Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Santa María de Quintanilla de las Viñas ya da Santa María de Lara, İspanya'da Vizigotlar döneminden kısmen günümüze ulaşmış bir kilisedir. Yapının esasen eskiden bir manastıra ait olduğu ancak manastırın sonraki dönemlerde yıkıldığı düşünülmektedir. Kilise, 1929 yılından itibaren Bien de Interés Cultural listesindedir.
Konum
Kastilya ve Leon bölgesinde Burgos ilinde bulunan kilise 1200 metre rakımdadır ve en yakınındaki küçük köy Quintanilla de las Viñas'tan 700 metre uzaklıktadır. Kilise yakınında hem Roma dönemine hem de Roma öncesi yerleşime işaret eden buluntular gün yüzüne çıkmıştır.
Tarihsel arka plan
Tarihleme her ne kadar tartışmalı olsa da, kesin olan yapının İber Yarımadası'nın islam ordularınca fethi öncesi inşa edildiğidir. Bölgenin aşamalı olarak islam ordularınca fethedilmesi 711 yılından itibaren başlamıştır. Buna göre yapının inşa tarihi olarak MS 7. yüzyılın sonları ila 8. yüzyılın başları değerlendirilmektedir. İslami fetihler sonucu yerleşim gösteren bazı yerlerdeki halk kuzeye göç etmeye başlamış ve yerleşimlerini terk etmişlerdir. Reconquista dahilinde hristiyanlar tarafında yeniden fethedilen Douro nehrinin kuzeyine, 9. yüzyılın ikinci yarısında yeniden hristiyanlar iskan (Repoblación) edilmiştir. 822 yılından kalma Tobillaslı Abitus'un vasiyetnamesinde Quintanilla'daki manastırdan bahsedilmektedir. Buna göre manastır islam fethi sonrasında da aktif durumdaydı. San Pedro de Arlanza manastırından gelen 879 tarihli başka bir belgeye göre Santa María kilisesi Lara kontunun eşi Flamola tarafından restore edilmiştir. Flamola'nın adı ayrıca kilise içinde bir yazıtta da bulunmaktadır.
912 yılında yeniden kurulan manastır, 1038 yılında yakınlarda bulunan San Pedro de Arlanza manastırına bağlanmıştır. Bunu takip eden dönemde önemini yitiren yapı, terkedilmiş ve kısmen yıkılmaya başlamıştır. İlk olarak 1920 yılında yeniden keşfedilen yapı, 1929 yılında İspanya Bien de Interés Cultural listesine dahil edilmiştir. 2004 yılında üzerinde rölyef bulunduran ancak kiliseden çalındığı düşünülen iki kesme taş, Londra'da günyüzüne çıkmıştır.
Mimari
Yapı, vizigot mimarisi için 6. yüzyılın ortalarından itibaren tipik kabul edilen net sınırlarla kesilmiş kahverengi kireç taşı kesme taşlarından inşa edilmiştir. Taşlar harç kullanmadan birbirleri üzerine eklenmişlerdir. Yapının, inşa edildiği ilk dönemde 3 farklı nefe sahip olduğu ve bu neflerden ortada bulunan ana nefin, yan neflerden daha geniş olduğu bilinmektedir. Yapının transepti her iki yönde bittiği noktada ek olarak bir oda bulundurmaktaydı. Bu odalardan batı yönünde bulunanın vaftizhane olabileceği ileri sürülmüştür. Dar ve yüksek pencerelerin yapıyı yeterince iyi ışıklandıramadığı tahmin edilmektedir.
Bugünkü çatı modern dönemde inşa edilmiştir. Kilisenin inşa edildiği dönemde bir tonozu olup olmadığı bilinmemektedir. Ancak apsisin tonoz ile mi örtülü yoksa pandantifli bir kubbeye mi sahip olduğu konusunda farklı iddialar vardır.
Günümüze kısmen otantik haliyle ulaşan yapıda kare planlı bir apsis bulunmaktadır. Transept 3,20 metre yüksekliğinde ve toplam 10,40 metre enindedir. Arkeolojik kazılarda ortaya konulduğu şekliyle önceden transepte bu noktada 3 ayrı nef eklenmekte ve bu da yapıyı 20.9 metre uzunluğuna ulaştırmaktaydı. Eski yapının transepti de bugünkü kalıntılardan daha uzundu.
Yapının dış mimarisinde en dikkat çeken özelliği dış tarafında bulunan 46 cm uzunluğundaki frizlerdir. Tüm yapı boyunca devam eden bu frizler, kilisenin ön kısmında pencere açıklıkları üzerinde 3 sıra halinde devam etmektedir. Bu frizler, asma dallarını ve beş yapraklı palmiye yapraklarını, kuşları ve bitki motiflerini çerçeveleyen ip benzeri ardışık dairesel veya dokuma şerit desenlerine sahip dekoratif bir özellik göstermektedirler. Friz içerisinde henüz anlamı çözülemeyen üç adet haç şekilli monogram da bulunmaktadır. Buna ek olarak, aslan, leopar, antilop, griffon veya efsanevi yaratıkların hayvan temsilleri de vardır.
İç mimari
Yapının içerisinde döşemeli bir zemin bulunmaktadır. Bu döşemeli zemin, apsise doğru açılan nalkemerin altında devam etmektedir. Bu nalkemer, aynı dış mimaride görünen frizlere benzeyen frizler ile süslenmiştir. Kemerin üzerine oturduğu monolit sütunlar, ne sütun başlığı ne de sütun kaidesine sahiptir. Bunun yerine kemer, üzerlerinde kabartmalar bulunan büyük impostlar üzerinde yükselmektedirler.
Sağ taraftaki impost üzerinde içerisinde sakallı bir erkek figürü olan bir madalyon taşıyan iki farklı melek tasvir edilmiştir. Madalyon içerisinde ayrıca güneş anlamına gelen SOL okunabilmektedir. Bunun dışında, bu taş üzerinde Flamola'nın 879 yılındaki restorasyonuna işaret eden Latince bir yazıt da bulunmaktadır. Yazıt şu şekildedir: "OC EXIGVVM EXIGVA OFF(ert) D(e) O FLAMMOLA VOTUM" (Değersizlerin en değersizi Flamola, yeminini yerine getirerek tanrıya bu hediyeyi armağan ediyor)
Sol taraftaki impost üzerinde de iki melek ve sakallı bir erkek figürü tasvir edilmiştir. Bu tasvirin üzerinde bir hilal bulunmaktadır ve onun üzerinde Latince ay anlamına gelen LUNA yazmaktadır. Güneş ve ay tasvirlerinin Mesih ve Kilise'yi sembolize ettiği düşünülebileceği gibi, bu sembollerin kozmik imaları olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.
Apsisin girişinde bulunan bu sütunları aksi yönünde iki farklı rölyef daha bulunmaktadır. Bu rölyeflerden birisi Kurtarıcı Mesihi diğeri ise Meryem'i göstermektedir. Bütün bu kabartmalar, bizans sanatından bilinen örnekleri taklit etmektedirler. Öte yandan apsis içerisinde de kabartmalar ile süslenmiş taşlar bulunmaktadır. Bu taşlardan birinde ellerinde kitaplar tutan karakterler tasvir edilmiştir. Kitap, incil yazarlarının olarak kabul edildiğinden, bu figürlerin incil yazarları olabileceği düşünülmektedir.
Yukarıda bahsedilen iç dekorasyon dışından, kemerin kilit taşı üzerinde öne çıkan isa figürlü bir kısa konsol bulunmaktadır. Buna benzeyen, nereden geldikleri net olarak bilinmeyen iki farklı mimari parça da kilise içerisinde korunmaktadır. Bu parçaların kilisenin yıkılan neflerinden kalmış olması muhtemeldir
Literatür
- Achim Arbeiter, Sabine Noack-Haley: Hispania antiqua. Christliche Denkmäler des frühen Mittelalters vom 8. bis ins 11. Jahrhundert. Verlag Philipp von Zabern, Mainz 1999, .
- Jaime Cobreros: Guía del Prerrománico en España. Madrid 2006, , S. 149–153.
- Jacques Fontaine: L'Art Préroman Hispanique. Band 1, 2. Auflage, Éditions Zodiaque, Abbaye de la Pierre-Qui-Vire 1973, S. 205–209.
- Pedro de Palol, Max Hirmer: Kunst des frühen Mittelalters vom Westgotenreich bis zum Ende der Romanik. Hirmer, München 1965.
- Werner Schäfke: Nordwest-Spanien. Landschaft, Geschichte und Kunst auf dem Weg nach Santiago de Compostela. DuMont, Köln 1987, .
- Pierre Tisné u. a.: Spanien. Bildatlas spanischer Kunst. DuMont Schauberg, Köln 1968, , S. 106.
- Matthias Untermann: Architektur im frühen Mittelalter. Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt 2006,
Kaynakça
- ^ Untermann: Architektur im frühen Mittelalter, S. 80, 127.
- ^ Untermann: Architektur im frühen Mittelalter, S. 162.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Kasım 2019.
- ^ Iñiguez Almech, Francisco (1955). Algunos problemas de las viejas iglesias españolas. Cuadernos de Trabajos de la Escuela Española de Arqueología de Roma (İspanyolca). VII. Consejo Superior de Investigaciones Cientificas. ss. 9-180.
- ^ Untermann: Architektur im frühen Mittelalter, S. 67.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Kasım 2019.
Dış bağlantılar
- Santa María, Quintanilla de las Viñas – fotoğraf ve bilgiler6 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Almanca)
- Santa María, Quintanilla de las Viñas – fotoğraf ve bilgiler25 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İspanyolca)
Dipnotlar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Santa Maria de Quintanilla de las Vinas ya da Santa Maria de Lara Ispanya da Vizigotlar doneminden kismen gunumuze ulasmis bir kilisedir Yapinin esasen eskiden bir manastira ait oldugu ancak manastirin sonraki donemlerde yikildigi dusunulmektedir Kilise 1929 yilindan itibaren Bien de Interes Cultural listesindedir Kilisenin apsis ve nefi FrizlerKonumKastilya ve Leon bolgesinde Burgos ilinde bulunan kilise 1200 metre rakimdadir ve en yakinindaki kucuk koy Quintanilla de las Vinas tan 700 metre uzakliktadir Kilise yakininda hem Roma donemine hem de Roma oncesi yerlesime isaret eden buluntular gun yuzune cikmistir Tarihsel arka planTarihleme her ne kadar tartismali olsa da kesin olan yapinin Iber Yarimadasi nin islam ordularinca fethi oncesi insa edildigidir Bolgenin asamali olarak islam ordularinca fethedilmesi 711 yilindan itibaren baslamistir Buna gore yapinin insa tarihi olarak MS 7 yuzyilin sonlari ila 8 yuzyilin baslari degerlendirilmektedir Islami fetihler sonucu yerlesim gosteren bazi yerlerdeki halk kuzeye goc etmeye baslamis ve yerlesimlerini terk etmislerdir Reconquista dahilinde hristiyanlar tarafinda yeniden fethedilen Douro nehrinin kuzeyine 9 yuzyilin ikinci yarisinda yeniden hristiyanlar iskan Repoblacion edilmistir 822 yilindan kalma Tobillasli Abitus un vasiyetnamesinde Quintanilla daki manastirdan bahsedilmektedir Buna gore manastir islam fethi sonrasinda da aktif durumdaydi San Pedro de Arlanza manastirindan gelen 879 tarihli baska bir belgeye gore Santa Maria kilisesi Lara kontunun esi Flamola tarafindan restore edilmistir Flamola nin adi ayrica kilise icinde bir yazitta da bulunmaktadir 912 yilinda yeniden kurulan manastir 1038 yilinda yakinlarda bulunan San Pedro de Arlanza manastirina baglanmistir Bunu takip eden donemde onemini yitiren yapi terkedilmis ve kismen yikilmaya baslamistir Ilk olarak 1920 yilinda yeniden kesfedilen yapi 1929 yilinda Ispanya Bien de Interes Cultural listesine dahil edilmistir 2004 yilinda uzerinde rolyef bulunduran ancak kiliseden calindigi dusunulen iki kesme tas Londra da gunyuzune cikmistir MimariKilisenin basitce plani Mavi renkli alan halen ayakta ve modern bir ahsap cati ile ortuludur Renksiz alanlar ise ulasilan temel kalintilaridir Dis duvarda bulunan frizler ve monogram Yapi vizigot mimarisi icin 6 yuzyilin ortalarindan itibaren tipik kabul edilen net sinirlarla kesilmis kahverengi kirec tasi kesme taslarindan insa edilmistir Taslar harc kullanmadan birbirleri uzerine eklenmislerdir Yapinin insa edildigi ilk donemde 3 farkli nefe sahip oldugu ve bu neflerden ortada bulunan ana nefin yan neflerden daha genis oldugu bilinmektedir Yapinin transepti her iki yonde bittigi noktada ek olarak bir oda bulundurmaktaydi Bu odalardan bati yonunde bulunanin vaftizhane olabilecegi ileri surulmustur Dar ve yuksek pencerelerin yapiyi yeterince iyi isiklandiramadigi tahmin edilmektedir Bugunku cati modern donemde insa edilmistir Kilisenin insa edildigi donemde bir tonozu olup olmadigi bilinmemektedir Ancak apsisin tonoz ile mi ortulu yoksa pandantifli bir kubbeye mi sahip oldugu konusunda farkli iddialar vardir Gunumuze kismen otantik haliyle ulasan yapida kare planli bir apsis bulunmaktadir Transept 3 20 metre yuksekliginde ve toplam 10 40 metre enindedir Arkeolojik kazilarda ortaya konuldugu sekliyle onceden transepte bu noktada 3 ayri nef eklenmekte ve bu da yapiyi 20 9 metre uzunluguna ulastirmaktaydi Eski yapinin transepti de bugunku kalintilardan daha uzundu Yapinin dis mimarisinde en dikkat ceken ozelligi dis tarafinda bulunan 46 cm uzunlugundaki frizlerdir Tum yapi boyunca devam eden bu frizler kilisenin on kisminda pencere acikliklari uzerinde 3 sira halinde devam etmektedir Bu frizler asma dallarini ve bes yaprakli palmiye yapraklarini kuslari ve bitki motiflerini cerceveleyen ip benzeri ardisik dairesel veya dokuma serit desenlerine sahip dekoratif bir ozellik gostermektedirler Friz icerisinde henuz anlami cozulemeyen uc adet hac sekilli monogram da bulunmaktadir Buna ek olarak aslan leopar antilop griffon veya efsanevi yaratiklarin hayvan temsilleri de vardir Ic mimari Zafer taki Yapinin icerisinde dosemeli bir zemin bulunmaktadir Bu dosemeli zemin apsise dogru acilan nalkemerin altinda devam etmektedir Bu nalkemer ayni dis mimaride gorunen frizlere benzeyen frizler ile suslenmistir Kemerin uzerine oturdugu monolit sutunlar ne sutun basligi ne de sutun kaidesine sahiptir Bunun yerine kemer uzerlerinde kabartmalar bulunan buyuk impostlar uzerinde yukselmektedirler Sag taraftaki impost uzerinde icerisinde sakalli bir erkek figuru olan bir madalyon tasiyan iki farkli melek tasvir edilmistir Madalyon icerisinde ayrica gunes anlamina gelen SOL okunabilmektedir Bunun disinda bu tas uzerinde Flamola nin 879 yilindaki restorasyonuna isaret eden Latince bir yazit da bulunmaktadir Yazit su sekildedir OC EXIGVVM EXIGVA OFF ert D e O FLAMMOLA VOTUM Degersizlerin en degersizi Flamola yeminini yerine getirerek tanriya bu hediyeyi armagan ediyor Sol taraftaki impost uzerinde de iki melek ve sakalli bir erkek figuru tasvir edilmistir Bu tasvirin uzerinde bir hilal bulunmaktadir ve onun uzerinde Latince ay anlamina gelen LUNA yazmaktadir Gunes ve ay tasvirlerinin Mesih ve Kilise yi sembolize ettigi dusunulebilecegi gibi bu sembollerin kozmik imalari oldugunu soylemek yanlis olmayacaktir Apsisin girisinde bulunan bu sutunlari aksi yonunde iki farkli rolyef daha bulunmaktadir Bu rolyeflerden birisi Kurtarici Mesihi digeri ise Meryem i gostermektedir Butun bu kabartmalar bizans sanatindan bilinen ornekleri taklit etmektedirler Ote yandan apsis icerisinde de kabartmalar ile suslenmis taslar bulunmaktadir Bu taslardan birinde ellerinde kitaplar tutan karakterler tasvir edilmistir Kitap incil yazarlarinin olarak kabul edildiginden bu figurlerin incil yazarlari olabilecegi dusunulmektedir Yukarida bahsedilen ic dekorasyon disindan kemerin kilit tasi uzerinde one cikan isa figurlu bir kisa konsol bulunmaktadir Buna benzeyen nereden geldikleri net olarak bilinmeyen iki farkli mimari parca da kilise icerisinde korunmaktadir Bu parcalarin kilisenin yikilan neflerinden kalmis olmasi muhtemeldirLiteraturAchim Arbeiter Sabine Noack Haley Hispania antiqua Christliche Denkmaler des fruhen Mittelalters vom 8 bis ins 11 Jahrhundert Verlag Philipp von Zabern Mainz 1999 ISBN 3 8053 2312 3 Jaime Cobreros Guia del Prerromanico en Espana Madrid 2006 ISBN 84 9776 215 0 S 149 153 Jacques Fontaine L Art Preroman Hispanique Band 1 2 Auflage Editions Zodiaque Abbaye de la Pierre Qui Vire 1973 S 205 209 Pedro de Palol Max Hirmer Kunst des fruhen Mittelalters vom Westgotenreich bis zum Ende der Romanik Hirmer Munchen 1965 Werner Schafke Nordwest Spanien Landschaft Geschichte und Kunst auf dem Weg nach Santiago de Compostela DuMont Koln 1987 ISBN 3 7701 1589 9 Pierre Tisne u a Spanien Bildatlas spanischer Kunst DuMont Schauberg Koln 1968 ISBN 3 7701 4461 9 S 106 Matthias Untermann Architektur im fruhen Mittelalter Wissenschaftliche Buchgesellschaft Darmstadt 2006 ISBN 978 3 534 03122 1Kaynakca Untermann Architektur im fruhen Mittelalter S 80 127 Untermann Architektur im fruhen Mittelalter S 162 Arsivlenmis kopya 27 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Kasim 2019 Iniguez Almech Francisco 1955 Algunos problemas de las viejas iglesias espanolas Cuadernos de Trabajos de la Escuela Espanola de Arqueologia de Roma Ispanyolca VII Consejo Superior de Investigaciones Cientificas ss 9 180 Untermann Architektur im fruhen Mittelalter S 67 Arsivlenmis kopya 6 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Kasim 2019 Dis baglantilarSanta Maria Quintanilla de las Vinas fotograf ve bilgiler6 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Almanca Santa Maria Quintanilla de las Vinas fotograf ve bilgiler25 Kasim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ispanyolca Dipnotlar