Safiye (Hüseyin) Elbi (29 Haziran 1882, İstanbul - 6 Temmuz 1964, İstanbul), Türk hemşire.
Safiye Elbi | |
---|---|
Doğum | 29 Haziran 1882 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 6 Temmuz 1964 (82 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Evlilikler | Hüseyin Bey |
Çocuk(lar) | Fatma Nahide, Tarık |
Ödüller | Uluslararası Florence Nightingale Madalyası, İngiliz Kızılhaç Madalyası, Şefkat Nişanı 2. Rütbe, Harbi Umumi Madalyası, Laponya Kızılhaç Nişanı 1. Rütbe, Fransız Kızılhaç Madalyası |
Kariyeri | |
Çalıştığı kurumlar | Âsar-ı Atika Müzesi Geçici Hastanesi, Hilâl-i Ahmer Galata ve Cağaloğlu Hastaneleri, Reşitpaşa Hastane Gemisi, Kızılay Hemşire Okulu |
Türkiye'de modern hemşireliğin gelişmesine katkısı olmuş bir meslek kadınıdır. Balkan Savaşı ve I. Dünya Savaşı'nda gönüllü hemşirelik yaptı. Türkiye'de Cumhuriyetin ilanından sonra da pek çok hayır kurumunda ve dernekte görev aldı. Kadınların sosyal hayata katılması için çalışmalarda bulundu. 1925'te İstanbul'da kurulan Kızılay Hemşire Okulu'nda idareci ve öğretmen olarak görev yaptı.
Yaşamı
29 Haziran 1882'de İstanbul'da doğdu. Babası, makine mühendisliğinin Türkiye'deki öncülerinden olan Tersane-i Âmire başmühendisi Ferik Amet Besim Paşa, annesi bir İngiliz soylusu olan Hammond Wilward'ın kızı Josephine Wilward'dır (evlendikten sonra Müslüman olarak Firdevs adını almıştır).
İngiliz ve Alman kız okullarında öğrenim gördü. Deniz yarbayı Hüseyin Bey ile evlendi; Fatma Nahide ve Tarık adında iki çocuk sahibi oldu.
Balkan Savaşları sırasında Hilâl-i Ahmer Cemiyeti İstanbullu kadınları yaralı askerlere bakmak için göreve çağırdığında kız kardeşi Nesime Mukadder (Dölen) ile birlikte başvurdu. İki kardeş bir süre bağış olarak yatak-yorgan toplayarak hastanelerin kurulmasında görev aldılar. O dönemde Âsar-ı Atika Müzesi, geçici hastane haline getirilerek İngiliz Kızılhaçı'na tahsis edilmiş ve İngiltere'den gelen sağlık ekibi "Müze Hastanesi" olarak bilinen yapıda savaş yaralılarını tedavi etmişti. Safiye Hüseyin Hanım ve kardeşi, iyi İngilizce bildikleri için bir süre sonra Müze Hastanesi'ne gönderildi. Safiye Hüseyin Hanım, bu hastanede hemşirelik mesleğine başladı. Müze müdürü Halil Ethem Bey görevleri sırasında kendi lojmanını iki kızkardeşe tahsis etti.
Safiye Hüseyin Hanım, geçici hastanelerin kapatılmasının ardından anatomi kitapları okuyarak hemşirelik bilgisini geliştirmeye çalıştı. Kızılay Cemiyeti'nin 1913-1914 yıllarında üniversite konferans salonunda düzenlediği hasta bakımı kurslarına katıldı. İstanbullu hanımların gönüllü hemşireliklere yöneltilmelerinde, cemiyet başkanı Besim Ömer Paşa'ya yardım eti.
I. Dünya Savaşı sırasında Hilâl-i Ahmer Galata ve Cağaloğlu Hastanelerinde gönüllü hastabakıcılık yaptı. Sık görülen tetanos ve gazlı kangren hastalıkları konusunda uzmanlaştı. Ardından savaşı sırasında Hilâl-i Ahmer Hastanesi yapılan Bezmi Âlem Sultanisi'nde görevlendirildi. Daha sonra ağır yaralıları Çanakkale'den vapurla İstanbul'a taşıyan Reşit Paşa Hastane Gemisi'nde çalışmaya başladı. Gemide Alman ve Avusturyalı hemşireler çalışmaktaydı. Safiye Hanım, hastane gemisindeki tek Türk hemşire ve başhemşire olarak görev yaptı.
Savaşın sonunda Avrupa’nın çeşitli ülkelerindeki Türk esirlerin ve öğrencilerin durumunu incelemek, ihtiyaçlarını tespit etmek ve gerekli çalışmaları yapmak üzere Hilâl-i Ahmer Cemiyeti tarafından Münire İsmail Hanım ile birlikte Avrupa'ya gönderildi. Memleketlerine iade edilen Alman ve Avusturyalı esirleri taşıyan Korkovoda Vapuru ile Avrupa'ya gitti. Bu görev sırasında Hilal-i Ahmer Cemiyeti için bağış topladı ve öğrencilerin bulunduğu yerleri dolaşıp Berlin'deki bütün öğrencilerin gemi ile yurda gönderilmesini sağladı.
İstanbul'a döndüğünde yeni kurulan Himaye-i Etfal Cemiyeti'nin idare heyetinde yer aldı. Cemiyetin 1924'te kurmayı kararlaştırdığı ve 1925'te İstanbul'da açtığı Kızılay Hemşire Okulu'da idare heyeti ve eğitim kadrosunda görev aldı. Fransızca derslerini yürüttü ve okulun eksikleri ile ilgilendi.
Saltanat döneminde Almanya ve İsviçre'deki kongrelere katılmış olan Safiye Hanım, 1923 ve 1927 yıllarında Cenevre'de toplanan Uluslararası Hemşire Kongresi'nde Türkiye'yi temsil etti. Cenevre, Paris, New-York, Şikago şehirlerinde hemşirelik, hastabakıcılık ve içki aleyhtarlığı konularında konferanslar verdi. Kadınlarla ilgili söyleşilere katıldı.Save the Children adlı insani kurum ile çalıştı ve kurumun müfettişi oldu.
Hilâl-i Ahzar Cemiyeti'nin ilk kadın üyesi olarak idare heyetinde yer aldı. Ayrıca Veremle Savaş Derneği ve Türk Kadınlar Birliği'nin de kurucu üyeleri arasında yer aldı.
Türkiye'de kadınların ilk defa seçme ve seçilme hakkını kullandıkları 1930 yılı belediye seçimlerinde İstanbul'da Cumhuriyet Halk Fırkası adayı olarak Belediye Meclis üyeliği seçimlerine katıldı ve meclise girdi.
1933 yılında Türk Hasta Bakıcılar Cemiyeti'nin (1943 yılında isim değiştirerek Türk Hemşireler Derneği oldu) kuruluşunda rol aldı ve cemiyet başkanlığı yaptı.
6 Temmuz 1964 günü Gureba Hastanesi'nde öldü.
Safiye Hüseyin Elbi Arşivi
Safiye Elbi'nin aile fotoğrafları, diplomaları, hatıratı, kendisine çeşitli yerlerden yollanan kartpostalları içeren arşivi İstanbul'daki Atatürk Kitaplığı'nda yer almaktadır.
Elbi'nin madalya ve nişanlarıyla çekilmiş siyah-beyaz fotoğrafı, kendisine gönderilen telgraflar, Amerika Konsolosluğu´ndan aldığı pasaport, Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu fahri azalık kartı, Hilal-i Ahmer Cemiyeti´ne bağlı Cağaloğlu Hastanesi tarafından verilen Osmanlı Türkçesi takdirname gibi muhtelif efemeralar içeren Aslı Davaz tarafından hazırlanmış bir arşivi de İstanbul'daki Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı'ndadır.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h Yılmaz - Gören, Şerife; Yalın, N. Yasemin. . Lokman Hekim Dergisi, 6(2), Yıl : 2016. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
- ^ a b c Toros, Taha. "İlk Türk Hemşiresi Safiye Hüseyin Elbi" (PDF). Skylife Dergisi, Nisan 1995. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
- ^ Vakkasoğlu, Vehbi (2015). Çanakkale'de Şahlananlar: Destan Yazan Yiğitler ve Analar. ISBN .
- ^ . Fikriyat.com sitesi, 16 Mart 2019. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
- ^ Metintaş, Mustafa Yahya. . Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Yakın Tarih Dergisi Cilt 1 Sayı 3 Yıl 2018. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
- ^ . ataturkkitapligi.ibb.gov.tr. 6 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2023.
- ^ (PDF). Kadineserleri.org. 18 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Safiye Huseyin Elbi 29 Haziran 1882 Istanbul 6 Temmuz 1964 Istanbul Turk hemsire Safiye ElbiDogum29 Haziran 1882 1882 06 29 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum6 Temmuz 1964 82 yasinda Istanbul TurkiyeEvliliklerHuseyin BeyCocuk lar Fatma Nahide TarikOdullerUluslararasi Florence Nightingale Madalyasi Ingiliz Kizilhac Madalyasi Sefkat Nisani 2 Rutbe Harbi Umumi Madalyasi Laponya Kizilhac Nisani 1 Rutbe Fransiz Kizilhac MadalyasiKariyeriCalistigi kurumlarAsar i Atika Muzesi Gecici Hastanesi Hilal i Ahmer Galata ve Cagaloglu Hastaneleri Resitpasa Hastane Gemisi Kizilay Hemsire Okulu15 Haziran 1923 tarihli Hilal i Ahmer dergisinde Safiye Huseyin Hanim Turkiye de modern hemsireligin gelismesine katkisi olmus bir meslek kadinidir Balkan Savasi ve I Dunya Savasi nda gonullu hemsirelik yapti Turkiye de Cumhuriyetin ilanindan sonra da pek cok hayir kurumunda ve dernekte gorev aldi Kadinlarin sosyal hayata katilmasi icin calismalarda bulundu 1925 te Istanbul da kurulan Kizilay Hemsire Okulu nda idareci ve ogretmen olarak gorev yapti Yasami29 Haziran 1882 de Istanbul da dogdu Babasi makine muhendisliginin Turkiye deki onculerinden olan Tersane i Amire basmuhendisi Ferik Amet Besim Pasa annesi bir Ingiliz soylusu olan Hammond Wilward in kizi Josephine Wilward dir evlendikten sonra Musluman olarak Firdevs adini almistir Ingiliz ve Alman kiz okullarinda ogrenim gordu Deniz yarbayi Huseyin Bey ile evlendi Fatma Nahide ve Tarik adinda iki cocuk sahibi oldu Balkan Savaslari sirasinda Hilal i Ahmer Cemiyeti Istanbullu kadinlari yarali askerlere bakmak icin goreve cagirdiginda kiz kardesi Nesime Mukadder Dolen ile birlikte basvurdu Iki kardes bir sure bagis olarak yatak yorgan toplayarak hastanelerin kurulmasinda gorev aldilar O donemde Asar i Atika Muzesi gecici hastane haline getirilerek Ingiliz Kizilhaci na tahsis edilmis ve Ingiltere den gelen saglik ekibi Muze Hastanesi olarak bilinen yapida savas yaralilarini tedavi etmisti Safiye Huseyin Hanim ve kardesi iyi Ingilizce bildikleri icin bir sure sonra Muze Hastanesi ne gonderildi Safiye Huseyin Hanim bu hastanede hemsirelik meslegine basladi Muze muduru Halil Ethem Bey gorevleri sirasinda kendi lojmanini iki kizkardese tahsis etti Safiye Huseyin Hanim gecici hastanelerin kapatilmasinin ardindan anatomi kitaplari okuyarak hemsirelik bilgisini gelistirmeye calisti Kizilay Cemiyeti nin 1913 1914 yillarinda universite konferans salonunda duzenledigi hasta bakimi kurslarina katildi Istanbullu hanimlarin gonullu hemsireliklere yoneltilmelerinde cemiyet baskani Besim Omer Pasa ya yardim eti I Dunya Savasi sirasinda Hilal i Ahmer Galata ve Cagaloglu Hastanelerinde gonullu hastabakicilik yapti Sik gorulen tetanos ve gazli kangren hastaliklari konusunda uzmanlasti Ardindan savasi sirasinda Hilal i Ahmer Hastanesi yapilan Bezmi Alem Sultanisi nde gorevlendirildi Daha sonra agir yaralilari Canakkale den vapurla Istanbul a tasiyan Resit Pasa Hastane Gemisi nde calismaya basladi Gemide Alman ve Avusturyali hemsireler calismaktaydi Safiye Hanim hastane gemisindeki tek Turk hemsire ve bashemsire olarak gorev yapti Savasin sonunda Avrupa nin cesitli ulkelerindeki Turk esirlerin ve ogrencilerin durumunu incelemek ihtiyaclarini tespit etmek ve gerekli calismalari yapmak uzere Hilal i Ahmer Cemiyeti tarafindan Munire Ismail Hanim ile birlikte Avrupa ya gonderildi Memleketlerine iade edilen Alman ve Avusturyali esirleri tasiyan Korkovoda Vapuru ile Avrupa ya gitti Bu gorev sirasinda Hilal i Ahmer Cemiyeti icin bagis topladi ve ogrencilerin bulundugu yerleri dolasip Berlin deki butun ogrencilerin gemi ile yurda gonderilmesini sagladi Istanbul a dondugunde yeni kurulan Himaye i Etfal Cemiyeti nin idare heyetinde yer aldi Cemiyetin 1924 te kurmayi kararlastirdigi ve 1925 te Istanbul da actigi Kizilay Hemsire Okulu da idare heyeti ve egitim kadrosunda gorev aldi Fransizca derslerini yuruttu ve okulun eksikleri ile ilgilendi Saltanat doneminde Almanya ve Isvicre deki kongrelere katilmis olan Safiye Hanim 1923 ve 1927 yillarinda Cenevre de toplanan Uluslararasi Hemsire Kongresi nde Turkiye yi temsil etti Cenevre Paris New York Sikago sehirlerinde hemsirelik hastabakicilik ve icki aleyhtarligi konularinda konferanslar verdi Kadinlarla ilgili soylesilere katildi Save the Children adli insani kurum ile calisti ve kurumun mufettisi oldu Hilal i Ahzar Cemiyeti nin ilk kadin uyesi olarak idare heyetinde yer aldi Ayrica Veremle Savas Dernegi ve Turk Kadinlar Birligi nin de kurucu uyeleri arasinda yer aldi Turkiye de kadinlarin ilk defa secme ve secilme hakkini kullandiklari 1930 yili belediye secimlerinde Istanbul da Cumhuriyet Halk Firkasi adayi olarak Belediye Meclis uyeligi secimlerine katildi ve meclise girdi 1933 yilinda Turk Hasta Bakicilar Cemiyeti nin 1943 yilinda isim degistirerek Turk Hemsireler Dernegi oldu kurulusunda rol aldi ve cemiyet baskanligi yapti 6 Temmuz 1964 gunu Gureba Hastanesi nde oldu Safiye Huseyin Elbi ArsiviSafiye Elbi nin aile fotograflari diplomalari hatirati kendisine cesitli yerlerden yollanan kartpostallari iceren arsivi Istanbul daki Ataturk Kitapligi nda yer almaktadir Elbi nin madalya ve nisanlariyla cekilmis siyah beyaz fotografi kendisine gonderilen telgraflar Amerika Konsoloslugu ndan aldigi pasaport Turkiye Turing ve Otomobil Kurumu fahri azalik karti Hilal i Ahmer Cemiyeti ne bagli Cagaloglu Hastanesi tarafindan verilen Osmanli Turkcesi takdirname gibi muhtelif efemeralar iceren Asli Davaz tarafindan hazirlanmis bir arsivi de Istanbul daki Kadin Eserleri Kutuphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfi ndadir Kaynakca a b c d e f g h Yilmaz Goren Serife Yalin N Yasemin Lokman Hekim Dergisi 6 2 Yil 2016 22 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mart 2020 a b c Toros Taha Ilk Turk Hemsiresi Safiye Huseyin Elbi PDF Skylife Dergisi Nisan 1995 22 Mart 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Mart 2020 Vakkasoglu Vehbi 2015 Canakkale de Sahlananlar Destan Yazan Yigitler ve Analar ISBN 9786051626024 Fikriyat com sitesi 16 Mart 2019 22 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mart 2020 Metintas Mustafa Yahya Eskisehir Osmangazi Universitesi Turk Dunyasi Uygulama ve Arastirma Merkezi Yakin Tarih Dergisi Cilt 1 Sayi 3 Yil 2018 22 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mart 2020 ataturkkitapligi ibb gov tr 6 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2023 PDF Kadineserleri org 18 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2023