Safiye Ayla Targan (14 Temmuz 1917, İstanbul - 14 Ocak 1998, İstanbul), Türk Klasik Türk müziği sanatçısı.
Safiye Ayla Targan | |
---|---|
Genel bilgiler | |
Doğum | 14 Temmuz 1917 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 14 Ocak 1998 (80 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Başladığı yer | Türk |
Tarzlar | Türk sanat müziği |
Meslekler | Şarkıcı |
Ailesi
1917’de İstanbul’un Kadırga semtinde dünyaya geldi. Babası, Hicazîzade Hafız Abdullah Bey, annesi Suudi Arabistan’dan gelip küçük yaşta Osmanlı sarayına girmiş ve daha sonra çıkarılmış Seyyide Hanım’dır. Safiye Ayla'nın doğumundan önce babası Abdullah Bey, üç yaşındayken ise annesi Seyyide Hanım yaşamlarını yitirdi. Kimsesiz kalan Safiye Ayla Sadabad Sarayı olarak inşa edilmiş Kağıthane'deki 'na bırakıldı ve ilkokulu bu kurumda bitirdi. I. dönem Bursa milletvekilliği yapan Şeyh Servet Efendi tarafından evlat edinildi ve Bursa Muallim Mektebi'ne kaydoldu. Okul yaşamı Bursa, Konya ve Adana’da çeşitli okullarda devam etti.
Sanatı
Müziğe küçük yaşta piyano çalarak başladı. Geçirdiği hastalıklar sonucu Muallim Mektebi’nden diploma alamadan ayrıldı ve Eyüpsultan'da bir ilkokula öğretmen yardımcısı olarak atandı. Bu dönemde ile tanıştı; ondan usul ve makam öğrendi. Ardından Yesari Asım Bey’den de müzik dersleri aldı.
İlk plağını 1930’da Columbia Plak Şirketi adına doldurdu. Yesari Asım Bey’in “Sevda Yaratan Gözlerin” ve “Bekledim de Gelmedin” şarkılarını seslendirdi. Kısa süre içinde meşhur oldu.
Darüttalim Musiki Heyeti'nin bir konserinde sahneye çıkan sanatçı, siyah önlükle sahneye çıkmasına maarif müfettişlerinin tepkisi nedeniyle bir süre sonra öğretmenlikten ayrıldı ve gazinolarda çalışmaya başladı. , Selahattin Pınar, Saadettin Kaynak ve 'in müzik bilgilerinden yararlandı. Küçükçiftlik Parkı'nda ve Mulen Ruj Gazinosu'nda (1931) sahneye çıkan Ayla, assolistliğe yükseldi.
1932'de İstanbul Vali Yardımcısı Nuri Bey'in evinde verilen bir davette, Atatürk’ün huzurunda ilk kez şarkı söyledi ve kendisinin en beğendiği seslerden biri oldu. Mustafa Kemal Paşa adına düzenlediği konserde Sadettin Kaynak’ın Türk Kurtuluş Savaşı’nı konu alan "Yanık Ömer" adlı bestesini seslendirmiş ve konser sonunda Mustafa Kemal “Bu şarkının Batı müziği tarzında çok sesli düzenlemesinin güzel olacağını ifade etmişti. Atatürk’ün ölümünden sonra onun vasiyeti yerine getirmek için girişimlerde bulunan Ayla, Muammer Sun’a orkestrasyonunu hazırlatıp Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası eşliğinde çok sesli seslendirerek bant kaydını gerçekleştirdi.
Safiye Ayla, sanat yaşamı boyunca başta İstanbul Radyosu olmak üzere Türkiye radyolarında sayısız konser verdi, beş yüzden fazla plak doldurdu. Doldurduğu plaklar satış rekorları kırdı. Büyük beğeni toplayan sesiyle ünü yurt sınırlarını aştı. Hüseyin Sadeddin Arel’in başkanlığı sırasında İstanbul Belediye Konservatuvarı İcra Heyeti’nde görev aldı.
Konservatuvar İcra Heyeti’nde çalışırken tanıştığı besteci Şerif Muhittin Targan ile 8 Nisan 1950 tarihinde evlendi. Evlilikleri 1967’de eşinin ölümüne kadar sürdü. Evlendikten sonra gazino sahnelerinden uzak kalan Ayla, ayda bir verdiği Saray Sineması Konserleri’nde dinleyicilerle buluştu. 1951’de başladığı bu konserleri 1974’e kadar sürdürdü. En son sahne konserini Atatürk’ün anısına Türk Kültürüne Hizmet Vakfı yararına 1987’de İstanbul AKM’de verdi.
Eserleri ölçüye uyarak, iyi bir diksiyonla, düzgün, aynı zamanda da coşkun, çekici bir tavırla okurdu. Sesindeki pürüzsüz akış en tiz perdelerde bile kaybolmazdı. Zamanın gözde şarkılarıyla fantezilerini olduğu kadar, Rumeli türküleriyle klasik örnekleri de içine alan repertuvarlarıyla geniş bir dinleyici kesimince çok sevildi.
"Seninle doğan güldür bu gönül" ve "Aşk yaprağına konarak koza öresim gelir" adlı iki de bestesi bulunan Safiye Ayla, 1942'de Rey Kardeşler'in "Alabanda" revüsünde Kraliçe Mimoza rolünü canlandırarak oyunculuk yapmıştır.
Ölümü ve vasiyeti
Sanatçı, 14 Ocak 1998’de, İstanbul 'da yaşamını yitirdi. Cenazesi Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.
1968 yılında hazırladığı vasiyetname üzerine mal varlığının tamamı Türk Eğitim Vakfı’na bağışlanmıştır
Kaynakça
- ^ "Nalan Seçkin, Musalla'dan Şöhrete, Milliyet gazetesi, 17.01.1998". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2015.
- ^ Güney Özkılınç, Nazım’ın Bursa Yılları,
- ^ . 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2015.
- ^ a b "Esra Aslan, Çileli Bülbül Sustu, Hürriyet, 15.01.1998". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2015.
- ^ a b c "Zeynel Lüle, Safiye Ayla'dan Ata'ya 'Yanık Ömer' vefası, Hürriyet gazetesi 07.12.2010". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2015.
- ^ "Nalan Seçkin, Peygamber Gelini, Milliyet 22.01.1998". 5 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2015.
- ^ . 4 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2015.
Dış bağlantılar
- Discogs'ta Safiye Ayla 6 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Gazel: "Yârin bu kadar cevri gelir miydi hayâle"3 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Safiye Ayla Targan 14 Temmuz 1917 Istanbul 14 Ocak 1998 Istanbul Turk Klasik Turk muzigi sanatcisi Safiye Ayla TarganGenel bilgilerDogum14 Temmuz 1917 1917 07 14 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum14 Ocak 1998 80 yasinda Istanbul TurkiyeBasladigi yerTurkTarzlarTurk sanat muzigiMesleklerSarkici29 Haziran 1941 tarihli Cumhuriyet gazetesinde Safiye Ayla ve Saz Heyeti ilani Ailesi1917 de Istanbul un Kadirga semtinde dunyaya geldi Babasi Hicazizade Hafiz Abdullah Bey annesi Suudi Arabistan dan gelip kucuk yasta Osmanli sarayina girmis ve daha sonra cikarilmis Seyyide Hanim dir Safiye Ayla nin dogumundan once babasi Abdullah Bey uc yasindayken ise annesi Seyyide Hanim yasamlarini yitirdi Kimsesiz kalan Safiye Ayla Sadabad Sarayi olarak insa edilmis Kagithane deki na birakildi ve ilkokulu bu kurumda bitirdi I donem Bursa milletvekilligi yapan Seyh Servet Efendi tarafindan evlat edinildi ve Bursa Muallim Mektebi ne kaydoldu Okul yasami Bursa Konya ve Adana da cesitli okullarda devam etti SanatiMuzige kucuk yasta piyano calarak basladi Gecirdigi hastaliklar sonucu Muallim Mektebi nden diploma alamadan ayrildi ve Eyupsultan da bir ilkokula ogretmen yardimcisi olarak atandi Bu donemde ile tanisti ondan usul ve makam ogrendi Ardindan Yesari Asim Bey den de muzik dersleri aldi Ilk plagini 1930 da Columbia Plak Sirketi adina doldurdu Yesari Asim Bey in Sevda Yaratan Gozlerin ve Bekledim de Gelmedin sarkilarini seslendirdi Kisa sure icinde meshur oldu Daruttalim Musiki Heyeti nin bir konserinde sahneye cikan sanatci siyah onlukle sahneye cikmasina maarif mufettislerinin tepkisi nedeniyle bir sure sonra ogretmenlikten ayrildi ve gazinolarda calismaya basladi Selahattin Pinar Saadettin Kaynak ve in muzik bilgilerinden yararlandi Kucukciftlik Parki nda ve Mulen Ruj Gazinosu nda 1931 sahneye cikan Ayla assolistlige yukseldi 1932 de Istanbul Vali Yardimcisi Nuri Bey in evinde verilen bir davette Ataturk un huzurunda ilk kez sarki soyledi ve kendisinin en begendigi seslerden biri oldu Mustafa Kemal Pasa adina duzenledigi konserde Sadettin Kaynak in Turk Kurtulus Savasi ni konu alan Yanik Omer adli bestesini seslendirmis ve konser sonunda Mustafa Kemal Bu sarkinin Bati muzigi tarzinda cok sesli duzenlemesinin guzel olacagini ifade etmisti Ataturk un olumunden sonra onun vasiyeti yerine getirmek icin girisimlerde bulunan Ayla Muammer Sun a orkestrasyonunu hazirlatip Cumhurbaskanligi Senfoni Orkestrasi esliginde cok sesli seslendirerek bant kaydini gerceklestirdi Safiye Ayla sanat yasami boyunca basta Istanbul Radyosu olmak uzere Turkiye radyolarinda sayisiz konser verdi bes yuzden fazla plak doldurdu Doldurdugu plaklar satis rekorlari kirdi Buyuk begeni toplayan sesiyle unu yurt sinirlarini asti Huseyin Sadeddin Arel in baskanligi sirasinda Istanbul Belediye Konservatuvari Icra Heyeti nde gorev aldi Konservatuvar Icra Heyeti nde calisirken tanistigi besteci Serif Muhittin Targan ile 8 Nisan 1950 tarihinde evlendi Evlilikleri 1967 de esinin olumune kadar surdu Evlendikten sonra gazino sahnelerinden uzak kalan Ayla ayda bir verdigi Saray Sinemasi Konserleri nde dinleyicilerle bulustu 1951 de basladigi bu konserleri 1974 e kadar surdurdu En son sahne konserini Ataturk un anisina Turk Kulturune Hizmet Vakfi yararina 1987 de Istanbul AKM de verdi Eserleri olcuye uyarak iyi bir diksiyonla duzgun ayni zamanda da coskun cekici bir tavirla okurdu Sesindeki puruzsuz akis en tiz perdelerde bile kaybolmazdi Zamanin gozde sarkilariyla fantezilerini oldugu kadar Rumeli turkuleriyle klasik ornekleri de icine alan repertuvarlariyla genis bir dinleyici kesimince cok sevildi Seninle dogan guldur bu gonul ve Ask yapragina konarak koza oresim gelir adli iki de bestesi bulunan Safiye Ayla 1942 de Rey Kardesler in Alabanda revusunde Kralice Mimoza rolunu canlandirarak oyunculuk yapmistir Olumu ve vasiyetiSanatci 14 Ocak 1998 de Istanbul da yasamini yitirdi Cenazesi Zincirlikuyu Mezarligi na defnedildi 1968 yilinda hazirladigi vasiyetname uzerine mal varliginin tamami Turk Egitim Vakfi na bagislanmistirKaynakca Nalan Seckin Musalla dan Sohrete Milliyet gazetesi 17 01 1998 6 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2015 Guney Ozkilinc Nazim in Bursa Yillari 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Eylul 2015 a b Esra Aslan Cileli Bulbul Sustu Hurriyet 15 01 1998 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2015 a b c Zeynel Lule Safiye Ayla dan Ata ya Yanik Omer vefasi Hurriyet gazetesi 07 12 2010 24 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2015 Nalan Seckin Peygamber Gelini Milliyet 22 01 1998 5 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2015 4 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Eylul 2015 Dis baglantilarDiscogs ta Safiye Ayla 6 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gazel Yarin bu kadar cevri gelir miydi hayale 3 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde