ile ilgilenmek uzere Hilal i Ahmer Hanimlar Merkezi Kucuk Cocuklar Muayenehanesi ni kurdu Londra Viyana ve Bolonya da duzenlenen kongrelerde Himaye i Etfal Cemiyeti ni temsil etti Mesleginin zirvesinde iken Sut Damlasi ndan istifa etmek zorunda kaldi Ocak 1928 de sadece muayenehane doktorlugu yapiyordu Bu tarihte Istanbul da muayenehanesi olan hekimler arasindaki tek kadindi Bu donemde toplum kadin doktora o kadar yabanciydi ki Malul Gaziler Buyuk Ticaret Salnamesinde adi Safiye Ali Bey olarak gecmektedir Erken Cumhuriyet donemindeki kadin hareketinin icinde yer alan Safiye Ali nin 1928 de Bolonya da toplanan Beynelmilel Kadin Doktorlar Konferansi nda edindigi sosyal ve bilimsel izlenimleri Servet i Funun da yayimlanmistir Safiye Ali mesleki calismalarinin yani sira Istanbul da baslayan feminist harekete katildi ve Turk Kadinlar Birligi nin Sihhiye Komisyonu baskanligini ustlenerek fuhusla mucadele icin calisti Kanser teshisi konulmasi uzerine Turkiye den ayrilarak Almanya ya yerlesti II Dunya Savasi yillarinda sagligi el verdigi surece meslegini surdurdu 5 Temmuz 1952 de Dortmund da 58 yasinda oldu Kaynakca Yildirim Nuran Turkiye nin Ilk Kadin Doktoru Safiye Ali Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari 2012 Erisim tarihi 30 Nisan 2016 a b c d e f g Kardas Ayse Turkiye nin ilk kadin doktoru Safiye Ali www lacivertdergi com Laciver Dergi Say 8 Aralik 2014 2 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Nisan 2016 a b c Colak Guldane Turkish Female Students Studying in Germany The Case of Safiye Ali Turk Alman Iliskileri Sempozyumu 8 10 Ekim 2009 Erisim tarihi 30 Nisan 2016 a b Kadin Eserleri Kutuphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfi 2017 Ajandasi Kadin Hayatlarini Yazmak Oto Biyografi Yasam Alintilari sayfa 9BibliyografyaAbadan Unat Nermin Kandiyoti Deniz Kiray Mubeccel Belik 1981 Women in Turkish Society BRILL ISBN 90 04 06346 3 Arda Berna 2009 PDF http dergiler ankara edu tr Journal Of Ankara University Faculty of Medicine 62 1 28 Subat 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi erisim tarihi 30 Nisan 2013 Davis Fanny 1986 The Ottoman Lady A Social History from 1718 to 1918 Greenwood Publishing Group ISBN 0 313 24811 7