Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Salmonella bakterisinin neden olduğu hastalık için Salmonellozis maddesine bakınız.
| Salmonella | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Salmonella Typhimurium, renklendirilmiş SEM görüntüsü | |||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Türler | |||||||||||||
Salmonella, tifo, paratifo ve gıda zehirlenmesine yol açabilen, çubuksu, Gram-negatif bir enterobakteri cinsidir.Salmonella türleri hareketlidir (motildir), hidrojen sülfür üretirler.
Tarihçe
Salmonella Amerikalı bir patolog olan 'a atfen adlandırılmıştır, ancak aslında bakteriyi 1885'te domuzlarda ilk keşfeden onun ortağı 'tir (Smith anafilaksi üzerine çalışmalarıyla daha iyi bilinir).
Mikrobiyoloji
Salmonella Gram-negatif bir bakteridir. Klinik laboratuvarda genelde , , , veya ile izole edilir. Bağırsak enfeksiyonuna neden oldukları ve sağlıklı bağırsakta bulunan diğer bakteriler çok daha fazla sayıda olduğu için, ilk izolasyonunda seçici (selektif) bir ortam kullanılması gerekir. Klinik numunelerde salmonella sayıları o kadar düşük olabilir ki dışkı rutin olarak bir zenginleştirme kültürüne tabi tutulur, örneğin veya . Bu ortamlar normal bağırsak florasının büyümesine engelleyicidir ama salmonella türlerinin çoğalmasını sağlarlar. Ardından, zenginleştirme ortamını birincil seçici ortama inoküle ederek salmonellalar izole edilir. 2–3 mm çaplı, nemli koloniler oluştururlar. Hücreler uzun süre 25-28 °C aralığında büyütüldükleri zaman bazı türler bir biyofilm oluştururlar, bu biyofilm , selüloz ve proteinlerden oluşur. Salmonellalar genelde laktoz fermantasyonu yapmazlar; çoğu hidrojen sülfür üretir, ferrik amonyum sitrat içeren ortamda bu gaz tepkiyerek kolonilerin ortasında siyah bir nokta oluşmasına neden olur.
Sınıflandırma
Salmonella taksonomisi karmaşıktır. 2021 itibarıyla, bu cinsin içinde yer alan 3 tür sayılmaktadır: S. bongori (evvelden alttür V), S. enterica (evvelden S. choleraesuis olarak anılan) ve 2005 yılında eklenen S.subterranea. Tip türü olan S.enterica altı alttürden oluşur:
- I—enterica
- II—salamae
- IIIa—arizonae
- IIIb—diarizonae
- IV—houtenae
- V—geçersiz (şimdi S. bongori olarak adlandırılmış)
- VI—indica
Ayrıca, her 3 türde de pek çok (2500'den fazla) serovar mevcuttur, bunlar çok çeşitli ortamlarda bulunurlar ve pek çok farklı hastalıkla ilişkilidirler. İnsanlardan elde edilebilen izolatların çok büyük bir kısmı (> %99.5) S. enterica alttürüdür. ABD Hastalık kontrol ve önleme Merkezleri (Centers for Disease Control and Prevention; CDC) bu karmaşıklığı sadeleştirmek amacıyla Salmonella türlerinin yalnızca cins ve serovarları ile anılmasını önerir. Örneğin, teknik olarak daha doğru olması gereken
- "Salmonella enterica alttür enterica serovar typhi"
yerine
- "Salmonella typhi"
olarak anılması önerilir.
Salmonella izolatları en yaygın olarak serolojilerine () göre sınıflandırılırlar. Esas ayrım önce somatik o antijeni, sonra da kamçı (flagella) H antijenlerine göre yapılır. Bir izolatın tam olarak tanımlanabilmesi için hem faz 1 hem de faz 2 H antijenleri gerekir ama rutinde bu yapılmaz.
Örnekler:
- Salmonella enteritidis (1,9,12:g,m) - mevcut o antijenleri 1, 9 and 12'dir; H antijenleri g ve m'dir.
- Salmonella typhi (9,12,Vi:d:-) - O antijenleri 9, 12; H antijeni d: Vi antijeni bacteri kapsülünde yer alır, Virülans faktörü olarak etki ettiği için böyle adlandırılır.
Klinik laboratuvarda ancak az sayıda serovarlara bakılır (diğerleri seyrektir veya klinik olarak önemli sayılmaz). İngiltere sağlık bakanlığı () şu antijenlerin rutin olarak bakılmasını önerir:
- O antijenleri: 2 4 6.7 8 9 and 3.10
- Faz 1 H antijenleri: a b d E G i r Vi
- Faz 2 H antijenleri: 1,2 1,5 1,6 1,7
Bu panel ile tanımlanamayan izolatlar daha teşeküllü bir referans laboratuvarına yollanır.
Dikkat: Salmonella bakterisi su kaplumbağalarından size bulaşabilir.
Önleme
Gıda kaynaklı bir hastalık olarak Salmonella 'nın önlenmesi için gıdalara temas eden yüzeylerin etkin bir şekilde temizlenmesi gerekmektedir. Derinin mikroplardan arındırılması için alkol etkili bir maddedir. alkolle beraber kullanılınca temizleyici etki daha uzun süreli olur. Karbondioksitle karışık alkol buharı veya sodyum hipoklorit (çamaşır suyu) sağlık kurumlarında ve gıda sanayisinde yüzeylerdeki Salmonellayı yok etmek için kullanılır. Çiğ yumurta içeren gıdalar pişirilmeli veya uzun süre saklanacaklarsa dondurulmalıdır.[]
Salmonella-bağlantılı hastalıklar
Hastalık yapan Salmonella türleri, yakın zamanda, pek çok serovarı olan Salmonella enterica adlı tek bir tür olarak yeniden sınıflandırılmışlardır. Salmonella Typhi tifoya neden olur. Diğer salmonellalar sıkça gıda kaynaklı hastalıkların nedenidir, özellikle kümes hayvanları ve çiğ yumurtadan kaynaklanırlar. Hayvancılıkta antibiyotiklerin rutin kullanımı yüzünden oluşmuş antibiyotik dirençli salmonella suşlarının enfeksiyonu sorunlu olabilir.
Kırmızı et ve et ürünleri, kontamine süt, pastacılık ürünleri, krema, dondurma ve kabuklu deniz ürünleri insanların enfekte olmasına neden olan en önemli kaynakları oluşturur. Özellikle hayvan gübresi kullanılarak veya fekal içerikli suyla yetiştirilen ve iyi temizlenmeyen birçok bitkisel gıda da enfeksiyona nedendir.
Gıda kaynaklı Salmonella enfeksiyonları etkeni içeren gıdanın tüketiminden yaklaşık 12-36 saat sonra ortaya çıkar ve semptomlar genellikle 1-4 gün içinde kaybolur.
Belirtiler; diyare, karın krampı, ateş (>38 °C), kusma, genel durum bozukluğu ve baş ağrısıdır. Hastalıktan en çok bebekler, yaşlılar ve bağışıklık sistemi baskılanmış insanlar etkilenirken ölüm oranı % 0.1-0.2 arasında değişir.
Tifo ve paratifo istisnaları dışında, salmonellozis bir kan enfeksiyonu değildir.
Kaynakça
- ^ Lignieres J. (1900). "Maladies du porc". Bulletin of the Society for Central Medical Veterinarians ns. 18: 389-431.
- ^ Ryan KJ, Ray CG (editors) (2004). Sherris Medical Microbiology (4th ed. bas.). McGraw Hill. .
- ^ Giannella RA (1996). "Salmonella". Baron S et al (eds.) (Ed.). Baron's Medical Microbiology (4th ed. bas.). Univ of Texas Medical Branch. ISBN .
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Ocak 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ocak 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Aralık 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ocak 2008.
- ^ a b "The type species of the genus Salmonella Lignieres 1900 is Salmonella enterica (ex Kauffmann and Edwards 1952) Le Minor and Popoff 1987, with the type strain LT2T, and conservation of the epithet enterica in Salmonella enterica over all earlier epithets that may be applied to this species. Opinion 80". Int J Syst Evol Microbiol. 55 (Pt 1). 2005. ss. 519-20. (PMID) 15653929.
- ^ Tindall BJ; Grimont PAD, Garrity GM; Euzéby JP (2005). "Nomenclature and taxonomy of the genus Salmonella". Int J Syst Evol Microbiol. Cilt 55. ss. 521-524. (PMID) 15653930.
- ^ Shelobolina, Evgenya S.; Sullivan, Sara A.; O'Neill, Kathleen R.; Nevin, Kelly P.; Lovley, Derek R. (2004). "Isolation, Characterization, and U(VI)-Reducing Potential of a Facultatively Anaerobic, Acid-Resistant Bacterium from Low-pH, Nitrate- and U(VI)-Contaminated Subsurface Sediment and Description of Salmonella subterranea sp. nov". Applied and Environmental Microbiology (İngilizce). 70 (5): 2959-2965. doi:10.1128/AEM.70.5.2959-2965.2004. ISSN 0099-2240. (PMC) 404420 $2. (PMID) 15128557. 26 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mayıs 2021.
- ^ "Validation of publication of new names and new combinations previously effectively published outside the IJSEM". International Journal of Systematic and Evolutionary Microbiology (İngilizce). 55 (2): 547-549. 1 Mart 2005. doi:10.1099/ijs.0.63680-0. ISSN 1466-5026. 26 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mayıs 2021.
- ^ Salmonella'da antibiyotik direncinin izlenmesi 4 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., in Eurosuveillance: Hastalık takibi ve kkontrolu hakkında Avrupa bilgilier, 7 Haziran 2007'de erişilmiştir.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Salmonella ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- (İngilizce)
- (İngilizce)
- (İngilizce)
- (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Salmonella bakterisinin neden oldugu hastalik icin Salmonellozis maddesine bakiniz SalmonellaSalmonella Typhimurium renklendirilmis SEM goruntusuBiyolojik siniflandirmaUst alem BacteriaSube ProteobacteriaSinif GammaproteobacteriaTakim EnterobacterialesFamilya EnterobacteriaceaeCins Salmonella Lignieres 1900TurlerS enterica Salmonella tifo paratifo ve gida zehirlenmesine yol acabilen cubuksu Gram negatif bir enterobakteri cinsidir Salmonella turleri hareketlidir motildir hidrojen sulfur uretirler TarihceSalmonella Amerikali bir patolog olan a atfen adlandirilmistir ancak aslinda bakteriyi 1885 te domuzlarda ilk kesfeden onun ortagi tir Smith anafilaksi uzerine calismalariyla daha iyi bilinir MikrobiyolojiSalmonella Gram negatif bir bakteridir Klinik laboratuvarda genelde veya ile izole edilir Bagirsak enfeksiyonuna neden olduklari ve saglikli bagirsakta bulunan diger bakteriler cok daha fazla sayida oldugu icin ilk izolasyonunda secici selektif bir ortam kullanilmasi gerekir Klinik numunelerde salmonella sayilari o kadar dusuk olabilir ki diski rutin olarak bir zenginlestirme kulturune tabi tutulur ornegin veya Bu ortamlar normal bagirsak florasinin buyumesine engelleyicidir ama salmonella turlerinin cogalmasini saglarlar Ardindan zenginlestirme ortamini birincil secici ortama inokule ederek salmonellalar izole edilir 2 3 mm capli nemli koloniler olustururlar Hucreler uzun sure 25 28 C araliginda buyutuldukleri zaman bazi turler bir biyofilm olustururlar bu biyofilm seluloz ve proteinlerden olusur Salmonellalar genelde laktoz fermantasyonu yapmazlar cogu hidrojen sulfur uretir ferrik amonyum sitrat iceren ortamda bu gaz tepkiyerek kolonilerin ortasinda siyah bir nokta olusmasina neden olur Siniflandirma Salmonella taksonomisi karmasiktir 2021 itibariyla bu cinsin icinde yer alan 3 tur sayilmaktadir S bongori evvelden alttur V S enterica evvelden S choleraesuis olarak anilan ve 2005 yilinda eklenen S subterranea Tip turu olan S enterica alti altturden olusur I enterica II salamae IIIa arizonae IIIb diarizonae IV houtenae V gecersiz simdi S bongori olarak adlandirilmis VI indica Ayrica her 3 turde de pek cok 2500 den fazla serovar mevcuttur bunlar cok cesitli ortamlarda bulunurlar ve pek cok farkli hastalikla iliskilidirler Insanlardan elde edilebilen izolatlarin cok buyuk bir kismi gt 99 5 S enterica altturudur ABD Hastalik kontrol ve onleme Merkezleri Centers for Disease Control and Prevention CDC bu karmasikligi sadelestirmek amaciyla Salmonella turlerinin yalnizca cins ve serovarlari ile anilmasini onerir Ornegin teknik olarak daha dogru olmasi gereken Salmonella enterica alttur enterica serovar typhi yerine Salmonella typhi olarak anilmasi onerilir Salmonella izolatlari en yaygin olarak serolojilerine gore siniflandirilirlar Esas ayrim once somatik o antijeni sonra da kamci flagella H antijenlerine gore yapilir Bir izolatin tam olarak tanimlanabilmesi icin hem faz 1 hem de faz 2 H antijenleri gerekir ama rutinde bu yapilmaz Ornekler Salmonella enteritidis 1 9 12 g m mevcut o antijenleri 1 9 and 12 dir H antijenleri g ve m dir Salmonella typhi 9 12 Vi d O antijenleri 9 12 H antijeni d Vi antijeni bacteri kapsulunde yer alir Virulans faktoru olarak etki ettigi icin boyle adlandirilir Klinik laboratuvarda ancak az sayida serovarlara bakilir digerleri seyrektir veya klinik olarak onemli sayilmaz Ingiltere saglik bakanligi su antijenlerin rutin olarak bakilmasini onerir O antijenleri 2 4 6 7 8 9 and 3 10 Faz 1 H antijenleri a b d E G i r Vi Faz 2 H antijenleri 1 2 1 5 1 6 1 7 Bu panel ile tanimlanamayan izolatlar daha tesekullu bir referans laboratuvarina yollanir Dikkat Salmonella bakterisi su kaplumbagalarindan size bulasabilir OnlemeGida kaynakli bir hastalik olarak Salmonella nin onlenmesi icin gidalara temas eden yuzeylerin etkin bir sekilde temizlenmesi gerekmektedir Derinin mikroplardan arindirilmasi icin alkol etkili bir maddedir alkolle beraber kullanilinca temizleyici etki daha uzun sureli olur Karbondioksitle karisik alkol buhari veya sodyum hipoklorit camasir suyu saglik kurumlarinda ve gida sanayisinde yuzeylerdeki Salmonellayi yok etmek icin kullanilir Cig yumurta iceren gidalar pisirilmeli veya uzun sure saklanacaklarsa dondurulmalidir kaynak belirtilmeli Salmonella baglantili hastaliklarHastalik yapan Salmonella turleri yakin zamanda pek cok serovari olan Salmonella enterica adli tek bir tur olarak yeniden siniflandirilmislardir Salmonella Typhi tifoya neden olur Diger salmonellalar sikca gida kaynakli hastaliklarin nedenidir ozellikle kumes hayvanlari ve cig yumurtadan kaynaklanirlar Hayvancilikta antibiyotiklerin rutin kullanimi yuzunden olusmus antibiyotik direncli salmonella suslarinin enfeksiyonu sorunlu olabilir Kirmizi et ve et urunleri kontamine sut pastacilik urunleri krema dondurma ve kabuklu deniz urunleri insanlarin enfekte olmasina neden olan en onemli kaynaklari olusturur Ozellikle hayvan gubresi kullanilarak veya fekal icerikli suyla yetistirilen ve iyi temizlenmeyen bircok bitkisel gida da enfeksiyona nedendir Gida kaynakli Salmonella enfeksiyonlari etkeni iceren gidanin tuketiminden yaklasik 12 36 saat sonra ortaya cikar ve semptomlar genellikle 1 4 gun icinde kaybolur Belirtiler diyare karin krampi ates gt 38 C kusma genel durum bozuklugu ve bas agrisidir Hastaliktan en cok bebekler yaslilar ve bagisiklik sistemi baskilanmis insanlar etkilenirken olum orani 0 1 0 2 arasinda degisir Tifo ve paratifo istisnalari disinda salmonellozis bir kan enfeksiyonu degildir Kaynakca Lignieres J 1900 Maladies du porc Bulletin of the Society for Central Medical Veterinarians ns 18 389 431 Ryan KJ Ray CG editors 2004 Sherris Medical Microbiology 4th ed bas McGraw Hill ISBN 0 8385 8529 9 KB1 bakim Fazladan yazi yazar listesi link KB1 bakim Fazladan yazi link Giannella RA 1996 Salmonella Baron S et al eds Ed Baron s Medical Microbiology 4th ed bas Univ of Texas Medical Branch ISBN 0 9631172 1 1 KB1 bakim Fazladan yazi editor listesi link KB1 bakim Fazladan yazi link Arsivlenmis kopya 20 Ocak 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ocak 2008 Arsivlenmis kopya 21 Aralik 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ocak 2008 a b The type species of the genus Salmonella Lignieres 1900 is Salmonella enterica ex Kauffmann and Edwards 1952 Le Minor and Popoff 1987 with the type strain LT2T and conservation of the epithet enterica in Salmonella enterica over all earlier epithets that may be applied to this species Opinion 80 Int J Syst Evol Microbiol 55 Pt 1 2005 ss 519 20 PMID 15653929 Tindall BJ Grimont PAD Garrity GM Euzeby JP 2005 Nomenclature and taxonomy of the genus Salmonella Int J Syst Evol Microbiol Cilt 55 ss 521 524 PMID 15653930 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Shelobolina Evgenya S Sullivan Sara A O Neill Kathleen R Nevin Kelly P Lovley Derek R 2004 Isolation Characterization and U VI Reducing Potential of a Facultatively Anaerobic Acid Resistant Bacterium from Low pH Nitrate and U VI Contaminated Subsurface Sediment and Description of Salmonella subterranea sp nov Applied and Environmental Microbiology Ingilizce 70 5 2959 2965 doi 10 1128 AEM 70 5 2959 2965 2004 ISSN 0099 2240 PMC 404420 2 PMID 15128557 26 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mayis 2021 KB1 bakim PMC bicimi link Validation of publication of new names and new combinations previously effectively published outside the IJSEM International Journal of Systematic and Evolutionary Microbiology Ingilizce 55 2 547 549 1 Mart 2005 doi 10 1099 ijs 0 63680 0 ISSN 1466 5026 26 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mayis 2021 Salmonella da antibiyotik direncinin izlenmesi 4 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde in Eurosuveillance Hastalik takibi ve kkontrolu hakkinda Avrupa bilgilier 7 Haziran 2007 de erisilmistir Dis baglantilarWikimedia Commons ta Salmonella ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Vikitur de konuyla ilgili taksonomik bilgiler bulunur Salmonella Ingilizce Ingilizce Ingilizce Ingilizce