Saide Arifova (1916 - 9 Eylül 2007), İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazilerden ve NKVD'den en az 74 Yahudi çocuğu kurtaran Bahçesaray, Kırım'lı Kırım Tatarı kadındır.
Saide Arifova | |
---|---|
Doğum | 1916 Bahçesaray, Kırım, Rus İmparatorluğu |
Ölüm | 9 Eylül 2007 (90-91 yaşlarında) Bahçesaray, Ukrayna |
Milliyet | Kırım Tatarı |
Tanınma nedeni | İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazilerden ve NKVD'den en az 74 Yahudi çocuğu kurtarması |
Hayatı
Nazilerin Kırım'ı işgali sırasında anaokulu müdürü olarak çalıştı. Bu esnada Yahudi çocukların kayıtlı etnik kökenlerini Kırım Tatarı olarak değiştirerek, onlara Kırım Tatarcası konuşmayı ve Kırım Tatar geleneklerini benimsemeyi öğreterek belgeler hazırladı. Ayrıca, tıbbi deneyler için Almanya'ya gönderilecek olan Kerç yetimhanesinden çocukları gizlemeyi başardı. Naziler, bu saklamalarda kendisinden şüphelenip ona işkence ettiler, ancak herhangi bir bilgi açıklamadı. Nazilere direnmesi ve Gestapo'nun hedefinde olmasına rağmen, Kırım Tatarlarının işbirliğinden toplu olarak suçlu olduğu düşünüldüğü için Kırım Tatarlarının Sürgün Edilmesi sırasında Özbekistan'a sürüldü. NKVD'yi çocukların Yahudi değil Kırım Tatarı olduğuna ikna etmeyi ve onları sürgünden kurtarmayı başardı. Ancak Perestroyka'dan sonra 2007'de öldüğü Kırım'a dönebildi.
Birçok kaynak, Yad Vaşem'de yer alan Uluslararası Dürüstler arasında yer almasını gerektiğini söylemektedir. Ancak veritabanında herhangi bir yerde bu açıdan listelenmiyor. 2017 yapımı Ukrayna filmi olan Başka bir Dua onu anlatmaktadır. Filmin yönetmeni sürgünde doğan Akhtem Seitablaiev'dir. Filmin Kırım'da çekilmesi gerekiyordu, ancak 2014 yılında Rusya Federasyonu tarafından Kırım'ın ilhakı sonrasında bunun yerine Gürcistan ve Ukrayna'da çekildi. Yad Vaşem tarafından Uluslararası Dürüstler'de ilan edildiği iddiası, muhtemelen Kırım'da yayınlanan bir gazete manşetinin yanlış bir çeviriden kaynaklanmıştır. Savaş sırasında Yahudi çocukları kurtardığı gerçeği tartışılmaz ancak başlıkla ilgili kafa karışıklığı tüm hikâyenin yanlış kabul edilmesine yol açtı. Ukrayna hükûmeti onun hakkındaki filme kısmen sponsor oldu ve Alime Abdenanova ve Amet-khan Sultan gibi Nazilere aktif olarak direnen başka belgelenmiş Kırım Tatarları olduğu da bu vesile ile görüldü .
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Saide Arifova 1916 9 Eylul 2007 Ikinci Dunya Savasi sirasinda Nazilerden ve NKVD den en az 74 Yahudi cocugu kurtaran Bahcesaray Kirim li Kirim Tatari kadindir Saide ArifovaDogum1916 Bahcesaray Kirim Rus ImparatorluguOlum9 Eylul 2007 90 91 yaslarinda Bahcesaray UkraynaMilliyetKirim TatariTaninma nedeniIkinci Dunya Savasi sirasinda Nazilerden ve NKVD den en az 74 Yahudi cocugu kurtarmasiHayatiNazilerin Kirim i isgali sirasinda anaokulu muduru olarak calisti Bu esnada Yahudi cocuklarin kayitli etnik kokenlerini Kirim Tatari olarak degistirerek onlara Kirim Tatarcasi konusmayi ve Kirim Tatar geleneklerini benimsemeyi ogreterek belgeler hazirladi Ayrica tibbi deneyler icin Almanya ya gonderilecek olan Kerc yetimhanesinden cocuklari gizlemeyi basardi Naziler bu saklamalarda kendisinden suphelenip ona iskence ettiler ancak herhangi bir bilgi aciklamadi Nazilere direnmesi ve Gestapo nun hedefinde olmasina ragmen Kirim Tatarlarinin isbirliginden toplu olarak suclu oldugu dusunuldugu icin Kirim Tatarlarinin Surgun Edilmesi sirasinda Ozbekistan a suruldu NKVD yi cocuklarin Yahudi degil Kirim Tatari olduguna ikna etmeyi ve onlari surgunden kurtarmayi basardi Ancak Perestroyka dan sonra 2007 de oldugu Kirim a donebildi Bircok kaynak Yad Vasem de yer alan Uluslararasi Durustler arasinda yer almasini gerektigini soylemektedir Ancak veritabaninda herhangi bir yerde bu acidan listelenmiyor 2017 yapimi Ukrayna filmi olan Baska bir Dua onu anlatmaktadir Filmin yonetmeni surgunde dogan Akhtem Seitablaiev dir Filmin Kirim da cekilmesi gerekiyordu ancak 2014 yilinda Rusya Federasyonu tarafindan Kirim in ilhaki sonrasinda bunun yerine Gurcistan ve Ukrayna da cekildi Yad Vasem tarafindan Uluslararasi Durustler de ilan edildigi iddiasi muhtemelen Kirim da yayinlanan bir gazete mansetinin yanlis bir ceviriden kaynaklanmistir Savas sirasinda Yahudi cocuklari kurtardigi gercegi tartisilmaz ancak baslikla ilgili kafa karisikligi tum hikayenin yanlis kabul edilmesine yol acti Ukrayna hukumeti onun hakkindaki filme kismen sponsor oldu ve Alime Abdenanova ve Amet khan Sultan gibi Nazilere aktif olarak direnen baska belgelenmis Kirim Tatarlari oldugu da bu vesile ile goruldu Kaynakca SAJDE ARIFOVA KRIMSKOTATARSKA PRAVEDNICYa SVITU 1 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mart 2022 www yadvashem org 20 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mart 2022 24 Mart 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi